Τι είναι τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα; Μπενεντέτα Μπέρτι

Δείτε το μάθημα ολόκληρο εδώ: http://ed.ted.com/lessons/what-are-the-universal-human-rights-benedetta-berti

Η κεντρική ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι πως ο κάθε ένας από εμάς, ανεξαρτήτως ποιοι είμαστε ή που γεννηθήκαμε, δικαιούται τα ίδια θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες. Αυτό ίσως να ακούγεται απλό αλλά είναι απίστευτα περίπλοκο στην πράξη. Τι είναι ακριβώς τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα; Ποιος τα επικαλείται; Ποιος τα επιβάλει και πώς; Η Μπενεντέτα Μπέρτι βολιδοσκοπεί τις ιδιαιτερότητες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μάθημα: Μπενεντέτα Μπέρτι
Ψηφιακή Εικόνα: Σάρα Σάινταν

Η ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
είναι πως κάθε ένας από εμάς,

ανεξαρτήτως του ποιοι είμαστε
ή που γεννηθήκαμε,

έχει τα ίδια βασικά δικαιώματα
και ελευθερίες.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα
δεν είναι προνόμια,

δεν χορηγούνται, ούτε αφαιρούνται.

Είναι απαράγραπτα και καθολικά δικαιώματα.

Αυτό ίσως να ακούγεται αρκετά ξεκάθαρο,

αλλά γίνεται απίστευτα περίπλοκο

μόλις κάποιος προσπαθήσει
να εφαρμόσει την ιδέα.

Τι είναι, δηλαδή,
τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα;

Ποιος τα καθορίζει;

Ποιος τα επιβάλει και πώς;

Η ιστορία πίσω από τη σύλληψη τής ιδέας
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μακρά.

Ανά τους αιώνες και διά των κοινωνιών,
των θρησκειών και των πολιτισμών

παλέψαμε για να καθορίσουμε τις έννοιες
ορθότητα, δικαιοσύνη και δικαιώμα.

Η σύγχρονη αποδοχή τους όμως

αναδύθηκε μέσα από τα ερείπια
του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου,

και τη δημιουργία των Ηνωμένων Εθνών.

Ένας από τους σκοπούς
της ιδρυτικής συνθήκης του ΟΗΕ

είναι η αποκατάσταση της πίστης μας
στα θεμελιώδη ανθρώπινα διακαιώματα.

Επίσης, ως προέκταση αυτού,

το 1948 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ

ψήφισε την Οικουμενική Διακήρυξη
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Αυτό το έγγραφο,
συντάχθηκε από μια διεθνή επιτροπή

με πρόεδρο την Έλεανορ Ρούζβελτ,

και αποτελεί τη βάση του διεθνούς
δικαίου περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η διακήρυξη έχει ως βασική αρχή
ότι όλοι οι άνθρωποι

γεννιούνται ελεύθεροι, δικαιούνται
σεβασμό και έχουν δικαιώματα.

Περιλαμβάνει 30 άρθρα που αναγνωρίζουν,
μεταξύ άλλων,

την αρχή της ισότητας και το δικαίωμα
στη ζωή και την ελευθερία.

Αναφέρεται στην αρνητική ελευθερία,
όπως η ελευθερία βασανισμένων ή σκλάβων,

καθώς και την θετική ελευθερία,

όπως την ελευθερία κίνησης και διαμονής.

Περιλαμβάνει θεμελιώδη
αστικά και πολιτικά δικαιώματα,

όπως η ελευθερία της έκφρασης, θρησκείας
ή του ειρηνικού συναθροίζεσθαι,

καθώς και κοινωνικά, οικονομικά
και πολιτιστικά δικαιώματα,

όπως το δικαίωμα στη μόρφωση

και το δικαίωμα επιλογής εργασίας,

και τη δίκαιη μίσθωση και αντιμετώπιση.

Η διακήρυξη δεν διαχωρίζει τα δικαιώματα
σε πρωτεύοντα και δευτερεύοντα,

εμμένοντας στην καθολικότητα,

το αδιαίρετο,

και την αλληλεξάρτηση.

Στις προηγούμενες δεκαετίες,

το δίκαιο διεθνών ανθρωπίνων
δικαιωμάτων αναπτύχθηκε,

εμβαθύνοντας και διευρύνοντας
την αντίληψή μας σχετικά με αυτά,

και πώς να τα διασφαλίσουμε καλύτερα.

Επομένως αν αυτές οι αρχές
είναι τόσο καλά αναπτυγμένες,

τότε γιατί τα ανθρώπινα δικαιώματα
παραβιάζονται και αγνοούνται

κάθε τόσο σε όλον τον κόσμο;

Το πρόβλημα, γενικά, είναι
πως δεν είναι καθόλου εύκολο

να επιβληθούν αυτά τα δικαιώματα
παγκοσμίως ή να τιμωρηθούν οι παραβάτες.

Η Διακήρυξη μεμονωμένα, ασχέτως αν είναι
πολύ αυστηρή και αντικείμενο σεβασμού,

παραμένει μόνο μια διακήρυξη,
δεν είναι δεσμευτική νομοθεσία.

Επομένως,
όταν μεμονωμένες χώρες το παραβιάζουν,

οι μηχανισμοί που ασχολούνται
σε αυτές τις παραβιάσεις είναι αδύναμοι.

Για παράδειγμα, τα όργανα του ΟΗΕ
που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα

κυρίως εντοπίζουν και ερευνούν
τις παραβιάσεις,

αλλά δεν μπορούν να εξαναγκάσουν
τα κράτη να αλλάξουν πολιτική

ή να αποζημιώσουν θύματα.

Γι' αυτό μερικοί επικριτές
ισχυρίζονται πως είναι αφελές

να θεωρούνται
τα ανθρώπινα δικαιώματα δεδομένα

σε έναν κόσμο που τα συμφέροντα
των κρατών είναι τόσο ισχυρά.

Οι επικριτές αμφισβητούν επίσης

την καθολικότητα
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

και τονίζουν πως η ανάπτυξή τους

κατευθύνεται ελεγχόμενη
από συγκεκριμένα έθνη κυρίως της δύσης,

φθείροντας τη συλλογικότητα.

Το αποτέλεσμα;

Μια κοινή προκατάληψη που υπηρετεί
της πολιτικές ελευθερίες

αντί για τα κοινωνικοπολιτικά δικαιώματα

και τα ατομικά αντί για τα συλλογικά
ή τα ομαδικά δικαιώματα.

Άλλοι στηρίζουν τους νόμους
για τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα

και τονίζουν τον θετικό τους ρόλο
στη θέσπιση διεθνών προτύπων,

και τη στήριξη των ακτιβιστών
στις καμπάνιες.

Επίσης, διευκρινίζουν πως

δεν είναι ανίσχυροι όλοι οι θεσμοί
που ασχολούνται με αυτά.

Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ίδρυσε δικαστήριο

όπου οι 47 χώρες μέλη και οι πολίτες τους
φέρνουν υποθέσεις.

Το δικαστήριο εκδίδει αποφάσεις
που τα κράτη-μέλη δεσμεύονται να υπακούν.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα
εξελίσσονται διαρκώς

όπως και οι θέσεις και ορισμοί
που δίνουμε

σχετικά με το πώς θα έπρεπε να είναι.

Για παράδειγμα, πόσο θεμελιώδες ή
σημαντικό είναι το δικαίωμα για δημοκρατία

ή της ανάπτυξης;

Καθώς η ζωή μας
γίνεται ολοένα και πιο ψηφιακή,

χρειάζεται να θεσπιστεί το δικαίωμα
πρόσβασης στο διαδίκτυο;

Δικαίωμα διασφάλισης της
ψηφιακής ιδιωτικότητας;

Εσείς τι πιστεύετε;