< Return to Video

Alzheimer normal yaşlanma değildir - ve onu nasıl tedavi edebiliriz

  • 0:01 - 0:02
    1901 yılında
  • 0:03 - 0:06
    Auguste isminde bir kadın Frankfurt'ta
    bir akıl hastanesine kaldırılır.
  • 0:07 - 0:08
    Auguste hayal görmekte ve
  • 0:09 - 0:12
    hayatının en temel detaylarını
    bile hatırlayamamaktadır.
  • 0:12 - 0:14
    Doktorunun ismi Alois'dir.
  • 0:16 - 0:18
    Alois Auguste'ye nasıl yardımcı
    olacağını bilemez
  • 0:18 - 0:22
    fakat malesef 1906 yılında
    vefat edene kadar onu takip eder.
  • 0:23 - 0:25
    Ölümünden sonra Alois otopsisini yapar ve
  • 0:25 - 0:28
    Auguste'nin beynin de daha önce görmediği
  • 0:29 - 0:31
    tuhaf plaklar ve yumaklar bulur.
  • 0:31 - 0:33
    Daha da çarpıcı olan şey şudur.
  • 0:34 - 0:37
    Eğer Auguste bugün yaşıyor olsaydı
  • 0:38 - 0:43
    ona 114 yıl önce Alois'in sunduğundan
    daha fazla yardım sunamayacaktık.
  • 0:44 - 0:48
    Alois Dr. Alois Alzheimer'dı.
  • 0:49 - 0:51
    Auguste Deter ise bugün
    Alzheimer hastalığı
  • 0:51 - 0:55
    olarak bildiğimiz hastalığın
    ilk teşhis edildiği hastaydı.
  • 0:56 - 0:59
    1901'den beri tıp çok gelişti.
  • 0:59 - 1:03
    Kendimizi hastalıklardan korumak için
    antibiyotikleri ve iğneleri,
  • 1:03 - 1:07
    kanser için çoğu tedaviyi,
    HIV için antiretrovialleri,
  • 1:07 - 1:10
    kalp hastalıkları için statinleri
    ve daha fazlasını keşfettik.
  • 1:11 - 1:18
    Yine de Alzheimer hastalığının
    tedavisinde neredeyse hiç yol katedemedik.
  • 1:18 - 1:20
    On yıldan fazladır
    Alzheimer için tedavi bulmaya
  • 1:20 - 1:23
    çalışan bir bilimadamı
    takımının parçasıyım.
  • 1:24 - 1:26
    Yani bunun hakkında sürekli düşünürüm.
  • 1:26 - 1:30
    Alzheimer şu anda dünya çapında
    40 milyon insanı etkilemektedir.
  • 1:30 - 1:36
    2050 yılında ise
    150 milyon insanı etkileyecek--
  • 1:36 - 1:40
    ki bu arada buna bir çoğunuz dahilsiniz.
  • 1:41 - 1:44
    Eğer 85'e kadar ya da daha fazla
    yaşamayı umuyorsanız
  • 1:45 - 1:50
    Alzheimer'a yakalanma şansınız
    neredeyse ikiye bir olacak.
  • 1:52 - 1:55
    Yani, ihtimaller şöyle ki
    altın yaşlarınızı ya
  • 1:55 - 1:57
    Alzheimer hastası olarak ya da
    Alzheimer'a yakalanmış
  • 1:57 - 2:01
    bir sevdiğinize veya
    yakınınıza bakarak geçireceksiniz.
  • 2:02 - 2:04
    Şimdiden sadece Amerika'da
    Alzheimer tedavi masrafları
  • 2:04 - 2:09
    her yıl 200 milyar dolara mal oluyor.
  • 2:10 - 2:14
    Sağlık sigortasının her beş dolarından
    biri Alzheimer için harcanıyor.
  • 2:15 - 2:18
    Bugün en pahalı hastalık o ve masrafların
  • 2:18 - 2:21
    1946-64 doğumlu nesil yaşlandıkça 2050'de
  • 2:21 - 2:23
    beş katına çıkacağı tahmin ediliyor.
  • 2:24 - 2:27
    Sizi şaşırtabilir ama basitçe Alzheimer
  • 2:27 - 2:32
    bizim neslimizin en büyük sağlık
    ve sosyal sorunlarından biridir.
  • 2:33 - 2:35
    Ama onu tedavi etmek için
    nispeten çok az ilerledik.
  • 2:36 - 2:39
    Bugün dünya genelinde
    ölüme sebep olan 10 hastalıktan
  • 2:40 - 2:47
    sadece Alzheimer'ı engelleyemiyor,
    tedavi edemiyor ya da yavaşlatamıyoruz.
  • 2:48 - 2:51
    Alzheimer ilimini diğer hastalıklara
    göre daha az anlıyoruz
  • 2:52 - 2:55
    çünkü onu araştırmak için daha az
    zaman ve para yatırımı yapıyoruz.
  • 2:55 - 2:59
    Amerikan hükümeti her yıl
    kanser araştırmaları için
  • 2:59 - 3:02
    Alzheimer'a göre 10 kat
    fazla harcıyor fakat
  • 3:02 - 3:05
    Alzheimer bize daha fazlaya mal oluyor ve
  • 3:06 - 3:11
    her yıl kanser kadar ölüme sebep oluyor.
  • 3:12 - 3:16
    Kaynak yetersizliği daha önemli
    bir sebepten kaynaklanıyor:
  • 3:16 - 3:17
    farkındalık eksikliği.
  • 3:19 - 3:22
    Çünkü çok az kişinin bildiği fakat
    herkesin bilmesi gereken şey:
  • 3:23 - 3:28
    Alzheimer bir hastalık
    ve onu tedavi edebiliriz.
  • 3:28 - 3:31
    Geçen 114 yılın çoğunda herkes
  • 3:31 - 3:36
    ,bilim adamları dahil, yanlışlıkla
    Alzheimer'ı yaşlanmakla karıştırdı.
  • 3:36 - 3:38
    Bunamayı yaşlanmanın olağan ve
  • 3:38 - 3:40
    kaçınılmaz bir parçası olarak düşündük.
  • 3:41 - 3:43
    Fakat bu hastalığın neden olduğu
  • 3:43 - 3:47
    gerçek fiziksel hasarı görmek için
    sağlıklı yaşlanan bir beyin ve
  • 3:47 - 3:50
    bir Alzheimer hastasının beyninin
    resimlerine bakmamız yeterli.
  • 3:51 - 3:55
    Hafıza ve mental becerilerin kaybınını
    aşırı tetiklemesinin yanısıra
  • 3:55 - 3:57
    Alzheimer'ın beyine verdiği zarar
  • 3:57 - 4:02
    ortalama ömrü büyük ölçüde kısaltıyor
    ve daima ölümcül oluyor.
  • 4:02 - 4:06
    Dr. Alzheimer'ın yüzyıl önce
    Auguste'nin beyninde tuhaf
  • 4:06 - 4:08
    plaklar ve yumaklar bulduğunu hatırlayın.
  • 4:08 - 4:11
    Neredeyse yüzyıldır bunlar hakkında
    çok fazla şey öğrenemedik.
  • 4:12 - 4:15
    Bugün bunların protein moleküllerinden
    oluştuğunu biliyoruz.
  • 4:16 - 4:17
    Bir protein molekülünü bir parça kağıdın
  • 4:17 - 4:21
    karmaşık bir origami şeklinde
    katlanmış olarak hayal edebilirsiniz.
  • 4:22 - 4:24
    Kağıdın üzerinde yapışkan benekler vardır.
  • 4:25 - 4:30
    Doğru katlandığı zaman bu yapışkan
    parçalar iç tarafta olurlar.
  • 4:30 - 4:34
    Ama bazen işler düzgün gitmez ve
    bazı yapışkan parçalar dış tarafta kalır.
  • 4:34 - 4:37
    Bu protein moleküllerinin birbirlerine
    yapışmasına ve sonunda
  • 4:37 - 4:41
    geniş plaklar ve yumaklar oluşturan
    yığınların oluşmasına sebep olur.
  • 4:42 - 4:44
    İşte Alzheimer'ın hastalarının
    beyinlerinde bunları görüyoruz.
  • 4:45 - 4:48
    Son 10 yılı Cambridge Üniversitesi'nde
    bu bozukluğun
  • 4:48 - 4:51
    nasıl oluştuğunu
    anlamaya çalışarak geçirdik.
  • 4:52 - 4:56
    Çok fazla adım var ve hangi adımın
    engel olduğunu bulmak karmaşık--
  • 4:57 - 4:58
    bir bombayı imha etmek gibi.
  • 4:59 - 5:01
    Bir kabloyu kesmek bir şey yapmayabilir.
  • 5:01 - 5:03
    Diğerlerini kesmek ise
    bombayı patlatabilir.
  • 5:04 - 5:06
    Hastalığı engellemek ve
    sonrasında bu işi yapacak
  • 5:06 - 5:08
    ilacı yaratmak için doğru
    adımı atmak zorundayız.
  • 5:09 - 5:11
    Son zamanlara kadar çoğunlukla kabloları
  • 5:11 - 5:14
    kesiyorduk ve en iyisini umut ediyorduk.
  • 5:14 - 5:16
    Ama şimdi muazzam bir grup insan
    olarak bir araya geldik--
  • 5:16 - 5:22
    doktorlar, biyologlar, genetik uzmanları, kimyagerler,
    fizikçiler, mühendisler ve matematikçiler.
  • 5:22 - 5:26
    Birlikte bu süreçte
    kritik bir adımı belirleyebildik
  • 5:26 - 5:30
    ve şimdi özellikle bu aşamayı engelleyecek ve
    hastalığı durduracak yeni bir ilaç sınıfını
  • 5:31 - 5:32
    test ediyoruz.
  • 5:32 - 5:35
    Şimdi size bazı test sonuçlarımızı
    göstermeme izin verin.
  • 5:35 - 5:38
    Laboratuvarımız dışından kimse
    bunları daha görmedi.
  • 5:38 - 5:43
    Bu yeni ilaçları kurtçuklar üzerinde test ettiğimizde
    neler olduğunu gösteren bazı videolara bakalım.
  • 5:43 - 5:44
    Bunlar sağlıklı kurtçuklar ve
  • 5:44 - 5:47
    onların normal bir şekilde
    hareket ettiğini görebilirsiniz.
  • 5:48 - 5:50
    Öbür taraftan, bu kurtçukların ise
  • 5:50 - 5:54
    içlerinde birbirlerine yapışmış
    protein molekülleri var
  • 5:54 - 5:55
    Alzheimer'lı insalarınki gibi.
  • 5:55 - 5:58
    Çok açık bir şekilde
    hasta olduklarını görebilirsiniz.
  • 5:58 - 6:03
    Eğer erken bir safhada bu kurtçuklara
    yeni ilaçlarımızdan verirsek
  • 6:03 - 6:06
    sağlıklı olduklarını ve normal
    ömürlerini yaşadıklarını görürüz.
  • 6:07 - 6:11
    Bu sadece ilk olumlu sonuç ama
    bu tarz araştırmalar bize Alzheimer'ın
  • 6:11 - 6:16
    bir hastalık olduğunu, onu anlayabileceğimizi
    ve tedavi edebileceğimizi gösteriyor.
  • 6:16 - 6:19
    114 yıl beklemeden sonra
  • 6:19 - 6:21
    gelecek 10 yada 20 yıl içinde
    başarabileceklerimiz için
  • 6:21 - 6:23
    sonunda gerçek
    bir umudumuz var.
  • 6:24 - 6:28
    Ama sonunda Alzheimer'ı yenmek için,
    bu umudu büyütmek için yardıma ihtiyacımız var.
  • 6:29 - 6:31
    Bu benim gibi bilim
    adamları ile ilgili değil
  • 6:31 - 6:32
    bu sizinle ilgili.
  • 6:33 - 6:36
    Alzheimer'ın bir hastalık olduğuna ve
    denersek onu yenebileceğimize dair
  • 6:36 - 6:39
    farkındalık yaratmanıza ihtiyacımız var.
  • 6:39 - 6:41
    Diğer hastalıklar söz konusu olduğunda
  • 6:41 - 6:44
    hastalar ve aileleri daha fazla
    araştırma için ücret ödüyor
  • 6:44 - 6:47
    ve hükümete, ilaç endüstrisine,
    bilim adamlarına ve uygulayıcılara
  • 6:47 - 6:49
    daha fazla baskı yapıyorlar.
  • 6:49 - 6:54
    Bu,1980'lerin sonlarında HIV için
    geliştirilecek tedaviler için gerekliydi.
  • 6:54 - 6:58
    Bugün aynı gayreti kanseri
    yenmek için de görüyoruz.
  • 6:58 - 7:03
    Ama Alzheimer hastaları sıklıkla
    kendileri için seslerini yükseltemiyorlar.
  • 7:03 - 7:07
    Aileleri, gizli kurbanlar, sevdiklerinin
    gece gündüz bakımını üstleniyor ve
  • 7:07 - 7:10
    dışarıya çıkıp değişim isteyemeyecek
    kadar çok yorgun düşüyorlar.
  • 7:11 - 7:14
    Yani, gerçekten iş size kalıyor.
  • 7:16 - 7:19
    Alzheimer çoğunlukla
    genetik bir hastalık değil.
  • 7:19 - 7:21
    Beyni olan herkes risk altında.
  • 7:22 - 7:27
    Bugün Auguste gibi 40 milyon hasta var
  • 7:27 - 7:30
    kendileri için gereken değişimi
    onlar başlatamıyor.
  • 7:30 - 7:31
    Seslerinin duyulmasına ve
  • 7:32 - 7:34
    tedavi isteklerine yardım edin.
  • 7:35 - 7:36
    Teşekkürler.
  • 7:37 - 7:40
    (Alkışlar)
Title:
Alzheimer normal yaşlanma değildir - ve onu nasıl tedavi edebiliriz
Speaker:
Samuel Cohen
Description:

Dünya çapında 40 milyon insan Alzheimer hastalığından etkilenmektedir ve gelecek yıllarda bu sayının sert bir şekilde artması bekleniyor. Fakat yüzyıl kadar önce sınıflandırılması yapıldığından beri hastalığa karşı savaşta gerçek bir ilerleme kaydedilemedi. Bilim insanı Samuel Cohen Alzheimer araştırmaları laboratuvarında yapılan yeni bir buluşu ve bir umut mesajını paylaşıyor. "Alzheimer bir hastalık" diyor Cohen " ve onu tedavi edebiliriz."
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:53

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.