< Return to Video

Struktury płodowe w dorosłym organizmie | Fizjologia układu krążenia | NCLEX-RN | Khan Academy

  • 0:03 - 0:05
    Znamy już ten schemat krążenia krwi noworodka
  • 0:05 - 0:09
    Znamy już ten schemat krążenia krwi noworodka
  • 0:09 - 0:10
    oraz wszystkie istotne elementy krążenia płodowego.
  • 0:10 - 0:12
    oraz wszystkie istotne elementy krążenia płodowego.
  • 0:12 - 0:13
    Wkleiłem je tutaj, bo zajmiemy się teraz tym,
  • 0:13 - 0:15
    Wkleiłem je tutaj, bo zajmiemy się teraz tym,
  • 0:15 - 0:19
    co dzieje się z tymi strukturami, gdy dorośniemy.
  • 0:19 - 0:21
    Na przykład u mnie.
  • 0:21 - 0:23
    Bo jestem już dorosły.
  • 0:23 - 0:27
    Jakie nazwy noszą te struktury w dorosłym organizmie?
  • 0:27 - 0:30
    I co się z nimi dzieje?
  • 0:30 - 0:34
    Po pierwsze, mój pępek
  • 0:34 - 0:36
    nie ma już uśmiechniętej buźki.
  • 0:36 - 0:36
    nie ma już uśmiechniętej buźki.
  • 0:36 - 0:39
    Nie widać w nim już żadnych naczyń,
  • 0:39 - 0:41
    jest tylko skóra.
  • 0:41 - 0:44
    To dlatego, że naczynia, które kiedyś tu działały,
  • 0:44 - 0:47
    od bardzo dawna nie tansportują już krwi.
  • 0:47 - 0:49
    To pierwsza zmiana.
  • 0:49 - 0:52
    To, co było kiedyś żyłą pępkową,
  • 0:52 - 0:55
    jest teraz więzadłem.
  • 0:55 - 0:58
    Wiele lat temu,
  • 0:58 - 1:00
    znajdująca się w niej krew wykrzepiła
  • 1:00 - 1:03
    i z czasem, właściwie już niedługo po porodzie,
  • 1:03 - 1:05
    zaczęła ulegać włóknieniu.
  • 1:05 - 1:07
    Zaczęła w niej narastać tkanka łączna,
  • 1:07 - 1:10
    trochę tak, jak to się dzieje z blizną.
  • 1:10 - 1:12
    Nawarstwiły się tam białka
  • 1:12 - 1:15
    i zabrakło miejsca dla krwi.
  • 1:15 - 1:15
    i zabrakło miejsca dla krwi.
  • 1:15 - 1:17
    Żyła stała się więzadłem.
  • 1:17 - 1:20
    Jest też więzadło, które rozciąga się aż do żyły wrotnej.
  • 1:20 - 1:23
    Jest też więzadło, które rozciąga się aż do żyły wrotnej.
  • 1:23 - 1:25
    Przewód żylny również przekształca się w więzadło.
  • 1:25 - 1:26
    Przewód żylny również przekształca się w więzadło.
  • 1:26 - 1:28
    A więc powstaje nam ich kilka.
  • 1:28 - 1:30
    I noszą one ciekawe łacińskie nazwy.
  • 1:30 - 1:33
    Zamieńmy więc żyłę pępkową
  • 1:33 - 1:35
    na nazwę, jaką nosi w dorosłym organizmie.
  • 1:35 - 1:41
    U dorosłego to już ligamentum teres hepatis.
    (więzadło obłe wątroby)
  • 1:41 - 1:43
    Można zaimponować znajomym
  • 1:43 - 1:47
    i zapytać, czy wiedzą gdzie leży ligamentum teres hepatis.
  • 1:47 - 1:50
    Przypominam, że powstaje ono w miejscu żyły pępkowej.
  • 1:50 - 1:53
    Nazwa nie jest najłatwiejsza do zapamiętania.
  • 1:53 - 1:56
    Ale "hepatis" oznacza wątrobę.
  • 1:56 - 1:58
    Można w ten sposób zapamiętać, że podąża w jej kierunku.
  • 1:58 - 2:00
    Można w ten sposób zapamiętać, że podąża w jej kierunku.
  • 2:00 - 2:02
    W tym miejscu mieliśmy przewód żylny.
  • 2:02 - 2:04
    Ale nie jest już przewodem,
  • 2:04 - 2:07
    bo nic przez niego nie przepływa.
  • 2:07 - 2:09
    Jak mówiłem, jest teraz więzadłem.
  • 2:09 - 2:10
    To więzadło.
  • 2:10 - 2:13
    Ono również nosi piękną nazwę.
  • 2:13 - 2:14
    Nazywamy je ligamentum,
  • 2:14 - 2:17
    czyli początek jest taki sam jak wcześniej.
  • 2:17 - 2:20
    Ligamentum venosum.
    (więzadło żylne)
  • 2:20 - 2:23
    Kiedyś było przewodem żylnym,
  • 2:23 - 2:27
    a teraz ligamentum venosum.
  • 2:27 - 2:29
    Dużo łatwiej zapamiętać.
  • 2:29 - 2:31
    A więc mamy już dwa więzadła
  • 2:31 - 2:34
    i będzie ich niestety więcej.
  • 2:34 - 2:35
    i będzie ich niestety więcej.
  • 2:35 - 2:38
    Przejdźmy dalej, do prawego przedsionka.
  • 2:38 - 2:39
    W życiu płodowym, krew przedostaje się z prawego do lewego przedsionka
  • 2:39 - 2:42
    W życiu płodowym, krew przedostaje się z prawego do lewego przedsionka
  • 2:42 - 2:45
    przez otwór owalny.
  • 2:45 - 2:47
    Po porodzie dochodzi do jego zamknięcia
  • 2:47 - 2:50
    z powodu większego ciśnienia w lewej niż prawej części serca.
  • 2:50 - 2:51
    z powodu większego ciśnienia w lewej niż prawej części serca.
  • 2:51 - 2:53
    Po jego zamknięciu,
  • 2:53 - 2:56
    z biegiem czasu,
  • 2:56 - 3:00
    pomiędzy tymi dwoma elementami
  • 3:00 - 3:03
    zaczyna formować się tkanka,
  • 3:03 - 3:06
    która nie pozwala mu się ponownie otworzyć.
  • 3:06 - 3:08
    Gdy tak się dzieje,
  • 3:08 - 3:16
    ta przestrzeń staje się dołem owalnym.
  • 3:16 - 3:20
    Tak to wygląda u mnie, czy u ciebie.
  • 3:20 - 3:22
    Gdybyśmy mogli zajrzeć do prawego przedsionka,
  • 3:22 - 3:25
    zobaczylibyśmy takie niewielkie zagłębienie,
  • 3:25 - 3:27
    którego dno wypełnione jest tkanką,
  • 3:27 - 3:29
    czyli właśnie dół owalny.
  • 3:29 - 3:31
    Okazuje się jednak, że u wielu dorosłych nie jest on szczelnie zamknięty.
  • 3:31 - 3:34
    Okazuje się jednak, że u wielu dorosłych nie jest on szczelnie zamknięty.
  • 3:34 - 3:38
    Tkanka spajająca fragmenty otworu owalnego
  • 3:38 - 3:40
    może się w ogóle nie wytworzyć.
  • 3:40 - 3:42
    Dzieje się tak u około 20-25% osób,
  • 3:42 - 3:45
    Dzieje się tak u około 20-25% osób,
  • 3:45 - 3:48
    u których "klapki" tworzące otwór owalny
  • 3:48 - 3:51
    teoretycznie mogą się znów otworzyć.
  • 3:51 - 3:56
    Jeśli jesteś jednym z tych 20-25%,
  • 3:56 - 3:57
    jeśli jesteś jedną z takich osób,
  • 3:57 - 4:01
    to znaczy, że masz przetrwały otwór owalny.
  • 4:01 - 4:03
    A jeśli należysz do większości,
  • 4:03 - 4:10
    czyli pozostałych 75-80%, to masz dół owalny.
  • 4:10 - 4:12
    Podsumowując, u niektórych osób otwór owalny faktycznie zarasta,
  • 4:12 - 4:17
    Podsumowując, u niektórych osób otwór owalny faktycznie zarasta,
  • 4:17 - 4:21
    a u innych nie.
  • 4:21 - 4:25
    I może się on ponownie otworzyć,
  • 4:25 - 4:27
    w sytuacji, gdy ciśnienie w prawym przedsionku znacznie rośnie.
  • 4:27 - 4:29
    w sytuacji, gdy ciśnienie w prawym przedsionku znacznie rośnie.
  • 4:29 - 4:33
    U osoby z przetrwałym otworem owalnym, teoretycznie,
  • 4:33 - 4:38
    w razie znacznego wzrostu ciśnienia w tym miejscu,
  • 4:38 - 4:40
    może się on otworzyć.
  • 4:40 - 4:43
    I wtedy dzieje się coś takiego.
  • 4:43 - 4:45
    Krew może nagle przepływać pomiędzy prawym a lewym przedsionkiem.
  • 4:45 - 4:47
    Krew może nagle przepływać pomiędzy prawym a lewym przedsionkiem.
  • 4:47 - 4:50
    Bardzo ciekawe zjawisko.
  • 4:50 - 4:53
    Krew może przedostać się z prawego do lewego przedsionka,
  • 4:53 - 4:57
    u osób z przetrwałym otworem owalnym, czyli PFO.
  • 4:57 - 4:59
    Ale u większości z nas, ciśnienie po prawej stronie serca nigdy aż tak nie rośnie,
  • 4:59 - 5:01
    Ale u większości z nas, ciśnienie po prawej stronie serca nigdy aż tak nie rośnie,
  • 5:01 - 5:04
    więc nawet jeśli masz PFO,
  • 5:04 - 5:07
    ciśnienie w prawym przedsionku i tak prawie zawsze jest niższe niż w lewym,
  • 5:07 - 5:10
    ciśnienie w prawym przedsionku i tak prawie zawsze jest niższe niż w lewym,
  • 5:10 - 5:13
    więc otwór pozostaje zamknięty.
  • 5:13 - 5:17
    Zatem większość osób z PFO nie ma pojęcia o jego istnieniu.
  • 5:17 - 5:18
    Zatem większość osób z PFO nie ma pojęcia o jego istnieniu.
  • 5:18 - 5:21
    Zupełnie normalnie sobie żyją,
  • 5:21 - 5:26
    pomimo tego, że ich otwór owalny nie zamknął się zupełnie.
  • 5:26 - 5:29
    Przejdźmy dalej, do przewodu tętniczego.
  • 5:29 - 5:33
    Wiemy już, że po porodzie następuje jego obkurczenie.
  • 5:33 - 5:35
    Wiemy już, że po porodzie następuje jego obkurczenie.
  • 5:35 - 5:39
    Warstwa mięśniówki w jego ścianie reaguje na wysoki poziom tlenu
  • 5:39 - 5:42
    oraz obniżenie poziomu prostaglandyn
  • 5:42 - 5:45
    i przewód tętniczy przestaje być przewodem.
  • 5:45 - 5:47
    I nie nosi już tej nazwy.
  • 5:47 - 5:48
    Zmienia się.
  • 5:48 - 5:49
    U dorosłego,
  • 5:49 - 5:52
    dam ci chwilę na wymyślenie jego nowej nazwy.
  • 5:52 - 5:54
    To też będzie "ligamentum"
  • 5:54 - 5:56
    i mała wskazówka.
  • 5:56 - 6:00
    Przypomnij sobie, jak zmieniła się nazwa tej struktury.
  • 6:00 - 6:05
    Analogicznie, to teraz ligamentum arteriosum.
    (więzadło tętnicze)
  • 6:05 - 6:08
    To tak zmieniają się te nazwy.
  • 6:08 - 6:12
    Później krew płynie tędy, tędy, tędy przez aortę
  • 6:12 - 6:15
    i wpada do tętnic biodrowych wewnętrznych.
  • 6:15 - 6:20
    Czyli tych naczyń po lewej i po prawej.
  • 6:20 - 6:23
    Tętnice biodrowe wewnętrzne oddają wiele naczyń.
  • 6:23 - 6:26
    Nie mamy na rysunku wszystkich, ale jest ich wiele.
  • 6:26 - 6:32
    Jednymi z nich są tętnice pępkowe.
  • 6:32 - 6:34
    Tętnice pępkowe,
  • 6:34 - 6:36
    tak samo jak przewód tętniczy,
  • 6:36 - 6:41
    kurczą się pod wpływem wzrostu stężenia tlenu
  • 6:41 - 6:44
    oraz zmniejszenia poziomu prostaglandyn.
  • 6:44 - 6:47
    I po obkurczeniu również stają się więzadłami.
  • 6:47 - 6:47
    Dlatego, że krew przestaje przez nie przepływać.
  • 6:47 - 6:50
    Dlatego, że krew przestaje przez nie przepływać.
  • 6:50 - 6:57
    Ale przepływ przez pozostałe gałęzie jest zachowany.
  • 6:57 - 7:00
    Tętnice biodrowe oddają wiele innych naczyń
  • 7:00 - 7:03
    i krew nadal przepływa przez nie do różnych okolic,
  • 7:03 - 7:06
    zaopatrując narządy w obrębie miednicy.
  • 7:06 - 7:09
    Te tutaj unaczyniają na przykład pęcherz moczowy.
  • 7:09 - 7:12
    Warto o tym pamiętać.
  • 7:12 - 7:18
    Niektóre gałęzie tętnic biodrowych wewnętrznych zaopatrują pęcherz.
  • 7:18 - 7:21
    A inne zamieniają się w więzadła.
  • 7:21 - 7:23
    Wymażę więc nazwę "tętnice pępkowe"
  • 7:23 - 7:26
    i zastąpię je nową.
  • 7:26 - 7:31
    Teraz to "przyśrodkowe"
  • 7:31 - 7:36
    i to bardzo ważne, bo wiele osób myli się w tym miejscu.
  • 7:36 - 7:42
    Więzadła pępkowe przyśrodkowe.
  • 7:42 - 7:44
    Oczywiście są dwa, bo mieliśmy dwie tętnice pępkowe.
  • 7:44 - 7:45
    Oczywiście są dwa, bo mieliśmy dwie tętnice pępkowe.
  • 7:45 - 7:50
    A więc więzadła pępkowe przyśrodkowe.
  • 7:50 - 7:52
    Podsumujmy te informacje.
  • 7:52 - 7:54
    Mamy kilka więzadeł w okolicy pępka,
  • 7:54 - 7:58
    mamy to znajdujące się w obrębie wątroby
  • 7:58 - 8:02
    i jedno pomiędzy aortą a tętnicą płucną.
  • 8:02 - 8:07
    Dodatkowo, jeśli otwór owalny ulega całkowitemu zamknięciu,
  • 8:07 - 8:10
    to mamy też dół owalny,
  • 8:10 - 8:13
    a jeśli nie, to przetrwały otwór owalny.
  • 8:13 - 8:15
    U większości ludzi nie stanowi to jednak problemu.
  • 8:15 - 8:17
    U większości ludzi nie stanowi to jednak problemu.
Title:
Struktury płodowe w dorosłym organizmie | Fizjologia układu krążenia | NCLEX-RN | Khan Academy
Description:

Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, https://www.edukacjaprzyszlosci.org/ dzięki wsparciu Fundacja Akamai.

Dowiedz się, co dzieje się z adaptacjami do życia płodowego w organizmie dorosłego człowieka. Rishi jest lekarzem chorób zakaźnych dzieci i współpracuje z Khan Academy. Stworzone przez Rishi Desai.

Obejrzyj następną lekcję: https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/nclex-rn-circulatory-system/bloodvessels/v/layers-of-a-blood-vessel?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

Przegapiłeś poprzednią lekcję? https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/nclex-rn-circulatory-system/fetal-circulation-ddp/v/baby-circulation-right-after-birth?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

NCLEX-RN w Khan Academy: Zbiór pytań z treści zawartych w NCLEX-RN. Pytania dostępne są na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States License (dostępne pod: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/us/).

O Khan Academy: Khan Academy dostarcza materiały ćwiczeniowe, filmy instruktażowe oraz spersonalizowany pulpit, które umożliwiają uczniom samodzielną naukę w klasie i poza nią. Przygotowujemy materiały dotyczące przedmiotów ścisłych, w tym matematyki, programowania, historii, historii sztuki, ekonomii, a także innych dziedzin. Naszą misją jest poprowadzenie uczniów od przedszkola aż po rachunek różniczkowy przy pomocy najnowocześniejszej technologii adaptacyjnej, która identyfikuje zarówno mocne strony ucznia, jak i luki w nauce. Ponadto współpracujemy z takimi instytucjami jak NASA, Muzeum Sztuki Współczesnej, Kalifornijską Akademią Nauk oraz MI, aby dostarczane przez nas treści miały jak najwyższą jakość.

Za darmo. Dla każdego. Zawsze. #YouCanLearnAnything

Subskrybuj kanał Khan Academy NCLEX-RN: https://www.youtube.com/channel/UCDx5cTeADCvKWgF9x_Qjz3g?sub_confirmation=1

Subskrybuj kanał Khan Academy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
08:17

Polish subtitles

Revisions Compare revisions