Feudal system during the Middle Ages | World History | Khan Academy

Digər videolarda qeyd etdiyim kimi,

Orta əsrlər dövrü Avropada 476-cı ildən

Qərbi Roma imperiyasının süqutuna və

İntibahın yaranması və Kəşfiyyat dövrünə qədərki

təxmini 1000 ili

əhatə edir.

Biz bunu parlaq zirehli cəngavərlər,

padşahlar və xəndəklərlə əhatələnmiş

qalalarla əlaqələndiririk.

Həmçinin bunu feodal sistemi ilə

əlaqələndiririk və Orta əsrlərdə

Avropanın böyük hissəsi bu cür idarə olunurdu.

Feodal sisteminin quruluşuna

nəzər salaq.

Ən yuxarıda kral yerləşir.

Kral səltənət üzərində hökmranlıq etməlidir.

Amma Orta əsrlər dövründə bunu etmək

o qədər də asan deyildi. Çünki kralın insanlara,

xüsusən də kralın hakimiyyətə gəlməsinə

kömək edən, əvvəlki kralı devirməkdə

kömək edən insanlara borclu ola bilərdi.

Bunun müqabilində və idarəetməyə

kömək üçün insanlara torpaq və ya mülk verə bilərdi.

Orta əsrlərdə feodal sistemində əsas

pul vahidi torpaq və ya sədaqət və xidmət

müqabilində verilən torpaq idi.

Beləliklə, bütün bunların hamısı krallıqdır.

Burada isə hersoqluq yerləşir və o,

bir hersoq tərəfindən idarə olunur.

. . .

. . .

Kral hersoqa hersoqluq verər və bunun

qarşılığında hersoq krala

öz sədaqətini

təmin edərdi.

Əgər krallıq üçün təhlükə yaranarsa, hersoq

kralın yanında döyüşür və öz qoşunlarını təmin edir.

Əgər kral yeni ərazilər işğal etmək istəsə, yenə

eyni hal baş verir. Həmçinin hersoq kralı

vergilərlə təmin edir. Bu, Orta əsrlərdə

hansı dövrdə və hansı bölgədə olduğundan

asılı olaraq, sikkə və ya hersoqluqdan gələn

kənd təsərrüfatı məhsullarının 1 faizi şəklində ola bilər.

Hersoq kralın vassallarından biri və ya

vassalı olur.

. . .

Hersoqluq kifayət qədər böyük ərazini əhatə edir.

Orta əsr İngiltərəsində hersoq

zadəganların ən yüksək titulu idi.

Hersoqla bağlı dəyişikliklər var idi.

İndi hersoqun öz malikanəsi və ya hətta üzərində

birbaşa idarə etdiyi bir neçə malikanəsi ola bilər.

Həmin malikanədə hersoqun azad kəndliləri

bu torpaqda işləyir, məhsul verir,

krala gedən vergi gəlirlərinin bir hissəsinə

kömək edir və ya hersoqun öz təsərrüfat

ehtiyaclarını təmin edirlər.

Hersoqluğun qalan hissəsi daha da bölünə

və öz vassallarının ağası ola bilərlər.

Tutaq ki, hersoq buradakı torpağı

kiməsə, məsələn qrafa verir,

bu zaman həmin torpaq

mahal adlanır.

Bu halda, qraf hersoqun vassalı,

hersoq isə qrafın ağası olur.

Sonra isə qraf öz vassalının

ağası olur.

Bu, bütün işi görən kəndlilərin pilləsinə

çatana kimi bu şəkildə

davam edir.

Buradakı əsas məna ondan ibarətdir ki,

torpaq müqabilində kral hersoqa hersoqluq verir

və ya kralın atası hersoqun atasına hersoqluq

verib. Bu torpaq sahəsi feodal sistemində

termin olaraq mülk adlanır.

. . .

Bunun müqabilində vassal öz ağasına

resurslar, vergilər və sədaqət verir.

Burada çəkdiyim şəkildə hər şey səliqəli görsənir,

amma real həyatda bu qədər asan deyil.

Bəzən krallığın bəzi hissələri hersoqluqlara,

bəziləri isə hər hansı bir knyazlıqdan

asılı olmayan mahallara

bölünə bilər.

Mahallara bölünməyən başqa bir

hersoqluq da ola bilər.

. . .

. . .

. . .

Beləliklə, bu, əslində çox qarışıq və

çətin ola bilər.

Vəzifələr bunlardan ibarət deyil.

Mən sadəcə hersoq və qraf kimi zadəganların bəzi

titullarını qeyd etmişəm.

Qrafdan sonra baron rütbəsi var.

İngiltərədə qraf qraflığa başçılıq edir və

onun arvadı

kontes adlanırdı.

Onlar demək olar ki, bütün sədrliyə

nəzarət edirdilər.

Onlar hətta öz mülkləri daxilində olan insanları

ədalətlə təmin edirdilər.

Videoya başladıqda at belində cəngavər şəkli

göstərmişdim. Əslində cəngavərlər

orta əsrlərdə ən güclü əlaqələrdən biri idilər.

Bəlkə də çoxunuz düşünür ki, cəngavərlər

bunun harasına uyğundur?

Hansı bölgədə olmağınızdan və ya Orta əsrlərdə

hansı dövrdə olduğunuzdan asılı olaraq,

cəngavər bir qədər fərqli mənalar kəsb edə bilər.

Amma ümumilikdə cəngavər dedikdə,

atlı əsgər, döyüşmək bacarığı olan,

cəngavər zirehinə sahib ola biləcək insan nəzərdə tutulur.

Zaman keçdikcə cəngavər monarx və ya

lord tərəfindən xidmət, çox vaxt hərbi xidmət

müqabilində verilən prestijli bir titul oldu.

Məsələn, buradakı qrafdan bir mülk verilmiş

bir cəngavər ola bilər və onlar da öz

malikanələrinin ağası ola bilərlər.

Onların tamamilə qul olmayan öz təhkimçiləri

ola bilər. Həmin insanlar çoxlu hüquqlara

malik deyildilər və həmişə tarlada işləyən asılı işçilər idilər.

Eyni zamanda cəngavər titulunu alıb, lakin

torpaqları əldə edə bilməyənlər də var idi.

İşləri çətinləşdirmək üçün onu da deyim ki,

bu xarakterlərin hər birinin bir neçə titulu ola bilər.

Məsələn, bu hersoq həm də cəngavər ola bilər.

Onu da qeyd edim ki, bu zadəgan, hersoq,

qraf, baron titulları irsi xarakter daşıyırdı.

Sonrakı nəsil öz ağalarına sədaqət əhd etdiyi müddətcə,

bu titullar bir nəsildən digərinə ötürülür.

Bunlarla yanaşı, cəngavər titulu xidmət qarşılığında

verildiyi üçün nəsildən-nəsilə

ötürülmürdü.

Hələ titulları yazıb tamamlamamışam.

Orta əsrlərdə çox güclü qurum olan

kilsə var idi.

Kilsənin yuxarı hissəsində Roma papası

kimi tanınan yepiskop və əhəmiyyətli

bölgələrdən olan yepiskoplar var idi.

Kilsədə monastır qaydaları var idi.

Monastrın başçısı baş rahib idi.

Dua edən keşişlər də

kilsənin bir hissəsi idi.

Onlar əkinçiliklə məşğul ola bilərdilər.

Bunlar arasında həmişə güc dinamikası var.

Həmçinin din xadimlərinə sadiqlik vəd edən

qeyri-din xadimləri də var idi.

. . .

Bu sadiqlik vədləri

onların vassal

olduğunu göstərirdi.

Ehtiram mərasimində

həmin insanlar

öz ağasının adamı

olmağa

söz verirlər.

. . .

Bu, 1110-cu ildə Fransada Karkasonlu

Vikont Bernard Atton tərəfindən verilmiş faktiki vəddir.