< Return to Video

Hoe herken je nepnieuws - FactCheck.org

  • 0:01 - 0:02
    Nepnieuws is niets nieuws.
  • 0:02 - 0:06
    Maar nepverhalen kunnen sneller meer
    mensen bereiken via sociale media
  • 0:06 - 0:10
    dan wat goede ouderwetse virale e-mails
    in voorbije jaren ooit konden.
  • 0:10 - 0:13
    Veel van deze virale claims
    zijn helemaal geen "nieuws",
  • 0:13 - 0:15
    maar fictie, satire,
  • 0:15 - 0:17
    en pogingen om lezers te laten
    denken dat ze echt zijn.
  • 0:18 - 0:21
    Hier zijn enkele strategieën om
    jezelf te beschermen tegen nepnieuws.
  • 0:21 - 0:23
    Ben je bekend met de bron?
  • 0:23 - 0:24
    Is het legitiem?
  • 0:24 - 0:26
    Was het betrouwbaar in het verleden?
  • 0:27 - 0:29
    Zo niet, dan vertrouw je
    het beter niet.
  • 0:30 - 0:32
    Als een provocerende kop
    je aandacht trok,
  • 0:32 - 0:36
    lees dan even verder voordat je beslist
    de schokkende informatie door te geven.
  • 0:36 - 0:38
    Zelfs in legitieme nieuwsberichten
  • 0:38 - 0:40
    vertelt de kop niet altijd
    het hele verhaal.
  • 0:41 - 0:42
    Maar nepnieuws,
  • 0:42 - 0:44
    voornamelijk pogingen tot satire,
  • 0:44 - 0:46
    kan meerdere onthullende
    hints hebben in de tekst.
  • 0:47 - 0:50
    Eén nepverhaal schreef zelfs
    een citaat toe aan een dolfijn.
  • 0:50 - 0:54
    Als dat echt zo was, is men
    het belangrijkste toch vergeten te zeggen.
  • 0:54 - 0:57
    Nog een veelbetekenend teken van een
    nepverhaal is vaak de auteursnaam,
  • 0:57 - 0:59
    als er al één vermeld wordt.
  • 0:59 - 1:01
    En in sommige gevallen
    zijn de auteurs niet eens echt.
  • 1:01 - 1:04
    Eén verhaal werd
    toegeschreven aan een "dokter"
  • 1:04 - 1:07
    die "veertien Peabody awards
    en een handvol Pulitzer-prijzen" won,
  • 1:08 - 1:11
    wat erg indrukwekkend zou zijn
    als het niet volledig verzonnen was.
  • 1:13 - 1:18
    Vaak zullen deze nepverhalen officiële
    of officieel lijkende bronnen aanhalen,
  • 1:18 - 1:21
    maar als je er eenmaal naar kijkt,
    ondersteunt de bron de bewering niet.
  • 1:21 - 1:24
    Sommige valse verhalen
    zijn niet helemaal fake,
  • 1:24 - 1:26
    maar eerder verdraaiingen
    van echte gebeurtenissen.
  • 1:26 - 1:30
    Deze leugenachtige beweringen kunnen
    een legitiem nieuwsbericht verdraaien
  • 1:30 - 1:32
    of beweren dat iets
    wat lang geleden is gebeurd,
  • 1:32 - 1:34
    te maken heeft met
    actueel nieuws.
  • 1:35 - 1:39
    Eén misleidende website nam een verhaal
    dat meer dan een jaar oud was van CNN
  • 1:39 - 1:42
    en gaf het een nieuwe,
    misleidende kop en publicatiedatum.
  • 1:42 - 1:46
    Bovenop de misleiding, is er dan ook
    sprake van inbreuk op het auteursrecht.
  • 1:46 - 1:49
    Vergeet niet dat er
    zoiets bestaat als satire.
  • 1:49 - 1:53
    Normaal gesproken is het duidelijk zo
    bestempeld, en soms is het zelfs grappig.
  • 1:53 - 1:54
    Maar het is niet het nieuws.
  • 1:55 - 1:57
    En dan zijn er de meer
    discutabele vormen van satire,
  • 1:57 - 1:59
    ontworpen om de lezer
    voor de gek te houden.
  • 1:59 - 2:02
    Deze berichten zijn ook ontworpen
    voor meer kliks te krijgen
  • 2:02 - 2:05
    en om geld op te leveren voor
    de maker via advertenties.
  • 2:05 - 2:06
    Maar ze zijn geen nieuws.
  • 2:07 - 2:08
    We weten dat dit moeilijk is.
  • 2:09 - 2:11
    Een voorkeur voor bevestiging
    zorgt ervoor
  • 2:11 - 2:12
    dat mensen meer belang hechten
  • 2:12 - 2:14
    aan informatie die
    hun overtuigingen bevestigt
  • 2:14 - 2:16
    en minder aan wat dat niet doet.
  • 2:16 - 2:19
    Maar de volgende keer dat je
    automatisch geschokt bent
  • 2:19 - 2:22
    bij een bericht op sociale media over,
    bv. een politicus waar je tegen bent,
  • 2:22 - 2:24
    neem dan even de tijd
    om het te bekijken.
  • 2:24 - 2:26
    Probeer deze eenvoudige test:
  • 2:26 - 2:28
    Welke andere verhalen staan er
    op deze "nieuws"-website
  • 2:28 - 2:32
    die de bron van het verhaal is dat zomaar
    op je social media-feed verscheen?
  • 2:32 - 2:35
    Je bent misschien geneigd
    om een verhaal te geloven
  • 2:35 - 2:36
    over een politicus
    die je niet mag,
  • 2:36 - 2:40
    maar als de vermeende "nieuws" -site
    ook een verhaal bevat over
  • 2:40 - 2:42
    "bewakers van Antarctica
    nemen wraak op Amerika
  • 2:42 - 2:45
    door een aardbeving in
    Nieuw-Zeeland te veroorzaken",
  • 2:45 - 2:48
    moet je misschien twee keer
    nadenken voor je het deelt.
  • 2:48 - 2:50
    En ja, dat aardbevingsverhaal
  • 2:50 - 2:52
    is een echt voorbeeld
    van een nepverhaal dat opdook.
  • 2:53 - 2:57
    We weten dat je het druk hebt, en soms
    kost ontmaskering tijd.
  • 2:57 - 3:00
    Maar factcheckers worden betaald
    om dit soort werk te doen.
  • 3:00 - 3:02
    Tussen FactCheck.org,
  • 3:02 - 3:03
    Snopes.com,
  • 3:03 - 3:06
    de feitenchecker van de
    Washington Post en PolitiFact.com,
  • 3:06 - 3:08
    is het waarschijnlijk
    dat minstens één van hen
  • 3:08 - 3:11
    de nieuwste virale claim
    op je sociale media nieuwsfeed
  • 3:11 - 3:13
    al op feiten heeft gecontroleerd.
  • 3:13 - 3:14
    En onthoud:
  • 3:14 - 3:15
    Nieuwslezers zelf
  • 3:15 - 3:18
    blijven de eerste verdedigingslinie
    tegen nepnieuws.
  • 3:18 - 3:20
    Ga voor meer informatie
    naar FactCheck.org.
  • 3:20 - 3:23
    (Ondertiteling door Ilona vd Tang
    Review door Nathalie B.)
Title:
Hoe herken je nepnieuws - FactCheck.org
Description:

http://www.flackcheck.org - Lees meer op: https://www.factcheck.org/2016/11/how-to-spot-fake-news/
more » « less
Video Language:
English
Team:
Amplifying Voices
Project:
Misinformation and Disinformation
Duration:
03:23

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.