Πόσο έξυπνα είναι τα δελφίνια; - Λόρι Μαρίνο

Δείτε όλο το μάθημα εδώ: http://ed.ted.com/lessons/how-smart-are-dolphins-lori-marino

Τα δελφίνια είναι από τα εξυπνότερα ζώα στην Γη. Στην πραγματικότητα, το πηλίκο εγκεφαλοποίησής τους (το μέγεθος του εγκεφάλου τους σε σύγκριση με το μέσο μέγεθος του σώματός τους) ακολουθεί αυτό των ανθρώπων. Όμως πόσο ακριβώς έξυπνα είναι; Η Λόρι Μαρίνο μας δίνει μερικά εκπληκτικά στοιχεία σχετικά με τα δελφίνια.

Μάθημα από την Λόρι Μαρίνο, κινούμενο σχέδιο από Zedem Media.

Το 1985, τρεις ερευνητές
σε μια αποστολή που μελετούσε δελφίνια

βαρέθηκαν λιγουλάκι.

Για να χαλαρώσουν λίγο, ένας έκανε
πως ήταν ο Ποσειδώνας

βάζοντας στο κεφάλι του μια γιρλάντα
από φύκια και ρίχνοντάς την στη θάλασσα.

Λίγο αργότερα, ένα δελφίνι αναδύθηκε
με τα φύκια στο δικό της κεφάλι.

Σίγουρα, μπορεί να ήταν σύμπτωση,

αλλά είναι πιθανόν ότι το δελφίνι
μιμούνταν τον επιστήμονα.

Αυτό επειδή τα δελφίνια είναι
από τα εξυπνότερα είδη στην Γη.

Πόσο ακριβώς έξυπνα είναι όμως;

Όπως οι φάλαινες και οι φώκαινες,

τα δελφίνια ανήκουν στην ομάδα
των θαλάσσιων θηλαστικών

που ονομάζονται κητώδη
και αποτελούνται από 86 διαφορετικά είδη,

και συνδέονται με τα οπληφόρα ζώα.

Αρχικά χερσαία θηλαστικά,

τα πρώτα κητώδη εισήλθαν στο νερό
πριν από 55 εκατομμύρια χρόνια

ως μεγάλα αρπακτικά με κοφτερά δόντια.

Τότε, μια αλλαγή στην ωκεάνια θερμοκρασία
πριν από 35 εκατομμύρια χρόνια

μείωσε τα διαθέσιμα θηράματα.

Μια ομάδα κητωδών που επιβίωσε
αυτής της διαταραχής,

τα οδοντοκητώδη, κατέληξαν μικρότερα
με λιγότερο κοφτερά δόντια,

αλλά με μεγαλύτερους
και πολυπλοκότερους εγκεφάλους

που οδήγησαν σε πολύπλοκες
κοινωνικές σχέσεις,

αλλά και ηχοεντοπισμό για να επιτευχθεί
πλοήγηση και επικοινωνία.

Αν έρθουμε στο παρόν, θα δούμε

ότι ο εγκέφαλος των δελφινιών είναι τόσο
μεγάλος που το πηλίκο εγκεφαλοποίησης,

το μέγεθος του εγκεφάλου
εν συγκρίσει με εκείνο το σώματος,

ακολουθεί εκείνο των ανθρώπων.

Τα δελφίνια εξελίχθηκαν για να επιβιώσουν

μέσω της ικανότητάς τους να φτιάχνουν
πολύπλοκα κοινωνικά δίκτυα

για να κυνηγούν, να διώχνουν εχθρούς, και
να μεγαλώνουν μαζί τους απογόνους τους.

Παράδειγμα, μια ομάδα δελφινιών
στη Φλόριντα

χρησιμοποιεί μια εξελιγμένη μορφή
συνεργασίας για να κυνηγήσει ψάρια.

Ένα δελφίνι, που έχει οριστεί
ως «δημιουργός διχτυού» σηκώνει λάσπη

ενώ ένας άλλος δίνει το σινιάλο

στα άλλα δελφίνια που παρατάσσονται
και πιάνουν τα ψάρια.

Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται
προσεκτικός σχεδιασμός και συνεργασία,

που, επίσης, χρειάζεται μια μορφή
εκούσιας επικοινωνίας.

Τα δελφίνια τις διδάσκουν τις τεχνικές
και μεθόδους επικοινωνίας τους

από γενιά σε γενιά.

Διαφορετικοί πληθυσμοί δελφινιών
επιδεικνύουν διαφορές στους χαιρετισμούς,

στις στρατηγικές κυνηγιού
και σε άλλες συμπεριφορές.

Αυτού του είδους η πολιτιστική μετάδοση
υπάρχει και σε χρήση εργαλείων.

Μια ομάδα ρινοδελφινιών
στις Αυστραλιανές ακτές

έχει το παρατσούκλι
Το Κλαμπ των Σφουγγαροδελφινιών,

και έχει μάθει πως να καλύπτει τα ράμφη
με σφουγγάρια όταν σκάβουν σε κοράλλια,

και η γνώση αυτή περνά από μητέρα σε κόρη.

Τα δελφίνια επιδεικνύουν επίσης
ικανότητες γλωσσικής κατανόησης.

Όταν διδάχτηκαν μια γλώσσα βασισμένη
σε σφυρίγματα και χειρονομίες,

όχι μόνο κατάλαβαν τι σήμαιναν
όλα τα σήματα,

αλλά και ότι η σειρά τους είχε νόημα:

η διαφορά μεταξύ του να έρχεται
η μπάλα στο στεφάνι

και του να έρχεται το στεφάνι στη μπάλα.

Έτσι μπόρεσαν να επεξεργαστούν δύο
βασικά στοιχεία της ανθρώπινης γλώσσας:

σύμβολα που αντιπροσωπεύουν
πράγματα και πράξεις,

και τη σύνταξη που καθορίζει
το πώς δομούνται.

Τα δελφίνια είναι ένα από τα ελάχιστα είδη
που περνούν το τεστ του καθρέφτη.

Αναγνωρίζοντας τον εαυτό τους,
επιδεικνύουν φυσική αυτογνωσία,

και έρευνες δείχνουν ότι δεν αναγνωρίζουν
μόνο τα σώματά τους,

αλλά και τις ίδιες τους τις σκέψεις,
μια ιδιότητα που ονομάζεται μεταγνώση.

Σε μια μελέτη, δελφίνια
που σύγκριναν δύο ήχους

έδιναν μια ίδια, διαφορετική,
ή αβέβαια απάντηση.

Όπως και οι άνθρωποι,

δείχνουν αβεβαιότητα πιο συχνά
σε δύσκολες δοκιμασίες,

που υποδηλώνει ότι ξέρουν
τι ακριβώς ξέρουν,

και πόσο σίγουρα νιώθουν
για αυτή τη γνώση.

Αλλά τα πιο εκπληκτικά πράγματα
για τα δελφίνια

είναι η ενσυναίσθηση, ο αλτρουισμός τους,
και το δέσιμο που νιώθουν.

Η συνήθεια τους να βοηθούν τραυματίες
ξεπερνά τα όρια του είδους

καθώς υπάρχουν πολλές μαρτυρίες

δελφινιών να βοηθούν ανθρώπους να βγουν
στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν.

Και σαν και εμάς, τα δελφίνια
θρηνούν τους νεκρούς τους.

Όταν λάβουμε υπόψη όλα τα στοιχεία,

ίσως αναρωτηθούμε γιατί οι άνθρωποι
κυνηγούν ακόμα δελφίνια για κρέας,

τα βάζουν σε κίνδυνο μέσω αλιείας
και μολύνσεων,

ή τα φυλακίζουν για να κάνουν ακροβατικά.

Το πιο σημαντικό ερώτημα ίσως
να μην είναι αν τα δελφίνια είναι έξυπνα

και πολύπλοκα όντα,

αλλά αν οι άνθρωποι τα συμπονούν τόσο
ώστε να τα κρατήσουν ασφαλή και ελεύθερα.