چۆن جگەرە کار لە جەستە دەکات؟ کریشنا سودهیر
-
0:07 - 0:09جگەرە باش نییە بۆمان.
-
0:09 - 0:13،ئەمەش نوێ نییە
دەیەیەکە بە زیانەکانی جگەرەمان زانیوە. -
0:14 - 0:17بەڵام ئایا جگەرە چۆن زیانمان پێدەگەیەنێت؟
-
0:17 - 0:19با بزانین چی ڕوودەدات کاتێک پێکهاتەکانی
-
0:19 - 0:21دەچنە ناو جەستەمانەوە و
-
0:21 - 0:25چۆن قازانج دەکەین
کاتێک واز لە جگەرەکێشان دەهێنن. -
0:25 - 0:27لەگەڵ هەر هەڵمژێنێکدا،
-
0:27 - 0:31دوكەڵەکەی زیاتر لە ٥٠٠٠ ماددەی کیمیایی
-
0:31 - 0:34دەهێنێتە ناو شانەکانی جەستەمانەوە.
-
0:34 - 0:37لە سەرەتادا، قەتران، مادەیەکی کەتیرەیی ڕەش
-
0:37 - 0:40دەستدەکات بە داپۆشینی ددان و پوک،
-
0:40 - 0:44،چینی مینای ددان لەناو دەبات
و لە کۆتاییدا دەبێتە هۆی کلۆربوون. -
0:44 - 0:48،بە تێپەڕبوونی کات
کۆتایی دەمارەکان لە لووتدا لەناودەبات -
0:48 - 0:50ئەمەش دەبێتە هۆی لەدەستدانی هەستی بۆنکردن.
-
0:50 - 0:52لە ناوەوەی ڕێڕەوی هەوا و سییەکانیشدا
-
0:52 - 0:55ئەگەری ڕوودانی تووشبوون بە نەخۆشی
زیاد دەکات -
0:55 - 0:59هەروەها نەخۆشییە درێژخایەنەکانی وەک
.هەوکردنی بۆریچکەکان و هەڵئاوسان -
0:59 - 1:02بە لەناو بردنی کوڵکەکان
-
1:02 - 1:07پێکهاتەیەکی زۆر بچووکە لە شیوەی موودایە
کاری پاک ڕاگرتنی ڕێڕەوی هەوایە. -
1:07 - 1:10پاشان تورەکەکانی هەوا پڕ دەکات،
-
1:10 - 1:14کیسەی بچووکی هەوان کاریان ئاڵوگۆڕکردنی
ئۆکسجین و دوانە ئۆکسیدی کاربۆنە -
1:14 - 1:15لە نێوان سییەکان و خوێندا
-
1:15 - 1:20گازێکی ژەهراوی بە ناوی یەکەم ئۆکسیدی
کاربۆن بەناو ئەو پەردەیەدا دەچێتە خوێنەوە، -
1:20 - 1:22دەلکێت بە هیمۆگڵۆبینەوە
-
1:22 - 1:24جێی ئۆکسجین دەگرێتەوە
-
1:24 - 1:27کە بە شێوەیەکی ئاسایی
بە هەموو لەشدا دەگوێزرایەوە -
1:27 - 1:30ئەمە یەکێکە لەو هۆکارانەی کە جگەرە کێشان
دەتوانێت ببێتە هۆی کەمی ئۆکسجین و -
1:30 - 1:33هەناسە سواری.
-
1:33 - 1:35لە ماوەی نزیکەی ١٠ چرکەدا،
-
1:35 - 1:39تەوژمی خوێن هاندەرێک بە ناوی نیکۆتین
بەرەو دەماخ هەڵدەگرێت -
1:39 - 1:42هانی دەردانی دۆپامین و
گوێزەرەوە دەمارییەکان دەدات -
1:42 - 1:44لەگەڵ
هۆڕمۆنی ئیندۆرفین -
1:44 - 1:48کە هەستی خۆشی دەبەخشێت ئەمەش وا دەکات
جگەرەکێشان بە زۆری ببێتە هۆی ئالوودەبوون -
1:48 - 1:50نیکۆتین و ماددە کیمیاییەکانی تری ناو جگەرە
-
1:50 - 1:53بە شێوەیەکی بەردەوام دەبنە هۆی
تەسک بوونەوەی لوولەکانی خوێن و -
1:53 - 1:56لەناو بردنی نەرمی پەردەی ناوەوەی،
-
1:56 - 1:58تەوژمی خوێن سنووردار دەکەن.
-
1:58 - 2:01ئەم کاریگەرییانەش دەبنە
ئەستوور بوونی دیواری لوولەکانی خوێن و -
2:01 - 2:03هانی ئەستوور بوونی پەڕەکانی خوێنیش دەدەن،
-
2:03 - 2:06ئەمەش ئەگەری دروستبوونی
تۆپەڵی خوێن زیاتر دەکات و -
2:06 - 2:09دەبنە پاڵنەری نۆرەی دڵ و سەکتەی دەماخ.
-
2:09 - 2:13زۆر لە ماددە کیمیاییەکانی ناو جگەرە
دەتوانن ببنە گۆڕانی مەرسیدار لە -
2:13 - 2:16دی ئێن ئەی جەستەدا کە دەبنە هۆی
دروست بوونی شێرپەنجە. -
2:16 - 2:19سەرباری ئەمانەش، پێکهاتەکانی وەک
زەرنیخ و نیکل -
2:19 - 2:22ڕەنگە پڕۆسەی چاک کردنەوەی
دی ئێن ئەی لەکاربخەن -
2:22 - 2:25لەبەر ئەمە توانای جەستە بۆ
بەڕەنگاربوونەوەی شێرپەنجە کەمدەبێتەوە، -
2:25 - 2:29لە ڕاستیدا، لە نەتەوە یەکگرتووەکان
یەک لەسەر سێی مردنی تووشبوانی شێرپەنجە -
2:29 - 2:31بەهۆی جگەرە کێشانەوە بووە.
-
2:31 - 2:34ئەمەش تەنها شێرپەنجەی سی نییە.
-
2:34 - 2:37جگەرەکێشان دەکرێت ببێتە هۆی شێرپەنجە لە
چەندین شانە و ئەندامەکاندا -
2:37 - 2:39لەگەڵ تێکدانی توانای بینین و
-
2:39 - 2:41لاواز بوونی ئێسکەکان.
-
2:41 - 2:43توانای سکپڕبوون لە ئافرەتاندا لاواز دەکات.
-
2:43 - 2:46لە پیاوانیشدا ڕەنگە ببێتە هۆی
لەکار کەوتنی توانای ڕەپ بوون. -
2:46 - 2:48بۆ ئەوانەی وازیان
لە جگەرە هێناوە، -
2:48 - 2:50کاریگەرییەکی پێچەوانە و ئەرێنی هەیە.
-
2:50 - 2:53لەگەڵ قازانجێکی فیزیکی یەکسەری
و درێژخایەن. -
2:53 - 2:57تەنها ٢٠ خولەک لە دوای کێشانی کۆتا جگەرە
-
2:57 - 3:01لێدانی دڵ و پەستانی خوێن
دەچنەوە باری ئاسایی خۆیان. -
3:01 - 3:04دوای ١٢ کاتژمێر ڕێژەی
یەکەم ئۆکسیدی کاربۆن جێگیر دەبێت، -
3:04 - 3:07توانای خوێن بۆ هەڵگرتنی ئۆکسجین
زیاد دەکات. -
3:07 - 3:09ڕۆژێک دوای وازهێنان لە جگەرە
-
3:09 - 3:14لەگەڵ ئاسایی بوونەوەی لێدانی دڵ و پەستانی
خوێن، مەترسی نۆرەی دڵیش کەمدەبێتەوە. -
3:14 - 3:15دوای دوو ڕۆژ،
-
3:15 - 3:20کۆتایی دەمارەکان کە بەرپرسن لە بۆنکردن و
تام کردن چاک دەبنەوە. -
3:20 - 3:24لە دوای مانگێکیش سییەکان تەندروستتر دەبن،
-
3:24 - 3:26لەگەڵ کەمترین کۆکە و هەناسە سواری.
-
3:26 - 3:29کوڵکە نەرمەکانیش کە لە ڕێڕەوی هەوا
و سییەکاندا هەن -
3:29 - 3:31لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا دەژییەنەوە و
-
3:31 - 3:35لە دوای ٩ مانگیش دەکەونەوە کار،
باشتر بەرهەڵستی نەخۆشی دەکەن. -
3:35 - 3:38لەگەڵ تێپەڕبوونی یەک ساڵ
وازهێنان لە جگەرەکێشان، -
3:38 - 3:43لەگەڵ باشتر کارکردنی لوولەکانی خوێن،
مەترسی نەخۆشییەکانی دڵ کەم دەبێتەوە. -
3:43 - 3:44لە دوای پێنج ساڵ،
-
3:44 - 3:47هەلی دروستبوونی تۆپەڵی خوێن، بە شێوەیەکی
بەرچاو کەمدەبێتەوە، -
3:47 - 3:50مەترسی سەکتەی دەماخیش بەردەوام
کەم دەبێتەوە. -
3:50 - 3:53دوای ١٠ ساڵ، ئەگەری دروست بوونی شێرپەنجەی
سی مەترسیدار -
3:53 - 3:55بە ڕێژەی سەدا ٥٠ کەم دەبێتەوە،
-
3:55 - 4:00ڕەنگە لەبەر باشتربوونی توانای جەستە بێت
لە چاک کردنەوەی دی ئێن ئەی جارێکی دیکە. -
4:00 - 4:04دوای پازدە ساڵیش، ئەگەری ڕوودانی
نەخۆشییە تاجییەکانی دل -
4:04 - 4:08ئاسایی وەک کەسێکی جگەرە نەکێشە.
-
4:08 - 4:11هیچ مەبەستێک نییە لە وا نیشاندانی
بەدەستهێنانی هەموو ئەمانە ئاسان بێت. -
4:11 - 4:14وەستان لە جگەرە کێشان ڕەنگە ببێتە هۆی
خەمۆکی و دڵەڕاوکێ، -
4:14 - 4:16بەهۆی کێشانەوەی نیکۆتینەوە.
-
4:16 - 4:19بەڵام بە خۆشحاڵییەوە، ئەم کاریگەرییان
زۆرجار کاتین. -
4:19 - 4:24وازهێنانیش ئاسانتر دەبێت،
سوپاس بۆ کارخانە پێشکەوتووەکانی ئامێر. -
4:24 - 4:26جێگرەوەی نیکۆتین لەڕێی بنێشت،
-
4:26 - 4:28لەزگەی پێست،
-
4:28 - 4:28لەبزینەکان،
-
4:28 - 4:29سپراکان
-
4:29 - 4:32دەتوانن یارمەتیدەربن بۆ وازهێنان لە جگەرە.
-
4:32 - 4:35هەڵدەستن بە هاندانی وەرگرەکانی
نیکۆتین لە دەماخدا -
4:35 - 4:38بەمەش ڕێگری لە نیشانەکانی
کەمی نیکۆتین دەکەن، -
4:38 - 4:41بەبێ ماددەی کیمیایی زیانبەخشی دیکە.
-
4:41 - 4:42ڕاوێژکردن و بەژداری
گروپە پاڵپشتەکان -
4:42 - 4:44چارەسەری ڕەفتارە بەئاگاکان،
-
4:44 - 4:47لەگەڵ ڕاهێنانی بەگوڕی مامناوەند
-
4:47 - 4:50یارمەتی جگەرەکێشەکان دەدەن بۆ وازهێنان
لە جگەرە. -
4:50 - 4:52ئەوە هەواڵێکی خۆشە،
-
4:52 - 4:56کە وازهێنان خۆت و جەستەشت دەگەڕێنێتەوە
بۆ سەر ڕێگای تەندروست.
- Title:
- چۆن جگەرە کار لە جەستە دەکات؟ کریشنا سودهیر
- Speaker:
- کریشنا سودهیر
- Description:
-
more » « less
جگەرە باش نییە بۆمان. ئەمەش تازە نییە -- دەیەیەکە بە زیانەکانی جگەرەمان زانیوە. بەڵام ئایا جگەرە چۆن زیانمان پێدەگەیەنێت؟ ئایا جەستەمان دەتوانێت بژێتەوە ئەگەر بوەستین لە کێشانی؟ کریشنا سودهیر ڕوونی دەکاتەوە چی ڕوودەدات کاتێک جگەرە دەکێشین -- کاتێکیش وازی لێدەهێنین.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:13
|
halo fariq approved Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? | |
|
|
halo fariq accepted Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? | |
|
Lona Hamasalih edited Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? | |
|
|
Lona Hamasalih edited Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? | |
|
|
Lona Hamasalih edited Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? | |
|
|
Lona Hamasalih edited Kurdish subtitles for How do cigarettes affect the body? |