-
დღეს ვისაუბრებთ პითაგორას თეორემაზე.
-
ბოდიშს გიხდით ჩახლეჩილი ხმისთვის,
წინა საღამოს ბევრი ვიმღერე.
-
ახლა გასწავლით პითაგორას თეორემას.
-
შესაძლოა უკვე გსმენიათ მის შესახებ.
-
რამდენადაც ვიცი, ეს ერთადერთი
მათემატიკური თეორემაა,
-
რომელის სახელიც რელიგიის
დამფუძნებელს უკავშირდება.
-
ვფიქრობ მთელი რელიგია
მათემატიკაზეა დაფუძნებული.
-
მაგრამ ისტორიკოსი არ ვარ და ეს
საქმეც ისტორიკოსებს დავუტოვოთ.
-
დავიწყოთ იმით, თუ რას ეხება
პითაგორას თეორემა.
-
ვთქვათ გვაქვს სამკუთხედი.
-
ეს ჩვეულებრივი სამკუთხედი არ არის.
-
ეს მართკუთხა სამკუთხედია.
-
მართკუთხა სამკუთხედი ეწოდება ისეთ
სამკუთხედს, რომლის ერთი კუთხეც
-
90 გრადუსს უდრის.
-
დაფიქრდით, შესაძლებელია თუ არა, რომ
სამკუთხედს ერთზე მეტი მართი კუთხე ჰქონდეს.
-
მართკუთხა სამკუთხედის მხოლოდ ერთი
კუთხეა მართი.
-
თუ გვაქვს მართკუთხა სამკუთხედი,
პითაგორას თეორემა საშუალებას გვაძლევს,
-
რომ ორი გვერდის სიგრძით გამოვთვალოთ
მესამე გვერდის სიგრძეც.
-
სანამ გეტყვით თეორემას, მოდი კიდევ
ავხსნათ რაღაცები.
-
უფრო სწორად ერთი რამ.
-
თუ ეს კუთხე არის მართი, მართკუთხა
სამკუთხედში და 90 გრადუსს უდრის
-
ამის აღქმას ვამარტივებთ კუთხის
ასე, კვადრატულად მონიშვნით და
-
არა ჩვეულებრივი რკალით, მართი კუთხის
მოპირდაპირე გვერდს ეწოდება ჰიპოთენუზა.
-
მგონი უნდა ვიპოვო, რატომ ჰქვია ეს სახელი.
-
იმიტომ, რომ გრძელდი და მოუხერხებელი
სიტყვაა და თავიდან შეიძლება შეგაშინოთ.
-
ჩემმა დამ მითხრა, რომ ერთხელ მისმა
მათემატიკის მასწავლებელმა ეს სახელი
-
დაამახსოვრებინა, როგორც "high pot that
is in use". არ ვიცი თქვენ თუ დაგეხმარებათ.
-
ცოტა ხანში მიეჩვევით.
-
ჰიპოთენუზა არის გვერდი, რომელიც
მართი კუთხის მოპირდაპირეა.
-
ასევე, ალბათ მიხვდებით, რომ ჰიპოთენუზა
მართკუთხა სამკუთხედში უდიდესი გვერდია.
-
რას გვეუბნება პითაგორას თეორემა?
-
ვთქვათ, ჰიპოთენუზას სიგრძეა c.
-
a იყოს ამ გვერდის სიგრძე, ხოლო
b ამ გვერდის.
-
პითაგორას თეორემა გვეუბნება, რომ
a კვადრატს მიმატებული b კვადრატი
-
უდრის c კვადრატს.
-
ეს უმარტივესი ფორმულა, შესაძლოა ერთ-ერთი
უძლიერესი ფორმულა იყოს მათემატიკაში.
-
ამით ფორმულით შევდივართ ევკლიდეს
გეომეტრიაში, ტრიგონომეტრიაში.
-
ეს ფორმულა ბევრგან შეგვიძლია გამოვიყენოთ,
ამაზე მომავალ ვიდეოებში ვისაუბროთ.
-
მოდი, შევამოწმოთ ეს ფორმულა.
უფრო სწორედ გამოვიყენოთ.
-
შესაძლოა სხვა ვიდეოში დავამტკიცო, ან
ვიზუალურად მაინც დაგიმტკიცოთ იგი.
-
მოცემული გვაქვს სამკუთხედი.
დაიმახსოვრეთ, უნდა იყოს მართი სამკუთხედი.
-
ვთქვათ, ეს კუთხე არის მართი.
-
ასევე გეტყვით რომ ამ გვერდის სიგრძე
უდრის 3-ს, ხოლო ამ გვერდის - 4-ს.
-
და გვინდა გამოვთვალოთ დარჩენილის სიგრძე.
-
მართკუთხა სამკუთხედში თავდაპირველად
ჰიპოთენუზას სიგრძეს ვეძებ ხოლმე.
-
რომელი გვერდია ჰიპოთენუზა?
-
ჰიპოთენუზა არის მართი კუთხის
მოპირდაპირე გვერდი.
-
ანუ ეს გვერდია ჰიპოთენუზა.
-
ჩვენს ფორმულაში c-თი აღვნიშნოთ.
შეგვიძლია ნებისმიერი რამით აღვნიშნოთ,
-
მაგრამ გასამარტივებლად c დავარქვათ,
ხომ გახსოვთ ფორმულა?
-
ამ შემთხვევაში c-ს კვადრატი იქნება
დარჩენილი ორი გვერდის კვადრატების ჯამი.
-
3-ის კვადრატს მივუმატოთ 4-ის კვადრატი
უდრის c კვადრატს.
-
სადაც c ჩვენი ჰიპოთენუზას სიგრძეა.
-
3-ის კვადრატი უდრის 9-ს მივუმატოთ
16 უდრის c კვადრატს.
-
25 უდრის c კვადრატს.
-
c შეიძლება იყოს დადებითი ან
უარყოფითი 5, მაგრამ ვიცით
-
რომ უარყოფითი სიგრძე არ შეიძლება
გვქონდეს გეომეტრიაში, ანუ
-
c უდრის 5-ს.
-
პითაგორას თეორემის გამოყენებით ჩვენ
გავიგეთ, რომ თუ გვინდა ჰიპოთენუზას
-
გამოთვლა და დარჩენილი გვერდების სიგრძეები
უდრის 3-ს და 4-ს მაშინ იგი იქნება 5.
-
მოდი, სხვა მაგალითი გავაკეთოთ.
-
ისევ გვაქვს მართკუთხა სამკუთხედი.
-
ამ გვერდის სიგრძე უდრის 12-ს.
ამ გვერდის სიგრძე კი 6-ს.
-
რას უდრის დარჩენილი გვერდის სიგრძე?
-
დავწეროთ პითაგორას თეორემა.
a კვადრატს მიმატებული b კვადრატი
-
უდრის c კვადრატს. სადაც c
ჰიპოთენუზას სიგრძეა.
-
მოდი, ჯერ გავარკვიოთ რომელი
გვერდია ჰიპოთენუზა.
-
ეს არის მართი კუთხე, შესაბამისად
ჰიპოთენუზა იქნება ეს გვერდი.
-
ან უბრალოდ ავირჩიოთ ყველაზე
გრძელი გვერდი.
-
ვიცით, რომ a კვადრატს მიმატებული
b კვადრატი უდრის 12-ის კვადრატს,
-
რაც უდრის 144-ს.
-
ჩვენ ვიცით მხოლოდ ერთი გვერდის სიგრძე.
მნიშვნელობა აქვს რომელ გვერდს ჩავთვლით
-
a ან b გვერდად?
-
არა. a-ც და b-ც ერთნაირად გამოიყენება
ამ ფორმულაში.
-
ჰიპოთენუზის გარდა ნებისმიერი გვერდი
შეიძლება იყოს a ან b.
-
ვთქვათ, ეს გვერდია b, ხოლო ეს გვერდია a.
-
ჩვენ ვიცით a გვერდის სიგრძე.
6-ის კვადრატს მიმატებული b კვადრატი
-
უდრის 144-ს.
-
36-ს მიმატებული b კვადრატი უდრის 144-ს.
-
b კვადრატი უდრის 144-ს გამოკლებული 36.
-
b კვადრატი უდრის 112-ს. ახლა უნდა
გავამარტივოთ ფესვი 112-დან.
-
b უდრის ფესვს 112-დან.
-
რამდენჯერ მოთავსდება 4 112-ში?
-
100-ში ეტევა 25-ჯერ, ანუ ჩაეტევა 28-ჯერ.
28-ში კი 4 ეტევა 7-ჯერ.
-
ანუ 112 უდრის 16-ჯერ 7-ს.
-
7-ჯერ 10 უდრის 70-ს, მიმატებული
6-ჯერ 7, 42 უდრის 112-ს.
-
112 დავშალე კვადრატის და მარტივი რიცხვის
ნამრავლად.
-
არ არის აუცილებელი მარტივ რიცხვის მიღება
უბრალოდ კვადრატი მიიღეთ.
-
b უდრის 4 გამრავლებული ფესვზე 7-დან.
-
თუ ეს გვერდი უდრის 12-ს, ეს კი 6-ს,
მაშინ ეს გვერდი უდრის 4 გამრავლებული
-
ფესვზე 7-დან.
-
ამით დავასრულებ ამ პრეზენტაციას.
ამის შემდეგ გავაკეთებ კიდევ ერთს, სადაც
-
გავაკეთებთ პითაგორას თეორემის
-
სხვა მაგალითებსაც.
-
მომავალ შეხვედრამდე.