Bệnh Alzheimer không phải do tuổi tác - chúng ta có thể chữa được
-
0:01 - 0:03Vào năm 1901,
-
0:03 - 0:06một phụ nữ tên Auguste được chuyển vào
bệnh viện tâm thần ở Frankfurt. -
0:07 - 0:08Auguste bị ảo giác
-
0:09 - 0:12và không nhớ được những chi tiết
cơ bản nhất về cuộc đời mình. -
0:12 - 0:14Bác sĩ của bà lúc ấy là Alois.
-
0:16 - 0:18Alois không biết làm sao giúp Auguste,
-
0:18 - 0:22ngoài việc ông chăm sóc bà đến khi
bà qua đời năm 1906. -
0:23 - 0:25Sau khi bà mất, ông đã tiến hành
khám nghiệm tử thi -
0:25 - 0:28và phát hiện những mảng lộn xộn
kì lạ trong não Auguste - -
0:29 - 0:31những thứ ông chưa từng thấy bao giờ.
-
0:31 - 0:33Giờ đây có một sự thật còn nặng nề hơn.
-
0:34 - 0:37Nếu Auguste vẫn còn sống
cho đến ngày hôm nay, -
0:38 - 0:43chúng ta vẫn không thể giúp bà được gì
nhiều hơn Alois đã làm 114 năm trước. -
0:44 - 0:48Bác sĩ Alois tên thật là Alois Alzheimer.
-
0:49 - 0:51Và Auguste Deter là
-
0:51 - 0:55bệnh nhân đầu tiên được chuẩn đoán mắc bệnh
mà ngày nay chúng ta gọi là Alzheimer. -
0:56 - 0:59Từ năm 1901 cho đến nay,
y học đã tiến bộ nhiều. -
0:59 - 1:03Ta khám phá ra thuốc kháng sinh và vắc-xin
chống lại các bệnh lây nhiễm, -
1:03 - 1:07nhiều phương pháp chữa ung thư,
thuốc chống HIV, -
1:07 - 1:10thuốc chữa bệnh tim mạch
và nhiều bệnh khác nữa. -
1:11 - 1:18Nhưng ta vẫn chưa tìm ra được
liệu pháp cần thiết để chữa trị Alzheimer. -
1:18 - 1:20Tôi thuộc một nhóm nhà khoa học
-
1:20 - 1:23những người đang cố gắng tìm cách chữa Alzheimer
trong hơn một thập kỉ qua. -
1:24 - 1:26Nên tôi luôn phải suy nghĩ về điều này.
-
1:26 - 1:30Alzheimer hiện ảnh hưởng đến
40 triệu người trên thế giới. -
1:30 - 1:36Đến 2050, dự đoán con số sẽ là
150 triệu người - -
1:36 - 1:40con số này có thể bao gồm cả chúng ta.
-
1:41 - 1:44Nếu bạn mong sống đến 85 tuổi hoặc hơn,
-
1:45 - 1:50thì khả năng bạn mắc Alzheimer sẽ gần như
một trong hai người. -
1:52 - 1:55Nói cách khác, bạn sẽ trải qua
những năm vàng son -
1:55 - 1:57hoặc chịu đựng căn bệnh Alzheimer
-
1:57 - 2:01hoặc chăm sóc người quen hoặc
người thân mắc bệnh này. -
2:02 - 2:04Chỉ tính riêng ở Mỹ,
-
2:04 - 2:09chi phí chăm sóc các bệnh nhân Alzheimer
là 200 tỉ đô la mỗi năm -
2:10 - 2:141 trong mỗi 5 đô la từ phúc lợi y tế
chi trả cho căn bệnh Alzheimer. -
2:15 - 2:18Tính đến hôm nay,
đây là căn bệnh tiêu hao nhất, -
2:18 - 2:21và dự đoán sẽ còn tăng gấp 5 lần
đến năm 2050. -
2:21 - 2:23lúc thế hệ bùng nổ trẻ em (baby boom)
già đi. -
2:24 - 2:27Có thể nó làm bạn ngạc nhiên,
chỉ nghĩ đơn giản thôi, -
2:27 - 2:32Alzheimer là một trong những bệnh lớn nhất,
thách thức xã hội nhất của thế hệ ta. -
2:33 - 2:35Nhưng ta chỉ làm phần rất nhỏ
liên quan đến nó. -
2:36 - 2:39Ngày nay, là một trong top 10 lí do
gây tử vong trên thế giới, -
2:40 - 2:47Alzheimer là bệnh duy nhất ta không thể
phòng ngừa, cứu chữa hoặc làm chậm lại. -
2:48 - 2:51Chúng ta ít có hiểu biết khoa học về
Alzheimer hơn các bệnh khác -
2:52 - 2:55vì ta đầu tư ít thời gian và tiền bạc hơn
vào việc nghiên cứu. -
2:55 - 2:59Mỗi năm, chính phủ Mỹ chi gấp 10 lần
-
2:59 - 3:02cho nghiên cứu ung thư so với Alzheimer
-
3:02 - 3:05dù cho Alzheimer gây tổn thất nhiều hơn
-
3:06 - 3:11và gây ra số người tử vong
tương đương với ung thư. -
3:12 - 3:16Sự thiếu hụt tài nguyên bắt nguồn từ
một nguyên do cơ bản hơn: -
3:16 - 3:17sự thiếu ý thức.
-
3:19 - 3:22Điều hiện ít người biết nhưng
nhiều người nên biết: -
3:23 - 3:28Alzheimer là một căn bệnh, và chúng ta
vẫn có thể chữa trị được. -
3:28 - 3:31Hầu hết thời gian trong 114 năm qua,
-
3:31 - 3:36mọi người, kể cả các nhà khoa học, nhầm lẫn
giữa Alzheimer và bệnh người già. -
3:36 - 3:38Chúng ta nghĩ sự lão suy
-
3:38 - 3:40là bình thường và không tránh được
của tuổi già. -
3:41 - 3:43Nhưng chúng ta nên nhìn vào bức tranh
-
3:43 - 3:47của một bộ não tuổi già khoẻ mạnh so với
bộ não của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer -
3:47 - 3:50để thấy sự tổn hại từ căn bệnh này.
-
3:51 - 3:55Cùng với sự mất trí nhớ nghiêm trọng
và các khả năng khác của thần kinh, -
3:55 - 3:57sự tổn hại lên bộ não do Alzheimer gây ra
-
3:57 - 4:02làm giảm đáng kể tuổi thọ
và luôn luôn gây tai hại. -
4:02 - 4:06Hãy nhớ bác sĩ Alzheimer đã phát hiện
những mảng lộn xộn kì lạ -
4:06 - 4:08trong não của Auguste
một thế kỉ trước. -
4:08 - 4:11Gần một thế kỉ, chúng ta vẫn
chưa biết gì nhiều về căn bệnh này. -
4:12 - 4:15Hiện chúng ta biết rằng chúng từ
các phân tử protein. -
4:16 - 4:17Bạn hình dung một phân tử protein
-
4:17 - 4:21như một miếng giấy thường được
gập lại thành hình origami phức tạp. -
4:22 - 4:24Có nhiều điểm trên miếng giấy
dính sát nhau. -
4:25 - 4:30Khi nó được gập lại hoàn chỉnh, những điểm
dính nhau đó cuối cùng lồng vào nhau. -
4:30 - 4:34Nhưng đôi khi vẫn có nhầm lẫn xảy ra,
và những điểm dính nhau đó lại nằm ngoài. -
4:34 - 4:37Điều này khiến cho các phân tử protein
dính chặt nhau, -
4:37 - 4:41hình thành từng khối rồi dần dần phát triển
thành những mảng lộn xộn kì lạ. -
4:42 - 4:44Đó là cái ta thấy trong não bộ
của bệnh nhân bệnh Alzheimer. -
4:45 - 4:48Chúng tôi nghiên cứu tại đại học
Cambridge trong 10 năm qua -
4:48 - 4:51cố gắng tìm hiểu "sự cố" này
vận hành ra sao. -
4:52 - 4:56Có nhiều bước, và việc tìm xem bước nào
để ngăn chặn "sự cố" lại phức tạp - -
4:57 - 4:58giống như việc tháo bom vậy.
-
4:59 - 5:01Cắt một dây có lẽ cũng không ích gì.
-
5:01 - 5:03Cắt những dây khác có lẽ
sẽ khiến quả bom phát nổ. -
5:04 - 5:06Chúng ta phải tìm đúng bước để ngăn chặn,
-
5:06 - 5:08và sau đó tạo ra một loại thuốc để đặc trị.
-
5:09 - 5:11Cho tới hiện nay, hầu hết chúng ta
-
5:11 - 5:14đang cắt nhiều sợi dây và hi vọng
tìm được dây tốt nhất. -
5:14 - 5:16Hiện nay ta cùng tụ chung lại
thành nhóm đa ngành nghề -- -
5:16 - 5:22bác sĩ, sinh học, di truyền học, hóa học,
vật lí học, kĩ sư và toán học. -
5:22 - 5:26Và cùng nhau, chúng ta vẫn đang cố gắng
tìm bước then chốt trong suốt quá trình -
5:26 - 5:30và hiện đang thử nghiệm một loại thuốc mới
sẽ chuyên cản lại bước này -
5:31 - 5:32và ngăn chặn được căn bệnh.
-
5:32 - 5:35Tôi xin trình bày vài kết quả mới đây
của chúng tôi. -
5:35 - 5:38Chưa ai ngoài phòng thí nghiệm
nhìn thấy kết quả này. -
5:38 - 5:43Hãy xem những video về chuyện gì xảy ra khi
thuốc mới này được thử trên những con sâu. -
5:43 - 5:44Đây là những con sâu khỏe mạnh,
-
5:44 - 5:47và bạn có thể thấy chúng
bò quanh bình thường. -
5:48 - 5:50Những con sâu này, mặt khác,
-
5:50 - 5:54có những phân tử protein liên kết với nhau
bên trong cơ thể - -
5:54 - 5:55giống những người bệnh Alzheimer.
-
5:55 - 5:58Và bạn có thể thấy rõ ràng
là chúng đang mắc bệnh. -
5:58 - 6:03Nhưng nếu ngay giai đoạn đầu chúng tôi
đưa loại thuốc mới cho những con sâu này, -
6:03 - 6:06ta sẽ thấy chúng hoàn toàn khỏe mạnh
và hưởng tuổi thọ bình thường. -
6:07 - 6:11Đây chỉ là một kết quả tích cực ban đầu,
nhưng cuộc nghiên cứu tương tự -
6:11 - 6:16cho thấy Alzheimer là căn bệnh chúng ta có thể
hiểu rõ và chữa trị được. -
6:16 - 6:19Sau 114 năm chờ đợi,
-
6:19 - 6:21rồi cũng có hi vọng thật
cho điều có thể đạt được -
6:21 - 6:23trong vòng 10 tới 20 năm nữa.
-
6:24 - 6:28Để phát triển hi vọng đó, đánh bại căn bệnh
tới cùng, chúng tôi cần giúp đỡ. -
6:29 - 6:31Vấn đề không ở các nhà khoa học như tôi
-
6:31 - 6:32mà là ở chính bạn.
-
6:33 - 6:36Chúng tôi cần bạn nâng cao ý thức
về việc Alzheimer là một căn bệnh -
6:36 - 6:39và nếu chúng ta cố gắng,
chúng ta có thể đánh bại nó. -
6:39 - 6:41Trong trường hợp các căn bệnh khác,
-
6:41 - 6:44bệnh nhân và gia đình của họ
đã chi tiêu cho nhiều nghiên cứu hơn -
6:44 - 6:47và gây áp lực cho chính phủ,
nền công nghiệp dược phẩm, -
6:47 - 6:49nhiều nhà khoa học và các nhà lãnh đạo.
-
6:49 - 6:54Đó là điều cần thiết để nâng cao điều trị
cho bệnh HIV vào cuối những năm 1980. -
6:54 - 6:58Ngày nay, ta thấy rằng việc chống lại
căn bệnh ung thư cũng tương tự như vậy. -
6:58 - 7:03Nhưng những bệnh nhân Alzheimer
thường không thể lên tiếng cho họ. -
7:03 - 7:07Và gia đình họ, những nạn nhân ẩn danh,
chăm sóc người thân của mình ngày đêm, -
7:07 - 7:10thường sẽ không còn sức
để đi và ủng hộ sự thay đổi. -
7:11 - 7:14Cho nên, điều này thật sự
phụ thuộc vào bạn. -
7:16 - 7:19Bệnh Alzheimer hầu như không phải
là căn bệnh di truyền. -
7:19 - 7:21Mọi người khi có bộ não đều gặp nguy cơ.
-
7:22 - 7:27Ngày nay, có 40 triệu bệnh nhân
giống bà Auguste, -
7:27 - 7:30những người không thể tạo ra sự thay đổi
họ cần cho bản thân họ. -
7:30 - 7:31Hãy giúp lên tiếng dùm họ,
-
7:32 - 7:34và giúp yêu cầu sự điều trị.
-
7:35 - 7:36Cảm ơn.
-
7:37 - 7:38(Vỗ tay)
- Title:
- Bệnh Alzheimer không phải do tuổi tác - chúng ta có thể chữa được
- Speaker:
- Samuel Cohen
- Description:
-
Hơn 40 triệu người trên khắp thế giới mắc bệnh Alzheimer, và con số đó dự đoán tăng quyết liệt trong vài năm tới. Nhưng không có tiến triển thực sự trong cuộc chiến chống lại căn bệnh này từ khi được nhận dạng hơn 100 năm trước. Nhà khoa học Samuel Cohen chia sẻ mấu chốt mới trong nghiên cứu về bệnh Alzheimer trong phòng thí nghiệm của mình cũng như thông điệp về hi vọng "Alzheimer là một căn bệnh," Cohen nói, "và chúng ta có thể chữa được."
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:53
![]() |
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it | |
![]() |
Hong-Hanh Tran accepted Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it | |
![]() |
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it | |
![]() |
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it | |
![]() |
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it | |
![]() |
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it | |
![]() |
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it | |
![]() |
Hong-Hanh Tran edited Vietnamese subtitles for Alzheimer's is not normal aging — and we can cure it |