WEBVTT

00:00:00.432 --> 00:00:02.940
Fərqli vəziyyətlərdə vergi yükünü

00:00:02.940 --> 00:00:04.767
kimin daşıyacağı barədə düşünək.

00:00:04.767 --> 00:00:06.678
Bu videoda insulinə diqqət edəcəyik.

00:00:06.678 --> 00:00:08.133
İnsulin maraqlıdır.

00:00:08.133 --> 00:00:10.736
Bu diabet olan insanlarda qan şəkəri miqdarını

00:00:10.736 --> 00:00:12.181
tənzimləmək üçündür, beləliklə siz təsəvvür

00:00:12.181 --> 00:00:14.347
edə bilərsiniz ki, insanların ona yaşamaq

00:00:14.347 --> 00:00:16.150
üçün ehtiyacı var.

00:00:16.150 --> 00:00:18.606
Demək olar ki, onlar üçün sonsuz marjinal dəyəri var.

00:00:18.606 --> 00:00:21.069
Beləliklə, onlar, qiymətinin nə qədər

00:00:21.069 --> 00:00:22.536
olmasından asılı olmayaraq,

00:00:22.536 --> 00:00:24.066
daima insulin almağa hazırdırlar.

00:00:24.066 --> 00:00:26.596
Məsələn, insulinin qiyməti bir dollar olsa belə,

00:00:26.596 --> 00:00:29.613
bu şəhərdəki həkimlər kollektiv olaraq bütün diabet

00:00:29.613 --> 00:00:31.800
xəstələrinin ildə 3000 flakona ehtiyac duyduqlarını desələr,

00:00:31.800 --> 00:00:33.929
onlar ildə 3000 flakon alacaqlar.

00:00:33.929 --> 00:00:35.592
Bir flakonun qiyməti 80 dollar olarsa,

00:00:35.592 --> 00:00:37.348
yenə də ildə 3000 şüşə alacaqlar.

00:00:37.348 --> 00:00:38.936
Bu səbəbdən məqbul bir qiymət aralığında

00:00:38.936 --> 00:00:41.013
tələb olunan miqdarda

00:00:41.013 --> 00:00:42.542
bir dəyişiklik yoxdur.

00:00:42.542 --> 00:00:43.802
Beləliklə, bu vəziyyətdə ən azı

00:00:43.802 --> 00:00:46.312
məqbul bir qiymət aralığında

00:00:46.312 --> 00:00:51.189
insulinə tələb əyrisi şaquli olur.

00:00:51.189 --> 00:00:52.990
Aydındır ki, bir flakon üçün 9 milyon dollar

00:00:52.990 --> 00:00:56.462
kimi qiymətlərə qalxsaydıq, birdən-birə

00:00:56.462 --> 00:00:58.728
diabet xəstələrinin bəziləri

00:00:58.728 --> 00:00:59.923
onu əldə edə bilməyəcəkdilər və qəflətən

00:00:59.923 --> 00:01:01.528
əyri artıq şaquli ola bilməyəcəkdi.

00:01:01.528 --> 00:01:03.394
Lakin ən azından məqbul bir qiymət

00:01:03.394 --> 00:01:05.257
aralığında şaquli bir əyriniz var.

00:01:05.257 --> 00:01:07.772
Beləliklə, buradakı bizim tələb əyrimizdir.

00:01:07.772 --> 00:01:09.923
Bizim tələb əyrimiz budur.

00:01:09.923 --> 00:01:11.124
Elastiklikdən bəhs etdiyimizi

00:01:11.124 --> 00:01:12.322
xatırlayarsınız, bu tamamilə elastik olmayan

00:01:12.322 --> 00:01:15.055
bir tələbdir.

00:01:15.055 --> 00:01:19.924
Qeyri-elastik elastik olan bir tələb.

00:01:20.955 --> 00:01:21.858
Bunu tamamilə elastik olmayan

00:01:21.858 --> 00:01:22.982
bir kərpic kimi düşünə bilərik.

00:01:22.982 --> 00:01:24.263
.

00:01:24.263 --> 00:01:25.861
Kərpici nə qədər itələsəniz və ya çəksəniz də,

00:01:25.861 --> 00:01:28.932
ən azından mənim güc səviyyəmlə,

00:01:28.932 --> 00:01:31.729
kərpici deformasiya edə bilməyəcəksiniz.

00:01:31.740 --> 00:01:33.336
Bu, çox elastik olan bir rezin bantın əksidir

00:01:33.336 --> 00:01:35.279
və ya istifadə etdiyimiz elastiklik tərifi

00:01:35.279 --> 00:01:37.279
barədə düşünə bilərsiniz,

00:01:37.279 --> 00:01:38.445
elastiklik faizə bərabərdir,

00:01:38.445 --> 00:01:41.746
kəmiyyətdəki faiz dəyişiklik,

00:01:41.746 --> 00:01:48.030
qiymət dəyişiklikdir.

00:01:48.030 --> 00:01:49.135
Burada qiyməti səbəblərdən asılı olaraq

00:01:49.135 --> 00:01:50.940
nə qədər dəyişsək də, heç olmasa

00:01:50.940 --> 00:01:53.401
bu qiymət aralığındakı bu əyri boyunca

00:01:53.401 --> 00:01:55.382
insanlar yenə də ildə 3000 flakon tələb edəcəklər.

00:01:55.382 --> 00:02:00.211
.

00:02:00.211 --> 00:02:04.379
Gəlin burada bir təklif əyrisi çəkək,

00:02:04.379 --> 00:02:05.800
buna bənzər bir təklif əyrisi alınacaq,

00:02:05.800 --> 00:02:07.625
.

00:02:07.625 --> 00:02:11.664
Bu təklifdir,

00:02:11.664 --> 00:02:13.882
əgər vergiləriniz yoxdursa,

00:02:13.882 --> 00:02:16.297
bazarda tənzimləmə yoxdursa,

00:02:16.297 --> 00:02:18.303
burada çəkdiklərimə əsaslanaraq

00:02:18.303 --> 00:02:19.630
tarazlıq qiyməti təxminən

00:02:19.630 --> 00:02:21.808
75 dollar məbləğində olur.

00:02:21.808 --> 00:02:23.342
Bu videodan əvvəl bir az araşdırma apardım,

00:02:23.342 --> 00:02:24.122
həqiqətən bir flakon insulinin bazar qiyməti ilə

00:02:24.122 --> 00:02:26.889
əlaqəli olduğu ortaya çıxdı.

00:02:26.889 --> 00:02:29.229
Tarazlılıq miqdarı, çünki insanların

00:02:29.229 --> 00:02:30.564
ehtiyac duyduğu dəqiq miqdar

00:02:30.564 --> 00:02:32.064
3000 flakondur.

00:02:32.064 --> 00:02:34.477
Tamamilə qeyri-elastik tələbə sahib

00:02:34.477 --> 00:02:36.396
olduğunuz bu vəziyyətdə düşünmək üçün

00:02:36.396 --> 00:02:39.942
bir qədər maraqlı bir şey var,

00:02:39.942 --> 00:02:42.290
istehsalçı və istehlakçı artıqlığı nədir?

00:02:42.290 --> 00:02:44.944
İstehsalçı artığı onların özləri üçün

00:02:44.944 --> 00:02:46.356
nə qədər çox pul qazandıqlarıdır,

00:02:46.356 --> 00:02:48.801
bunları fürsət dəyəri və ya

00:02:48.801 --> 00:02:50.803
artan marjinal dəyər kimi

00:02:50.803 --> 00:02:52.120
görə bilərsiniz və burada

00:02:52.120 --> 00:02:53.115
dəfələrlə anlaşılmaz olacağıq,

00:02:53.115 --> 00:02:54.448
bu burada istehsalçı artıqlığıdır.

00:02:54.448 --> 00:02:56.256
Bu mübadilə qiyməti ilə təklif əyrimizə bərabər

00:02:56.256 --> 00:02:58.391
olan qiymətlər arasındakı sahədir.

00:02:58.391 --> 00:03:00.736
Beləliklə, istehsalçı artığı budur.

00:03:00.736 --> 00:03:03.571
İstehsalçı artıqlığı.

00:03:03.571 --> 00:03:05.824
İstehlakçı artıqlığımız işlərin

00:03:05.824 --> 00:03:06.993
bir az maraqlı olduğu yerdir.

00:03:06.993 --> 00:03:09.119
İstehlakçı artıqlığı,

00:03:09.119 --> 00:03:10.390
insanların ödədiklərindən daha çox

00:03:10.390 --> 00:03:12.460
marjinal dəyər əldə etmələridir.

00:03:12.460 --> 00:03:14.657
Ənənəvi olaraq bunun tələb əyrisi ilə qiymət

00:03:14.657 --> 00:03:17.574
arasındakı sahə olduğunu söylədik.

00:03:17.574 --> 00:03:21.047
Ancaq indi birdən-birə bu sahə sonsuzdur.

00:03:21.063 --> 00:03:22.879
Bu sahə sonsuzdur.

00:03:22.879 --> 00:03:24.198
Bu barədə düşünməyin

00:03:24.198 --> 00:03:25.878
bir yolu da odur ki,

00:03:25.878 --> 00:03:27.657
diabet xəstələri insulindən

00:03:27.657 --> 00:03:28.391
sonsuz marjinal fayda əldə edirlər.

00:03:28.391 --> 00:03:30.211
Bu onlara sağlam bir həyat yaşamalarına şərait yaradır.

00:03:30.211 --> 00:03:32.547
Bu onlara sağ qalmağa şərait yaradır.

00:03:32.547 --> 00:03:34.932
Onlar üçün əslində insulin əvəzsizdir.

00:03:34.932 --> 00:03:37.550
Sonsuz istehlakçı artıqlığına sahib olmaq

00:03:37.550 --> 00:03:39.592
maraqlı bir ideyadır.

00:03:39.592 --> 00:03:40.993
Bunun diabet xəstələri üçün çox böyük

00:03:40.993 --> 00:03:42.590
bir şey olduğunu söyləmək mütləq deyil,

00:03:42.590 --> 00:03:43.727
bu həqiqətən onların yaşamağı üçün

00:03:43.727 --> 00:03:45.731
lazım olan bir vasitədir.

00:03:45.731 --> 00:03:47.945
Əgər bu biraz daha elastik olsaydı

00:03:47.945 --> 00:03:49.445
nə baş verərdi?

00:03:49.445 --> 00:03:50.713
Real dünyaya qayıdaq.

00:03:50.713 --> 00:03:52.197
Real dünyada bunlar

00:03:52.197 --> 00:03:53.112
bir az daha bahalaşarsa,

00:03:53.112 --> 00:03:54.279
bəzi diabet xəstələri olacaq ki,

00:03:54.279 --> 00:03:55.318
dozaları aşağı salmağa və ya

00:03:55.318 --> 00:03:57.382
buna bənzər şeylər etməyə çalışacaq.

00:03:57.382 --> 00:03:59.913
Gerçək bir dünyada, əyri əslində

00:03:59.913 --> 00:04:01.779
çox cüzi bir elastikliyə sahib ola bilər.

00:04:01.779 --> 00:04:03.117
O hələdə çox dik bir yamaca sahib olacaq,

00:04:03.117 --> 00:04:05.532
ancaq əslində bir qədər elastikliyə sahib olacaqdır.

00:04:05.532 --> 00:04:07.284
Təsəvvür edə bilərsiniz ki,

00:04:07.284 --> 00:04:09.525
bunu yuxarı və yuxarı qaldırmağa davam etsəm,

00:04:09.525 --> 00:04:11.616
və bu bir nöqtədə ərazini məhdudlaşdıracaq,

00:04:11.616 --> 00:04:13.443
amma bəlkədə buraya qədər qalxacaq.

00:04:13.443 --> 00:04:15.717
Bəlkə burada o 2 milyon dollar kimi

00:04:15.717 --> 00:04:17.777
bir şey olsaydı, tələb kəskin şəkildə azalacaqdı,

00:04:17.777 --> 00:04:19.779
amma məhdudlaşacaqdı.

00:04:19.779 --> 00:04:23.049
Ancaq bu, çox, çox, çox böyük bir istehlakçı artıqlığıdır.

00:04:23.049 --> 00:04:24.112
İndi bundan əlavə olaraq,

00:04:24.112 --> 00:04:25.448
düzgün yönləndirilməmiş bir siyasətçi

00:04:25.448 --> 00:04:26.861
insulindən vergi almaq qərarına gəlsə

00:04:26.861 --> 00:04:28.286
nə baş verəcəyini düşünək.

00:04:28.286 --> 00:04:29.650
Tamamilə pis və dəstəkləməyəcəyim

00:04:29.650 --> 00:04:30.717
bir ideyadır, amma gəlin

00:04:30.717 --> 00:04:33.316
yükü kimin üstələnəcəyi barədə düşünək.

00:04:33.316 --> 00:04:34.316
Güman edirəm ki, vergi qoymaq məcburiyyətində

00:04:34.316 --> 00:04:35.713
olsaydınız bu yükü kimin üstələnəcəyini təsəvvür

00:04:35.713 --> 00:04:37.447
edə bilərdiniz, əslində bunu görəcəyik.

00:04:37.447 --> 00:04:38.585
Bunu təklifimiz və tamamilə qeyri-elastik olan

00:04:38.585 --> 00:04:42.199
tələb əyrimiz vasitəsi ilə düşünəcəyik.

00:04:42.199 --> 00:04:45.613
Ən sonda qəbul edilən bir flakon üçün

00:04:45.613 --> 00:04:48.383
10 dollar vergidir.

00:04:48.383 --> 00:04:50.049
Sadəcə bunu faiz əvəzinə sabit bir məbləğ

00:04:50.049 --> 00:04:51.531
kimi edirəm, beləliklə qəbul olunan

00:04:51.531 --> 00:04:53.311
təklif qiyməti baxımından

00:04:53.311 --> 00:04:57.276
sabit bir dəyişiklik əldə edirik.

00:04:57.276 --> 00:04:59.313
İstehsalçılara görə əldə etməli olduqları budur.

00:04:59.313 --> 00:05:01.049
3000 flakon istehsal etmələrini istəyirsinizsə,

00:05:01.049 --> 00:05:03.280
onlar 75 dollar almalıdırlar.

00:05:03.280 --> 00:05:05.713
Əgər birinci flakon aydın deyilsə

00:05:05.713 --> 00:05:07.443
onlar 60 dollar əldə etməlidirlər.

00:05:07.443 --> 00:05:10.512
İstehsalçıların əldə etməsi lazım olan şey və vergi əlavə etməkdir,

00:05:10.512 --> 00:05:11.532
yeni bir əyri çəkə bilərik.

00:05:11.532 --> 00:05:13.114
Bunu dəfələrlə etdik.

00:05:13.114 --> 00:05:15.445
İlk flakon üçün istehsalçının 60 dollara ehtiyacı var,

00:05:15.445 --> 00:05:17.980
ancaq vergini də əlavə etdikdə 70 dollar olacaq.

00:05:17.980 --> 00:05:19.583
70 dollar olacaq.

00:05:19.583 --> 00:05:21.650
1000 flakon, görünür ki belə olacaq, dəqiq bilmirəm,

00:05:21.650 --> 00:05:22.613
60 və ya başqa miqdarın üzərinə vergini

00:05:22.613 --> 00:05:25.980
əlavə edirsiniz, buraya qədər qalxacaqsınız.

00:05:25.980 --> 00:05:28.361
3000 flakon üçün, istehsalçıya təqribi 75, 76 dollar

00:05:28.361 --> 00:05:31.449
lazımdır, üzərinə 10 dollar əlavə edirsiniz,

00:05:31.449 --> 00:05:33.779
nəticədə 85, 86 dollar edəcək.

00:05:33.779 --> 00:05:36.051
Yeni bir əyri əldə etdik,

00:05:36.051 --> 00:05:39.112
qiyməti istehlakçı baxımından

00:05:39.112 --> 00:05:41.388
istifadə edə bilər və ya

00:05:41.388 --> 00:05:43.470
təklif üstəgəl vergi əyrisi kimi

00:05:43.470 --> 00:05:46.636
görə bilərsiniz.

00:05:46.636 --> 00:05:53.522
Mən bunu təklif üstəgəl vergi əyrisi

00:05:53.522 --> 00:05:54.549
kimi adlandıracağam, bunu oxumaq çətindir,

00:05:54.549 --> 00:05:56.056
amma bildirir ki vergi buradadır.

00:05:56.056 --> 00:05:57.888
Bu təklif üstəgəl vergi əyrisidir.

00:05:57.888 --> 00:06:00.806
Bu tamamilə qeyri-elastik

00:06:00.806 --> 00:06:02.807
tələb əyrimizi harada kəsir?

00:06:02.807 --> 00:06:03.989
Təsəvvür edə bilərsiniz, qiymətlər daha yüksək

00:06:03.989 --> 00:06:06.326
olsa da, insanlar hələ ildə təxminən

00:06:06.326 --> 00:06:10.258
3000 flakon almalıdırlar.

00:06:10.258 --> 00:06:12.191
Bu miqdarda kəsişirlər,

00:06:12.191 --> 00:06:14.328
amma indi yeni bir tarazlıq qiyməti var.

00:06:14.328 --> 00:06:18.218
Bizim yeni tarazlıq qiymətimiz 10 dollar yüksəkdir.

00:06:18.218 --> 00:06:23.992
Əgər öncəki 75, 76 dollar idisə, indiki 85, 86 dollardır.

00:06:23.992 --> 00:06:28.724
Buradakı fərq 10 dollardır.

00:06:28.724 --> 00:06:29.792
Gəlin bir neçə şeyi nəzərdən keçirək.

00:06:29.792 --> 00:06:31.190
Bu vəziyyətdə hökumətin əldə edəcəyi

00:06:31.190 --> 00:06:34.804
ümumi gəliri nəzərdən keçirək.

00:06:34.804 --> 00:06:36.552
Ümumi gəlir10 dollar vurulsun ildə 3.000 flakon...

00:06:36.552 --> 00:06:40.460
yəni vurulsun 3.000 olacaqdır.

00:06:40.460 --> 00:06:42.311
.

00:06:42.311 --> 00:06:48.350
Beləliklə, onlar ildə 30.000 dollar qazanacaqlar.

00:06:48.350 --> 00:06:51.750
Gəlin kimdə daha çox artıqlıq yarandığını düşünək.

00:06:51.750 --> 00:06:53.536
Vergi gəliri,

00:06:53.536 --> 00:06:55.339
buradakı vergi gəliridir.

00:06:55.339 --> 00:06:57.338
Oradakı vergi gəliridir.

00:06:57.338 --> 00:06:58.605
İstehsalçılar hələdə tam olaraq

00:06:58.605 --> 00:07:00.809
eyni istehsalçı artıqlığına sahib olacaqlar,

00:07:00.809 --> 00:07:04.421
buna görə də bütün vergi gəlirləri

00:07:04.421 --> 00:07:06.871
birbaşa istehlakçı artıqlığından çıxdı.

00:07:06.871 --> 00:07:09.876
Burada diqqəti çəkən bir başqa maraqlı şey də odur ki,

00:07:09.876 --> 00:07:11.871
tamamilə qeyri-elastik tələbimiz olduğu üçün,

00:07:11.871 --> 00:07:13.421
hətta siz qiyməti artırsanız belə

00:07:13.421 --> 00:07:15.831
o tələb olunan miqdarı dəyişməyəcək,

00:07:15.831 --> 00:07:17.866
hansı ki bizdə itki olmayacq,

00:07:17.866 --> 00:07:19.415
çünki bu tamamilə qeyri-elastik idi.

00:07:19.415 --> 00:07:21.268
Əslində eyni miqdarda istehsal edirik,

00:07:21.268 --> 00:07:26.335
beləliklə bu vəziyyətdə artıqlığı diabet xəstələrindən

00:07:26.335 --> 00:07:28.506
hökumətə köçürməyiniz lazımdır,

00:07:28.506 --> 00:07:30.536
lakin sizin itirilmiş bir artığınız yoxdur,

00:07:30.536 --> 00:07:36.068
çünki itirilmiş bir sahə yoxdur,

00:07:36.068 --> 00:07:38.874
güman edirəm bunu təklif əyrisi ilə tələb əyrilərinin

00:07:38.874 --> 00:07:43.863
kəsişdiyi yer arasında deyə bilərsiniz.

00:07:43.863 --> 00:07:45.069
Bunu düşünməyin bir başqa yolu da

00:07:45.069 --> 00:07:47.833
qiymət artdıqca kəmiyyət tələbinin azalmamasıdır.

00:07:47.833 --> 00:07:51.000
.