Γιατί θα πρέπει να μας απασχολούν τα περιττώματα των φαλαινών

Οι φάλαινες έχουν μια απρόσμενη και σημαντική δουλειά, σύμφωνα με τη θαλάσσια βιολόγο Άσα ντε Βος: τα τεράστια αυτά πλάσματα είναι «μηχανικοί» του οικοσυστήματος, αφού διατηρούν τους ωκεανούς καθαρούς με... τις ακαθαρσίες τους! Μάθε από την ντε Βος, υπότροφο του TED, για την υποτιμημένη δουλειά που κάνουν οι φάλαινες με σκοπό τη διατήρηση της σταθερότητας και υγείας των θαλασσών μας - και του πλανήτη μας.

Τον 17ο αιώνα, υπήρχαν τόσες πολλές
Αρκτικές φάλαινες στον κόλπο του Κέιπ Κοντ

στην ανατολική ακτή των Η.Π.Α.

που θα μπορούσες να περπατήσεις
πάνω στις πλάτες τους

από τη μία μεριά του κόλπου ως την άλλη.

Σήμερα, ο αριθμός τους έχει μειωθεί
και βρίσκονται υπό εξαφάνιση.

Παρομοίως, έχουν μειωθεί σημαντικά
οι πληθυσμοί πολλών ειδών φαλαινών

μετά από 200 χρόνια φαλαινοθηρίας,

όπου θηρεύονται και σκοτώνονται
για το κρέας, το λάδι και τα οστά τους.

Ο λόγος που υπάρχουν ακόμη
φάλαινες στους ωκεανούς

είναι το κίνημα «Σώστε τις Φάλαινες»
που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του '70.

Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση
του εμπορίου φαλαινών

και βασίστηκε στην ιδέα ότι,
εάν δε μπορούμε να σώσουμε τις φάλαινες,

τότε τι μπορούμε να σώσουμε;

Ήταν, εν τέλει, μια προσπάθεια
του πολιτικού ακτιβισμού

να σταματήσει
την περιβαλλοντική καταστροφή.

Έτσι, στις αρχές της δεκαετίας του '80,
απαγορεύθηκε το εμπόριο φαλαινών,

ως αποτέλεσμα αυτής
της προσπάθειας του κινήματος.

Πάντως, ο αριθμός των φαλαινών
παραμένει χαμηλός

γιατί αντιμετωπίζουν μια σειρά
από άλλους ανθρώπινους κινδύνους.

Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι ακόμη νομίζουν
ότι συζητήσεις για τις φάλαινες όπως αυτή

γίνονται επειδή θεωρούν αυτά τα πλάσματα
χαρισματικά και όμορφα.

Αυτό στην πραγματικότητα δεν είναι δίκαιο

διότι οι φάλαινες είναι
μηχανικοί του οικοσυστήματος.

Βοηθούν στη διατήρηση της σταθερότητας
και καθαρότητας των ωκεανών

και επίσης προσφέρουν υπηρεσίες
στην ανθρώπινη κοινωνία.

Ας μιλήσουμε για ποιούς λόγους
η διάσωση των φαλαινών είναι σημαντική

για την ανθεκτικότητα των ωκεανών.

Οι λόγοι συμπυκνώνονται
σε δύο βασικά πράγματα:

στα περιττώματα και τα πτώματα
των φαλαινών σε αποσύνθεση.

Όταν οι φάλαινες καταδύονται για να
τραφούν και αναδύονται για να αναπνεύσουν,

ελευθερώνουν τεράστιες
ποσότητες ακαθαρσιών.

Αυτή η αντλία φαλαινών, όπως αποκαλείται,

φέρνει ουσιώδη και σπάνια
θρεπτικά συστατικά από τα βάθη

στην επιφάνεια του νερού, όπου
τονώνουν την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν,

το οποίο αποτελεί τη βάση
ολόκληρης της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας.

Έτσι, το να έχουμε στους ωκεανούς
περισσότερες φάλαινες που εκκενώνουν

είναι πράγματι πολύ
ωφέλιμο για όλο το οικοσύστημα.

Οι φάλαινες είναι επίσης γνωστές για τις
μεγαλύτερες μεταναστεύσεις θηλαστικών.

Οι γκρίζες φάλαινες μετακινούνται μέχρι
και 16.000 χλμ. μακριά από την Αμερική,

μεταξύ περιοχών διατροφής,
αναπαραγωγής και τοκετού,

και επιστρέφουν πίσω κάθε χρόνο.

Σε αυτές τις μετακινήσεις, μεταφέρουν
λίπασμα μέσω των περιττωμάτων τους

από περιοχές όπου υπήρχε
σε περιοχές που το χρειάζονται.

Ξεκάθαρα, οι φάλαινες είναι πολύ
σημαντικές για τον θρεπτικό κύκλο,

οριζόντια και κάθετα, μέσα στους ωκεανούς.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι είναι σημαντικές
και μετά τον θάνατό τους.

Τα κουφάρια των φαλαινών είναι
από τα μεγαλύτερα αντικείμενα

τα οποία βυθίζονται,
η αποκαλούμενη πτώση φαλαινών.

Καθώς τα πτώματα βυθίζονται,

περίπου 400 είδη θαλάσσιων οργανισμών
τρέφονται πλούσια από αυτά,

ακόμη και τα χέλια που ζουν στον πυθμένα.

Έτσι, σε αυτά τα 200 χρόνια φαλαινοθηρίας,

όπου ήμασταν απασχολημένοι
με το να κυνηγάμε φάλαινες στους ωκεανούς,

μεταβάλαμε την αναλογία και τη γεωγραφική
κατανομή της πτώσης φαλαινών

που θα κατέληγε στους πυθμένες των ωκεανών

και ως αποτέλεσμα,
αυτό πιθανόν οδήγησε στην εξάλειψη

κάποιων ειδών πιο εξεζητημένων

και εξαρτημένων από τα πτώματα
των φαλαινών για την επιβίωσή τους.

Για τα κουφάρια αυτά είναι γνωστό ότι
μεταφέρουν περίπου 190.000 τόνους άνθρακα,

που ισοδυναμεί με τον άνθρακα που παράγουν

80.000 αυτοκίνητα ανά έτος

από την ατμόσφαιρα στα βάθη των ωκεανών.

Οι πυθμένες είναι αυτό
που αποκαλούμε «δεξαμενές άνθρακα»,

διότι παγιδεύουν και κρατούν τον άνθρακα
που περισσεύει από την ατμόσφαιρα,

κι έτσι συμβάλλουν στην επιβράδυνση
της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Μερικές φορές τα πτώματα
ξεβράζονται στις ακτές

όπου αποτελούν γεύμα
σε πολλά αρπακτικά της στεριάς.

Αυτά τα 200 χρόνια φαλαινοθηρίας
ήταν ιδιαίτερα επιβλαβή,

προκαλώντας μείωση
στον πληθυσμό των φαλαινών

περίπου μεταξύ 60% με 90%.

Σαφώς, το κίνημα «Σώστε τις Φάλαινες»

ήταν καθοριστικό στο να αποτρέψει
την συνέχιση του εμπορίου φαλαινών,

όμως χρειάζεται να αναθεωρήσουμε
ως προς αυτό.

Πρέπει να διαχειριστούμε πιο επείγοντα
προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φάλαινες

πλέον στις θάλασσές μας.

Μεταξύ άλλων, πρέπει να σταματήσουμε

την αλίευση από τα εμπορικά πλοία
όταν αυτές τρώνε,

και να μπλέκονται σε δίχτυα

τα οποία πλέουν στη θάλασσα.

Πρέπει ακόμη να μάθουμε να ερμηνεύουμε
τα μηνύματα προστασίας,

ώστε όλοι να καταλαβαίνουν την πραγματική
αξία των φαλαινών στο οικοσύστημα.

Οπότε, ας σώσουμε ξανά τις φάλαινες,

μόνο που, αυτή τη φορά,
ας μην το κάνουμε μόνο για χάρη τους.

Ας το κάνουμε και για εμάς.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)