Chứng khó đọc là gì? - Kelli Sandman-Hurley

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/what-is-dyslexia-kelli-sandman-hurley

Cứ trong 5 người lại có 1 người mắc chứng khó đọc. Thế nhưng trải nghiệm của chứng khó đọc không phải luôn luôn giống nhau. Khó khăn trong việc xử lý ngôn ngữ này tồn tại vô cùng đa dạng - chứ không nhất thiết phải được dán nhãn"bình thường" hay "khiếm khuyết". Kelli Sandman-Hurley kêu gọi chúng ta suy nghĩ lại về chức năng não mắc chứng khó đọc và tán dương sự đa dạng về thần kinh của bộ não con người.

Bài học: Kelli Sandman-Hurley, đồ họa: Marc Christoforidis.

Hãy dành một chút thời gian
để đọc những dòng sau đây.

Thế nào nào?

Bực bội?

Chậm chạp?

Những câu đó là về cái gì nhỉ?

Đó thực sự là một mô phỏng

về trải nghiệm của chứng khó đọc,

được thiết kế để khiến bạn phải giải mã mỗi từ.

Những người bị chứng khó đọc
trải nghiệm tốc độ chậm chạp đó

ở mỗi lần đọc.

Khi người ta nghĩ về chứng khó đọc,

họ nghĩ về việc nhìn thấy các chữ cái
và các từ được viết ngược,

giống như nhìn thấy "b" là "d" và ngược lại,

hoặc họ có thể nghĩ rằng
những người bị chứng khó đọc

xem "saw" như "was".

Sự thật là những người bị chứng khó đọc

nhìn mọi thứ theo cùng một cách như mọi người.

Chứng khó đọc được gây ra
bởi một vấn đề về ngữ âm xử lý,

có nghĩa là người bị ảnh hưởng bởi nó

gặp khó khăn không phải
với việc nhìn thấy ngôn ngữ

nhưng với việc sử dụng nó.

Ví dụ, nếu bạn nghe từ "cat"

và sau đó một ai đó yêu cầu bạn, "loại bỏ 'c'"

Ta sẽ có từ nào?

At.

Điều này có thể là khó khăn
cho những người bị chứng khó đọc.

Đưa ra một từ cô lập,

như "fantastic",

học sinh với chứng khó đọc cần phải tách nhỏ từ

thành từng phần để đọc:

fan,

tas,

tic.

Dành thời gian giải mã
làm cho nó trở nên khó khăn

để họ có thể theo kịp với đồng nghiệp

và đạt được đầy đủ sự thông hiểu.

Chính tả ký âm từ,

như s-t-i-k

cho từ "stick"

và f-r-e-n-s

cho "friends"

cũng khá là phổ biến.

Những khó khăn này thì
phổ biến rộng rãi và đa dạng

hơn những gì mà người ta thường nghĩ.

Cứ mỗi năm người lại có một người
mắc chứng khó đọc

Nó xảy ra liên tục.

Một người có thể bị chứng khó đọc nhẹ

trong khi những người khác
có thể bị nặng hơn.

Chứng khó đọc cũng phổ biến
trong phạm vi gia đình.

Khá là phổ biến khi mà
một thành viên gia đình

gặp rắc rối với đánh vần

trong khi một thành viên khác

gặp khó khăn lớn trong việc giải mã
từ có một âm tiết

như "catch".

Sự liên tục và phân phối của chứng khó đọc

gợi ý một nguyên tắc rộng hơn để nhớ

khi xem xét việc làm thế nào bộ não
của những người bị chứng khó đọc

xử lý ngôn ngữ.

Sự đa dạng về thần kinh là ý tưởng

cho rằng bởi vì tất cả các bộ não của chúng ta
cho thấy sự khác biệt

trong cấu trúc và chức năng,

chúng ta không nên nhanh chóng "dán nhãn"

mỗi độ một lệch từ "chuẩn"

như là một rối loạn bệnh lý

hoặc bỏ qua những người
sống với các biến thể này

như là "lỗi."

Những người có các biến thể sinh học thần kinh
như chứng khó đọc,

bao gồm các cá nhân sáng tạo và sáng chế

như Picasso,

Muhammad Ali,

Whoopi Goldberg,

Steven Spielberg,

và Cher,

rõ ràng rằng họ có khả năng

để trở nên xuất sắc và thành công trong cuộc sống.

Vì vậy, đây là cách đặc biệt

mà bộ não của những người
bị chứng khó đọc.

Não được chia thành hai bán cầu.

Bán cầu trái nói chung là phụ trách ngôn ngữ

và, cuối cùng, đọc,

trong khi não phải thường xử lý
hoạt động trong không gian.

fMRI nghiên cứu cho thấy

mà bộ não của những người bị chứng khó đọc

dựa nhiều vào các bán cầu bên phải và thùy trán

hơn não bộ của những người không bị nó.

Điều này có nghĩa là, khi họ đọc một từ,

phải mất một chuyến đi dài hơn
thông qua bộ não của họ

và có thể bị chậm trễ tại thùy trán.

Vì trục trặc sinh học thần kinh này,

họ đọc với nhiều khó khăn.

Nhưng những người bị chứng khó đọc

có thể thay đổi bộ não của mình

và cải thiện việc đọc của họ

với một sự can thiệp chuyên sâu, đa cảm giác

mà phá vỡ ngôn ngữ

và dạy cho người đọc cách giải mã

Dựa trên các loại âm tiết và quy tắc chính tả.

Bộ não của những người bị chứng khó đọc

bắt đầu sử dụng bán cầu não trái

hiệu quả hơn trong khi đọc,

và việc đọc của họ được cải thiện.

Sự can thiệp này mang lại hiệu quả

bởi vì nó định vị chứng khó đọc
một cách đúng đắn

như là một biến thể chức năng trong bộ não,

mà, một cách tự nhiên,
cho thấy tất cả các loại biến thể

từ một người này sang một người khác.

Sự đa dạng về thần kinh nhấn mạnh

sự đa dạng các chức năng của não
ở tất cả mọi người

và cho thấy rằng
để hiểu rõ hơn về các quan điểm

của những người xung quanh mình,

chúng ta nên cố gắng
không chỉ để nhìn thế giới qua đôi mắt của họ

mà còn để hiểu nó thông qua bộ não của họ.