Բիլ Գեյթսը էներգիայի մասին. Նորարարություններ դեպի զրո:

TED2010-ի ընթացքում, Բիլ Գեյթսը արտահայտում է իր տեսակետը աշխարհի էներգետիկայի ապագայի վերաբերյալ` ներկայացնելով «հրաշքների» կարիքը, որպեսզի խուսափենք համաշխարհային կործանումից և բացատրելով, թե ինչու է ինքն սկսել դրական արտահայտվել միջուկային մի տարբեր տեսակ ռեակտորների: Անհրաժեշտ նպատա՞կը: Ածխաթթու գազի զրո քանակության արտանետում մինչև 2050 թ.:

Այսօր ես պատրաստվում եմ խոսել էներգիայի և կլիմայի մասին:

Եվ դա կարող է փոքր-ինչ անակնկալ լինել, որովհետև

իմ աշխատանքը հիմնադրամում մեծամասնաբար կապված է պատվաստանյութերի և սերմերի հետ,

այն բաների վերաբերյալ, որոնք անհրաժեշտ են ստեղծել և ներմուծել`

օգնելու երկու միլիարդ ամենաաղքատ մարդկանց, որպեսզի առավել լավ ապրեն:

Բայց էներգիան և կլիման չափազանց կարևոր են այդ մարդկանց համար,

առավել կարևոր, քան որևէ այլ մարդու աշխարհում:

Կլիման ավելի ու ավելի վատանում է, ինչը նշանակում է, որ շատ տարիներ նրանց բերքը չի աճի:

Կլինեն չափից ավելի անձրևներ, կամ՝ ոչ բավարար:

Իրավիճակը կփոխվի այնպիսի ձևերով,

որ նրանց փխրուն միջավայրը պարզապես չի կարող տանել:

Դա կբերի սովի, անորոշության, անկարգությունների:

Այդպիսով, կլիմայի փոփոխությունը ահավոր վատ ազդեցություն կունենա նրանց վրա:

Նաև էներգիայի գնի աճն է շատ կարևոր նրանց համար:

Իսկապես, եթե պետք է ընտրվեր միայն մեկ բանի գինը նվազեցնել,

որպեսզի նվազվի աղքատությունը, այն անպայման կլիներ էներգիան:

Հիմա, էներգիայի գինը ժամանակի ընթացքում իջել է:

Իսկապես, զարգացած քաղաքակրթությունը հիմնված է էներգիայի ոլորտի զարգացումների վրա:

Ածուխի հեղափոխությունը նպաստեց արդյունաբերական հեղափոխությանը,

և, նույնիսկ 1900-ականներին, մենք տեսանք էլեկտրաէներգիայի գների կտրուկ նվազում

և հենց այդ պատճառով էլ մենք ունենք այսօր սառնարաններ, օդափոխիչներ,

մենք կարող ենք պատրաստել ժամանակակից ապրանքներ և շատ ու շատ բաներ:

Այսպիսով, մենք հրաշալի պահ ենք ապրում էլեկտրաէներգիայի հետ կապված հարուստ աշխարհում:

Բայց, երբ մենք այն դարձնում ենք էժան՝ ասենք կրկնապատիկ էժան,

մենք պետք է հաղթահարենք մի նոր սահմանափակում,

և այդ սահմանափակումը կապված է ածխաթթու գազի հետ:

Ածխաթթու գազը տաքացնում է երկիր մոլորակը

և այդ գազի հավասարումը իրականում չափազանց դյուրին է:

Եթե գումարենք արտանետված ածխաթթու գազի քանակը,

այն բերում է ջերմաստիճանի աճի,

իսկ վերջինիս աճը առաջացնում է շատ բացասական հետեւանքներ:

Ազդեցություններ կապված եղանակի հետ ու, հավանաբար ավելի վատ, անուղղակի ազդեցությունները,

այն բանով, որ բնության էկոհամակարգը չի կարողանում հարմարվել այդ արագ փոփոխություններին

և որպես հետևանք ունենում ենք էկոհամակարգի ավերումներ:

Հիմա, ճշգրտորեն հաշվարկել ածխաթթու գազի

քանակի ավելացումը և դրա կապը ջերմաստիճանի հետ

և որտեղ կան դրական արձագանքեր,

դրա մեջ կա որոշ անորոշություն, բայց ոչ շատ:

Եվ անպայման մեծ է անորոշությունը, թե ինչքանով վատ կարող են լինել հետեւանքները,

բայց դրանք կլինեն չափազանց վատ:

Շատ անգամներ լավագույն գիտնականներին դիմեցի հարցով.

արդյո՞ք մենք իրապես պետք է հասնենք զրոյին:

Չե՞նք կարող այն նվազեցնել կես կամ քառորդ չափի:

Եվ պատասխանն այսպիսին էր. մինչև մենք չմոտենանք զրոյին,

ջերմաստիճանը կշարունակի բարձրանալ:

Ուրեմն, դա շատ մեծ մարտահրավեր է:

Դա շատ տարբեր բան է նրանից, որ, ասենք, 12 ոտք բարձր բեռնատարը փորձի անցնել 10 ոտք բարձր կամրջի տակով

և կարելի է հազիվ ճզմվել դրա տակ:

Սա մի բան է, որ պետք է հասնի զրոյի:

Հիմա, մենք բավական շատ ածխաթթու գազ ենք արտանետում ամեն տարի,

ավելի քան 26 միլիարդ տոննա:

Յուրաքանչյուր ամերիկացու հաշվարկով՝ այն կազմում է 20 տոննա:

Աղքատ երկրների բնակիչների համար, այն մեկ տոննայից ավելի քիչ է:

Միջինում կազմում է հինգ տոննա առ յուրաքանչյուր մարդ ողջ երկիր մոլորակում:

Եվ մի կերպ մենք պետք է փոփոխություններ անենք,

որոնք այն պետք է հասցնեն զրոյի:

Այն մշատպես աճի մեջ է:

Միայն տարբեր տնտեսական փոփոխություններն են, որ դրան մի քիչ կայունացրել են,

ուրեմն, մենք պետք է շարժվենք կտրուկ աճից

դեպի նվազում, և նվազեցնել այն միչև զրո:

Հավասարումն ունի չորս գործոն:

Մի փոքր բազմապատկում:

Այսպիսով՝ ձախ կողմում ունենք ածխաթթու գազ, որ ցանկանում ենք հասցնել զրոյի,

և դա պետք է հիմնված լինի հետևյալի վրա՝ մարդկանց թվաքանակը,

յուրաքանչյուրին ծառայությունների օգտագործման միջին մակարդակը,

յուրաքանչյուր ծառայության համար էներգիայի միջին քանակը,

և ածխաթթու գազի արտնետումն առ էներգիայի միավոր:

Եկեք դիտարկենք յուրաքանչյուրը,

եւ տեսնենք, թե ինչպես կարող ենք այն նվազեցնել մինչև զրո:

Հավանաբար, այս թվերից որևէ մեկը պետք է հասնի զրոյին շատ մոտ:

Իսկ դա դպրոցական հանրահաշվից է գալիս,

բայց եկեք դիտարկենք:

Առաջին հերթին մենք ունենք բնակչություն:

Աշխարհում այսօր ապրում են 6.8 միլիարդ մարդ:

Այն մոտենում է ինը միլիարդին:

Հիմա, եթե մենք կատարենք շատ լավ աշխատանք նոր պատվաստանյութերի հետ,

առողջապահության, վերարտադրողականության հետ,

մենք այն կարող ենք նվազեցնել, հավանաբար, 10 կամ 15 տոկոսով,

բայց տեսնում ենք մոտավորապես 1.3 անգամի աճ:

Երկրորդ գործոնը ծառայությունների օգտագործումն է:

Սա ներառում է ամեն ինչ՝

սնունդ, հագուստ, հեռուստացույց, ջեռուցում:

Սրանք շատ լավ բաներ են,

և աղքատությունից դուրս գալ նշանակում է ապահովել այս ծառայությունները

աշխարհում գրեթե բոլոր մարդկանց համար:

Շատ լավ բան է այսպիսի քանակի աճը:

Հարուստ աշխարհում, հավանաբար վերին մակարդակի մեկ միլիարդը,

մենք հավանաբար կարող ենք տնտեսել և օգտագործել ավելի քիչ,

բայց ամեն տարի այս թիվը շարունակաբար աճելու է միջինում

և, այդպիսով, այն կարող է ավելի քան կրկնապատկվել

յուրաքանչյուր մարդու հասանելի ծառայությունների մատուցումը:

Այստեղ մենք ունենք շատ հիմնական ծառայություն:

Դուք ունե՞ք լուսավորություն ձեր տանը՝ տնային առաջադրանքը կարդալու համար,

իսկ, փաստորեն, այս երեխաները չունեն, և նրանք գնում են դուրս

և կարդում են իրենց դպրոցի դասերը փողոցի լույսերի տակ:

Հիմա, արդյունավետությունը՝ «E», յուրաքանչյուր ծառայության համար օգտագործվող էներգիան,

այստեղ վերջապես մենք ունենք որոշ լավ լուրեր:

Մենք ունենք մի բան, որը չի աճում:

Տարբեր հայտնագործությունների և լուսավորության ստացման տարբեր ձևերի,

ավտոմեքենաների տարբեր տեսակների, շենքերի կառուցման տարբեր ձևերի միջոցով,

կան բազում ծառայություններ, որտեղ կարելի է

էներգիայի օգտագործվող ծավալը նկատելիորեն նվազեցնել,

որոշ ծառայությունների դեպքում՝ նույնիսկ այն նվազեցվում է 90 տոկոսով:

Կան այլ տարբեր ծառայություններ, օրինակ, ինչպես ենք մենք ստանում պարարտանյութեր,

կամ ինչպես ենք կազմակերպում օդային ճամբորդություն,

որտեղ զարգացումների շատ, չափազանց շատ քիչ տեղ կա:

Ուրեմն, ընդհանրացնելով, եթե լավատես լինենք,

մենք կարող ենք ունենալ այդ գործոնների երեք, գուցե նաև վեց անգամ նվազում:

Բայց այս երեք առաջին գործոնների համար

մենք գնում ենք 26 միլիարդից, լավագույն դեպքում՝ 13 միլիարդ տոննա,

և դա պարզապես բավարար չէ:

Այսպիսով, եկեք դիտարկենք այս չորրորդ գործոնը,

սա ամենաառանցքայինն է լինելու,

այն է ածխաթթու գազի արտանետման քանակը՝ էներգիայի յուրաքանչյուր միավորի դիմաց:

Ուրեմն հարցադրումն այսպիսին է. կարո՞ղ ենք իրականում այն հասցնել զրոյի:

Եթե վառենք ածուխ, ապա` ոչ:

Եթե վառենք բնական գազ, ապա` ոչ:

Էլեկտրականության ստացման ներկայիս գրեթե բոլոր ձևերը՝

բացառությամբ էներգիայի վերարտադրվող տեսակներից և միջուկայինից, արտանետում են ածխաթթու գազ:

Այսպիսով, ինչ որ մենք պատրաստվում ենք անել համաշխարհային մակարդակով

մի նոր համակարգի ստեղծումն է:

Ուրեմն մենք կարիքն ունենք էներգիայի հրաշքների:

Հիմա՝ օգտագործելով «հրաշք» եզրույթը, ես նկատի չունեմ անհնարին ինչ-որ մի բան:

Միկրոպրոցեսորը հրաշք է: Համակարգիչը հրաշք է:

Համացանցը և նրա ծառայությունները հրաշք են:

Ուրեմն, այստեղ գտնվող մարդիկ շատ հրաշքների ստեղծման գործում մասնակցություն են ունեցել:

Սովորաբար, մենք չենք ունենում վերջնաժամկետ,

թե երբ պետք է ստացվի հրաշքը՝ մինչև որոշ թվական:

Սովորաբար, մի տեսակ սպասում ենք, և որոշները գալիս են, որոշները` ոչ:

Սա այն դեպքն է, որտեղ մենք իրականում պետք է արագություն ցույց տանք

և կազմակերպենք հրաշքը շատ կարճ ժամանակահատվածում:

Հիմա, մտածեցի, թե ինչպե՞ս կարելի է այն ներկայացնել:

Կա՞ արդյոք որեւէ բնական երևույթ,

ինչ-որ ցուցադրում, որ կաշխատեցներ մարդկանց երևակայությունն այստեղ:

Ես հիշեցի, երբ մեկ տարի առաջ մոծակ էի բերել,

մարդիկ, չգիտես ինչու, հաճույք ստացան դրանից:

(Ծիծաղ)

Ես նրանց իսկապես ներգրավեցի գաղափարի մեջ.

գիտե՞ք կան մարդիկ, ովքեր ապրում են մոծակների հետ:

Ուրեմն, էներգիայի դեպքում, միայն սա կարողացա անել:

Ես որոշեցի, որ լուսատիտիկներ արձակել

կլինի իմ ներդրումը տվյալ միջավայրում այս տարի:

Ահա որոշ քանակի բնական լուսատիտիկներ:

Ինձ ասել էին, որ նրանք չեն խայթում, նրանք նույնիսկ գուցե դուրս չգան այդ անոթից:

(Ծիծաղ)

Հիմա, կան բազում գովազդային հնարքներ՝ այս մեկի նման,

բայց նրանք իրականում այդքան էլ արդյունքի չեն հասցնում:

Մեզ անհրաժեշտ են լուծումներ, մեկ կամ մի քանի,

որոնք կունենան անհավատալի ծավալ,

և անհավատալի հաստատունություն,

և՝ չնայած կան բազում ուղղություններ, որ մարդիկ փնտրում են,

ես իրականում տեսնում եմ դրանցից միան հինգը, որոնք կարող են հասցնել մեծ ծավալի:

Ես չեմ հաշվում մակընթացություններից, ջերմային աղբյուրներից, միաձուլումներից, բիովառելիքներից էներգիան:

Դրանք կարող են որոշ ներդրում ունենալ,

և եթե նրանք կարող են իմ սպասածից ավելին անել` շատ ավելի լավ,

բայց իմ առանցքային միտքն այն է,

որ մենք պատրաստվում ենք աշխատել այս հինգից յուրաքանչյուրի հետ

և մենք չենք կարող նրանցից ոչ մեկին թողնել, քանի որ դժվար են թվում,

քանի որ ունեն նշանակալի մարտահրավերներ:

Եկեք սկզբում դիտարկենք բնական վառելիքի այրումը,

ինչպես, օրինակ, ածուխի կամ բնական գազի վառումը:

Ինչ կարիք կա այստեղ անելու, թվում է` այն պետք է շատ հեշտ լինի, բայց այդպես չէ,

այն է՝ այրումից հետո վերցնել ածխաթթու գազը, որը մտնում է ծխնելույզի մեջ,

ճնշման տակ մշակել այն, դարձնել հեղուկ, պահել ինչ-որ տեղ

և հուսալ, որ դա այնտեղ էլ կմնա:

Այժմ մենք ունենք որոշ փորձնական սարքավորումներ, որոնք դա անում են 60-80 տոկոսով,

բայց ամբողջական տոկոսի հասնելու համար բավական բարդ գործընթաց է պահանջվում

և համաձայնության գալ, թե որտեղ պետք է պահվի ածխաթթու գազը բավական բարդ է լինելու,

բայց ամենախրթին հարցը գալիս է այս երկարաժամյա խնդրից.

ո՞վ է վստահ լինելու:

Ո՞վ կերաշխավորի մի բան, որ բառացիորեն միլիարդ անգամ ավելի շատ է,

քան ցանկացած տիպի՝ միջուկային կամ այլ բաների թափոնը:

Սա շատ մեծ ծավալ է:

Ուրեմն բավական խրթին հարց է:

Հաջորդը կլինի միջուկայինը:

Այն նույնպես ունի երեք մեծ խնդիր:

Ծախսերը՝ հատկապես կառավարման խիստ համակարգ ունեցող երկրներում, բարձր են:

Ապահովության խնդիրը, այն վստահությունը, որ սխալ ոչինչ չի պատահի,

որ, եթե նույնիսկ կան մարդու կողմից կատարվող գործողություններ

որ վառելիքը չի օգտագործվի զենքի համար:

Եվ հետո, ի՞նչ անել թափոնների հետ:

Եվ՝ չնայած այն այդքան էլ ծավալուն չէ, կան բազում հարցեր դրա շուրջ:

Մարդիկ կարիք ունեն, որ դրա հետ կապված հանգիստ զգան:

Այսպիսով կան երեք լուրջ խնդիրներ, որոնք կարող են լուծելի լինել,

և ուրեմն, դրանց վրա պետք է աշխատել:

Նշված հինգից վերջին երեքը ես միավորել եմ:

Դրանց հաճախ մարդիկ անվանում են էներգիայի վերականգնվող աղբյուրներ:

Եվ նրանք իսկապես՝ չնայած շատ լավ է, որ կարիք չունեն վառելիքի,

սակայն ունեն որոշ թերություններ:

Դրանցից մեկն այն է, որ այս տեխնոլոգիայի միջոցով էներգիայի խտությունը

չափազանց քիչ է, քան էլեկտրակայաններում:

Սա էներգիայի հնձում է, որը պետք է տեղի ունենա շատ մեծ տարածքում,

հազարավոր անգամ ավելի մեծ տարածքում, քան երևակայելի է որպես սովորական էլեկտրակայան:

Բացի այդ, այս աղբյուրները հաստատուն չեն:

Արևը չի փայլում ողջ օրը, այն չի երևում ամեն օր,

և նման կերպով, քամին էլ միշտ չի փչում:

Ուրեմն, եթե կախված լինենք այսպիսի աղբյուրներից,

ստիպված կլինենք ունենալ էներգիայի ստացման ձևեր,

այն պահերի համար, երբ տվյալ աղբյուրնը հասանելի չէ:

Ուրեմն այստեղ մենք ունենում ենք շատ մեծ ծախսեր:

Մենք ունենք փոխանցման խնդիրներ:

Օրինակ, ենթադրենք էներգիայի աղբյուրը գտնվում է ձեր երկրի սահմաններից դուրս,

այդ դեպքում դուք ոչ միայն տեխնոլոգիայի կարիքն ունեք,

այլ նաև գործ ունեք մեկ այլ տեղից էներգիան տեղափոխելու ռիսկի հետ:

Եվ վերջապես, պահեստավորման խնդիրը:

Եվ ողջ պատկերն չափելու համար, ես գնացի և տեսա

պատրաստված մարտկոցների բոլոր տեսակները,

մեքենաների, համակարգիչների, հեռախոսների, լուսամփոփների, ամեն ինչի համար,

և համեմատեցի աշխարհում օգտագործվող էլեկտրաէներգիայի հետ,

և բացահայտեցի, որ այն բոլոր մարտկոցները, որ մենք այսօր պատրաստում ենք

կարող են ապահովել էներգիայով 10 րոպեից էլ քիչ:

Փաստորեն, այստեղ մենք կարիք ունենք շատ մեծ թռիչքի,

ինչ-որ մի բան, որը պետք է լինի հարյուրավոր անգամ ավելի լավ,

քան այն մոտեցումները, որոնք ունենք հիմա:

Դա անհնար չէ, բայց շատ հեշտ խնդիր էլ չէ:

Հիմա, այսպես է ստացվում, երբ փորձվի ոչ-մշտական աղբյուրը

օգտագործել տալ ավելի քան օգտագործածի, ասենք, 20-30 տոկոսը:

Եթե հույսերը դրվեն 100 տոկոսի վրա,

անհրաժեշտ կլինի անհավատալի, հրաշալի մարտկոց:

Հիմա, ինչպես ենք առաջ գնալու, ո՞րն է ճիշտ մոտեցումը:

Արդյո՞ք Մանհեթնյան ծրագրին նման է: Ի՞նչը կարող է մեզ այնտեղ հասցնել:

Ուրեմն, մեզ պետք են բազում ընկերություններ, որոնք կաշխատեն այս խնդրի վրա՝ հարյուրավորներ:

Եվ այս հինգ խնդիրներից յուրաքանչյուրի համար մեզ անհրաժեշտ են առ նվազն հարյուր հոգի:

Եվ նրանց մեծամասնությանը նայելով` դուք կարող եք ասել. նրանք խենթ են: Դա լավ է:

Կարծում եմ այստեղ, «TED»-ի խմբում,

մենք ունենք շատ մարդիկ, ովքեր արդեն իրագործում են այդ գաղափարները:

Բիլ Գրոսն ունի մի քանի ընկերություն, ներառյալ «eSolar»-ը,

որն ունի արևային էներգիայի հզոր տեխնոլոգիաներ:

Վինոդ Քոսլան ներդրումներ է կատարում բազմաթիվ ընկերություններում,

որոնք զբաղվում են հրաշալի գործերով և ունեն հետաքրքիր հնարավորություններ,

և ես էլ իմ հերթին փորձում եմ նպաստել այդ գործին:

Նաթան Միհրվոլդը և ես պատրաստվում ենք աջակցել մի ընկերության,

որը, գուցե անսպասելիորեն, վերցնում է հարցի լուծման միջուկային տարբերակը:

Որոշ նորարարություներ են արվել միջուկային էներգետիկայի ոլորտում` մոդուլար, հեղուկային:

Եվ նորարարություններն այդ ոլորտում կանգ առան բավական ժամանակ առաջ,

ուրեմն այն միտքը որ որոշ լավ գաղափարներ կան այնտեղ այդքան էլ զարմանալի չէ:

«Terrapower»-ի գաղափարն այն է, որ ուրանի մի մասի այրման փոխարեն՝

որը կազմում է մեկ տոկոսը՝ «U-235»-ը,

որոշեցինք, որ կարելի է այրել 99 տոկոսը՝ «U-238»-ը:

Սա խենթ մտքերի շարքից է:

Իրականում, մարդիկ դրա մասին մտորել են շատ երկար ժամանակ,

բայց նրանք երբեք չեն կարողացել հստակ նախագծել, եթե այն կաշխատի, թե` ոչ,

իսկ գերժամանակակից համակարգիչների միջոցով,

հեշտությամբ կարելի է փորձարկել և տեսնել, որ, այո,

ճիշտ ընտրված հումքի պարագայում, այս ձեւը գուցեև աշխատի:

Եվ այն բանի շնորհիվ, որ այրվում է 99 տոկոսը,

մենք կկարողանանք կրճատել ծախսերը:

Դուք իրականում այրում եք թափոնը, նաև կարող եք օգտագործել

այսօրվա ռեակտորներում մնացած թափոնը որպես վառելիք:

Այսպիսով, փոխանակ նրանց մասին անհանգստանալու, պարզապես դրանք վերցվում են: Դա հրաշալի է:

Այն շնչում է ուրանը պարզապես անցնելիս: Այն կարծես մոմ լինի:

Ինչպես տեսնում եք, կոճղի նման է, որը հաճախ անվանվում են վազող ալիքի ռեակտոր:

Վառելիքի տեսանկյունից, այն ամբողջապես լուծում է խնդիրը:

Ես այստեղ ունեմ Քենթըքի նահանգից մի նկար:

Սա մնացորդն է՝ այն 99 տոկոսը,

ուր վերցրած են հիմնականում այրվող մասը,

և այն կոչվում է սպառված ուրան:

Սա կարող է հարյուրավոր տարիներով էլեկտրականություն մատակարարել Միացյալ Նահանգներին:

Եվ՝ պարզապես մաքրելով ծովի ջուրը շատ քիչ ծախսերով,

կստացվի բավարար վառելիք երկիր մոլորակի ողջ կյանքի համար:

Ճիշտ է, ապագայում սպասվում են բազում մարտահրավերներ,

բայց սա հարյուրավոր գաղափարներից ընդամենը մի օրինակ է,

որ մենք կարիք ունենք առաջ տանելու:

Եկեք մտածենք` ինչպե՞ս պետք է մենք մեզ գնահատենք:

Ի՞նչ պետք է պարունակի մեր վիճակացույցը:

Լավ, եկեք առաջ գնանք այնտեղ, որտեղ մենք իրականում պետք է հասնենք,

և հետո նայենք միջանկյալ օղակներին:

2050-ի համար, հավանաբար լսած կլինեք, մարդիկ խոսում են 80 տոկոս կրճատման մասին:

Իրականում չափազանց կարևոր է, որ մենք այնտեղ հասնենք:

Իսկ 20 տոկոսը կօգտագործվի աղքատ երկրների կողմից,

որոշ չափով էլ գյուղատնտեսության կողմից:

Հուսով եմ մենք մաքրած կլինենք անտառային արդյունաբերությունը, ցեմենտը:

Այսպիսով, 80 տոկոսին հասնելու համար

զարգացած երկրները, ներառյալ Չինաստանը և այլ նման երկրներ,

ստիպված կլինեն փոխել իրենց ողջ էլեկտրաէներգիայի արտադրության ոլորտը:

Մյուս գնահատականը. արդյո՞ք մենք իրականացնում ենք զրոյական արտանետումներով տեխնոլոգիաներ,

կատարե՞լ ենք արդյոք դրանք բոլոր զարգացած երկրներում

և մենք ցանկանո՞ւմ ենք տեղադրել դրանք նաև այլ տեղերում:

Սա չափազանց կարևոր է:

Սա մեր վերջնական վիճակացույցի հիմնաքարն է:

Այսպիսով, վերադառնալով այդ կետից` ինչպիսի՞ն պետք է լինի 2020-ի մեր վիճակացույցը:

Կրկին, այն պետք է ունենա երկու բաղադրիչ:

Մենք պետք է անցնենք արդյունավետության գնահատման միջով, որպեսզի սկսենք ունենալ նվազումներ:

Ինչքան քիչ մենք արտանետենք, այնքան քիչ ածխաթթու գազ կգոյանա,

և, դրանով պայմանավորված էլ, կունենանք ցածր ջերմաստիճան:

Բայց որոշ դեպքերում, այն գնահատականը, որ կունենանք այնտեղ՝

անելով գործողություններ, որոնք չեն բերում մեզ նկատելի նվազեցումներ,

պարզապես հավասար են, կամ նույնիսկ մի քիչ ավելի քիչ կարեւոր,

քան այն նորարարությունների ներմուծումները սրանց շուրջ:

Այդպիսի նորարարությունները մենք պետք է առաջ տանենք ողջ ուժով,

և կարող ենք այն հաշվարկել ըստ ընկերությունների,

փորձարկումների, կարգավորման հետ կապված փոխված մոտեցումների:

Կան բազում հրաշալի գրքեր այս թեմայի շուրջ:

Ալ Գորի գիրքը՝ «Մեր ընտրությունը»

և Դեյվիդ Մըքեյի գիրքը՝ «Հաստատուն էներգիա առանց փչության»:

Նրանք իրապես անցնում են խնդրի միջով և հիմք են ստեղծում,

որ այս հարցը քննարկվի առավել մեծ ծավալով,

քանի որ մենք լայն աջակցության կարիք ունենք:

Շատ բաներ պետք է միասին համադրվեն:

Այնպես որ, սա ցանկություն է:

Սա շատ հստակ ցանկություն է. հայտնաբերել այդ տեխնոլոգիան:

Եթե դուք ինձ ապագա հիսուն տարիների համար մեկ ցանկության տայիք,

ես կարող էի ընտրել, թե ով կլինի մեր նախագահը,

ես կարող էի ընտրել մի պատվաստանյութ՝ մի բան, որ ես շատ եմ սիրում,

կամ կարող էի ընտրել հենց սա,

որ ստեղծվի մի բան, որի ծախսերը կեսը լինեն՝ ածխաթթու գազի բացակայությամբ մեկտեղ,

ահա այն ցանկությունը, որ ես կընտրեի:

Սա ամենամեծ ազդեցություն ունեցողը կլիներ:

Եթե մենք չստանանք այդ ցանկությունը,

երկարաժամկետ և կարճաժամկետ մտածողների միջև կգա ահռելի տարբերություն,

ինչպես նաև ԱՄՆ-ի և Չինաստանի, հարուստ և աղքատ երկրների միջև,

և՝ ամենակարևորը, այն երկու միլիարդի կյանքը շատ ավելի կվատանա:

Ուրեմն, ի՞նչ պետք է անենք:

Ինչո՞վ եմ ես ձեզ դիմում որ հանձն առնեք և առաջնորդեք:

Մենք պետք է կատարենք ավելի շատ հետազոտական ծախսեր:

Երբ երկրները հավաքվում են մի տեղ, ինչպիսին Կոպենհագենն է,

նրանք չպետք է միայն քննարկեն ածխաթթու գազի խնդիրը:

Նրանք պետք է քննարկեն նորարարությունների օրակարգը,

և դուք ապշած կմնաք այդ նորարարույթունների վրա ծախսված

չնչին գումարներից:

Մենք կարիք ունենք շուկայական խթանների՝ ածխաթթու գազի հարկերի, դրա առևտրի,

ինչ-որ բան, որը կուղարկի գնային ազդակներ:

Մենք պետք է պատգամներ մղենք:

Մեզ անհրաժեշտ է, որ այդ երկխոսությունը լինի առավել ողջամիտ, հասկանալի՝

ներառելով այն քայլերը, որ կառավարությունն է անում:

Սա շատ կարևոր ցանկություն է, բայց ես կարծում եմ, որ այն հասանելի է:

Շնորհակալություն

(Ծափահարություններ)

Շնորհակալություն

Քրիս Անդերսըն. Շնորհակալություն, շնորհակալություն:

(Ծափահարություններ)

Շնորհակալություն: Պարզապես որպեսզի իմանամ ավելին «Terrapower»-ի մասին,

նկատի ունեմ, նախ և առաջ, կարո՞ղ եք բացատրել, թե ինչպիսի ծավալի ներդրում է դա պահանջում:

Բիլ Գեյթս. Ծրագրի մշակումը, գերհզոր համակարգչի գնումը,

հավաքել բոլոր հզոր գիտնականներին՝ ինչն արդեն արել ենք,

դրանք միայն տասնյակ միլիոններ են,

նույնիսկ երբ փորձենք մեր նյութերը ռուսական ռեակտորում,

որպեսզի համոզվենք, որ մեր մշակումները աշխատում են,

դա կհասնի միայն հարյուրավոր միլիոնների:

Ամենից բարդը փորձնական ռեակտոր պատրաստելն է՝

գտնել մի քանի միլիարդ դոլար, վերհասկող, տարածք,

որտեղ պետք է կառուցվի դրանցից առաջինը:

Հենց որ առաջինը կառուցվի և աշխատի այնպես, ինչպես նախատեսված էր,

ապա դրանից հետո ամեն ինչ շատ է պարզանում, քանզի դրա աշխատելու ոճը, էներգիայի խտությունը,

շատ են տարբերվում միջուկային էներգիայի մասին ունեցած մեր գիտելիքներից:

ՔԱ. Ուրեմն՝ ճիշտ հասկանալու համար, սա ներառում է գետնի տակ շատ խորը փորվածք,

որը նման է միջուկային վառելիքի ոնց-որ ուղղահայաց մի սյան՝

այս սպառված ուրանից,

իսկ ընթացքը այդտեղ սկսվելու է վերևից և գնում է դեպի ներքև՞:

ԲԳ. Ճիշտ այդպես: Այսօր, մենք մշտապես վերալիցքավորում ենք ռեակտորը,

ուրեմն ունենում ենք շատ մարդիկ ու հսկողության համակարգեր, որոնք կարող են սխալ աշխատել,

այն դեպքն է, որ մի բան ես բացում, անընդհատ շարժ կա:

Դա լավ չէ:

Եթե լինի շատ էժան վառելիք, որ կարելի է վաթսուն տարի շարունակ լցնել,

որպես կոճղ պատկերացրեք,

պարզապես զետեղեք և չեն լինի մնացած բարդությունները:

Այն պարզապես մնում է իր տեղում և վառվում է վաթսուն տարի և վերջ:

ՔԱ. Փաստորեն սա ատոմակայան է, որն ինքն է լուծում իր թափոնների խնդիրը:

ԲԳ. Այո: Իսկ ի՞նչ է կատարվում թափոնների հետ:

Կարելի է այն թողնել հենց այնտեղ. այդպիսով թափոնները չափազանց ավելի քիչ են լինում,

ապա կարող եք այնտեղից վերցնել,

և տեղադրել մեկ այլի մեջ և այրել:

Եվ մենք իրականում սկսում ենք հենց հին մնացած թափոններից, որոնք այսօր կան

և նստած են ռեակտորների օդափոխիչ կամ չորացնող համակարգերի մեջ:

Սա մեր սկզբնական վառելիքն է:

Ռեակտորների հետ կապված խնդիր առաջացնողները

իրականում մեր հումքն են,

և դրանով իսկ կարելի է կտրուկ իջեցնել թափոնների մակարդակը՝

այս գործընթացը կատարելիս:

ՔԱ. Բայց Ձեր զրույցներում՝ տարբեր մարդկանց հետ

այստեղի հնարավորությունների վերաբերյալ,

որտե՞ղ եք տեսել իսկական խանդավառություն այս գործն անելու համար:

ԲԳ. Մենք դեռ չենք ընտրել ստույգ որեւէ վայր,

և կան բազում հետաքրքիր թափանցիկության կանոնները միջուկային վառելիքի մասին,

այնպես որ, մենք ստացել ենք այնքան շատ հետաքրքրություն,

որ մեր ընկերությունից մարդիկ եղել են Ռուսաստանում, Հնդկաստանում, Չինաստանում:

Ես վերադարձել եմ՝ հանդիպման էներգետիկայի նախարարի հետ

և զրուցում էինք, թե ինչպես է սա ընդգրկվելու էներգիայի օրակարգում:

Ես լավատես եմ: Գիտեք, ֆրանսիացիները և ճապոնացիները կատարել են որոշ աշխատանքներ:

Սա կատարված աշխատանքի մի տարբերակ է:

Այն շատ կարևոր առաջխաղացում է, բայց այն չափազանց արագ ռեակտոր է

և այն կառուցվել է շատ երկրների կողմից,

այնպես որ, ով որ արագ ռեակտոր է պատրաստել, կարող է լինել թեկնածու սրա առաջինն ստեղծելու համար:

ՔԱ. Այսպիսով, ինչպե՞ս է Ձեր մտքում ժամանակացույցը և հավանականությունը

այսպիսի մի բան կյանքի կոչելու՝ իրականում:

ԲԳ. Մեզ անհրաժեշտ են՝ էլեկտրականության ստացման այդպիսի բարձր մակարդակի սարքեր,

որոնք շատ էժան են,

մենք ունենք 20 տարի հայտնաբերման և 20 տարի տարածելու համար:

Սա կարծես վերջնաժամկետ է բնապահպանական մոդելներով,

որ ցուցադրել են, որ անհրաժեշտ է հաղթահարել:

Եվ, գիտեք, «Terrapower»-ը, եթե ամեն ինչ լավ ընթանա, որը չափից դուրս ցանկալի է,

կարող է շատ հեշտորեն հասցնել այդ նպատակին:

Բարեբախտաբար, այժմ կան տասնյակ կազմակերպություններ.

մեզ պետք է, որ նրանք դառնան հարյուրավորներ,

որոնք, շատ հավանական է, եթե նրանց գիտական մշակումները ճիշտ լինեն,

եթե իրենց փորձնական փուլերի ֆինանսավորումը բարեհաջող ընթանա,

նրանք կարող են մրցակցել այս խնդրի շուրջ:

Եվ ամենից լավ տարբերակն է, երբ մի քանիսն են հաջողության հասնում,

քանի որ կարելի կդառնա օգտագործել տեխնոլոգիաների տարբերակներ:

Մենք իրականում կարիք ունենք, որ մեկը հասնի հաջողության:

ՔԱ. Մեծ ծավալային խաղի հնարավոր փոփոխություններից,

արդյո՞ք սա ամենից մեծն է, որից Դուք տեղեակ եք:

ԲԳ. Էներգիայի ոլորտում կատարվող գիտական առաջընթացն ամենակարևոր խնդիրն է:

Այդպես կլիներ նույնիսկ առանց էկոլոգիական սահմանափակումների,

բայց էկոլոգիական սահմանափակումներն այն դարձնում են առավել նշանակալից:

Միջուկային ոլորտում այլ նորարարություններ կան:

Մենք չգիտենք նրանց աշխատանքը այնքան լավ, որքան գիտենք այս մեկը,

իսկ մոդուլար մարդիկը` սա արդեն այլ մոտեցում է:

Հեղուկային ռեակտոր կա, որը մի քիչ բարդ է թվում,

բայց միգուցե նրանք նույնն են ասում նաև մեր մասին:

Այսպիսով, տարբեր տեսակներ կան,

բայց սրա գեղեցկությունն նրանում է, որ ուրանի մոլեկուլն

ունի միլիոն անգամ ավելի շատ էներգիա, քան, ասենք, ածուխինը,

այնպես որ, եթե կարելի լինի աշխատել բացասական կողմերի հետ,

որոնք, ըստ էության, ճառագայթներն են,

ծավալը և ծախսերը, ներուժը՝

երկրի և այլ բաների վրա ունեցած ազդեցության համատեքստում,

իրեն յուրահատուկ դասակարգման մեջ է դնում:

ՔԱ. Եթե այս գաղափարը չաշխատի, ապա ի՞նչ է լինելու:

Արդյո՞ք մենք պետք է կատարենք անվտանգության միջոցառումներ,

որպեսզի փորձենք և կայուն պահենք երկրի ջերմաստիճանը:

ԲԳ. Եթե դուք ուզում եք այն իրավիճակը պատկերացնել,

այն նման է, եթե դուք չափից ավելի կերած լինեք և մոտ լինեք սրտի կաթված ստանալուն:

Եվ այդ ժամանակ ո՞ւր կգնաք: Ձեզ անհրաժեշտ կլինի սրտի վիրահատություն կամ ինչ-որ նման բան:

Գոյություն ունի հետազոտության մի ճյուղ, որը կոչվում է «geoengineering»,

որտեղ կան բազմաթիվ ձեւեր, որոնք հետաձգում են ջեռուցումը

որպեսզի ստանանք 20 կամ 30 տարի մենք մեզ հավաքելու համար:

Այժմ, դա ընդամենն ապահովագրություն է:

Հույսը կա, որ դրա կարիքը չի լինի:

Որոշ մարդիկ ասում են, որ նույնիսկ անհրաժեշտ չէ աշխատել ապահովագրության վրա,

քանի որ այն մեզ դարձնում է ալարկոտ,

և որ մարդ կշարունակի ուտել, որովհետև գիտի, որ սրտի վիրահատությունը կա ու կա:

Ես չգիտեմ ինչքանով խելացի մոտեցում է դա՝ հաշվի առնելով խնդրի կարևորությունը,

բայց այսօր ընթանում են քննարկումներ «geoengineering»-ի շուրջ,

որ, արդյո՞ք այն պետք է լինի մեր պահուստային գրպանում, եթե իրադարձություններն ավելի արագ ընթանան,

կամ եթե այս նորարարությունն ավելի դանդաղի, քան մենք ակնկալում ենք:

ՔԱ. Կլիմայի նկատմամբ թերահավատների հետ կապված. եթե ունեք մեկ կամ երկու նախադասություն նրանց ասելու,

ինչպե՞ս նրանց կհամոզեիք, որ սխալ են:

ԲԳ. Դժբախտաբար, նրանք գտնվում են տարբեր ճամբարներում:

Նրանք, որոնք իրականում գիտական փաստարկներ են առաջադրում, շատ քիչ են:

Արդյո՞ք նրանք ասում են, որ կան բացասական հետադարձ կապեր

որոնք կապ ունեն ամպերի հետ, որոնք վերացնում են բացասական հետևանքները:

Քիչ, չափազանց քիչ բաներ նրանք կարող են ասել,

որ դրանց հավանականությունը միլիոնից մեկն է:

Հիմնական խնդիրը, որ մենք ունենք, ՁԻԱՀ-ի պես մի բան է:

Այս պահուս անում ես մի սխալ և թանկ ես վճարում դրա համար ավելի ուշ:

Ուրեմն երբ կան հրատապ խնդիրների բոլոր տեսակները,

այսօր մի փոքր ցավ ունենալու գնով ապագա շահումներ ունենալու տարբերակն է,

և ինչ-որ անորոշ ցավ:

ԿՓՄԽ (Կլիմայի փոփոխության միջկառավարական խումբ) զեկույցը գուցե վատագույնը չէ,

և կան մարդիկ հարուստ աշխարհում, ովքեր հետևում են ԿՓՄԽ-ին,

և ասում են, լավ, դա այդքան ել մեծ խնդիր չէ:

Փաստն այն է, որ այդ անորոշ մասն է, որ մեզ պետք է մղի դեպի այս խնդիրը:

Բայց իմ երազանքն է, որ եթե կարելի է այն վերածել տնտեսականի,

և հաղթահարել ածխաթթու գազի սահմանափակումները,

ապա թերահավատները կասեն, լավ,

մեզ այդքան էլ չի մտահոգում ածխաթթու գազի վերացումը,

չնայած մենք դա գուցե կուզեինք,

բայց կարծում եմ ես կընդունեմ այդ տարբերակը, քանի որ այն ավելի էժան է, քան ինչ ունեինք առաջ:

(Ծափահարություններ)

ՔԱ. Եվ սա կլինի Ձեր պատասխանը Բյորն Լոմբորգի փաստարկին,

որ, ըստ էության, եթե դուք ծախսեք այդքան էներգիան` փորձելով լուծել ածխաթթվի խնդիրը,

այն դուրս կմղի ձեր մնացած բոլոր նպատակները,

որոնք միտված են լուծելու աղքատության հիմնահարցը, մալարիայի խնդիրը և այլն,

որ շատ անիմաստ է օգտագործել մոլորակի ռեսուրսներն և փող ներդնել դրանցում,

երբ կան առավել լավ բաներ, որ կարող ենք անել:

ԲԳ. Իրականում, ծախսերը հետազոտությունների և զարգացման վրա՝

ասենք, ԱՄՆ-ը պետք է ծասխի տարեկան 10 միլիարդ ավելի շատ, քան այսօր,

այդքան էլ կտրուկ չէ:

Դա չպետք է արվի այլ բաների հաշվին:

Երբ շատ ծախս կատարվի մի բանի վրա՝ իսկ գիտակից մարդիկ գուցե չհամաձայնվեն,

այն դեպքի մասին է խոսքը, երբ կա անարդյունավետ մի բան որ ֆինանսավորվում է:

Ինձ համար իրականում դա է անիմաստը:

Բացի եթե շատ մոտ է հայտնաբերման, և նորությունը սովոր դարձնելու վրա է ծախսը,

և այն պատրաստվում է շուտով շատ էժանանալ:

Ես կարծում եմ, որ մենք ավելի շատ ներուժ ունեցող բաներ պետք է փորձենք,

որպեսզի այդքան թանկ չլինեն:

Եթե համաձայնության ենք գալիս, որ շատ թանկ դարձնենք էներգիան,

ապա հարուստները կկարողանան այն օգտագործել:

Նկատի ունեմ, որ այստեղ գտնվողներս կարող ենք վճարել հինգ անգամ ավել էներգիայի համար

և չփոխենք մեր կենսաձևը:

Բուն վնասը այդ երկու միլիարդի համար է:

Եվ նույնիսկ Լոմբորգը փոխվել է:

Նրա խաղաթուղթը հիմա սա է. ինչու՞ հետազոտություններն ու զարգացումներն այլևս չեն քննարկվում:

Նա առաջվա պես է, իր նախկին աշխատանքների պատճառով,

մինչև այժմ էլ կապ ունի թերահավատների ճամբարի հետ,

բայց նա հասկացել է, որ այն բավականին միայնակ ճամբար է,

և դրա պատճառով սկսեց հոլովել հետազոտություններ և զարգացումներ:

Ահա թե իմ կարծիքով ինչն է նպատակային:

Հետազոտություններ և զարգացումներ. ապշեցուցիչ բան է, թե ինչքան քիչ է ֆինանսավորվում:

ՔԱ. Շատ լավ, Բիլ: Կարծում եմ, որ արտահայտած կլինեմ այստեղ գտնվողների մեծ մասի կարծիքը,

ասելով` ես իսկապես հուսով եմ, որ ձեր երազանքները կիրականանան:

ԲԳ. Շնորհակալություն

(Ծափահարություններ)