‘Mariposa Relámpago’ (‘Błyskawiczny Motyl’) Guadalupe Maravilli | Art21 "Nowy Jork z bliska”

Przekształcony szkolny autobus staje się mobilnym miejscem uzdrawiania na granicy USA–Meksyk.
Ten krótkometrażowy film dokumentalny („Mariposa Relámpago” Guadalupe Maravilli) śledzi działania artysty, który upamiętnia i konfrontuje się z własną podróżą do Stanów Zjednoczonych jako nieletni, niezarejestrowany uchodźca, uciekający samotnie przed wojną domową w Salwadorze w latach 80.

(napięta muzyka)

(Guadalupe) Imię przyszło do mnie bardzo naturalnie.

Byłem w Oaxaca i miałem sen,

który trochę mną wstrząsnął.

Pamiętam, że widziałem mnóstwo motyli

i błyskawice razem w burzy.

I tego poranka wstałem, stałem na czerwonym świetle,

i były tam dwie abuelitas (hiszp. babcie)

i rozmawiały o tym,

jak pewna uzdrowicielka często przychodziła leczyć miasto.

Nazywała się Mariposa Relámpago.

Wtedy powiedziałem:
„O rany.

Przecież właśnie miałem sen o motylach i błyskawicach."

Stąd wzięła się ta nazwa.

„Mariposa Relámpago.”

(szum wiatru)

(dźwięk harmonijki)

To teraz grają duchy.

(dźwięk harmonijki)

(łagodna muzyka z harmonijki)

(Guadalupe) Dźwięk ma ogromną moc.

Jest uniwersalny sposób doświadczania uzdrowienia,

i jest to przez dźwięk.

I każdy to czuje.

Każdy, kto żyje, to czuje.
Rośliny to czują.

Zwierzęta to czują. Dzieci to czują.

Myślę, że każdy ma coś do uzdrowienia.

(dzwonki)

To, co dzieje się na granicy Stanów Zjednoczonych

ma ogromny wpływ na to, kim jestem.

Byłem nieudokumentowanym, niepełnoletnim dzieckiem

które przybyło z Salwadoru, uciekając przed wojną domową.

Migrowałem tutaj w latach 80.

Dla mnie granica to nie tylko fizyczny mur

oddzielający Meksyk od Stanów Zjednoczonych,

ale cała podróż, jaką przechodzą ludzie ubiegający się o azyl.

(dramatyczna muzyka)

Wiele z mojej pracy nad sobą

to było konfrontowanie miast i miasteczek,

przez które podróżowałem jako nieudokumentowane dziecko bez opieki.

(napięta muzyka)

Kultura busowa w Salwadorze

w latach 80. była ogromna,

bo mieliśmy te przerobione, ozdobione na bogato

żółte szkolne autobusy z USA.

Byłem nimi zafascynowany,

bo były tak bardzo udekorowane.

Byłem obsesyjnie zapatrzony na każdy detal,

na błyszczące ozdoby, ręcznie robione rzeczy,

wszystkie te absurdalne rzeczy.

(dzwonki)

Wtedy wpadłem na pomysł,

że chcę sprowadzić taki autobus z Salwadoru do Stanów Zjednoczonych,

i żeby przeszedł tę samą migracyjną drogę,

którą ja przeszedłem jako dziecko.

(napięta muzyka)

(metaliczne dźwięki)

(ciąg dalszy metalicznych dźwięków)

Żeby przekształcić go w gong,
najpierw musimy go spłaszczyć.

Ma tutaj ogromne wgniecenie

i kilka niedoskonałości, ale damy radę.

(śpiew ptaków)

Dla mnie zawsze było ważne,

żeby tworzyć własne instrumenty.

Nawet tworząc rzeźby,

zawsze myślę o tym,

żeby używać materiałów z recyklingu

i nadawać przedmiotom nowe życie.

Myślenie o animizmie i o energii,

którą materiały niosą, jest bardzo ważne

w tym, co eksploruję.

(ćwierkanie ptaków)

(ćwierkanie ptaków nasila się)

(cisza)

Gdy byłem studentem w Nowym Jorku,

nie miałem zbyt wielu wzorców do naśladowania.

Zrozumiałem, że moi nauczyciele

nie mieli pojęcia, przez co przeszedłem

ani o tym jak ważne było dla mnie uzdrawianie.

Największy wpływ miało na mnie

spojrzenie wstecz na moich przodków:
Majów, Curanderos (hiszp. uzdrowicieli).

Dobra, dawaj Billy.

(Guadalupe)
To oni byli uzdrowicielami.

To oni potrafili pisać, rysować, rzeźbić

i tworzyć rytuały.

Czując z nimi bezpośrednie połączenie,

pomyślałem:
„Chcę tworzyć rytuały uzdrawiające.”

(łagodna muzyka na harmonijce)

(harmonijka nasila się)

(Guadalupe)
To jest wibrujący autobus.

To wibrujący instrument uzdrawiający.

(szum wiatru)

„Mariposa Relámpago” ma około 700 obiektów.

Każdy z nich ma dla mnie znaczenie.

Częścią tej pracy jest tak naprawdę znajdowanie tych przedmiotów.

(dzwonki)

Byłem w Mexico City,

i zobaczyłam parę srebrnych, metalicznych pantofelków,

i wyglądały tak,

jakby dziecko szło w nich bardzo długo.

Prawie się wzruszyłem, gdy je zobaczyłem,

i poczułem energię tego marszu,

i tych wszystkich samotnych, bez opieki,

wysiedlonych dzieci, które ze mną podróżowały.

Są tysiące ludzi

które doświadczyło „Mariposa Relámpago”

w tych wszystkich różnych miastach, przez które przejechało.

Naprawdę bardzo chciałem, żeby ten autobus

odwiedził jak najwięcej miejsc wzdłuż granicy.

(szum wiatru)

(spokojna muzyka)

(gwar rozmów w tle)

Dziękuję wszystkim za przybycie.

Pomyślcie o chwili, gdy jesteście w parku albo nad oceanem,

siedzicie i po prostu słuchacie ptaków.

Nie trzeba być specjalistą od medytacji,

żeby dać się temu ponieść.

Po prostu słuchajcie.

(delikatny dźwięk dmuchania w muszlę)

(delikatny ambient)

(delikatny dźwięk dmuchania w muszlę)

(delikatny ambient)

(wielokrotne bicie dzwonków)

Kiedy prowadzę ceremonię

i tworzymy dźwięk,

nie czuję się nawet jakbym grał na instrumencie.

Dźwięk można wykorzystywać na wiele różnych sposobów.

Moc „Mariposy” da się czuć wokół busa

ale również w jego środku.

Możesz usiąść lub się położyć wewnątrz busa,

i poczuć wibracje

i właściwości lecznicze, które on ma.

(Dźwięk bicia w gong)

Miałem mieszane uczucia idąc na ceremonię.

(ciąg dalszy bicia w gong)

Była otwarta dla wszystkich,

ale wewnątrz busa byli nawet

funkcjonariusze straży granicznej.

Byliśmy w miejscowości Marfa, terenach bardzo podobnych

do tych, które przekraczałem jako dziecko.

W pewnym momencie miałem łzy w oczach.

I jest to bardzo straszne miejsce.

Na niektórych drogach musisz pokazać swój dokument tożsamości

i udowodnić, że jesteś obywatelem.

W okolicy lata sterowiec,

który szuka uchodźców, żeby ich zatrzymać i deportować.

Moja społeczność postrzega je jako bardzo groźne,

ale przez to zrozumiałem, że chcę zrobić ceremonię również

dla agentów straży granicznej,

bo chodzi tu nie tylko o leczenie tych,

którzy zostali skrzywdzeni,

ale też o uzdrawianie
bardziej złożonych sytuacji.

(odgłos dmuchania w muszlę)

(napięta muzyka)

Obóz, w którym pracowałam,

to miejsce dla nieletnich bez opiekunów,

którzy przekroczyli granicę.

Najpierw trafiają do centrum straży granicznej,

a stamtąd są przewożeni do obozu.

To przecież tylko dzieci,

i dlatego tak trudno jest patrzeć na ich zmartwione twarze

i widzieć ich smutek.

To jedne z najbardziej odpornych dzieci,

jakie kiedykolwiek spotkałam w swoim życiu.

(dźwięki gongu)

Rozmawiałem przez telefon ze współpracowniczką,

opowiadałam jej o tobie.

„Stara, ten facet to jak dorosła wersja tych dzieci,

którymi się wtedy opiekowałyśmy."

To zabawne, że to powiedziałaś,

bo wczoraj rozmawiałem z funkcjonariuszką straży granicznej.

Kiedy zaczęła mówić,

zwracała się do mnie tak, jakby znowu patrzyła na tego

ośmioletniego chłopca, którego kiedyś spotkała.

Rozumiesz?

Powiedziała:
„Tak bardzo chciałam cię wtedy przytulić,

chciałam cię objąć, ale nie mogłam.”

(dzwonki)

(ponowne bicie dzwonków)

(ponowne bicie dzwonków)

(szumy wiatru)

(ponowne bicie dzwonków)

(ponowne bicie dzwonków)

(dźwięk chlapania fal)

(ponowne bicie dzwonków)

(łagodna muzyka z harmonijki)

(łagodna muzyka z harmonijki w rytm obrazów)

Jako dziecko w Salwadorze

ciągle rysowałem panoramę Nowego Jorku.

Więc kiedy teraz na nią patrzę,

symbolizuje całą moją drogę przez Stany Zjednoczone.

(łagodna muzyka z harmonijki)

I ta droga nadal trwa.

(delikatna muzyka w tle)

Leczenie potrwa przez całe moje życie.

Dźwięk to lekarstwo.

(grzmot)

(harmonijka delikatnie milknie)

(szum wiatru)

polskie napisy - Oliwia Bujnarowska