< Return to Video

Jak używam sonaru, żeby poruszać się po świecie

  • 0:01 - 0:08
    (Klikanie)
  • 0:08 - 0:12
    Urodziłem się
    z obustronnym siatkówczakiem,
  • 0:12 - 0:14
    rakiem siatkówki.
  • 0:15 - 0:18
    Usunięto mi prawe oko,
  • 0:18 - 0:21
    gdy miałem 7 miesięcy.
  • 0:21 - 0:25
    Miałem 13 miesięcy,
    kiedy usunęli mi lewe oko.
  • 0:26 - 0:31
    Kiedy przebudziłem się po tej operacji,
  • 0:31 - 0:35
    najpierw wyszedłem z łóżeczka
  • 0:35 - 0:39
    i zacząłem błądzić
    po oddziale intensywnej terapii,
  • 0:40 - 0:43
    pewnie szukając tego, kto mi to zrobił.
  • 0:43 - 0:45
    (Śmiech)
  • 0:47 - 0:50
    Najwyraźniej błąkanie się po oddziale
  • 0:50 - 0:54
    bez oczu nie było dla mnie problemem.
  • 0:54 - 0:56
    Problemem było, że mogą mnie złapać.
  • 0:58 - 1:01
    Wyobrażenia o ślepocie
  • 1:01 - 1:04
    są dla niewidomych
  • 1:04 - 1:08
    o wiele bardziej przerażające
    niż sama ślepota.
  • 1:09 - 1:13
    Pomyślcie przez chwilę
    o własnych wyobrażeniach o ślepocie.
  • 1:13 - 1:17
    Pomyślcie o swojej reakcji,
    kiedy wszedłem na scenę,
  • 1:17 - 1:21
    o perspektywie własnej ślepoty
  • 1:21 - 1:25
    albo o ślepnącej bliskiej osobie.
  • 1:25 - 1:31
    To przerażenie jest
    dla większości z nas niepojęte,
  • 1:31 - 1:33
    ponieważ ślepotę uważa się
  • 1:33 - 1:39
    za przejaw ignorancji i nieświadomości,
  • 1:39 - 1:47
    narażenie na potworności nieznanego mroku.
  • 1:47 - 1:48
    Jak poetycko.
  • 1:49 - 1:53
    Na szczęście dla mnie,
    moi rodzice nie byli poetyccy.
  • 1:53 - 1:55
    Byli pragmatyczni.
  • 1:55 - 2:01
    Rozumieli, że ignorancja i lęk
    to kwestie umysłu,
  • 2:01 - 2:05
    a umysł można przystosować.
  • 2:05 - 2:09
    Uważali, że z czasem powinienem
  • 2:09 - 2:14
    cieszyć się tymi samymi swobodami
    i obowiązkami, co wszyscy inni.
  • 2:14 - 2:16
    Jak mówili: miałem się wyprowadzić,
  • 2:16 - 2:19
    co zrobiłem w wieku 18 lat,
  • 2:19 - 2:21
    płacić podatki.
  • 2:21 - 2:24
    Dzięki. (Śmiech)
  • 2:26 - 2:31
    Znali różnicę między miłością i lękiem.
  • 2:31 - 2:36
    Lęk paraliżuje nas w obliczu wyzwania.
  • 2:36 - 2:39
    Wiedzieli, że ślepota
    będzie znacznym wyzwaniem.
  • 2:39 - 2:42
    Nie wychowano mnie w lęku.
  • 2:42 - 2:45
    Postawili moją wolność nade wszystko,
  • 2:45 - 2:49
    ponieważ tak robi miłość.
  • 2:49 - 2:53
    Jak dzisiaj daję sobie radę?
  • 2:54 - 2:57
    Świat to dużo większy oddział szpitalny.
  • 2:57 - 3:01
    Na szczęście mam swoją
    zaufaną, długą laskę,
  • 3:01 - 3:04
    dłuższą niż laski używane
    przez większość niewidomych.
  • 3:04 - 3:07
    Nazywam ją buławą wolności.
  • 3:07 - 3:09
    Powstrzyma mnie, na przykład,
  • 3:09 - 3:14
    od niezbyt godnego opuszczenia sceny.
  • 3:14 - 3:15
    (Śmiech)
  • 3:15 - 3:17
    Widzę tę wysoką krawędź.
  • 3:18 - 3:22
    Uprzedzali nas wcześniej,
    że każde możliwe nieszczęście
  • 3:22 - 3:25
    spotkało już prelegentów na tej scenie.
  • 3:25 - 3:27
    Nie chcę ustanowić nowego precedensu.
  • 3:28 - 3:30
    Ale poza tym,
  • 3:30 - 3:34
    słyszeliście pewnie, że klikałem
    przy wchodzeniu na scenę.
  • 3:34 - 3:35
    (Klikanie)
  • 3:35 - 3:36
    Klikałem językiem.
  • 3:36 - 3:40
    Są to krótkie dźwięki,
  • 3:40 - 3:45
    które rozchodzą się i odbijają
    od powierzchni dookoła,
  • 3:45 - 3:46
    jak sonar nietoperza,
  • 3:46 - 3:52
    i wracają do mnie z wzorami
    i informacjami,
  • 3:52 - 3:54
    mniej więcej tak, jak dla was światło.
  • 3:55 - 3:59
    A mój mózg, dzięki rodzicom,
  • 3:59 - 4:04
    został pobudzony do tworzenia obrazów
    w korze wzrokowej,
  • 4:04 - 4:07
    którą nazywamy teraz systemem obrazowania,
  • 4:07 - 4:11
    z tych informacji,
    podobnie jak wasze mózgi.
  • 4:11 - 4:14
    Nazywam ten proces miganiem sonaru.
  • 4:15 - 4:20
    W ten sposób nauczyłem się
    widzieć przez ślepotę,
  • 4:20 - 4:23
    kierować swoją podróżą
  • 4:23 - 4:28
    przez nieznany mrok własnych wyzwań,
  • 4:28 - 4:31
    które dały mi tytuł
  • 4:31 - 4:35
    "niezwykłego Batmana".
  • 4:35 - 4:38
    Batmana zaakceptuję.
  • 4:38 - 4:41
    Nietoperze są fajne. Batman jest fajny.
  • 4:41 - 4:47
    Ale nie wychowano mnie, bym myślał,
    że jestem niezwykły.
  • 4:48 - 4:52
    Zawsze uważałem,
    że jestem podobny do każdego,
  • 4:52 - 4:57
    kto przemierza nieznany mrok
    własnych wyzwań.
  • 4:57 - 5:01
    Czy to takie niezwykłe?
  • 5:01 - 5:04
    Nie używam oczu, używam mózgu.
  • 5:05 - 5:07
    Ktoś gdzieś musi myśleć,
  • 5:07 - 5:11
    że to niezwykłe,
    inaczej nie byłoby mnie tutaj,
  • 5:11 - 5:14
    ale zastanówmy się nad tym przez chwilę.
  • 5:15 - 5:18
    Każdy, kto zmaga się
  • 5:18 - 5:22
    albo kiedyś zmagał się z wyzwaniem,
  • 5:22 - 5:24
    niech podniesie rękę.
  • 5:25 - 5:27
    Szum. OK.
  • 5:27 - 5:30
    Dużo rąk w górze, chwila, niech policzę.
  • 5:30 - 5:33
    (Klikanie)
  • 5:34 - 5:37
    To zajmie chwilę.
    (Klikanie) (Śmiech)
  • 5:37 - 5:38
    Jest dużo rąk w górze.
  • 5:38 - 5:41
    Trzymajcie je, mam pomysł.
  • 5:41 - 5:46
    Ci, który używają mózgów
    do pokonywania tych wyzwań,
  • 5:46 - 5:49
    niech opuszczą ręce.
  • 5:50 - 5:53
    Każdy, kto wciąż ma rękę w górze,
  • 5:53 - 5:58
    ma swoje własne wyzwania. (Śmiech)
  • 5:58 - 6:01
    Wszyscy mierzymy się z wyzwaniami
  • 6:01 - 6:05
    i wszyscy mierzymy się
    z nieznanym mrokiem,
  • 6:05 - 6:09
    który jest obecny w większości wyzwań,
    i którego większość z nas się boi.
  • 6:09 - 6:13
    Ale wszyscy mamy mózgi,
  • 6:13 - 6:17
    które pozwalają nam
  • 6:17 - 6:23
    kierować podróżą przez te wyzwania.
  • 6:24 - 6:28
    Dobry przykład: przyszedłem tutaj
  • 6:28 - 6:35
    (Klikanie) i nie powiedzieli mi,
  • 6:35 - 6:38
    gdzie jest mównica.
  • 6:38 - 6:41
    Nie można ufać ludziom z TED.
  • 6:43 - 6:45
    "Sam sobie znajdź" - powiedzieli.
  • 6:45 - 6:48
    (Śmiech)
  • 6:49 - 6:53
    Sprzężenie zwrotne
    nagłośnienia nie pomaga.
  • 6:53 - 6:56
    Teraz rzucę wam wyzwanie.
  • 6:56 - 7:00
    Zamknijcie wszyscy oczy
    tylko na chwilę, dobrze?
  • 7:00 - 7:04
    Nauczycie się czegoś o migającym sonarze.
  • 7:04 - 7:05
    Wydam z siebie dźwięk.
  • 7:05 - 7:09
    Będę trzymał ten panel przed sobą,
    ale nie będę nim ruszał.
  • 7:09 - 7:11
    Tylko słuchajcie dźwięku przez chwilę.
  • 7:13 - 7:19
    Szzzzzzzzzz.
  • 7:19 - 7:21
    Nic interesującego.
  • 7:21 - 7:24
    Teraz słuchajcie, co się stanie
    z tym samym dźwiękiem,
  • 7:24 - 7:26
    kiedy ruszę panelem.
  • 7:27 - 7:33
    Szzzzzzzzzz.
    (Dźwięk podnosi się i opada)
  • 7:38 - 7:42
    Nie znasz potęgi Ciemnej Strony.
  • 7:42 - 7:43
    (Śmiech)
  • 7:43 - 7:46
    Nie mogłem się oprzeć.
  • 7:48 - 7:50
    Trzymajcie oczy zamknięte,
  • 7:50 - 7:52
    słyszeliście różnicę?
  • 7:52 - 7:55
    Upewnijmy się.
  • 7:55 - 7:57
    Wyzwanie dla was,
  • 7:57 - 8:02
    powiedzcie "teraz", kiedy usłyszycie,
    że panel zaczyna się ruszać.
  • 8:02 - 8:05
    Zrelaksujmy się.
  • 8:08 - 8:12
    Szzzzzzzz.
  • 8:12 - 8:14
    Publiczność: Teraz.
    Daniel Kish: Świetnie.
  • 8:14 - 8:15
    Otwórzcie oczy.
  • 8:15 - 8:20
    Dobrze. Jeszcze tylko kilka centymetrów
  • 8:20 - 8:22
    i zauważylibyście różnicę.
  • 8:22 - 8:24
    Doświadczyliście sonaru.
  • 8:26 - 8:29
    Wszyscy bylibyście świetnymi niewidomymi.
    (Śmiech)
  • 8:29 - 8:31
    Spójrzmy, co się stanie,
  • 8:31 - 8:35
    kiedy na ten proces aktywacji
  • 8:35 - 8:39
    przeznaczy się trochę czasu i uwagi.
  • 8:39 - 8:42
    (Wideo) Juan Ruiz: To tak,
    jakbyście wy widzieli oczami,
  • 8:42 - 8:45
    a my uszami.
  • 8:45 - 8:49
    Brian Bushway: To nie kwestia
    cieszenia się bardziej albo mniej,
  • 8:49 - 8:51
    chodzi o cieszenie się inaczej.
  • 8:51 - 8:55
    Shawn Marsolais: Idzie w poprzek.
    DK: Tak.
  • 8:55 - 8:58
    SM: A teraz stopniowo opada.
  • 8:58 - 9:00
    DK: Tak!
    SM: To niesamowite!
  • 9:00 - 9:04
    Jakbym widział samochód. O matko!
  • 9:10 - 9:12
    J. Louchart: Uwielbiam być ślepy.
  • 9:12 - 9:16
    Gdybym miał okazję, szczerze,
    nie wróciłbym do widzenia.
  • 9:16 - 9:19
    JR: Im większy jest cel,
    tym więcej napotkasz przeszkód,
  • 9:19 - 9:22
    a po drugiej stronie tego celu
  • 9:22 - 9:23
    jest zwycięstwo.
  • 9:23 - 9:29
    [Po włosku]
  • 9:29 - 9:38
    (Brawa)
  • 9:38 - 9:42
    DK: Czy ci ludzie
    wyglądali na przerażonych?
  • 9:42 - 9:44
    Nie bardzo.
  • 9:44 - 9:47
    Przeprowadziliśmy trening aktywacyjny
  • 9:47 - 9:50
    dla dziesiątek tysięcy niewidomych
    i widzących osób z różnych środowisk
  • 9:50 - 9:53
    w prawie 40 krajach.
  • 9:53 - 9:57
    Kiedy niewidomi uczą się widzieć,
  • 9:57 - 10:00
    widzący wyglądają na zainspirowanych
  • 10:00 - 10:05
    i chcą się nauczyć widzieć na ich sposób
    lepiej, wyraźniej, z mniejszym lękiem,
  • 10:07 - 10:13
    bo to przykład ogromnych możliwości
    drzemiących w każdym,
  • 10:13 - 10:19
    żeby przechodzić każdy rodzaj wyzwania,
    w każdej formie ciemności,
  • 10:19 - 10:22
    żeby odkrywać to, co niewyobrażalne,
  • 10:22 - 10:28
    kiedy jesteśmy aktywowani.
  • 10:28 - 10:34
    Życzę wam wszystkim jak najbardziej
    uaktywniającej podróży.
  • 10:34 - 10:35
    Dziękuję bardzo.
  • 10:35 - 10:43
    (Brawa)
  • 10:44 - 10:46
    Chris Anderson: Daniel, przyjacielu.
  • 10:46 - 10:51
    Wiem, że możesz widzieć,
    że są tu spektakularne owacje na stojąco.
  • 10:51 - 10:54
    Dziękuję za niecodzienne wystąpienie.
  • 10:54 - 11:00
    Jeszcze jedno pytanie
    o twój wewnętrzny świat.
  • 11:00 - 11:05
    Myślimy, że mamy w swoim świecie rzeczy,
    których ty, jako niewidomy, nie masz,
  • 11:05 - 11:07
    ale jak wygląda twój świat?
  • 11:07 - 11:10
    Co masz, czego my nie mamy?
  • 11:10 - 11:13
    DK: 360-stopniowy widok,
  • 11:13 - 11:17
    mój sonar działa prawie tak dobrze
    za mną, jak przede mną.
  • 11:17 - 11:18
    Działa za rogami.
  • 11:18 - 11:21
    Działa przez powierzchnie.
  • 11:22 - 11:27
    Ogólnie, jest to rodzaj
    rozmytej trójwymiarowej geometrii.
  • 11:27 - 11:31
    Jeden z moich uczniów,
    który jest teraz instruktorem,
  • 11:31 - 11:34
    kilka miesięcy po utracie wzroku
  • 11:34 - 11:36
    siedział w swoim trzypiętrowym domu
  • 11:36 - 11:40
    i zauważył, że może słyszeć
    wszystko, co dzieje się w domu:
  • 11:40 - 11:45
    rozmowy, ludzi w kuchni, ludzi w łazience,
  • 11:45 - 11:47
    kilka pięter dalej, kilka ścian dalej.
  • 11:47 - 11:51
    Powiedział, że to jest tak,
    jak robienie prześwietlenia.
  • 11:51 - 11:55
    CA: Jak widzisz to, gdzie teraz jesteś?
  • 11:55 - 11:58
    Jak widzisz tę salę?
  • 11:58 - 12:03
    DK: Dużo głośników, szczerze mówiąc.
  • 12:04 - 12:09
    To ciekawe. Kiedy ludzie wydają dźwięki,
  • 12:09 - 12:14
    kiedy się śmieją, kiedy się wiercą,
    kiedy piją albo wydmuchują nos
  • 12:14 - 12:17
    albo cokolwiek, słyszę wszystko.
  • 12:17 - 12:20
    Słyszę najmniejszy ruch każdej osoby.
  • 12:20 - 12:23
    Naprawdę nic nie ucieka mojej uwadze,
  • 12:23 - 12:24
    a do tego, z perspektywy sonaru,
  • 12:24 - 12:30
    rozmiar pomieszczenia,
    krzywizna widowni dookoła sceny,
  • 12:30 - 12:34
    wysokość pomieszczenia.
  • 12:34 - 12:37
    Wszystko to trójwymiarowa
    geometria powierzchni
  • 12:37 - 12:39
    dookoła mnie.
  • 12:39 - 12:41
    CA: Wykonałeś spektakularną pracę,
  • 12:41 - 12:44
    pomagając nam wszystkim
    widzieć świat inaczej.
  • 12:44 - 12:46
    Naprawdę bardzo za to dziękuję.
    DK: Dziękuję.
  • 12:46 - 12:50
    (Brawa)
Title:
Jak używam sonaru, żeby poruszać się po świecie
Speaker:
Daniel Kish
Description:

Daniel Kish jest niewidomy odkąd skończył 13 miesięcy, ale nauczył się „widzieć" za pomocą formy echolokacji. Klika językiem i wysyła krótkie dźwięki, które odbijają się od powierzchni w otoczeniu i wracają do niego, pomagając mu zrozumieć przestrzeń dookoła. W porywającej prelekcji Kish demonstruje, jak to działa i prosi nas o odrzucenie lęku przed „mrokiem nieznanego".

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:03

Polish subtitles

Revisions