Mark Bittman: Vấn đề với thức ăn của chúng ta
-
0:00 - 0:02Tôi viết về thức ăn. Tôi viết về cách nấu ăn.
-
0:02 - 0:04Tôi xem đó là việc quan trọng,
-
0:04 - 0:06nhưng tôi có mặt ở đây là để bàn về một vấn đề
-
0:06 - 0:10đã trở nên rất quan trọng đối với tôi trong khoảng 1-2 năm nay.
-
0:10 - 0:14Nó liên quan đến thức ăn, nhưng không phải về việc nấu nướng.
-
0:15 - 0:17Tôi sẽ bắt đầu với bức hình này- một con bò rất đẹp.
-
0:18 - 0:21Tôi không ăn chay - đó là lối sống kiểu Nixon ngày xưa, đúng không?
-
0:21 - 0:23Nhưng tôi nghĩ là bức ảnh này--
-
0:23 - 0:24(Cười)
-
0:24 - 0:26-- sẽ là phiên bản năm nay của bức ảnh này.
-
0:27 - 0:31Nào, đó chỉ là một cách nói quá.
-
0:31 - 0:33Nhưng vì sao tôi lại nói thế?
-
0:33 - 0:37Bởi vì từ trước tới giờ chỉ có một lần số phận của mỗi người
-
0:37 - 0:39và số phận của cả nhân loại
-
0:39 - 0:41mới quyện chặt vào nhau như thế.
-
0:41 - 0:43Trước đây có bom, và giờ đây cũng có.
-
0:44 - 0:46Và liệu từ đây chúng ta sẽ tiến đến đâu sẽ quyết định
-
0:46 - 0:50không chỉ chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của mỗi người,
-
0:50 - 0:52mà còn là việc chúng ta được thấy trái đất 1 thế kỷ sau hay không,
-
0:52 - 0:54liệu chúng ta có còn nhận ra nó được hay không.
-
0:54 - 0:56Đây cũng là một thảm hoạ diệt chủng,
-
0:56 - 0:59và nấp dưới gầm bàn sẽ không giúp ích được gì.
-
0:59 - 1:01Bắt đầu từ quan điểm hiện tượng nóng lên toàn cầu
-
1:01 - 1:03không chỉ thật, mà còn rất nguy hiểm.
-
1:03 - 1:06Và vì tất cả các nhà khoa học trên thế giới ngày nay tin vào điều đó,
-
1:06 - 1:09và cả Tổng thống Bush cũng đã thấy được vấn đề, hoặc giả vờ như thế,
-
1:09 - 1:11chúng ta có thể xem đây là điều hiển nhiên.
-
1:12 - 1:14Vậy thì xin hãy nghe điều này.
-
1:14 - 1:18Sau sản xuất năng lượng, chăn nuôi là nguồn cung cấp lớn thứ hai
-
1:18 - 1:20của những loại khí tác động xấu đến khí quyển.
-
1:20 - 1:24Gần 1/5 khí nhà kính
-
1:24 - 1:26được thải ra từ việc chăn nuôi --
-
1:26 - 1:28nhiều hơn vận tải giao thông.
-
1:28 - 1:32Nào, bạn có thể đùa mọi kiểu về rắm bò,
-
1:32 - 1:35nhưng khí methane trong đó độc gấp 20 lần khí CO2
-
1:35 - 1:37và không chỉ là methane.
-
1:37 - 1:41Chăn nuôi còn là một trong những thủ phạm chính gây thoái hoá đất đai,
-
1:41 - 1:46ô nhiễm nước, không khí, khan hiếm nước và suy giảm đa dạng sinh học.
-
1:46 - 1:47Còn nhiều điều nữa.
-
1:47 - 1:50Một nửa lượng kháng sinh ở đất nước này,
-
1:50 - 1:53không phải cung cấp cho người, mà là cho thú nuôi.
-
1:53 - 1:56Nhưng những danh sách thế này có vẻ cứng nhắc quá, vậy tôi xin nói điều này,
-
1:56 - 1:58nếu bạn là một người cấp tiến,
-
1:58 - 2:01nếu bạn lái xe Prius, mua sắm "xanh",
-
2:01 - 2:03hay tìm mua thực phẩm hữu cơ,
-
2:03 - 2:06bạn đã thành người ăn chay được nửa phần rồi.
-
2:07 - 2:11Nào, tôi không theo chủ nghĩa chống bò hơn là chống nguyên tử,
-
2:11 - 2:13nhưng tất cả đều nằm ở cách chúng ta dùng những thứ này.
-
2:13 - 2:15Trong bức hình chung còn có một miếng ghép khác,
-
2:15 - 2:17mà trong bài nói hay tuyệt của Ann Cooper hôm qua,
-
2:17 - 2:19bạn hẳn đã biết rồi.
-
2:20 - 2:24Không có câu hỏi nào cả -- không hề -- những căn bệnh "lối sống" đó --
-
2:24 - 2:28tiểu đường, bệnh tim, đột quỵ, vài thứ ung thư --
-
2:28 - 2:31là những căn bệnh phổ biến ở nơi đây
-
2:31 - 2:33hơn bất kỳ nơi đâu trên thế giới.
-
2:33 - 2:37Và đó chính là kết quả trực tiếp của chế độ ăn phương Tây.
-
2:37 - 2:41Nhu cầu thịt, bơ sữa và đường bột tinh chế --
-
2:41 - 2:46cả thế giới tiêu thụ một tỷ lon hay chai Coca mỗi ngày --
-
2:46 - 2:50nhu cầu của chúng ta về những thứ này, thứ chúng ta muốn, chứ không phải cần--
-
2:50 - 2:54khiến chúng ta tiêu thụ nhiều calori hơn lượng cần thiết.
-
2:54 - 2:59Và lượng calori thừa đó nằm trong những thức ăn gây bệnh chứ không phải phòng bệnh.
-
2:59 - 3:01Hiện tượng ấm lên toàn cầu đã nằm ngoài dự đoán.
-
3:01 - 3:05Lúc trước chúng ta không biết rằng ô nhiễm không chỉ làm giảm tầm nhìn.
-
3:05 - 3:07Có thể có vài chứng bệnh phổi xuất hiện đó đây,
-
3:07 - 3:10nhưng thời đấy, đó chưa phải là chuyện lớn lao.
-
3:10 - 3:12Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng sức khoẻ hiện nay
-
3:12 - 3:15giống như có bàn tay của một đế quốc độc ác nhúng vào.
-
3:15 - 3:18Chúng ta được căn dặn, được đảm bảo,
-
3:18 - 3:20rằng càng ăn nhiều thịt, bơ sữa và gia cầm,
-
3:20 - 3:22chúng ta sẽ càng khoẻ mạnh hơn.
-
3:22 - 3:25Không. Tiêu thụ quá nhiều thịt và tất nhiên, thức ăn vặt,
-
3:25 - 3:29lại là một vấn đề vì chúng ta tiêu thụ quá ít thức ăn có nguồn gốc từ thực vật.
-
3:29 - 3:32Nào, tôi không có thời gian đi sâu vào những lợi ích của việc ăn rau quả ở đây,
-
3:32 - 3:35nhưng bằng chứng là rau quả -- và tôi muốn làm rõ điều này --
-
3:35 - 3:39không phải những thành phần trong rau quả, mà phải là rau quả.
-
3:39 - 3:42Không phải beta-carotene, mà là củ cà rốt.
-
3:42 - 3:46Bằng chứng cho thấy rõ rau quả tốt cho sức khoẻ.
-
3:46 - 3:48Bằng chứng này đang áp đảo ở thời điểm hiện tại.
-
3:48 - 3:52Bạn càng ăn nhiều rau hơn và bớt đi những thứ khác, bạn càng sống lâu.
-
3:52 - 3:54Không tệ lắm.
-
3:54 - 3:56Nhưng hãy trở lại với thịt và quà vặt.
-
3:56 - 3:58Hai thứ này có điểm gì giống nhau?
-
3:58 - 4:01Một: chúng ta chẳng cần thứ nào để có sức khoẻ tốt.
-
4:01 - 4:03Chúng ta không cần thực phẩm từ động vật,
-
4:03 - 4:06và chúng ta chắc chắn không cần bánh mì trắng hay Coca.
-
4:06 - 4:08Hai: cả hai đều đã và đang được tiếp thị rộng rãi,
-
4:08 - 4:10tạo ra nhu cầu không tự nhiên.
-
4:10 - 4:15Chúng ta khi sinh ra chưa hề biết thèm muốn Whoppers hay Skittles.
-
4:15 - 4:18Ba: các cơ quan chính phủ đang ủng hộ những sản phẩm này,
-
4:18 - 4:21đánh mất một chế độ ăn lành mạnh và thân thiện với môi trường.
-
4:21 - 4:25Nào hãy tưởng tượng hai sự việc đang diễn ra song song.
-
4:25 - 4:28Hãy tưởng tượng chính phủ của chúng ta phát triển một nền kinh tế phụ thuộc vào dầu khí
-
4:28 - 4:32trong lúc ngăn cản những nguồn năng lượng lâu dài khác.
-
4:32 - 4:34dù biết rằng hậu quả sẽ là
-
4:34 - 4:36ô nhiễm, chiến tranh và giá cả leo thang.
-
4:36 - 4:38Khó tin quá, đúng không?
-
4:38 - 4:40Nhưng họ đã làm như thế.
-
4:40 - 4:42Và họ thực hiện ngay đây. Cả hai vấn đề đều như nhau.
-
4:42 - 4:44Điều đáng buồn là, khi nói đến chế độ ăn uống,
-
4:44 - 4:46ngay cả khi Feds, tờ báo có nhiều thiện chí
-
4:46 - 4:50và cố gắng làm chuyện đúng đắn, cũng đã thất bại.
-
4:51 - 4:54Hoặc là họ không thể thắng nổi những con rối của nền thương mại nông nghiệp,
-
4:54 - 4:56hoặc chính họ là những con rối đó.
-
4:56 - 5:00Vì vậy khi Bộ Nông nghiệp Mỹ chịu công nhận
-
5:00 - 5:04rằng chính rau quả, chứng không phải thực phẩm động vật, giúp chúng ta khoẻ mạnh,
-
5:04 - 5:08họ đã khuyến khích chúng ta, bằng một tháp dinh dưỡng đơn giản quá mức,
-
5:08 - 5:11hãy ăn năm phần rau quả mỗi ngày,
-
5:11 - 5:13và ăn nhiều đường bột hơn.
-
5:13 - 5:16Nhưng họ không hề tiết lộ rằng một số loại đường bột tốt hơn những loại kia,
-
5:16 - 5:18cũng như rau quả và ngũ cốc nguyên chất
-
5:18 - 5:20phải được thay thế cho thức ăn vặt.
-
5:20 - 5:23Nhưng những người vận động hành lang trong ngành công nghiệp sẽ không để chuyện đó xảy ra.
-
5:23 - 5:25Và đoán thử xem.
-
5:25 - 5:27Một nửa trong số những người phát triển tháp dinh dưỡng
-
5:27 - 5:29đều có chân trong ngành thương mại nông nghiệp.
-
5:29 - 5:32Như vậy, thay vì thay thế thực phẩm từ động vật bằng thực vật,
-
5:32 - 5:35cái dạ dày căng phồng của chúng ta chỉ đơn giản trở nên to hơn,
-
5:35 - 5:39và khía cạnh nguy hiểm nhất của nó vẫn giữ nguyên không đổi.
-
5:39 - 5:43Những thứ gọi là chế độ ăn ít chất béo, ít đường --
-
5:43 - 5:45chúng không phải là giải pháp.
-
5:45 - 5:47Nhưng với hàng loạt những người thông minh
-
5:47 - 5:50tập trung xem xét thực phẩm là hữu cơ hay trồng ở địa phương,
-
5:50 - 5:52hoặc là chúng ta có đối xử tốt với động vật hay không,
-
5:52 - 5:55đơn giản là vấn đề quan trọng nhất vẫn chưa được xem xét.
-
5:55 - 5:57Nào, đừng hiểu lầm tôi.
-
5:57 - 5:59Tôi yêu động vật,
-
5:59 - 6:02và tôi cho là chẳng tốt lành gì cái việc công nghiệp hoá chăn nuôi
-
6:02 - 6:05và vặn vẹo vật nuôi cứ như chúng là cờ lê vậy.
-
6:05 - 6:08Thế nhưng chúng ta không thể nào đối xử tốt với động vật
-
6:08 - 6:11khi chúng ta giết mổ 10 tỉ động vật mỗi năm.
-
6:11 - 6:13Đó là con số của chúng ta. 10 tỉ.
-
6:13 - 6:15Nếu bạn xâu tất cả lại với nhau --
-
6:15 - 6:19gà, bò, lợn và cừu -- từ trái đất đến mặt trăng,
-
6:19 - 6:21thì chúng sẽ làm được năm chuyến khứ hồi - khứ hồi đấy.
-
6:21 - 6:24Nào, trình độ toán học của tôi không vững lắm, nhưng cũng khá tốt,
-
6:24 - 6:27và còn tuỳ thuộc vào việc một con lợn dài 4ft hay 5ft,
-
6:27 - 6:29nhưng bạn nắm được vấn đề rồi đấy.
-
6:29 - 6:31Đó mới chỉ là nước Mỹ thôi.
-
6:32 - 6:34Và với lượng tiêu thụ khổng lồ những động vật này
-
6:34 - 6:37thải ra các loại khí nhà kính và bệnh tim,
-
6:37 - 6:40tỏ vẻ nhân từ chỉ là để đánh lạc hướng công chúng.
-
6:40 - 6:44Hãy giảm số lượng động vật chúng ta giết mổ trước đã,
-
6:44 - 6:48rồi hãy lo chuyện đối xử tốt những con còn lại.
-
6:48 - 6:52Một vấn đề đánh lạc hướng khác chính là "locavore"
-
6:52 - 6:55vừa được Từ điển New Oxford American Dictionary tôn vinh là "Từ của Năm".
-
6:55 - 6:57Thật đấy.
-
6:57 - 6:59Và "locavore", cho những ai không biết,
-
6:59 - 7:01là từ chỉ những người chỉ ăn thức ăn trồng tại địa phương.
-
7:01 - 7:04Điều này cũng tốt nếu bạn sống ở California,
-
7:04 - 7:07nhưng đối với những người còn lại thì đây là một chuyện buồn.
-
7:07 - 7:10Giữa câu chuyện chính thức -- tháp dinh dưỡng --
-
7:10 - 7:12và cái mốt "locavore",
-
7:12 - 7:14bạn có hai lựa chọn để cải thiện bữa ăn của chúng ta.
-
7:14 - 7:16(Cười)
-
7:16 - 7:18Tuy nhiên cả hai đều sai cả.
-
7:18 - 7:22Cách đầu tiên, ít nhất là bình dân, và cách thứ hai là quý tộc.
-
7:22 - 7:26Tình hình hiện nay là kết quả của lịch sử phát triển của thực phẩm ở Hoa Kỳ.
-
7:26 - 7:28Và tôi sẽ lướt qua lịch sử,
-
7:28 - 7:31ít nhất trong vòng một trăm năm trở lại, nhanh gọn thôi
-
7:31 - 7:33Một trăm năm về trước, đoán thử xem,
-
7:33 - 7:37Ai cũng là "locavore", đến cả New York cũng có nhiều trang trại lớn gần bên
-
7:37 - 7:40và vận chuyển thực phẩm khắp mọi nơi là một ý nghĩ buồn cười.
-
7:41 - 7:44Mỗi gia đình đều có đầu bếp riêng, thường người mẹ.
-
7:44 - 7:47Những bà mẹ ấy mua và chuẩn bị thức ăn.
-
7:47 - 7:49Điều này giống như cách nhìn lãng mạn của châu Âu.
-
7:49 - 7:51Bơ thực vật chưa hề tồn tại.
-
7:51 - 7:54Trên thực tế, khi bơ thực vật được phát minh,
-
7:54 - 7:58nhiều bang đã ban hành luật quy định nó phải được nhuộm màu hồng
-
7:58 - 8:01để chúng ta đều biết rằng nó không phải bơ thật.
-
8:01 - 8:03Không hề có thức ăn vặt, và đến những năm 1920
-
8:03 - 8:06trước thời Clarence Birdeye, chưa hề có thực phẩm đông lạnh.
-
8:06 - 8:09Không hề có các hệ thống nhà hàng.
-
8:09 - 8:11Chỉ có nhà hàng ở quanh vùng do người địa phương làm chủ,
-
8:11 - 8:13nhưng không ai nghĩ đến việc mở thêm một nhà hàng mới.
-
8:13 - 8:16Ăn thức ăn dân tộc khác chưa hề được nhắc tới trừ khi bạn là người dân tộc đó.
-
8:16 - 8:19Và những món ăn ngon chỉ toàn là món Pháp.
-
8:19 - 8:22Bên cạnh đó, cho những ai còn nhớ
-
8:22 - 8:26Dan Aykroyd, người đóng giả Julia Child hồi những năm 70
-
8:26 - 8:31có thể thấy từ đâu mà ông có cái ý tưởng tự đâm mình trong câu chuyện hoang đường này
-
8:31 - 8:32(Cười)
-
8:32 - 8:36Trước đó, ngay cả khi trước thời Julia,
-
8:36 - 8:38những ngày ấy không hề có triết lý nào về thực phẩm cả.
-
8:38 - 8:40Bạn chỉ ăn thôi.
-
8:40 - 8:42Bạn chẳng tuyên bố trở thành ai cả.
-
8:42 - 8:45Không hề có tiếp thị. Không hề có thương hiệu quốc gia.
-
8:45 - 8:48Vitamin chưa được khám phá.
-
8:48 - 8:51Chẳng cần cam kết về sức khoẻ, ít nhất là không có những loại kiểu liên bang phê chuẩn
-
8:51 - 8:55Chất béo, đường bột, protein -- chẳng phân biệt tốt hay xấu, tất cả đều là thực phẩm
-
8:55 - 8:58Bạn ăn thức ăn.
-
8:58 - 9:00Hầu như chẳng thứ gì có nhiều hơn một thành phần,
-
9:00 - 9:02bởi vì chính nó đã là một thành phần.
-
9:02 - 9:04Bánh ngô nướng chưa ra đời.
-
9:04 - 9:05(Cười)
-
9:05 - 9:08Bánh Pop-Tart, khoai tây chiên Pringle, xốt pho mát Cheez Whize, chẳng thứ nào cả.
-
9:08 - 9:10Goldfish (cá vàng) biết bơi.
-
9:10 - 9:12(Cười)
-
9:12 - 9:15Thật khó để tưởng tượng. Người ta trồng lấy thức ăn, và tiêu thụ thức ăn.
-
9:15 - 9:18Vẫn thế, mọi người ăn nội địa.
-
9:18 - 9:21Ở New York, một quả cam là món quà Giáng sinh phổ biến,
-
9:21 - 9:24bởi vì nó được chuyển đến từ tận Florida.
-
9:25 - 9:27Từ những năm 30 trở đi, hệ thống đường sá được mở rộng,
-
9:27 - 9:29xe tải thay thế đường ray,
-
9:29 - 9:31thức ăn tươi bắt đầu vận chuyển nhiều hơn.
-
9:31 - 9:33Cam trở nên phổ biến ở New York.
-
9:33 - 9:36Miền Nam và miền Tây trở thành trung tâm nông nghiệp,
-
9:36 - 9:39và ở những vùng khác, nhà cửa ở ngoại ô thay thế đất nông nghiệp.
-
9:39 - 9:42Những hậu quả của việc này đã quá rõ, ở đâu cũng thấy được.
-
9:42 - 9:45Và sự suy thoái của nông trại gia đình chỉ là một phần của trò chơi,
-
9:45 - 9:47cũng giống như hầu hết những thứ còn lại
-
9:47 - 9:49từ sự mất đi tính cộng đồng thật sự
-
9:49 - 9:53cho đến những khó khăn khi tìm mua một quả cà chua ngon, ngay cả trong mùa hè
-
9:53 - 9:57Cuối cùng California sản xuất quá nhiều thực phẩm tươi để có thể vận chuyển hết,
-
9:57 - 10:00vì vậy tiếp thị thực phẩm đóng hộp và đông lạnh trở nên tối quan trọng.
-
10:00 - 10:02Từ đó sự tiện lợi ra đời.
-
10:02 - 10:04Chúng được bán cho những bà nội trợ cấp tiến thời bấy giờ
-
10:04 - 10:06để giảm gánh nặng việc nhà.
-
10:06 - 10:09Nào, tôi biết bất kì ai từ độ tuổi, để xem, 45 trở lên--
-
10:09 - 10:11đang nhỏ nước dãi ngay bây giờ đây.
-
10:11 - 10:12(Cười)
-
10:12 - 10:13(Vỗ tay)
-
10:13 - 10:17Giá mà có một lát bít tết Salisbury thì càng tốt hơn nữa nhỉ?
-
10:17 - 10:18(Cười)
-
10:19 - 10:21Dù điều này có giúp giảm công việc nhà,
-
10:21 - 10:24nhưng sự đa dạng của bữa ăn chúng ta cũng sẽ bị giảm theo.
-
10:24 - 10:28Nhiều người trong số chúng ta lớn lên mà chưa từng được ăn rau quả tươi
-
10:28 - 10:32ngoại trừ một vài củ cà rốt sống hiếm hoi hay có thể là món xà lách rau diếp kỳ quặc.
-
10:32 - 10:34Tôi thì chắc chắn -- và tôi không đùa đâu --
-
10:34 - 10:38chưa hề ăn rau spinach hay bông cải thực sự mãi cho đến năm 19 tuổi.
-
10:38 - 10:40Thật sự có ai cần đâu? Thịt ở khắp nơi.
-
10:40 - 10:43Còn gì dễ dàng, mau no và tốt cho sức khoẻ gia đình bạn
-
10:43 - 10:45hơn là nướng một miếng bít tết?
-
10:45 - 10:49Thế nhưng đến lúc đó thì việc chăn nuôi gia súc đã trở nên phản tự nhiên mất rồi.
-
10:49 - 10:51Thay vì sống hết đời mà ăn cỏ,
-
10:51 - 10:54thứ mà dạ dày của chúng tương thích được,
-
10:54 - 10:56chúng bị bắt ăn đậu nành và ngô.
-
10:56 - 10:59Chúng gặp khó khăn khi tiêu hoá những loại ngũ cốc này, tất nhiên,
-
10:59 - 11:02nhưng đó không là vấn đề đối với nhà sản xuất.
-
11:02 - 11:05Các loại thuốc mới giúp chúng khoẻ mạnh.
-
11:05 - 11:07À, giữ cho chúng sống sót.
-
11:07 - 11:09Khoẻ mạnh là một chuyện khác rồi.
-
11:09 - 11:11Nhờ vào các nguồn trợ cấp trang trại,
-
11:11 - 11:14sự cộng tác tốt đẹp giữa thương mại nông nghiệp và Quốc hội,
-
11:14 - 11:16đậu nành, ngô và gia súc trở thành vua.
-
11:16 - 11:19Và gà nhanh chóng cùng ngồi lên ngôi vị đó.
-
11:19 - 11:22Chính vào thời gian này, chu trình giữa
-
11:22 - 11:24chế độ ăn uống và sự tàn phá hành tinh bắt đầu,
-
11:24 - 11:26điều này chúng ta chỉ mới nhận ra cách đây không lâu.
-
11:26 - 11:28Hãy nghe điều này,
-
11:28 - 11:33từ năm 1950 đến 2000, dân số thế giới tăng gấp đôi.
-
11:33 - 11:36Lượng thịt tiêu thụ tăng gấp năm lần.
-
11:36 - 11:42Nào, ai đó phải ăn hết lượng thịt này, do đó chúng ta có thức ăn nhanh.
-
11:43 - 11:46Và điều này lại giải quyết tình hình một cách tuyệt vời.
-
11:46 - 11:50Nấu ăn tại gia vẫn là bình thường, nhưng chất lượng bữa ăn cứ theo đà mà xuống dốc.
-
11:50 - 11:54Càng ngày càng có ít những bữa ăn với bánh mì, tráng miệng và xúp tự chế biến
-
11:54 - 11:56bởi vì tất cả đều có thể mua được ở bất kỳ cửa hàng nào.
-
11:56 - 11:59Không phải chúng ngon, mà vì chúng luôn có sẵn.
-
11:59 - 12:01Hầu hết các bà mẹ nấu hệt như mẹ tôi --
-
12:01 - 12:05một miếng thịt nướng, một phần xà lách làm vội với nước xốt đóng chai,
-
12:05 - 12:07xúp đóng hộp, xà lách trái cây đóng hộp.
-
12:07 - 12:10Có thể có khoai tây hầm hay nghiền
-
12:10 - 12:13hay món ăn ngu ngốc nhất từng có - gạo ăn liền Minute Rice.
-
12:13 - 12:17Để tráng miệng, có kem hay bánh quy mua ở quầy.
-
12:17 - 12:21Mẹ tôi không có ở đây nên tôi có thể nói ra điều này.
-
12:21 - 12:25Nấu ăn kiểu đó chỉ thôi thúc tôi tự học nấu cho mình ăn.
-
12:25 - 12:26(Cười)
-
12:26 - 12:28Cũng không phải hoàn toàn xấu.
-
12:28 - 12:30Cho đến những năm 70, những người cấp tiến
-
12:30 - 12:33bắt đầu nhận ra giá trị của nguồn nguyên liệu địa phương.
-
12:33 - 12:36Chúng ta nhắm vào vườn tược, bắt đầu hứng thú với thực phẩm hữu cơ,
-
12:36 - 12:38chúng ta biết hay trở thành người ăn chay.
-
12:38 - 12:40Chúng ta cũng không phải toàn những kẻ lập dị.
-
12:40 - 12:43Một số vẫn ăn trong những nhà hàng tốt và học cách nấu ăn ngon.
-
12:43 - 12:48Trong lúc đó, sản xuất lương thực trở thành một ngành công nghiệp. Công nghiệp.
-
12:48 - 12:51Có thể chính vì thực phẩm được sản xuất ồ ạt
-
12:51 - 12:53như sản xuất nhựa dẻo,
-
12:53 - 12:57thức ăn có thêm nhiều sức mạnh thần kỳ, hay độc hại, hay cả hai.
-
12:57 - 12:59Nhiều người trở nên sợ chất béo.
-
12:59 - 13:03Số khác thờ bông cải như thánh thần.
-
13:03 - 13:05Nhưng hầu hết họ đều không ăn bông cải.
-
13:05 - 13:07Thay vào đó, họ lại yêu thích yaourt,
-
13:07 - 13:09yaourt cũng tốt như bông cải.
-
13:09 - 13:12Ngoại trừ, thực tế là ngành công nghiệp đang bán yaourt
-
13:12 - 13:15bằng cách biến nó thành một món giông giống như kem.
-
13:15 - 13:18Tương tự, hãy nhìn vào một thanh ngũ cốc sữa chua.
-
13:18 - 13:20Bạn cho rằng đó có thể là một món tốt cho sức khoẻ,
-
13:20 - 13:22nhưng trên thực tế, nếu bạn nhìn vào danh sách nguyên liệu,
-
13:22 - 13:26nó gần giống như một thanh kẹo Snickers hơn là bột yến mạch.
-
13:27 - 13:30Đáng buồn là, chính vào thời điểm này những bữa ăn tối gia đình bị rơi vào quên lãng,
-
13:30 - 13:32nếu không nói là bị mai một.
-
13:33 - 13:36Bình minh thời kỳ hoàng kim của thực phẩm dinh dưỡng,
-
13:36 - 13:38thứ chứa rất nhiều đậu nành và ngô--
-
13:38 - 13:40những cái được nhồi vào hết mức có thể
-
13:40 - 13:42Hãy nghĩ đến gà miếng đông lạnh.
-
13:42 - 13:45Con gà được nuôi bằng ngô, sau đó thịt gà được xay nhuyễn,
-
13:45 - 13:49trộn với phụ gia từ ngô để thêm chất xơ và chất dính,
-
13:49 - 13:52rồi lại được chiên với dầu ngô.
-
13:53 - 13:55Những gì bạn cần làm chỉ là nấu lại. Còn gì tốt hơn nữa?
-
13:56 - 13:58Bị giết một cách man rợ, đáng thương.
-
13:59 - 14:03Đến những năm 70, nấu ăn tại nhà trở nên tồi tệ đến mức
-
14:03 - 14:06lượng chất béo và gia vị cao trong những loại thức ăn
-
14:06 - 14:08như MgNuggets hay Hot Pockets --
-
14:08 - 14:11thật sự ai trong chúng ta đều có món yêu thích của mình --
-
14:11 - 14:13khiến cho những món này hấp dẫn hơn cả những món nhạt
-
14:13 - 14:15được nấu ở nhà.
-
14:15 - 14:19Cùng lúc đó, hàng loạt phụ nữ tham gia vào sản xuất,
-
14:19 - 14:21và đơn giản là nấu ăn không đủ quan trọng
-
14:21 - 14:23để đàn ông tham gia chia sẻ gánh nặng.
-
14:23 - 14:26Giờ đây bạn có đêm pizza, bạn có đêm với microwave,
-
14:26 - 14:28bạn cũng có những đêm chăn súc vật,
-
14:28 - 14:30bạn có những đêm tự-xoay-xở-lấy và vân vân.
-
14:31 - 14:34Mở đường -- cái gì đang mở đường?
-
14:34 - 14:36Thịt, quà vặt, pho mát.
-
14:36 - 14:38Những thứ sẽ giết chết bạn.
-
14:38 - 14:40Giờ chúng ta đang hô hào cho thực phẩm hữu cơ.
-
14:40 - 14:42Tốt.
-
14:42 - 14:44Bằng chứng cho việc mọi thứ thật sự có thể thay đổi,
-
14:44 - 14:46bạn có thể tìm mua thực phẩm hữu cơ tại siêu thị,
-
14:46 - 14:48và thậm chí ở những cửa hàng thức ăn nhanh.
-
14:48 - 14:50Thế nhưng thực phẩm hữu cơ cũng chưa phải là câu trả lời,
-
14:50 - 14:53ít nhất thì không phải là như nó đang được định nghĩa.
-
14:53 - 14:55Cho phép tôi đề ra một câu hỏi.
-
14:55 - 14:57Liệu cá hồi nuôi trong trại nuôi có được coi là hữu cơ
-
14:57 - 15:02khi mồi cho cá chẳng hề giống với thức ăn trong tự nhiên của chúng,
-
15:02 - 15:06thậm chí ngay cả khi mồi cá được cho là hữu cơ, và những con cá
-
15:06 - 15:11lại bị nhốt chặt trong những ao tù, bơi lội ngay trong chất thải của chúng?
-
15:11 - 15:15Và nếu con cá hồi từ Chile và được giết tại đó,
-
15:15 - 15:18rồi sau đó bay 5,000 dặm, cái gì cũng được,
-
15:18 - 15:21sẽ thải ra bao nhiêu carbon vào khí quyển?
-
15:21 - 15:23Tôi không biết.
-
15:23 - 15:25Đóng gói trong thùng xốp cách nhiệt, tất nhiên,
-
15:25 - 15:28trước khi đáp xuống một nơi nào đó ở Hoa Kỳ.
-
15:28 - 15:30và sau đó được xe tải chở thêm vài trăm dặm nữa.
-
15:30 - 15:35Có thể gọi đó là hữu cơ trên lý thuyết, nhưng chắc chắn không phải trên tinh thần.
-
15:36 - 15:38Nào đây là nơi chúng ta tụ hội.
-
15:38 - 15:41Những người locavore, organivore (người chuyên ăn thực phẩm hữu cơ), người ăn chay
-
15:41 - 15:43người ăn chay trường, người sành ăn,
-
15:43 - 15:47và những ăn chỉ đơn thuần hứng thú với ẩm thực.
-
15:47 - 15:50Mặc dù chúng ta đến đây với nhiều quan điểm khác nhau,
-
15:50 - 15:52chúng ta đều phải hành động trên kiến thức của chúng ta
-
15:52 - 15:56để thay đổi cách nghĩ của mọi người về thức ăn.
-
15:56 - 15:58Chúng ta cần phải bắt đầu hành động.
-
15:58 - 16:02Và đây không chỉ là vấn đề công lý xã hội, như Ann Cooper đã nói --
-
16:02 - 16:04và tất nhiên cô hoàn toàn đúng --
-
16:04 - 16:06mà còn là cho sự sống còn của thế giới.
-
16:06 - 16:11Điều đã dẫn tôi đi hết một vòng và đưa tôi thẳng đến vấn đề cốt yếu,
-
16:11 - 16:15sự sản xuất và tiêu thụ quá mức thịt và thức ăn nhanh.
-
16:15 - 16:18Như tôi đã nói, 18 phần trăm khí nhà kính
-
16:18 - 16:21đều từ việc chăn nuôi gia súc.
-
16:21 - 16:24Bạn cần bao nhiêu gia súc để sản xuất thức ăn?
-
16:24 - 16:2770 phần đất nông nghiệp trên trái đất.
-
16:27 - 16:3330 phần trăm đất liền trên trái đất đều trực tiếp hay gián tiếp cung ứng
-
16:33 - 16:36cho việc nuôi lớn những con vật mà chúng ta sẽ ăn.
-
16:36 - 16:39Và tỉ lệ này theo dự đoán sẽ còn tăng lên trong vòng 40 năm tới.
-
16:39 - 16:41Và nếu con số đến từ Trung Quốc
-
16:41 - 16:44giống với bất kỳ thứ gì họ đang có ngày nay,
-
16:44 - 16:46sẽ không cần đến 40 năm.
-
16:46 - 16:50Không có lý do nào tốt để ăn nhiều thịt như chúng ta đang ăn.
-
16:50 - 16:55Tôi nói điều này với tư cách một người đã ăn kha khá thịt bò nhồi ngô trong suốt cuộc đời.
-
16:55 - 16:58Lý lẽ thường đưa ra là chúng ta cần dinh dưỡng --
-
16:58 - 17:01thậm chí dù chúng ta trung bình ăn gấp đôi lượng protein
-
17:01 - 17:06mà ngay cả tổ chức đầy tính công nghiệp như Bộ Nông nghiệp Mỹ cũng đề nghị.
-
17:06 - 17:10Nhưng nghe này-- những chuyên gia nghiêm túc về việc giảm bệnh tật
-
17:10 - 17:16đề xuất rằng mỗi người lớn chỉ ăn trên nửa cân Anh thịt mỗi tuần.
-
17:16 - 17:20Bạn nghĩ chúng ta đang ăn bao nhiêu mỗi ngày? Nửa cân.
-
17:20 - 17:23Thế nhưng chẳng phải chúng ta cần thịt để lớn lên cao to và khoẻ mạnh?
-
17:23 - 17:26Chẳng phải ăn thịt là rất cần thiết cho sức khoẻ hay sao?
-
17:26 - 17:28Liệu chế độ ăn quá nhiều rau quả
-
17:28 - 17:31sẽ biến chúng ta thành người độc ác, ẻo lả và lập dị hay không?
-
17:31 - 17:32(Cười)
-
17:32 - 17:35Một số người có thể nghĩ đó là chuyện tốt.
-
17:35 - 17:40Nhưng, không, ngay cả khi chúng ta đều trở thành cầu thủ bóng đá dùng toàn steroid,
-
17:40 - 17:42câu trả lời vẫn là không.
-
17:42 - 17:46Trên thực tế, không có chế độ ăn nào trên hành tinh này
-
17:46 - 17:50đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng cơ bản mà không hỗ trợ tăng trưởng,
-
17:50 - 17:53và nhiều cách ăn sẽ khiến bạn khoẻ mạnh hơn cách của chúng ta hiện giờ.
-
17:53 - 17:56Chúng ta không ăn thực phẩm động vật để có đủ dinh dưỡng,
-
17:56 - 18:02chúng ta ăn để tự gánh lấy một dạng suy dinh dưỡng kỳ quặc hơn, và nó đang giết dần chúng ta.
-
18:02 - 18:05Tôi đề nghị, vì lợi ích của sức khoẻ cá nhân và nhân loại
-
18:05 - 18:08người Mỹ hãy ăn ít thịt hơn 50 phần trăm--
-
18:08 - 18:11đây không đủ để cắt bớt khẩu phần, nhưng đó là khởi đầu.
-
18:11 - 18:16Điều này sẽ khá vô lý, nhưng đó chính xác là những gì nên xảy ra,
-
18:16 - 18:19và là những gì những người cấp tiến, những người tiến bộ
-
18:19 - 18:22phải làm và ủng hộ,
-
18:22 - 18:25cùng với sự tăng lên tương ứng trong tiêu thụ thực vật.
-
18:26 - 18:29Tôi đang viết về thực phẩm, ít nhiều là linh tinh --
-
18:29 - 18:32cũng có thể gọi là bừa bãi -- trong khoảng 30 năm.
-
18:32 - 18:34Trong khoảng thời gian đó tôi đã ăn
-
18:34 - 18:37và khuyên bảo mọi người đơn giản hãy ăn tất cả mọi thứ.
-
18:38 - 18:40Tôi sẽ không bao giờ ngừng ăn động vật, tôi chắc thế
-
18:41 - 18:43nhưng tôi vẫn nghĩ là vì lợi ích của tất cả mọi người,
-
18:43 - 18:46đây là lúc để dừng việc chăn nuôi theo kiểu công nghiệp
-
18:46 - 18:48và dừng việc tiêu thụ thiếu cân nhắc này.
-
18:48 - 18:50Ann Cooper nói đúng.
-
18:50 - 18:55Bộ Nông Nghiệp Mỹ không phải là đồng minh của chúng ta ở đây.
-
18:55 - 18:57Chúng ta phải làm mọi thứ với đôi bàn tay của mình,
-
18:57 - 19:00không chỉ để ủng hộ một chế độ ăn tốt hơn cho mọi người --
-
19:00 - 19:04đó là vấn đề khó -- mà còn cải thiện bữa ăn của chính chúng ta.
-
19:04 - 19:06Và điều này lại khá dễ dàng.
-
19:06 - 19:09Ít thịt, ít quà vặt, nhiều thực vật.
-
19:09 - 19:11Đó là một công thức đơn giản -- ăn thức ăn.
-
19:11 - 19:13Ăn thức ăn thật.
-
19:13 - 19:17Chúng ta có thể tiếp tục tận hưởng thức ăn, và tiếp tục ăn ngon,
-
19:17 - 19:19và thậm chí có thể ăn ngon hơn nữa.
-
19:19 - 19:22Chúng ta có thể tiếp tục tìm kiếm những nguyên liệu mình yêu thích,
-
19:22 - 19:27có thể tiếp tục huyên thuyên về bữa ăn khoái khẩu của mình.
-
19:27 - 19:31Chúng ta sẽ giảm không chỉ lượng calori mà còn giảm "dấu chân carbon" (carbon footprint) của chúng ta.
-
19:31 - 19:34Chúng ta có thể nâng cao tầm quan trọng của thức ăn, không phải hạ xuống
-
19:34 - 19:36và nhờ đó cứu sống chính mình.
-
19:36 - 19:39Chúng ta phải chọn con đường đó.
-
19:39 - 19:41Cám ơn.
- Title:
- Mark Bittman: Vấn đề với thức ăn của chúng ta
- Speaker:
- Mark Bittman
- Description:
-
Với bài diễn thuyết sôi nổi và hài hước, Mark Bittman, bình luận viên về thực phẩm của báo New York Times, cân nhắc những vấn đề trong cách ăn uống của chúng ta ngày nay (nhiều thịt, ít rau; nhiều thức ăn nhanh, ít nấu ăn ở nhà) và vì sao lối sống đó đang gây nguy hiểm cho cả hành tinh.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 19:43