-
CHÍNH QUYỀN TẠO RA NGƯỜI DÂN HAY NGƯỜI DÂN LẬP NÊN CHÍNH QUYỀN?
-
-
- Cảm ơn bạn,
-
chúng ta đã học được rằng có sự khác biệt rất lớn trong xã hội loài người.
-
Các xã hội khác nhau có khái niệm khác nhau về dân chủ
-
họ có những lý thuyết khác nhau về cách các hội đồng hoạt động.
-
Họ có các loại hiến pháp khác nhau,
-
và tôi muốn nói một chút về cách các
-
chính quyền và xã hội và người dân tương tác với nhau.
-
Sự tương tác đó cũng rất khác nhau giữa các quốc gia,
-
và theo những cách mà chúng tôi nghĩ có những hệ quả to lớn
-
vì hạnh phúc của con người.
-
Đặc biệt, tôi quan tâm đến loại mối quan hệ giữa
-
chính quyền hiệu quả với
-
sự phổ biến của các hành vi vi phạm quy tắc trong xã hội.
-
Chúng ta có xu hướng nghĩ rằng
-
các chính quyền hiệu quả thì làm rất tốt trong việc loại bỏ các vi phạm pháp luật.
-
Và, bản chất của con người là sẵn sàng trung thực.
-
Sự trung thực nội tại bên trong họ.
-
Bây giờ, điều này cũng khác nhau rất nhiều giữa các quốc gia.
-
Và, đó là một mối quan hệ đã được diễn giải
-
theo một cách cụ thể của các nhà khoa học xã hội
-
và các nhà lý thuyết xã hội đã nghĩ về nó.
-
Trên trục hoành ở đây,
-
là sự phổ biến của vi phạm quy tắc trong các xã hội khác nhau.
-
Bạn có thể coi đó là hiệu quả của nhà nước
-
trong thực thi pháp quyền, bài trừ tham nhũng.
-
Trên trục tung,
-
Tôi có một thước đo về tỉ lệ trung thực
-
của người dân ở các quốc gia khác nhau
-
bản chất là trung thực nội tại,
-
được đo bằng dữ liệu từ một trò chơi thử nghiệm.
-
Tôi sẽ mô tả trò chơi đó chi tiết hơn một chút.
-
Nhưng, hiện tại, hãy nghĩ về điều đó
-
tính trung thực nội tại của con người.
-
Vì vậy, bạn có thể thấy, nếu bạn nhìn vào bức tranh,
-
ở các quốc gia có chính quyền hoạt động hiệu quả,
-
họ rất giỏi trong việc ngăn chặn vi phạm quy tắc như
-
Thụy Điển, Anh, Hà Lan, Đức,
-
có một tỷ lệ cao hơn
-
về tỉ lệ trung thực.
-
Trong khi đó ở các nước như Tanzania,
-
hoặc Georgia, chẳng hạn,
-
nơi nhà nước kém thực thi các quy tắc hơn nhiều
-
về ngăn ngừa vi phạm pháp luật,
-
mọi người có xu hướng ít trung thực hơn về bản chất.
-
Bây giờ, những người đã nghĩ về mối quan hệ này,
-
chẳng hạn như nhà xã hội học Norbert Elias,
-
hoặc nhà triết học Michel Foucault,
-
có xu hướng cho rằng đó là chính quyền hiệu quả
-
tạo ra một loại người khác nhau.
-
Họ tạo ra những người trung thực hơn về bản chất.
-
Bạn có một chính quyền thực thi tốt các quy tắc,
-
mọi người thích nghi với điều đó.
-
Mọi người tuân thủ pháp luật.
-
Con người trở nên trung thực về bản chất.
-
Nhưng, bạn biết đấy, nhìn vào dữ liệu đó,
-
không có lý do gì bạn phải hiểu nó như vậy.
-
Nó cũng có thể là những người trong các xã hội khác nhau
-
có các loại chuẩn mực xã hội khác nhau,
-
các loại giá trị khác nhau,
-
và những con người trung thực này
-
có khả năng đã tạo ra những nhà nước hiệu quả.
-
tôi là một nhà khoa học xã hội.
-
do vậy, làm thế nào để chúng ta vượt qua
-
nút thắt Gordian của quan hệ nhân quả ở đây,
-
để biết được điều gì thực sự gây ra điều gì?
-
Chà, Để giải quyết điều đó thì cần
-
một thí nghiệm tự nhiên.
-
Vì vậy, tôi đang nghiên cứu một thí nghiệm tự nhiên
-
trong lưu vực Congo ở Trung Phi.
-
Và, nó liên quan đến việc di chuyển
-
của người Mongo miền Nam,
-
trong thời kỳ trung cổ,
-
những người Mongo phương Nam di cư từ sông Congo,
-
ở trên đây, hoặc ...
-
Sông Congo, vâng,
-
sông Zaire,
-
như đã biết khi bản đồ này được vẽ,
-
của nhà sử học Jan Vansina.
-
Họ đã di cư ...
-
-
Oh . Nhìn lạ quá.
-
Họ di cư vào xavan
-
xung quanh hợp lưu của sông Sankuru và sông Kasai.
-
Vì vậy, họ đến với một lịch sử truyền miệng chung,
-
một ngôn ngữ chung.
-
Họ đều thuộc một dòng dõi.
-
Họ tự xưng là con cháu của
-
một người sáng lập thần thoại tên là Root,
-
và một số trong số họ tỏa rộng ra
-
ở phía tây của sông Kasai.
-
Và, một số trong số họ
-
trải rộng ra phía đông của sông Kasai.
-
Điều thú vị về điều này là ở thế kỷ 17,
-
về phía đông của sông Kasai,
-
đã diễn ra quá trình hình thành nhà nước.
-
Một chính quyền tập trung rất hiệu quả đã xuất hiện,
-
nước Kuba.
-
Đây là vua của Kuba vào những năm 1940,
-
như được đăng trên Tạp chí Life.
-
Và bạn có thể thấy,
-
đây là một vị vua nghiêm túc.
-
Ông là một vị vua nghiêm túc điều hành một quốc gia nghiêm túc.
-
Có một hệ thống quân đội chuyên nghiệp,
-
một hệ thống cảnh sát chuyên nghiệp,
-
một hệ thống tài chính, một hệ thống luật pháp rất phức tạp,
-
với các tòa án phúc thẩm, bạn có thể kháng cáo,
-
luật sư, toàn bộ caboodle.
-
Ở phía bên kia, đây là phía đông của sông Kasai.
-
Ở phía tây của sông Kasai, không có điều gì tương tự xảy ra.
-
đây là những con người có lịch sử chung, văn hóa chung,
-
ngôn ngữ chung, họ tỏa rộng ra
-
qua xavan châu Phi,
-
và một số người trong số họ đã trải qua quá trình
-
tạo ra chính quyền hiệu quả.
-
Vì vậy, chúng ta có thể sử dụng nó như một
-
biến thể giống như thử nghiệm để kiểm tra
-
tác động của chính quyền hiệu quả tập trung trung ương như thế nào đến
-
chuẩn mực của mọi người, về sự sẵn sàng tuân thủ các quy tắc.
-
Bây giờ, tại sao bạn quan tâm đến điều đó?
-
Chà, nếu tôi trở lại và nghĩ về
-
Congo, đất nước mà bây giờ là
-
Cộng hòa Dân chủ Congo,
-
bạn có thể xem đây là nhà nước không hiệu quả lắm.
-
Đây là bệnh viện ở Mushenge,
-
vốn là thủ đô của Vương quốc Kuba.
-
Bạn có thể thấy không có nhiều người trong đó.
-
Không có nhiều người trong đó
-
bởi vì không có nhiều giường,
-
và không có nhiều thứ, thực sự.
-
Không có nhiều thuốc, không có nhiều bác sĩ.
-
Vì vậy, nhà nước Congo rất tệ trong việc cung cấp dịch vụ.
-
Đây là một trường học nông thôn.
-
Không có sách, có lẽ có giáo viên,
-
nếu có giáo viên,
-
họ chưa được trả tiền.
-
Đây là xa lộ, đây là xa lộ Congo.
-
Bạn có thể thấy, tất cả giống như một con đường đầy bùn,
-
họ gọi đây là Quốc lộ số 1.
-
Bạn biết đấy, đây là một
-
cảnh lái xe bình dị của người Congo.
-
Nếu đây là mùa mưa,
-
con đường này sẽ hoàn toàn không thể vượt qua.
-
Được chứ? Vì vậy, đây là một quốc gia rất không hiệu quả
-
trong việc làm những thứ
-
mà chúng tôi nghĩ rằng các chính quyền nên làm,
-
và, đây cũng là một xã hội nơi
-
rất nhiều quy tắc bị phá vỡ vẫn tiếp diễn.
-
Được chứ?
-
Đây là cách chặn đường không chính thức trải nghiệm ở Kinshasa.
-
Người đàn ông ở đây với khẩu AK-47 là một cảnh sát,
-
người đã đẩy rào chắn để chặn đường,
-
để kiểm soát bất cứ ai đi qua.
-
Vì vậy, bạn phải cung cấp cho anh ta một ít tiền,
-
như họ nói ở Congo,
-
để được đi qua con đường này.
-
Vì vậy, có rất nhiều vi phạm quy tắc diễn ra.
-
Vì vậy, chúng tôi muốn hiểu,
-
làm thế nào để những thứ này kết nối được với nhau?
-
-
Và chúng tôi đã làm điều này bằng cách sử dụng thử nghiệm tự nhiên
-
trong việc thành lập của vương quốc Kuba.
-
Được rồi, vậy chúng tôi đã đo lường như thế nào
-
sự trung thực nội tại hay sự sẵn sàng tuân theo các quy tắc.
-
Chúng tôi đã làm theo cách sau.
-
Chúng tôi đưa mọi người vào một căn phòng với một con xúc xắc.
-
Ba mặt màu trắng, và ba mặt màu đen.
-
Đây là cách nó diễn ra.
-
Bạn phải nghĩ trong đầu, một màu sắc,
-
màu trắng hoặc đen.
-
Giả sử, màu trắng.
-
Bạn tung xúc xắc.
-
Nếu xúc xắc có màu trắng,
-
bạn lấy một số tiền.
-
Nếu xúc xắc có màu đen,
-
bạn phân bổ một số tiền cho người khác.
-
Bây giờ, bạn đang ở trong phòng này.
-
Chỉ có bạn mới biết bạn đã nghĩ gì trong đầu.
-
Có một quy tắc.
-
Bạn phải tuân thủ các quy tắc, phải không?
-
Nhưng, nếu bạn vi phạm quy tắc,
-
bạn nhận được tiền.
-
Vì vậy, không có gì ngăn cản bạn
-
giả vờ như bạn giành chiến thắng mỗi lần,
-
và bạn lấy tất cả tiền.
-
Được chứ? Đó không phải là những gì những người trung thực sẽ làm,
-
nhưng không có gì ngăn cản bạn làm điều đó.
-
Có rất nhiều biến thể về vấn đề này.
-
Chà, chúng tôi đã quan tâm đến mọi người,
-
trong các xã hội, trong điều này.
-
Điều chúng tôi muốn làm,
-
và về cơ bản đây là thông tin
-
Tôi đã chỉ cho bạn cách để bắt đầu.
-
Ở Đức, họ nghĩ rằng màu trắng, nó có màu trắng.
-
Họ nhận được tiền.
-
Nếu nó xuất hiện màu đen,
-
người Đức không làm điều đó (không giả vờ nói sai để lấy tiền).
-
Được thôi, nếu vậy,
-
-
vì vậy, vì vậy, vì vậy, vì vậy,
-
vậy giả thuyết ở đây là gì?
-
Giả thuyết chúng ta đã học là gì
-
từ tác phẩm của Norman Elias hay Michel Foucault?
-
Giả thuyết là,
-
người Kuba có nhà nước hiệu quả, hệ thống tư pháp,
-
tòa phúc thẩm, rằng người Kuba nên
-
cẩn thận hơn nhiều để phá vỡ các quy tắc.
-
Bây giờ, chúng tôi không biết những gì trong tâm trí của mọi người
-
khi họ chơi trò chơi này,
-
nhưng ở đây, số liệu thống kê có ích cho chúng ta.
-
Trong trò chơi này, họ có 3.000 franc Congo để phân bổ.
-
Khoảng ba đô la.
-
Bạn thường đúng một nửa thời gian, phải không?
-
Có nghĩa là bạn nên biết,
-
chúng ta nên biết,
-
mà bạn nên cho đi
-
một nghìn rưỡi franc Congo
-
tới những người khác mà bạn đang chơi cùng.
-
Các chi tiết của điều đó không quá quan trọng.
-
Bây giờ, vì vậy, nếu mọi người trung thực,
-
các cột này, các thanh này ở đây,
-
đều đạt ở mức
-
một nghìn rưỡi franc Congo.
-
Nhưng, tất cả chúng đều ở mức thấp ...
-
Vì vậy, mỗi người đã gian lận một ít.
-
Bạn biết đấy, mọi người đều gian lận một chút.
-
Nhưng, điều thú vị về điều này là,
-
Kuba đang gian lận nhiều hơn.
-
Các thanh màu nâu ở đây
-
Kuba là bao nhiêu
-
số tiền mà đã chia cho những người khác.
-
Các thanh màu xám là trung bình
-
của tất cả các sắc tộc khác mà chúng tôi đã thử nghiệm trò chơi.
-
Vì vậy, trái với giả thuyết,
-
Kuba gian lận nhiều hơn.
-
Về bản chất họ ít trung thực hơn.
-
Và, có lẽ điều đó không quá xa lạ.
-
Có thể nếu bạn có một chính quyền với các thể chế hiệu quả,
-
thể chế pháp lý hiệu quả,
-
bạn không thực sự cần mọi người
-
về bản chất trung thực nữa,
-
bởi vì nhà nước làm điều đó cho bạn.
-
Được rồi, nhưng, tại sao điều đó lại thú vị?
-
Tại sao phát hiện đó lại quan trọng?
-
Chà, quay lại đất nước Congo.
-
Những người trong cộng đồng quốc tế
-
dành nhiều thời gian để nói về việc xây dựng nhà nước.
-
Chúng ta cần phải xây dựng nhà nước.
-
Chúng ta cần thúc đẩy xây dựng nhà nước.
-
Nhưng không ai nói về xây dựng xã hội.
-
Nếu phát hiện này đáng được quan tâm,
-
thì ở bức ảnh đầu tiên tôi cho bạn xem
-
cho ta thấy rằng nó không hiệu quả ở các quốc gia châu Âu
-
mầ đã đã tạo ra những người Đức tuân thủ luật pháp.
-
Nó có thể rằng
-
chính những người Đức tuân theo quy tắc
-
có thể tạo ra các cơ quan trung ương hiệu quả.
-
Và, tôi nghĩ đó là một bài học quan trọng để suy nghĩ về
-
cách bạn thay đổi một đất nước như
-
Cộng hòa Dân chủ Congo,
-
ra khỏi trạng thái hiện tại bây giờ,
-
sang một cái gì đó khác, tốt đẹp hơn.
-
Cảm ơn bạn.