Tolkien's Great War

Ο Τζον Ρόναλντ Ρόιελ Τόλκιν

γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 1892.

Αυτός και ο αδερφός του ο Χίλαρι,
βίωσαν δύσκολα παιδικά χρόνια.

Όταν ο Τόλκιν ήταν μόλις τεσσάρων,

έχασαν τον πατέρα τους, τον Άρθουρ,
από ρευματικό πυρετό.

Ως χήρα με χαμηλό εισόδημα,

η μητέρα του, η Μέιμπελ,
δίδασκε τους αδερφούς κατ' οίκον,

και έπαιξε ζωτικό ρόλο

για την πρώιμη εκπαίδευση
και ανάπτυξή τους.

Ο Τόλκιν ήταν ένα έξυπνο αγόρι,

με ενθουσιασμό και δίψα για τις γλώσσες.

Ο Τόλκιν έδωσε τις εισαγωγικές εξετάσεις

για το σχολείο Κινγκ Έντουαρντ, στο Μπέρμιγχαμ,

και πέρασε.

Από το φθινόπωρο του 1900,

με δίδακτρα 12 λίρες το χρόνο

ο Τόλκιν θα εκπαιδευόταν σε ένα περιβάλλον

που θα τον βοηθούσε να εκπληρώσει
τις ακαδημαϊκές του δυνατότητες.

Για τον Τόλκιν ήταν ζωτικής σημασίας
το να πηγαίνει στο πανεπιστήμιο.

Ήταν ένα εξαιρετικά προικισμένο παιδί.

Το Κινγκ Έντουαρντ του προσέφερε
μια νέα οπτική

και την συντροφιά άλλων αγοριών
με ανάλογο ταλέντο,

κάτι που πιθανώς δύσκολα έβρισκε ο Τόλκιν.

(Στέισυ) Όχι μόνο έπαιζε ράγκμπυ,

ήταν κεντρικό μέλος στις λέσχες
ρητορείας και λογοτεχνίας.

Στην πραγματικότητα ήταν η ψυχή τους.

Νομίζω ότι η σχολή του έλειψε πολύ
όταν τελικά έπρεπε να φύγει.

Στην ηλικία των 11, ο Τόλκιν
και ο αδερφός του, ο Χίλαρυ,

χάνουν τη μητέρα τους, την Μέιμπελ,

που πέθανε από διαβήτη.

Πενθώντας, ρίχνεται
στις σχολικές του υποχρεώσεις

με μεγαλύτερη ενέργεια από πριν.

Είναι άριστος ακαδημαϊκά,

αλλά το 1905 γνωρίζει
τον αντίπαλό του στη διανόηση,

τον Κρίστοφερ Γουάιζμαν.

Ο Τόλκιν συνάντησε τον καλύτερό του φίλο
στο King Edward's,

τον Κρίστοφερ Γουάιζμαν,
στο γήπεδο του ράγκμπυ.

Ήταν μουσικός, μαθηματικός...
πολύ διαφορετικός από τον Τόλκιν.

Ανέπτυξαν τόσο ισχυρό δεσμό
στο γήπεδο του ράκμπυ,

που αποκαλούσαν τους εαυτούς τους
"Μεγάλη Δίδυμη Αδερφότητα",

μια φράση από τις "Ωδές της Αρχαίας Ρώμης"

του Λόρδου Μακώλεϋ.

Συναγωνίζονταν ο ένας τον άλλο φιλικά στο σχολείο,

καθώς είχαν και οι δύο ακαδημαϊκά ενδιαφέροντα.

Ο Γουάιζμαν ήταν τρομερό μυαλό

και τον ενδιέφεραν πολλά από τα πράγματα

που άρχιζαν να ενδιαφέρουν τον Τόλκιν,

όπως οι γλώσσες.

Τον ενδιέφεραν τα αιγυπτιακά
και έμαθε μόνος του ιερογλυφικά.

Ο Τόλκιν και ο Γουάιζμαν
πρέπει να συνέβαλαν

στη διαμόρφωση ο ένας του άλλου
κατά την εφηβεία τους,

γιατί συνήθιζαν να διαλέγονται έντονα

για όλες τις πεποιθήσεις τους.

Ο Γουάιζμαν ήταν ταλαντούχος μουσικός.

Ο Τόλκιν ήταν υποτίθεται άμουσος

αλλά αυτό δεν τους εμπόδισε
να τα πάνε καλά.

Ο Τόλκιν ήταν επίσης φίλος
με τον γιο του διευθυντή,

τον Ρομπ Γκίλσον.

Ο Τόλκιν, ο Γουάιζμαν και ο Γκίλσον
σχημάτισαν ισχυρούς δεσμούς

που διήρκεσαν για όλα τα σχολικά χρόνια,
και μετά από αυτά.

Εκτός του King Edward's,

η ζωή του Τόλκιν επρόκειτο να αλλάξει

για άλλη μια φορά.

Ο Τόλκιν και ο αδερφός του,
ο Χίλαρυ, ήταν οικότροφοι

και όταν ήταν 16 ετών
γνώρισε την Ήντιθ Μπρατ,

που κατοικούσε στην ίδια εστία
και ήταν 19 ετών τοτε.

Ήταν ένα όμορφό νεαρό κορίτσι,
ταλαντούχα πιανίστα

και ήταν, επίσης, ορφανή.

Οι δυο τους δέθηκαν χάρη στις κοινές λύπες

αλλά και στις ελπίδες και τα όνειρά τους.

Το πρόβλημα για τον "Ρόναλντ",

όπως τον φώναζε, και την Ήντιθ

ήταν ότι ήταν ρωμαιοκαθολικός,

ενώ η Ήντιθ ήταν αγγλικανή.

Ο προστάτης του Τόλκιν,

ο πάτερ Φράνσις Μόργκαν,
που ήταν καθολικός ιερέας,

βρίσκει το γεγονός καθοριστικό.

Πιστεύει, επίσης, ότι η Ήντιθ
θα αποσπούσε τον Τόλκιν

από την προσπάθεια να μπει στην Οξφόρδη.

Ο πάτερ Φράνσις Μόργκαν τους απαγόρεψε

να συναντιούνται και να επικοινωνούν.

Στράφηκε πάλι στις φιλίες του
στο King Edward's,

και ήταν σε αυτή την τελευταία φάση
της θητείας του

που πραγματικά άνθησε

και "κατέκτησε" το σχολείο.

Μαζί με τους φίλους του 'διοικούσαν'
το σχολείο.

Εκμεταλλευόμενος πλήρως

την τελευταία χρονιά στο King Edward's

και τις φιλίες που ανέπτυξε,

ο Τόλκιν και οι φίλοι του δημιούργησαν

μια ανεπίσημη λέσχη.

Οι νεαροί διανοούμενοι συγκεντρώνονται

στη βιβλιοθήκη του σχολείου

και κάνουν κάτι απαγορευμένο:

φτιάχνουν τσάι.

Εκτός σχολείου, συναντιούνται σε ένα καφέ

στα καταστήματα Μπάροους στο Μπέρμινχαμ.

Κι έτσι, με αυτοσαρκασμό, αυτοαποκαλούνται

"Λέσχη Τσαγιού
και Κοινότητα της Μπαροβίας"

ή, για συντομία, (TCBS).

Ο πυρήνας του TCBS ήταν,μάλλον, ο Τόλκιν
και ο Γουάιζμαν

και οι υπόλοιποι κινούνταν γύρω τους.

Μέλος ήταν ο Ρόμπερτ Κίλτερ Γκίλσον,
γιος του διευθυντή.

Ο Ρομπ ήταν καλλιεργημένος
και ευχάριστος τύπος

ήταν μάλλον η κοινωνική κόλλα της ομάδας

τους καλοσώριζε όλους

και έβρισκε κοινά σημεία μαζί τους.

Ευγενής, καλλιτεχνικός τύπος
που του άρεσε να ζωγραφίζει.

-Ήταν προικισμένος καλλιτέχνης

και φιλοδοξούσε να γίνει αρχιτέκτονας.

- Μία ύστερη προσθήκη
ήταν ο Τζέφρυ Μπεϊτς Σμιθ,

που αγαπούσε την κέλτικη μυθολογία.

Αυτό ήταν σημείο επαφής με τον Τόλκιν,

ήταν ένα ακόμη
από τα ενδιαφέροντα του Τόλκιν.

- Ο Σμίθ ήταν επιτυχής
και προχωρημένος ποιητής

που πρότεινε σύγχρονη ποίηση στον Τόλκιν.

Όταν άρχισε να γράφει ποίηση,

ο Τόλκιν εμπνεύστηκε σε κάποιο βαθμό

από τον Σμιθ και τον ευρύτερο κύκλο τους.

Αυτή ήταν η αρχή του Τόλκιν ως συγγραφέα.

Από τα αρχικά στάδιά της,

που είχαν στόχο κυρίως τη διασκέδαση

αργότερα, κατά τον πόλεμο,

εξελίχθηκε σε μια συντροφιά

από την οποία όλοι τους αντλούσαν
δύναμη και παρηγοριά.

-Αργότερα τη ίδια χρονιά

τελειώνει η θητεία του Τόλκιν στο King Edward's

και ξεκινά την πρώτη του χρονιά στην Οξφόρδη

όπου είχε εισαχθή επιτυχώς.

Την παραμονή των 21ων γενεθλίων του

και της ανεξαρτησίας του
από τον πάτερ Φράνσις Μόργκαν,

ο Τόλκιν γράφει στην Ήντιθ,

και σε λιγότερο από μια εβδομάδα
συναντιούνται ξανά.

Η Ήντιθ είναι αρραβωνιασμένη με άλλον άντρα,

αλλά παρά τον μεγάλο κίνδυνο της δημόσιας ντροπής,

συμφωνεί να διαλύσει τον αρραβώνα

για να είναι με τον "Ρόναλντ της".

Κατά τους επόμενους μήνες

αυξάνονται στην Ευρώπη
τα αισθήματα ανησυχίας

και στις 28 Ιουνίου 1914

τα πάντα αλλάζουν.

(πυροβολισμοί)

(πένθιμη μουσική)

Ο Γκαβρίλο Πρίντσιπ συλλαμβάνεται
για τη δολοφονία

του αρχιδούκα Φρανσίσκου Φερδινάνδου.

Ακολουθεί διπλωματική κρίση

και μέσα σε λίγες εβδομάδες

οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης
βρίσκονται σε πόλεμο.

Η Γερμανία εισβάλλει στο Βέλγιο

και η Βρετανία κυρήσσει τον πόλεμο
στη Γερμανία.

Το Κοινοβούλιο καλεί τον βρετανικό λαό
στα όπλα.

(Πωλ Γκολάιτλι) Δεν υπάρχει
άμεσo κύμα εθελοντισμού.

Γίνεται πολύ πιο φανερό
ότι ο λαός είναι πρόθυμος να στρατευτεί

όταν αρχίζουν να γίνονται γνωστές
οι φρικαλεότητες.

Τότε έχουμε μια πολύ πιο συντονισμένη
τάση για στράτευση.

(Τζον Γκαρθ) Επικρατούσε ατμόσφαιρα
ενθουσιασμού για τον πόλεμο,

υπήρχε η αφελής άποψη
ότι θα επέτρεπε στους νέους άνδρες

να εκπληρώσουν τις δυνατότητές τους

με τρόπο που δεν ήταν εφικτός
εν καιρώ ειρήνης.

Ήταν διάχυτη μια τρομερή αίσθηση
πατριωτισμού

και καθήκοντος απέναντι σε όποιες αξίες

αντιπροσώπευε η Αγγλία, ή Βρετανία.

(Πωλ Γκολάιτλι) Τους ελκύει η ιδέα

της τακτοποίησης λογαριασμών
με τους Γερμανούς,

τουλάχιστον αυτό θα ισχύσει για κάποιους
από αυτούς.

Γενικά, πίστευαν ότι θα τους έδιναν ένα μάθημα.

(Τζον Γκαρθ) Οι Γερμανοί
είχαν φερθεί ποταπά

και έπρεπε να αντιμετωπιστούν
και να μπουν στη θέση τους.

(Γκολάιτλι) Οι άνδρες κατατάσσονται
από οικονομική ανάγκη

και αυτό διαπιστώνεται σε κάθε πόλεμο.

Η ζωή δεν είναι ιδιαίτερα συναρπαστική

και ο ρομαντισμός και η έξαψη
του να καταταγείς στο στρατό

και να συμμετάχεις σε κάτι πραγματικά σπουδαίο

ασκούσε, σίγουρα, κάποια έλξη.

(πένθιμη μουσική)
Και βλέπουν τα πράγματα με ρομαντισμό

που βέβαια είναι προορισμένος
για αποτυχία.

όλοι γνωρίζουμε πως εξελίχθηκε
ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Δεν είναι πόλεμος δυναμικών κινήσεων,
εξορμήσεων και ενθουσιαασμού.

δεν υπάρχουν έφοδοι ιππικού
και σάλπισμα από τρομπέτες.

Δυστυχώς αυτό που θα κυριαρχήσει

είναι ο ήχος των πολυβόλων

και ο κρότος των πυρομαχικών.

Οπότε, νομίζω, είχαν κάποiες προσδοκίες

για το πώς θα είναι ο πόλεμος,

και το βασικό τους συναίσθημα
ήταν, νομίζω,

ότι "θα έχει τελειώσει
πριν φτάσω στη Γαλλία".

(Γκαρθ) Ο Τόλκιν, που τα αναγνώσματά του

περιλάμβαναν αρχαία ηρωική λογοτεχνία,

που είναι απρόσμενα ειλικρινής
για το τι συμβαίνει σε ένα πόλεμο,

πήγε στη μάχη πολύ πιο συνειδητοποιημένος.

Περιέγραψε τον εαυτό του ως ένα
"νέο άνδρα με υπερβολική φαντασία"

κι έτσι δεν απήλαυσε τις μάχες

με οποιονδήποτε τρόπο.

(Γκολάιτλι) Και νομίζω ότι αυτό ισχύει

όχι μόνο για άντρες που πολέμησαν,
όπως ο Τόλκιν,

αλλά και για τους πολιτικούς

και τους στρατηγούς που ήταν επικεφαλής.

Νομίζω πως πολλοί άνθρωποι

συνειδητοποιούσαν ότι ο πόλεμος αυτός

θα μπορούσε να είναι τρομερός.

(Στέισι) Αυτό που προκύπτει από την αλληλογραφία

μεταξύ των Γκίλσον, Τόλκιν και Γουάιζμαν,

και έπειτα από την ποίηση του Σμιθ,

είναι η σοβαρή αποφασιστικότητα
να κάνουν το καθήκον τους

και να είναι έτοιμοι
να θυσιάσουν τις ζωές τους.

Μία ρεαλιστική εκτίμηση
ότι επρόκειτο για σκοτεινούς καιρούς,

τους οποίους έπρεπε να ξεπεράσουν.

Ο Γ.Μ.Σμιθ και ο Ρομπ Γκίλσον
κατατάσσονται το 1914,

ο αδερφός του Τόλκιν, ο Χίλαρυ,
γίνεται σαλπιγκτής

και ο Κρίστοφερ Γουάιζμαν
κατατάσσεται στο ναυτικό.

Ο Τόλκιν, όμως, αντιμετωπίζει ένα δίλημμα.

(Στέισι) Ο Τόλκιν ήταν σε δύσκολη θέση

όταν ξέσπασε ο πόλεμος.

Απείχε ένα χρόνο ακόμη
από το πτυχίο του στην Οξφόρδη

και ο Τόλκιν το χρειαζόταν πολύ,

γιατί ήθελε να ακολουθήσει
ακαδημαϊκή καριέρα.

Δεν είχε οικογενειακή περιουσία,
όπως ο Γκίλσον,

και επομένως, έχοντας αφιερώσει
τρία χρόνια στο πτυχίο,

ήταν πολύ σημαντικό να το ολοκληρώσει.

Έτσι, βρήκε τρόπο
ώστε να λάβει κάποια εκπαίδευση

στο Κέντρο Εκπαίδευσης Αξιωματικών

παράλληλα με το πτυχίο του,

και τα κατάφερε βριαμβευτικά.....

Ακολούθησε τον καλό του φίλο, Γ.Μ.Σμιθ

στους τουφεκιοφόρους του Λάνκασαϊρ

ελπίζοντας να του ανατεθεί πόστο
στο ίδιο τάγμα.

(Γκαρθ) Ο Τόλκιν έψαχνε κάτι στο στρατό

που θα του επέτρεπε να αξιοποιήσει
τα ταλέντα του,

τα οποία ήταν οι γλώσσες
και τα συστήματα γραφής.

Τον συνάρπαζαν οι κώδικες
και ανάλογα συστήματα.

Ήταν φυσικό, λοιπόν, να εκπαιδευτεί
ως ασυρματιστής.

(Γκολάιτλι) Αυτό σήμαινε ότι ο Τόλκιν

εκτέθηκε στην τεχνολογία
που ήταν τότε διαθέσιμη

και πρέπει να του προξένησε το ενδιαφέρον.

Η χρήση του ασύρματου,

των σημάτων, του τηλέγραφου...

(Στέισυ) Έμαθε τον κώδικα Μορς,

έμαθε να χρησιμοποιεί λάμπες για σινιάλα,

φορητά τηλέφωνα,
που φυσικά τις περισσότερες φορές

δεν ήταν αποτελεσματικά
ή δε λειτουργούσαν.

(Γκαρθ) Έγινε ασυρματιστής Α' Τάξης
στο τάγμα του.

Ο Τόλκιν έπρεπε να επιβλέπει
τις συγκοινωνίες

ενός τάγματος 600 έως 1000 ανδρών,

ανάλογα με το μέγεθος του τάγματος.

(Γκολάτιτλι) Βασικό καθήκον του, βέβεαια,

ήταν να λειτουργεί ως σύνδεσμος

ανάμεσα στα διάφερα επίπεδα της ιεραρχίας,

και θα ήταν υπεύθυνος
για τις εισερχόμενες εντολές,

να εξασφαλίζει ότι θα φτάσουν
στο σωστό άνθρωπο,

και, φυσικά, θα ήταν ευθύνη του

να ενημερώνει τους ανώτερούς του

για την κατάσταση στον τομέα του.

(Γκαρθ) Ήταν, δηλαδή, ακρογωνιαίος λίθος

σε ένα πόλεμο που εξαρτιόταν

από το πλήθος των πληροφοριών

που είχες για την θέση των εχθρών σου.

Τον Μάρτιο του 1916,
καθώς η εκπαίδευσή του τελειώνει,

τόσο ο Τόλκιν όσο και η Ήντιθ

συνειδητοποιούν ότι σύντομα
θα σταλεί στο μέτωπο.

Παντρεύονται, και μετά από δύο μήνες

ο Τόλκιν πλέει προς την Γαλλία.

Οι δυό τους χωρίζονται, χωρίς να γνωρίζουν

αν θα ειδωθούν ξανά.

(δυνατοί θόρυβοι μάχης,
πυροβολισμοί, φωνές)

(απειλητική μουσική)

Όταν ο Τόλκιν φτάνει στο μέτωπο,

ο πόλεμος διαρκούσε ήδη σχεδόν δύο χρόνια.

Το κόστος του πολέμου είναι προφανές.

Η ύπαιθρος είναι κατεστραμμένη
και οι απώλειες υψηλές.

Μετά από την φαινομενική αδράνεια

του πολέμου χαρακωμάτων κατά το 1915,

και με το νέο κύμα χιλιάδων νεοσύλλεκτων,

είναι φανερό ότι επίκειται
η αποφασιστική επίθεση.

(γδούπος ποδιών που παρελαύνουν)

Το τάγμα του Τόλκιν παραμένει έφεδρο,

ο ίδιος, όμως, ανησυχεί για τις ζωές
των σχολικών του φίλων,

που είναι στο μέτωπο.

Μέσα σε ένα μήνα
από την άφιξή του στη Γαλλία

οι Σύμμαχοι εξαπολύουν
την επίθεση του Σομμ.

Στις 7.30πμ, το Σάββατο της 1ης Ιουλίου,

τα στρατέυματα του Βρετανικού μετώπου

σκαρφαλώνουν από τα χαρακώματα.

(ήχος σφυρίχτρας)

(πένθιμη μουσική)

Μόνο την πρώτη μέρα της επίθεσης,

20.000 άνδρες σκοτώθηκαν,
35.000 τραυματίστηκαν

και πάνω από 2.000 είναι αγνοούμενοι.

(Γκολάιτλι)