Τι ώρα είναι στον Άρη;

Η Ναγκίν Κοξ είναι Αρειανή πρώτης γενιάς. Ως μηχανικός διαστημοπλοίων στο Εργαστήριο Αεριώθησης της NASA , η Κοξ δουλεύει σε μια ομάδα που ασχολείται με τα ρόβερ των Ηνωμένων Πολιτειών στον Άρη. Αλλά το να δουλεύεις οκτάωρο σε έναν άλλον πλανήτη -του οποίου η ημέρα είναι 40 λεπτά μεγαλύτερη από αυτήν της Γης- έχει ιδιαίτερες, και συχνά κωμικές, προκλήσεις.

Πολλοί από εσάς πρέπει
να έχετε δει την ταινία «Η Διάσωση».

Για όσους δεν την έχουν δει,

είναι μια ταινία για έναν αστροναύτη
που είναι αποκλεισμένος στον Άρη,

και τις προσπάθειές του να μείνει ζωντανός

μέχρι η Γη να στείλει αποστολή διάσωσης
που θα τον φέρει πίσω στη Γη.

Ευτυχώς, κάποια στιγμή καταφέρνουν
να ξαναεπικοινωνήσουν

με τον χαρακτήρα, τον αστροναύτη Γουάτνι,

ώστε να μην είναι τόσο μόνος στον Άρη,
μέχρι να μπορέσει να διασωθεί.

Όσο βλέπετε την ταινία,
ή και αν δεν την έχετε δει,

όταν σκέφτεστε τον Άρη,

πιθανόν να σκέφτεστε πόσο μακρυά
και πόσο απόμακρος είναι.

Αυτό που μπορεί να μην σας
έχει περάσει από το μυαλό

είναι πώς είναι στην πραγματικότητα

να δουλεύεις σε έναν άλλο πλανήτη --

να ζεις σε δύο πλανήτες

όταν υπάρχουν άνθρωποι στη Γη
και ρόβερ ή και άνθρωποι στον Άρη;

Σκεφτείτε όταν έχετε φίλους,
οικογένεια και συναδέλφους

στην Καλιφόρνια,
στην ακτή του Ειρηνικού Ωκεανού

ή σε άλλα μέρη στον κόσμο.

Όταν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί τους,
ένα πράγμα που, πιθανόν,

σας έρχεται πρώτο στο μυαλό είναι:
Τι ώρα να είναι στην Καλιφόρνια;

Θα τους ξυπνήσω;
Είναι ΟΚ να τηλεφωνήσω;

Οπότε ακόμη και αν συνεργάζεστε με
συναδέλφους που βρίσκονται στην Ευρώπη,

αμέσως σκέφτεστε:

Τι χρειάζεται για να συγχρονιστούμε
και να επικοινωνήσουμε

με άτομα που βρίσκονται μακρυά;

Βέβαια, δεν έχουμε ανθρώπους
στον Άρη τώρα,

αλλά έχουμε ρόβερ.

Και αυτή την στιγμή, στον Curiosity,

η ώρα είναι 6:10 το πρωί.

Οπότε, 6:10 το πρωί στον Άρη.

Έχουμε τέσσερα ρόβερ στον Άρη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στείλει
τέσσερα ρόβερ στον Άρη

από τα μέσα της δεκαετίας του 1990,

και εγώ έχω το προνόμιο να έχω
δουλέψει σε τρία από αυτά.

Οπότε είμαι μηχανολόγος μηχανικός
διαστημικών επιχειρήσεων,

στο Εργαστήριο Αεριώθησης της NASA
στο Λος Άντζελες, στην Καλιφόρνια.

Και αυτά τα ρόβερ είναι
οι ρομποτικοί απεσταλμένοι μας.

Είναι τα μάτια και τα αυτιά μας

και βλέπουν τον πλανήτη για εμάς,

μέχρι να μπορέσουμε
να στείλουμε ανθρώπους.

Οπότε μαθαίνουμε πώς να λειτουργούμε
σε άλλους πλανήτες

μέσω αυτών των ρόβερ.

Οπότε πριν στείλουμε ανθρώπους,

στέλνουμε ρομπότ.

Οπότε ο λόγος που υπάρχει
διαφορά ώρας στον Άρη τώρα,

από την ώρα που έχουμε εμείς,

είναι επειδή η μέρα στον Άρη

είναι μεγαλύτερη από την μέρα στη Γη.

Η μέρα μας στην Γη διαρκεί 24 ώρες,

γιατί τόση ώρα χρειάζεται η Γη
για να γυρίσει,

για να κάνει μια περιστροφή.

Οπότε η μέρα μας διαρκεί 24 ώρες.

Ο Άρης χρειάζεται 24 ώρες
και περίπου 40 λεπτά

για μία περιστροφή.

Αυτό σημαίνει ότι η Αρειανή μέρα

είναι 40 λεπτά μεγαλύτερη από αυτή στη Γη.

Έτσι οι ομάδες ανθρώπων που χειριζόμαστε
τα ρόβερ στον Άρη, όπως εδώ,

ουσιαστικά μένουμε στη Γη
αλλά δουλεύουμε στον Άρη.

Οπότε πρέπει να σκεφτόμαστε σαν να είμαστε
πραγματικά στον Άρη με το ρόβερ.

Η δουλειά μας, η δουλειά αυτής της ομάδας
της οποίας είμαι μέλος,

είναι να στείλει εντολές στο ρόβερ

για να του πει
τι να κάνει την επόμενη μέρα.

Να του πει να οδηγήσει ή να σκάψει
ή οτιδήποτε πρέπει να κάνει.

Οπότε όταν αυτό κοιμάται --

και το ρόβερ κοιμάται το βράδυ

γιατί χρειάζεται να επαναφορτίσει
τις μπαταρίες του

και χρειάζεται να αντέξει
την κρύα νύχτα στον Άρη.

Και έτσι κοιμάται.

Οπότε όσο αυτό κοιμάται, εμείς κανονίζουμε
το πρόγραμμά του για την επόμενη ημέρα.

Οπότε δουλεύω στον Άρη βραδινή βάρδια.

(Γέλια)

Οπότε για να πάω για δουλειά στη Γη

την ίδια ώρα κάθε μέρα στον Άρη

-ας πούμε ότι πρέπει να είμαι
στην δουλειά στις 5 το πρωί-

αυτή η ομάδα πρέπει να είναι στην δουλειά
στις 5:00 π.μ. ώρα Άρη κάθε μέρα,

τότε πρέπει να πηγαίνουμε
στη δουλειά στη Γη

40 λεπτά αργότερα κάθε μέρα,

για να είμαστε συγχρονισμένοι με τον Άρη.

Αυτό είναι σαν να αλλάζουμε ζώνη ώρας
κάθε μέρα.

Οπότε αν μια μέρα πάμε στις 8:00,

την επόμενη 40 λεπτά αργότερα στις 8:40,

την επόμενη 40 λεπτά αργότερα στις 9:20,

την επόμενη στις 10:00.

Οπότε συνεχίζουμε και προχωράμε
40 λεπτά κάθε μέρα,

μέχρι που σύντομα πάμε στην δουλειά
στη μέση της νύχτας -

στη μέση της Γήινης νύχτας.

Οπότε μπορείτε να φανταστείτε
πόσο περίπλοκο είναι αυτό.

Γι' αυτό έχω και Αρειανό ρολόι.
(Γέλια)

Τα βαράκια σε αυτό το ρολόι έχουν
επεξεργαστεί έτσι ώστε να γυρνά πιο αργά.

Σωστά; Και δεν ξεκινήσαμε --

Πήρα αυτό το ρολόι το 2004

όταν στείλαμε τα ρόβερ
Spirit και Opportunity.

Δεν ξεκινήσαμε σκεπτόμενοι πως
θα χρειαζόμασταν Αρειανά ρολόγια.

Σωστά; Σκεφτόμασταν ότι, ΟΚ,

απλά θα έχουμε την ώρα
στους υπολογιστές μας

και στις οθόνες της αποστολής μας

και πως αυτά θα ήταν αρκετά.

Ναι, τελικά όχι και τόσο.

Γιατί δεν δουλεύαμε απλά
με τις Αρειανές ώρες,

κυριολεκτικά ζούσαμε με τις Αρειανές ώρες.

Και μονίμως μπερδευόμασταν
για το τι ώρα ήταν.

Οπότε πραγματικά χρειαζόμασταν κάτι
στον καρπό μας να μας λέει:

Τι ώρα είναι στην Γη;
Τι ώρα είναι στον Άρη;

Και δεν ήταν απλά η ώρα στον Άρη
που μας μπέρδευε:

Χρειαζόμασταν επίσης ένα τρόπο
να συζητάμε μεταξύ μας για αυτό.

Οπότε ένα "sol" είναι μια Αρειανή μέρα--
ξανά, 24 ώρες και 40 λεπτά.

Οπότε όταν μιλάμε για κάτι
που συμβαίνει στη Γη,

λέμε «σήμερα».

Έτσι, για τον Άρη, λέμε «σηsol».

(Γέλια)

Το «χθες» έγινε «χθεsol» για τον Άρη.

Ξανά, δεν αρχίσαμε σκεπτόμενοι,
«Λοιπόν, ας εφεύρουμε μια γλώσσα».

Ήταν απλά πολύ μπερδεμένο.

Θυμάμαι κάποιον να έρχεται
και να μου λέει,

«Θα ήθελα να κάνουμε αυτή τη δραστηριότητα
στο μηχάνημα αύριο, στο ρόβερ».

Και εγώ είπα, «Αύριο, αύριο,
ή αύριο στον Άρη;»

Ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε
αυτή την ορολογία

διότι χρειαζόμασταν ένα τρόπο
να μιλάμε μεταξύ μας.

(Γέλια)

Το «αύριο» έγινε «αυsol» ή «solαύριο».

Γιατί οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές
προτιμήσεις στις λέξεις.

Μερικοί μπορεί να λέτε «σόδα»
και μερικοί «αναψυκτικό».

Έτσι έχουμε ανθρώπους
που λένε «αυρol» ή «solαύριο».

Και κάτι που παρατήρησα όσα χρόνια
δούλευα σε αυτές τις αποστολές,

ήταν ότι οι άνθρωποι που δουλεύουμε
στα ρόβερ λέμε «σηsol».

Οι άνθρωποι στις αποστολές εδάφους,
που δεν περιφέρονται,

λένε «σεsoul».

Οπότε μπορούσα να αναγνωρίσω
σε ποια αποστολή δουλεύετε

από την Αρειανή σας προφορά.

(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

Οπότε έχουμε τα ρολόγια και την γλώσσα,
και εντοπίζετε ένα κοινό θέμα εδώ, σωστά;

Ώστε να μην μπερδευόμαστε.

Αλλά μέχρι και το φως της μέρας στη Γη
μπορούσε να μας μπερδέψει.

Αν σκεφτείτε ότι τώρα,
έχετε έρθει στην δουλειά

και είναι η μέση της Αρειανής νύχτας

και υπάρχει φως που μπαίνει
από τα παράθυρα,

θα μπερδευτείτε και εσείς.

Όπως βλέπετε σε αυτή
τη φωτογραφία στο δωμάτιο ελέγχου

ότι όλα τα παντζούρια είναι κλειστά.

Έτσι, δεν υπάρχει φως να μας αποσπά.

Τα παντζούρια κλείσαν σε όλα το κτήριο
περίπου μια βδομάδα πριν την προσγείωση

και δεν άνοιξαν μέχρι να βγούμε
από την Αρειανή ώρα.

Αυτό βέβαια ισχύει και για το σπίτι.

Έχω γυρίσει σε Αρειανή ώρα τρεις φορές
κι ο άντρας μου λέει:

«ΟΚ, ετοιμαζόμαστε για την Αρειανή ώρα».

Και θα βάλει αλουμινόχαρτο στα παράθυρα
και σκούρες κουρτίνες και σκίαστρα

γιατί επηρεάζει και τις οικογένειές μας.

Και έτσι εγώ ζούσα σε αυτό το
σκούρο περιβάλλον, αλλά το ίδιο και αυτός.

Και το είχε συνηθίσει.

Αλλά μετά θα μου έστελνε
παραπονιάρικα emails από την δουλειά.

Να έρθω σπίτι; Είσαι ξύπνια;

Τι ώρα είναι στον Άρη;

Τότε αποφάσισα ότι, ΟΚ,
του χρειάζεται ένα Αρειανό ρολόι.

(Γέλια)

Αλλά φυσικά, είναι 2016,
οπότε υπάρχει εφαρμογή για αυτό.

(Γέλια)

Οπότε τώρα, αντί για τα ρολόγια,

μπορούμε να χρησιμοποιούμε
και τα τηλέφωνά μας.

Αλλά όσο αφορά τις οικογένειές μας,
τους επηρέαζε όλους.

Όχι απλά εμάς που δουλεύαμε στα ρόβερ

αλλά και τις οικογένειές μας, επίσης.

Αυτός είναι ο Ντέιβιντ Όου,
ένας από τους ρυθμιστές πτήσης,

και είναι στην παραλία στο Λος Άντζελες
με την οικογένειά του στη 1:00 το πρωί.

(Γέλια)

Επειδή η προσγείωση έγινε τον Αύγουστο

και τα παιδιά του δεν θα πηγαίναν σχολείο
μέχρι το Σεπτέμβριο,

γύρισαν σε Αρειανή ώρα μαζί του
για ένα μήνα.

Ξυπνούσαν 40 λεπτά αργότερα κάθε μέρα.

Και λειτουργούσαν με το πρόγραμμα
της δουλειάς του μπαμπά.

Οπότε ζούσαν με Αρειανή ώρα για ένα μήνα
και είχαν αυτές τις μεγάλες περιπέτειες

όπως να πηγαίνουν για μπόουλινγκ
στη μέση της νύχτας ή στην παραλία.

Και ένα από τα πράγματα
που όλοι ανακαλύψαμε

είναι ότι μπορείς να πας
όπου θες στο Λος Άντζελες

στις 3:00 το πρωί όταν δεν έχει κίνηση.

(Γέλια)

Οπότε φεύγαμε από την δουλειά

και δεν θέλαμε να πάμε σπίτι
να ενοχλήσουμε τις οικογένειές μας

και πεινούσαμε, οπότε αντί να πάμε
κοντά να φάμε κάτι,

λέγαμε «Είναι ένα ωραίο
24ωρο ντελικατέσεν στο Λονγκ Μπιτς,

και μπορούμε να είμαστε
εκεί σε 10 λεπτά!»

Και οδηγούσαμε έως εκεί -

θύμιζε την δεκαετία του 60,
καθόλου κίνηση.

Φτάναμε εκεί με το αυτοκίνητο,
και οι ιδιοκτήτες έλεγαν

«Ποιοι είστε εσείς επιτέλους;

Και γιατί είστε στο εστιατόριό μου
στις 3:00 το πρωί;»

Οπότε κατάλαβαν ότι υπήρχαν
αυτά τα γκρούπ από Αρειανούς,

που κυκλοφορούν στο Λος Άντζελες
στη μέση της νύχτας -

στη μέση της Γήινης νύχτας.

Και όντως αρχίσαμε να
αυτοαποκαλούμαστε Αρειανοί.

Όποιοι από εμάς ήταν σε Αρειανή ώρα
αυτοαποκαλούνταν Αρειανοί

και αποκαλούσαν όλους
τους υπόλοιπους Γήινους.

(Γέλια)

Και αυτό γινόταν επειδή όταν αλλάζεις
μια χρονική ζώνη κάθε μέρα,

αρχίζεις να νιώθεις απομονωμένος.

Βρίσκεσαι κυριολεκτικά
στον δικό σου κόσμο.

Οπότε έχω αυτή την κονκάρδα που λέει
«Επιβίωσα την Αρειανή ώρα. Sol 0-90».

Υπάρχει φωτογραφία της στην οθόνη.

Λοιπόν ο λόγος που πήραμε
αυτές τις κονκάρδες είναι

επειδή δουλεύουμε σε Αρειανή ώρα

για να είμαστε όσο πιο αποτελεσματικοί
γίνεται με το ρόβερ στον Άρη,

για να αξιοποιήσουμε τον χρόνο μας
όσο καλύτερα γίνεται.

Αλλά δεν μένουμε στην Αρειανή ώρα
για παραπάνω από τρεις με τέσσερις μήνες.

Στο τέλος, θα αλλάξουμε
σε μια τροποποιημένη Αρειανή ώρα,

αυτό που δουλεύουμε τώρα.

Αυτό επειδή είναι δύσκολο για τα
σώματά μας και για τις οικογένειές μας.

Βασικά, υπήρχαν μελετητές ύπνου
που μας μελετούσαν

γιατί ήταν πολύ ασυνήθιστο άνθρωποι να
προσπαθούν να μεγαλώσουν τη μέρα τους.

Και είχαν περίπου 30 από εμάς

στους οποίους θα κάνανε
πειράματα στέρησης ύπνου.

Οπότε πήγαινα να κάνω το τεστ
και κοιμόμουν σε όλα.

Και αυτό είναι επειδή, ξανά,
στο τέλος γίνεται δύσκολο για το σώμα.

Παρόλο που είχε πολύ πλάκα.

Ήταν μια εμπειρία
που μας έδεσε με την ομάδα,

άλλα είναι πολύ δύσκολο
να την αντέξουμε.

Οπότε αυτές οι αποστολές των ρόβερ είναι
τα πρώτα μας βήματα στο ηλιακό σύστημα.

Μαθαίνουμε πώς να ζούμε
σε παραπάνω από έναν πλανήτη.

Αλλάζουμε την οπτική μας
για να γίνουμε πολυ-πλανητικοί.

Οπότε την επόμενη φορά
που θα δείτε τον Πολέμο Των Άστρων

και υπάρχουν άνθρωποι να πηγαίνουν
από το σύστημα Dagobah στο Tatooine,

σκεφτείτε τι σημαίνει στην πραγματικότητα
να πηγαίνουν οι άνθρωποι τόσο μακρυά.

Τι σημαίνει όσον αφορά
τις αποστάσεις μεταξύ τους,

πώς θα ξεκινήσουν να νιώθουν αποκομμένοι

και το τι γίνεται με τον χρόνο.

Δεν έχουμε στείλει ανθρώπους
στον Άρη ακόμη,

αλλά ελπίζουμε να το κάνουμε.

Και εταιρείες όπως η SpaceX ή η NASA

και όλα τα διεθνή διαστημικά
πρακτορεία του κόσμου,

ελπίζουμε να το κάνουμε αυτό
στις επόμενες δεκαετίες.

Οπότε σύντομα θα έχουμε ανθρώπους στον Άρη
και θα 'μαστε στα αλήθεια πολυπλανητικοί.

Και το νεαρό αγόρι ή κορίτσι
που θα πάει στον Άρη

μπορεί να είναι σε αυτό το κοινό
ή να ακούει σήμερα.

Ήθελα να δουλέψω σε αυτές τις
αποστολές από όταν ήμουν 14

και έχω το προνόμιο να είμαι
μέρος αυτών των αποστολών.

Και αυτή είναι μια αξιοσημείωτη περίοδος
στο διαστημικό πρόγραμμα,

και είμαστε όλοι μαζί σε αυτό το ταξίδι.

Οπότε την επόμενη φορά που θα αισθανθείτε
πως δεν έχετε αρκετό χρόνο στην ημέρα σας,

απλά θυμηθείτε ότι όλα είναι θέμα
της Γήινης οπτικής σας γωνίας.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)