-
Fərqli vəziyyətlərdə vergi yükünü
-
kimin daşıyacağı barədə düşünək.
-
Bu videoda insulinə diqqət edəcəyik.
-
İnsulin maraqlıdır.
-
Bu diabet olan insanlarda qan şəkəri miqdarını
-
tənzimləmək üçündür, beləliklə siz təsəvvür
-
edə bilərsiniz ki, insanların ona yaşamaq
-
üçün ehtiyacı var.
-
Demək olar ki, onlar üçün sonsuz marjinal dəyəri var.
-
Beləliklə, onlar, qiymətinin nə qədər
-
olmasından asılı olmayaraq,
-
daima insulin almağa hazırdırlar.
-
Məsələn, insulinin qiyməti bir dollar olsa belə,
-
bu şəhərdəki həkimlər kollektiv olaraq bütün diabet
-
xəstələrinin ildə 3000 flakona ehtiyac duyduqlarını desələr,
-
onlar ildə 3000 flakon alacaqlar.
-
Bir flakonun qiyməti 80 dollar olarsa,
-
yenə də ildə 3000 şüşə alacaqlar.
-
Bu səbəbdən məqbul bir qiymət aralığında
-
tələb olunan miqdarda
-
bir dəyişiklik yoxdur.
-
Beləliklə, bu vəziyyətdə ən azı
-
məqbul bir qiymət aralığında
-
insulinə tələb əyrisi şaquli olur.
-
Aydındır ki, bir flakon üçün 9 milyon dollar
-
kimi qiymətlərə qalxsaydıq, birdən-birə
-
diabet xəstələrinin bəziləri
-
onu əldə edə bilməyəcəkdilər və qəflətən
-
əyri artıq şaquli ola bilməyəcəkdi.
-
Lakin ən azından məqbul bir qiymət
-
aralığında şaquli bir əyriniz var.
-
Beləliklə, buradakı bizim tələb əyrimizdir.
-
Bizim tələb əyrimiz budur.
-
Elastiklikdən bəhs etdiyimizi
-
xatırlayarsınız, bu tamamilə elastik olmayan
-
bir tələbdir.
-
Qeyri-elastik elastik olan bir tələb.
-
Bunu tamamilə elastik olmayan
-
bir kərpic kimi düşünə bilərik.
-
.
-
Kərpici nə qədər itələsəniz və ya çəksəniz də,
-
ən azından mənim güc səviyyəmlə,
-
kərpici deformasiya edə bilməyəcəksiniz.
-
Bu, çox elastik olan bir rezin bantın əksidir
-
və ya istifadə etdiyimiz elastiklik tərifi
-
barədə düşünə bilərsiniz,
-
elastiklik faizə bərabərdir,
-
kəmiyyətdəki faiz dəyişiklik,
-
qiymət dəyişiklikdir.
-
Burada qiyməti səbəblərdən asılı olaraq
-
nə qədər dəyişsək də, heç olmasa
-
bu qiymət aralığındakı bu əyri boyunca
-
insanlar yenə də ildə 3000 flakon tələb edəcəklər.
-
.
-
Gəlin burada bir təklif əyrisi çəkək,
-
buna bənzər bir təklif əyrisi alınacaq,
-
.
-
Bu təklifdir,
-
əgər vergiləriniz yoxdursa,
-
bazarda tənzimləmə yoxdursa,
-
burada çəkdiklərimə əsaslanaraq
-
tarazlıq qiyməti təxminən
-
75 dollar məbləğində olur.
-
Bu videodan əvvəl bir az araşdırma apardım,
-
həqiqətən bir flakon insulinin bazar qiyməti ilə
-
əlaqəli olduğu ortaya çıxdı.
-
Tarazlılıq miqdarı, çünki insanların
-
ehtiyac duyduğu dəqiq miqdar
-
3000 flakondur.
-
Tamamilə qeyri-elastik tələbə sahib
-
olduğunuz bu vəziyyətdə düşünmək üçün
-
bir qədər maraqlı bir şey var,
-
istehsalçı və istehlakçı artıqlığı nədir?
-
İstehsalçı artığı onların özləri üçün
-
nə qədər çox pul qazandıqlarıdır,
-
bunları fürsət dəyəri və ya
-
artan marjinal dəyər kimi
-
görə bilərsiniz və burada
-
dəfələrlə anlaşılmaz olacağıq,
-
bu burada istehsalçı artıqlığıdır.
-
Bu mübadilə qiyməti ilə təklif əyrimizə bərabər
-
olan qiymətlər arasındakı sahədir.
-
Beləliklə, istehsalçı artığı budur.
-
İstehsalçı artıqlığı.
-
İstehlakçı artıqlığımız işlərin
-
bir az maraqlı olduğu yerdir.
-
İstehlakçı artıqlığı,
-
insanların ödədiklərindən daha çox
-
marjinal dəyər əldə etmələridir.
-
Ənənəvi olaraq bunun tələb əyrisi ilə qiymət
-
arasındakı sahə olduğunu söylədik.
-
Ancaq indi birdən-birə bu sahə sonsuzdur.
-
Bu sahə sonsuzdur.
-
Bu barədə düşünməyin
-
bir yolu da odur ki,
-
diabet xəstələri insulindən
-
sonsuz marjinal fayda əldə edirlər.
-
Bu onlara sağlam bir həyat yaşamalarına şərait yaradır.
-
Bu onlara sağ qalmağa şərait yaradır.
-
Onlar üçün əslində insulin əvəzsizdir.
-
Sonsuz istehlakçı artıqlığına sahib olmaq
-
maraqlı bir ideyadır.
-
Bunun diabet xəstələri üçün çox böyük
-
bir şey olduğunu söyləmək mütləq deyil,
-
bu həqiqətən onların yaşamağı üçün
-
lazım olan bir vasitədir.
-
Əgər bu biraz daha elastik olsaydı
-
nə baş verərdi?
-
Real dünyaya qayıdaq.
-
Real dünyada bunlar
-
bir az daha bahalaşarsa,
-
bəzi diabet xəstələri olacaq ki,
-
dozaları aşağı salmağa və ya
-
buna bənzər şeylər etməyə çalışacaq.
-
Gerçək bir dünyada, əyri əslində
-
çox cüzi bir elastikliyə sahib ola bilər.
-
O hələdə çox dik bir yamaca sahib olacaq,
-
ancaq əslində bir qədər elastikliyə sahib olacaqdır.
-
Təsəvvür edə bilərsiniz ki,
-
bunu yuxarı və yuxarı qaldırmağa davam etsəm,
-
və bu bir nöqtədə ərazini məhdudlaşdıracaq,
-
amma bəlkədə buraya qədər qalxacaq.
-
Bəlkə burada o 2 milyon dollar kimi
-
bir şey olsaydı, tələb kəskin şəkildə azalacaqdı,
-
amma məhdudlaşacaqdı.
-
Ancaq bu, çox, çox, çox böyük bir istehlakçı artıqlığıdır.
-
İndi bundan əlavə olaraq,
-
düzgün yönləndirilməmiş bir siyasətçi
-
insulindən vergi almaq qərarına gəlsə
-
nə baş verəcəyini düşünək.
-
Tamamilə pis və dəstəkləməyəcəyim
-
bir ideyadır, amma gəlin
-
yükü kimin üstələnəcəyi barədə düşünək.
-
Güman edirəm ki, vergi qoymaq məcburiyyətində
-
olsaydınız bu yükü kimin üstələnəcəyini təsəvvür
-
edə bilərdiniz, əslində bunu görəcəyik.
-
Bunu təklifimiz və tamamilə qeyri-elastik olan
-
tələb əyrimiz vasitəsi ilə düşünəcəyik.
-
Ən sonda qəbul edilən bir flakon üçün
-
10 dollar vergidir.
-
Sadəcə bunu faiz əvəzinə sabit bir məbləğ
-
kimi edirəm, beləliklə qəbul olunan
-
təklif qiyməti baxımından
-
sabit bir dəyişiklik əldə edirik.
-
İstehsalçılara görə əldə etməli olduqları budur.
-
3000 flakon istehsal etmələrini istəyirsinizsə,
-
onlar 75 dollar almalıdırlar.
-
Əgər birinci flakon aydın deyilsə
-
onlar 60 dollar əldə etməlidirlər.
-
İstehsalçıların əldə etməsi lazım olan şey və vergi əlavə etməkdir,
-
yeni bir əyri çəkə bilərik.
-
Bunu dəfələrlə etdik.
-
İlk flakon üçün istehsalçının 60 dollara ehtiyacı var,
-
ancaq vergini də əlavə etdikdə 70 dollar olacaq.
-
70 dollar olacaq.
-
1000 flakon, görünür ki belə olacaq, dəqiq bilmirəm,
-
60 və ya başqa miqdarın üzərinə vergini
-
əlavə edirsiniz, buraya qədər qalxacaqsınız.
-
3000 flakon üçün, istehsalçıya təqribi 75, 76 dollar
-
lazımdır, üzərinə 10 dollar əlavə edirsiniz,
-
nəticədə 85, 86 dollar edəcək.
-
Yeni bir əyri əldə etdik,
-
qiyməti istehlakçı baxımından
-
istifadə edə bilər və ya
-
təklif üstəgəl vergi əyrisi kimi
-
görə bilərsiniz.
-
Mən bunu təklif üstəgəl vergi əyrisi
-
kimi adlandıracağam, bunu oxumaq çətindir,
-
amma bildirir ki vergi buradadır.
-
Bu təklif üstəgəl vergi əyrisidir.
-
Bu tamamilə qeyri-elastik
-
tələb əyrimizi harada kəsir?
-
Təsəvvür edə bilərsiniz, qiymətlər daha yüksək
-
olsa da, insanlar hələ ildə təxminən
-
3000 flakon almalıdırlar.
-
Bu miqdarda kəsişirlər,
-
amma indi yeni bir tarazlıq qiyməti var.
-
Bizim yeni tarazlıq qiymətimiz 10 dollar yüksəkdir.
-
Əgər öncəki 75, 76 dollar idisə, indiki 85, 86 dollardır.
-
Buradakı fərq 10 dollardır.
-
Gəlin bir neçə şeyi nəzərdən keçirək.
-
Bu vəziyyətdə hökumətin əldə edəcəyi
-
ümumi gəliri nəzərdən keçirək.
-
Ümumi gəlir10 dollar vurulsun ildə 3.000 flakon...
-
yəni vurulsun 3.000 olacaqdır.
-
.
-
Beləliklə, onlar ildə 30.000 dollar qazanacaqlar.
-
Gəlin kimdə daha çox artıqlıq yarandığını düşünək.
-
Vergi gəliri,
-
buradakı vergi gəliridir.
-
Oradakı vergi gəliridir.
-
İstehsalçılar hələdə tam olaraq
-
eyni istehsalçı artıqlığına sahib olacaqlar,
-
buna görə də bütün vergi gəlirləri
-
birbaşa istehlakçı artıqlığından çıxdı.
-
Burada diqqəti çəkən bir başqa maraqlı şey də odur ki,
-
tamamilə qeyri-elastik tələbimiz olduğu üçün,
-
hətta siz qiyməti artırsanız belə
-
o tələb olunan miqdarı dəyişməyəcək,
-
hansı ki bizdə itki olmayacq,
-
çünki bu tamamilə qeyri-elastik idi.
-
Əslində eyni miqdarda istehsal edirik,
-
beləliklə bu vəziyyətdə artıqlığı diabet xəstələrindən
-
hökumətə köçürməyiniz lazımdır,
-
lakin sizin itirilmiş bir artığınız yoxdur,
-
çünki itirilmiş bir sahə yoxdur,
-
güman edirəm bunu təklif əyrisi ilə tələb əyrilərinin
-
kəsişdiyi yer arasında deyə bilərsiniz.
-
Bunu düşünməyin bir başqa yolu da
-
qiymət artdıqca kəmiyyət tələbinin azalmamasıdır.
-
.