< Return to Video

بوچی ئەم پرسیاران دکەین؟ | مایکل "ڤیساوس" ستیڤنس |TEDxVienna

  • 0:20 - 0:24
    باشترین جورێ پەنیری چییە
    کو بکاربینی بو گرتنا هرچەکێ؟
  • 0:26 - 0:28
    کەسەک لڤێرێ دزانیت؟
  • 0:28 - 0:31
    چ پێ نەڤێت، بەرسڤ:
    - وەرە ڤێرە هرچێ یە.
  • 0:31 - 0:32
    کەمێمبێرت!
  • 0:32 - 0:33
    (پێکەنین)
  • 0:33 - 0:34
    کەمێمبێرت!
  • 0:34 - 0:36
    (دەست قوتان)
  • 0:37 - 0:38
    سوپاس بو هەوە.
  • 0:39 - 0:43
    من سەرەکێ تژی ژ یارییێن
    گرێدای بپەیڤا پەنیری ڤە یێ هەی،
  • 0:43 - 0:47
    بەلـێ پا ژمن یا هاتییە داخواز کرن
    کو بکورتترین شێوە بهێلم.
  • 0:47 - 0:48
    (پێکەنین)
  • 0:49 - 0:52
    ئەرێ پارچا پەنیری چ گوت
  • 0:52 - 0:54
    دەمێ بەرێ خوە دایە قودیکێ(عەینێ)؟
  • 0:57 - 1:01
    نەخێر. ئەوێ گوت، "هالومی."
    جورەکێ دی یێ پەنیرییە
  • 1:01 - 1:02
    (پێکەنین)
  • 1:02 - 1:04
    چەوانی ئەز!
  • 1:04 - 1:09
    ما چ بێژم هەڤالان؟
    ئەز حەز ژپەنیرەکێ باش دکەم.
  • 1:10 - 1:13
    [بوچی؟]
    بوچی؟
  • 1:13 - 1:15
    ئەز نزانم؛
  • 1:15 - 1:17
    ژبەرکو پەنیر بکەنی نە، مانە وەسایە؟
  • 1:18 - 1:20
    بوچی؟
  • 1:20 - 1:23
    ئێ باشە، ژبەرکو ئەگەرەکێ
    سەرسورهێنەر یێ هەی.
  • 1:23 - 1:26
    تو هەستپێدکەی کوتو گەلەکیێ ژیری بوماوێ
    چرکەیەکێ هەتاتو دووجارکی درامانێ دگەهی.
  • 1:27 - 1:28
    بوچی؟
  • 1:29 - 1:32
    ژبەرکو زمان بڤی شێوەی کاردکەت.
  • 1:34 - 1:37
    باشە، ئەز تێگەهشتم کا ئەڤ سلایدە چ دکەن.
  • 1:37 - 1:41
    ئەڤە یێ یاریا "بوچی" دکەن
  • 1:41 - 1:44
    ئەو جهێ تو بەردەوام پرسیار دکەی،
    "بوچی، بوچی، بەلـێ پا بوچ؟"
  • 1:44 - 1:46
    پشتی هەر تشتەکێ کەسەک دبێژیت.
  • 1:46 - 1:48
    زاروک هەمی دەمان وێ چەندێ ئەنجام ددەن
  • 1:49 - 1:53
    و لسەر گەنجان پێتڤییە پتر ڤێ چەندێ بکەن.
  • 1:53 - 1:55
    ترانادکەم. وەنەکەن.
    تشتەکێ ئیزعاجە.
  • 1:55 - 1:57
    (پێکەنین)
  • 1:58 - 2:02
    تو دووبارە پرسیار دکەی، بوچی، و جارەکا دی،
    و جارەکا دی و بەردەوامییێ ددەیێ.
  • 2:02 - 2:05
    هەتا ئەگەر ڕۆژەکێ ، ئەم
  • 2:05 - 2:08
    هەمی رەفتارێن فیزیایی،
    و یاساییێن زانستی،
  • 2:08 - 2:13
    و هیڤی، و خەون، و پەشێمانی
    شروڤە بکەین بهاوکێشەکا چەلەنگ و تەمام.
  • 2:13 - 2:17
    تو هێشتا دشێی پرسیار بکەی و بێژی،
    "بوچی؟ بوچی ژهەمییا ئەو هاوکێشە؟
  • 2:17 - 2:22
    بوچی گەردوون بهندەک هاوکێشەییێن دی
    یێن جیاواز کارناکەت؟"
  • 2:22 - 2:27
    ڤێجا، بەلـێ ئە؛ یاریا بوچی
    براستی ژی یا مزعجە. و ئیزعاجێ دکەت،
  • 2:27 - 2:29
    و ئەز بڤێ یاریێ ژیانا خوە دبەمە سەر.
  • 2:31 - 2:33
    ئەڤە چەند سالەکن، هەمی حەفتییان،
  • 2:33 - 2:38
    ئەز یێ لدویف پرسیارەکا مەزن چوویم
    پرسیارەکا بوچی یا بکەنی.
  • 2:38 - 2:41
    ئەز یێ لدویف بیردوزێن ڤێ دوماهییێ
    یێن زانستی، و بیرکارییێ چوویم
  • 2:41 - 2:43
    لپشت هەمی جورێن تشتا.
  • 2:43 - 2:48
    ئەز ڤێ چەندێ دکەنالـێ خو
    یێ یوتیوبی دا دکەم: ڤیساوس.
  • 2:48 - 2:52
    تو دبینی، ڤیساوس، دچەند سالـێن بووری دا،
    بشێوەیەکێ نەهێتە باوەرپێکرن یێ مەزن بووی.
  • 2:52 - 2:53
    بزەحمەتە کو بهێتە باوەرکرن.
  • 2:53 - 2:57
    نوکە پتر ژ ٣٠ ملیون تەماشەڤانان
    بەرێ خوە ددەنە کەنالـێ من هەر هەیڤ،
  • 2:57 - 3:00
    دگەل پێنج ملیونونیڤ دویفکەتییان
    سەبسکرایبەران
  • 3:00 - 3:03
    مەزن دبیت برێژا ١٠،٠٠٠ دویفکەتییان
    هەر روژێ.
  • 3:04 - 3:07
    تشتەکێ گەلەک جانە.
    ئەز حەز ژێ دکەم.
  • 3:07 - 3:10
    ئەز هندەک پرسیارێن گەلەک بێ ڕامان دکەم.
  • 3:10 - 3:14
    بو نموونە، "ئەرێ هەر تشتەکی
    براستی ژی هەبینا خوە هەیە؟"
  • 3:14 - 3:18
    ئەڤە چ پرسیارە! دێ چەوا
    شێی بەرسڤا ڤێ چەندێ دەی؟
  • 3:18 - 3:20
    ئـێ باشە، ئەڤە نە مەرەما سەرەکییە.
  • 3:20 - 3:22
    مەرەم ئەوە کو خەلکی بەرەف
    خوەڤە بکێشی بپرسیارەکا مەزن،
  • 3:22 - 3:25
    وەل وانا بکە لبەرسڤێ بگەرن،
    و هەردەمێ ئەو هاتنە وێرێ،
  • 3:25 - 3:29
    ژنیشکەکێ ڤە ئەوا فێری
    کومەکا تشتان دەربارەی گەردوونی بکە
  • 3:29 - 3:30
    (پێکەنین)
  • 3:30 - 3:35
    هندەک نموونە ژوان پرسیارێن دی یێن من کرین:
  • 3:37 - 3:39
    کێشا سیتافکێ - سیبەرێ چەندە؟
  • 3:40 - 3:44
    رامانا وێ چەندێ چییە کو پرسیارەکا بڤی
    شێوەی بکەی، "سیتافک - سیبەر چ تشتە؟"
  • 3:46 - 3:48
    قودیک یا چ رەنگە؟
  • 3:49 - 3:52
    دبەرسڤدانا ڤێ پرسیارێدا،
    تودشێی گەلەکـێ شروڤە بکەی
  • 3:52 - 3:55
    دەربارەی رەنگڤەدانا ڕوناهییێ،
    فیزیایا ڕوناهییێ.
  • 3:55 - 3:59
    ئەڤە ئێکە ژپرسیارێن ئەز گەلەک حەز ژێ دکەم،
    "بوچی تشت - بترسن؟"
  • 3:59 - 4:00
    (پێکەنین)
  • 4:02 - 4:06
    پترییا جاران ئەز دچمە دناڤ دەروونناسییێ دا
    - بسپورییا من پتر دوی بواری دا یە -
  • 4:06 - 4:12
    بەلـێ پا پرسیارەکا هەی هێشتا من بەرسڤ
    نەدایە، - هیڤیدارم، کەسەک لڤێرە بزانیت -
  • 4:12 - 4:16
    هیڤیدکەم بێژە من ئەرێ بوچی
    دبێژنە ڤێرە 'بنێ - یان خوارێ یا' تە
  • 4:16 - 4:18
    ئەگەر ئەوبشێوەیەکێ تەکنیکی
    لنیڤەکا لەشێ تە بیت؟
  • 4:18 - 4:19
    (پێکەنین)
  • 4:19 - 4:20
    تشتەکێ بێ رامانە.
  • 4:20 - 4:22
    بەلـێ پا ئەڤە پرسیارەکا گەلەک باشە.
  • 4:22 - 4:26
    ئەز هەمی دەمان پرسیاران دکەم،
    بەلـێ پا ئەڤرو، ئەڤەیە پرسیارا من.
  • 4:28 - 4:30
    ئەرێ بوچی ئەم پرسیاران دکەین؟
  • 4:31 - 4:33
    بێ ترانە. مەرەمامن
    ئەوە، چ مفا تێدایە؟
  • 4:33 - 4:37
    بو کێ یا گرنگە کا بوچی تشت بترسن؟
    هەما ئەو بترسن و خلاس و چوو.
  • 4:37 - 4:39
    بو کێ یا گرنگە کا بوچی دبێژنە ڤێ بنێ من؟
  • 4:39 - 4:41
    تشتەکێ پیسە، وێ چەندێ نەکە ڤە.
  • 4:45 - 4:46
    پرسیار.
  • 4:47 - 4:53
    ئەرێ دێ چەوا وەل خەلکی کەم
    کو پتر گرنگییێ بدەنە ڤان پرسیاران؟
  • 4:53 - 4:56
    بتایبەتی وان کەسێن هزردکەن
    کو فێربین تشتەکێ بێ سەبرە.
  • 4:57 - 5:03
    من دڤێت هوسا باوەر بکەم کو سنورێن
    ئەو تشتێن تو دشێی حەزا خوە بدانییە سەر
  • 5:03 - 5:05
    دبێ سنورن.
  • 5:05 - 5:07
    و ئەڤە چیروکا منە.
  • 5:08 - 5:11
    بەری شەش سالان من دەستپێکر
    بدروستکرنا ڤیدیویێن یوتیوبی،
  • 5:11 - 5:14
    بەلـێ بتنێ لئەڤان دووماهییا من دەستپێکر
    بدروستکرنا ڤیدیویێن شروڤەکرنێ.
  • 5:14 - 5:16
    ئەزنزانم بوچی هندە گیرووبیم.
  • 5:16 - 5:19
    دژیانا خوە هەمییێ دا
    ئەز یێ تشتا شروڤە دکەم .
  • 5:19 - 5:24
    ژبلی، پترییا دەمان،
    من بتنێ شروڤە دکر، بدەنگەکێ بلند.
  • 5:24 - 5:28
    هەمی دەمان؛ دەمێ ئەز یێ بتنێ
    ئەز دگەل خوە دئاخڤم.
  • 5:28 - 5:31
    ئەگەر توبدویفمن کەتبای دەمێ من هزرنەدکر
    چ کەسەک یێ لدەوروبەر،
  • 5:31 - 5:35
    دا تە گوهـ لمن بیت بشروڤکەرنا
    مەزنترین تشتێن گرێدای بجیهانێ ڤە.
  • 5:35 - 5:37
    دبیت، تشتەکێ پیچەک یێ عەجێب و غەریب بیت.
  • 5:39 - 5:42
    تشتەکێ گەلەک عەجێب وغەریبە،
    بەلـێ پا بوومن، رێکەکا گەلەک باشە،
  • 5:42 - 5:47
    بومن داکو بزانم کو ئەز پیچەکێ پتر دزانم
    ئەوا ئەز دەربارەی دئاخڤم براستی ژی
  • 5:47 - 5:49
    ئەگەر ئەز بشێم بشێوەیێ ئاخفنتێ شروڤە بکەم.
  • 5:51 - 5:53
    هەروەکی ئەلبێرت ئەنشتاینی گوتی،
  • 5:53 - 5:58
    "ئەگەر تو نەشێی بشێوەیەکێ سادە شروڤە بکەی،
    تو تێرا خوە باش تێناگەهی."
  • 5:58 - 6:02
    دەمێ ئەز سنێلەک، ئەز بسەر پروگرامەکێ
    کێبرکێ یێ ئاخفتنێ هەلبیم
  • 6:02 - 6:05
    و ئێک ژ بوویەران ئاخفنتا پێزانینان بی،
  • 6:05 - 6:09
    کو تێدا لسەر تە پێتڤییە ئاخفتنەکێ بنڤێسی
    و تشتەکی بو دادڤانان شروڤە بکەی،
  • 6:09 - 6:13
    و پاشی پوینت و مەدالییان دا وەرگری
    ئەگەر تو تێرا خوە یێ باش بای.
  • 6:13 - 6:18
    ئێکەم ئاخفتنا من یا گەهاندنا
    زانیارییان دەربارەی کەچەپێ بو:
  • 6:20 - 6:23
    مێژوویا کەچەپێ.
    بنەمایێ ناڤی،
  • 6:23 - 6:27
    شێوازێن وێ یێن یاسایی، فیزیاییا
    تیراتییا وێ، و کا چەوا دەردکەڤیت.
  • 6:27 - 6:31
    ئەو تشتەکێ گەلەک نێرد - غەریب بی.
  • 6:31 - 6:36
    بەلـێ پا دئێکەمین، ئێکەمین بەریکانا
    ئاخفتنا گشتی دا یا من پشکداری تێداکری
  • 6:36 - 6:39
    ئەز بیمە سەرکەفتییێ ئێکێ.
  • 6:39 - 6:40
    هێی!
  • 6:40 - 6:42
    (دەست قوتان)
  • 6:42 - 6:43
    بەرێ خوە بدەنە ئەوێ هە.
  • 6:43 - 6:44
    (دەست قوتان)
  • 6:46 - 6:50
    هندەک ژپرچی لڤێرە یێ چوویە خوارێ تر لڤێرە،
    بەلـێ پا ژبلی وێ چەندێ،
  • 6:50 - 6:52
    ئەز هەمان کەسم.
  • 6:52 - 6:54
    براستیژی، ئەز هێشتا
    یێ هەمان تشت ئەنجام ددەم.
  • 6:56 - 7:00
    داکو لوێ بەریکانێ بم و تێبینییا
    دەربرینا ڕوویێ کەسەکی بکەمهەمان
  • 7:01 - 7:06
    دەمێ ئەو ژنیشکەکێ ڤە تێدگەهن
    و بتشتەکی مەندەهوش دبن،
  • 7:06 - 7:08
    بهەمان رێکا نوکە بسەرێ تە دهێت
  • 7:10 - 7:11
    ئەڤە هەستەکێ بالکێشە.
  • 7:11 - 7:13
    ئەز دوو تشتان ژڤێ چەندێ فێربیم:
  • 7:13 - 7:16
    یا ئێکێ، خەلک حەز
    ژ شروڤەکرنەکا باش دکەن.
  • 7:16 - 7:18
    ئەو لـێ دگەرن و نێچیر دکەن.
  • 7:18 - 7:22
    هەتا ئەو کەسێن دبێژن کەربێن وان ژفێرکرنێ
    ڤەدبن، وحەزژپەرتووکان، و وان تشتان ناکەن،
  • 7:22 - 7:24
    پــفف، ئەو حەز ژشروڤەکرنا دکەن.
  • 7:24 - 7:27
    یا دووێ، ئەگەر تو تێرا خوە
    ژنێزیک ڤە سەحکەیێ
  • 7:28 - 7:30
    و تو دەمێ خوە وەربگری،
  • 7:30 - 7:34
    هەر تشتەک دشێت ببیتە جهـێ
    گرنگی پێدانێ بو هەرکەسەکێ بیت
  • 7:34 - 7:37
    ژبەرکو هەمی تشت برێکەکێ دگرێداینە
    بتشتەکی ڤە کو ئەو گرنگییێ پێ ددەن.
  • 7:39 - 7:41
    ریچارد فێینمەن دگوتێ
  • 7:41 - 7:46
    "خوەشییا ڤەدیتنا تشتان"
    "پێنەک دئاشکەرا کرنێ دا".
  • 7:46 - 7:50
    و ئەز یێ ڕازی مە، بەلـێ پا ئەز هزر دکەم
    کو دبیت پیچەک پتر ژوێ چەندێ هەبیت.
  • 7:50 - 7:52
    کا دا ژڤی وێنەیێ خوە ببەین.
  • 7:52 - 7:56
    مە دڤێت دەربرینێ ژخوە بکەین،
  • 7:56 - 7:58
    هەمی کەسان دڤێت دەربرینێ ژخوە بکەن.
  • 7:58 - 8:02
    ڤێ چەندێ دکەن برێکاوێ میوزیکا گوهداریێ
    دکەن، وان جلوبەرگێن لبەرخوە دکەن،
  • 8:02 - 8:06
    ئەو رێکا پێ ڕەفتارێ دکەن، بەلـێ
    پا هەروەسا ڤێ چەندێ برێکا زانینێ ژی دکەن.
  • 8:06 - 8:09
    ئەو تشتێن ئەو دزانن
    دەربارەی ئەو تشتێن ئەو حەز ژێ دکەن،
  • 8:09 - 8:12
    تشتێن لدەف وان گرنگ، حەزێن وان.
  • 8:12 - 8:15
    من تێبینی یا کری
    کو بهێزترین پالدەر
  • 8:15 - 8:20
    لپشت کەەسەکێ کو ڤیدیویەکا من بەلاڤ دکەت،
    ڕیکلاما من دکەت بدەڤێ من،
  • 8:20 - 8:24
    براستی ژی هند گەلەک دەربارەی من نینە
    هندی دەربارەی وان.
  • 8:24 - 8:29
    "هێی! سەحکێ من چ دیت!"،
    "ئەز حەز ژڤێ دکەم."
  • 8:29 - 8:31
    "ئەز وەکی ڤێ مە."
  • 8:33 - 8:37
    هەردەمێ تو ڤیدیویەکێ بەلاڤ دکەی،
    هەردەمێ تو هەرتشتەکێ بەلاڤ دکەی.
  • 8:37 - 8:40
    پیچەک ژتایبەتمەندییێن
    وی تشتێ ڕەنگڤەدانێ لسەر تە بخوە دکەت.
  • 8:42 - 8:47
    بومن دیار بی کو ئێک ژباشترین ڕێکا کو هندەک
    گوهدارێن هوشدار بدەست خوەڤە بینی ئەوە
  • 8:48 - 8:53
    کو نەبییە کەسەک یێ کو تو هزردکەی
    کو حەزژێکەرێن تە دڤێت تو ببییێ،
  • 8:53 - 8:56
    بەلـێ پا لشوینێ، کو بێژی،
    و دروستبکەی، و وان تشتان نیشا بدەی
  • 8:56 - 9:02
    یێن کو ڕێکێ ددەنە حەزژێکەر یان قوتابیێن تە
    کو ببنە ئەو یێن وان دڤێن.
  • 9:06 - 9:08
    جارەکێ ژجارا من دڤیدیویەکێ دا باسکر،
  • 9:10 - 9:12
    "بوچی ئەسمان یێ شینە؟"
  • 9:14 - 9:19
    و لدەمێ کارکرنێ، دەمێ ئەز دناڤ ئەوا
    من دڤیای بێژم را دەرباز دبیم،
  • 9:19 - 9:20
    ئەز لهەڤ ڤێ کچێ هاتم.
  • 9:20 - 9:23
    ئەڤە براستیژی لدەمێ کارکرنێ روویدا،
    هەرن پرسیارا وێ بکەن.
  • 9:23 - 9:26
    من گوت، "ئەرێ تو
    دزانی بوچی ئەسمان یێ شینە؟"
  • 9:27 - 9:31
    ئەوێ گوت، "ئەز بێژم من دزانی کا بوچ،
    بەلـێ پا براستی ژی نە تشتەکێ گرنگ بی."
  • 9:31 - 9:34
    چ پێ نەڤێت. براستیژی وەیە.
  • 9:34 - 9:36
    و من دزانی کو ئەو چەندە
    دا بیتە ئاریشەک
  • 9:36 - 9:37
    و هوسا دەرکەفت کو ئەسمان یێ شینە
  • 9:37 - 9:41
    ژبەر وێ ڕێکا کو روناهی دشکێت
    دناڤ ڕوویێ هەوای یێ ئەردێ مە دا.
  • 9:41 - 9:43
    دبێژنە ڤێ دیاردێ
    شکەستنا ڕێیلی.
  • 9:43 - 9:47
    ڕوناهییەکا درێژاهییا شەپولـێن
    وێ یا کێم بیت پتر دشکێت،
  • 9:47 - 9:49
    ئانکو، کەسک، شین، و مور.
  • 9:49 - 9:52
    ژبەرڤێ چەندێ دەمێ توبەرێ
    خوە ددەیە ئەسمانی دوویر ژروژێ،
  • 9:52 - 9:54
    تو ڤی ئەسمانێ جوان برەنگێ شین دبینی؛
  • 9:54 - 9:56
    ئەڤە ئەو هەمی شەپولێن
    کورتن پێکڤە کوم دبنە سەر ئێک.
  • 9:56 - 10:00
    دەمێ توبشێوەیەکێ راستەوخو بەرێ خوە ددەیە
    ڕۆژێ - کو نابیت ڤێ چەندێ بکەی؛
  • 10:00 - 10:01
    هەما چ جارا وێ چەندێ نەکە -
  • 10:01 - 10:05
    تو شەپولـێن درێژتر دبینی
    ئەوێن ژوێ شکەستنێ قورتال دبن.
  • 10:05 - 10:09
    ژبەر ڤێ چەندێ روژ برەنگێ زەر
    دیار دبیت لدەمێ سپێدێ.
  • 10:09 - 10:13
    چ پێنەڤێت، دەمێ ڕوناهیا ڕۆژێ پێتڤی
    دەمی بیت داکوبشێت دناڤ گەلەک هەوایدابچیت
  • 10:13 - 10:14
    داکو بگەهیتە چاڤێ تە،
  • 10:14 - 10:16
    گەلەک شکەستن ڕوویددەن،
  • 10:16 - 10:19
    و براستیژی، بتنێ شەپولـێن درێژ
    دشێن بساخ و سلامەتی بگەهن
  • 10:19 - 10:20
    ئێکسەر ژ ڕۆژێ بەرەف مەڤە،
  • 10:20 - 10:24
    هەرژبەرڤێ چەندێ پرتەقالی دەردکەڤیت، یان
    هندەک جاران سور لدەمێ هەلاتنێ یان ئاڤابینێ
  • 10:26 - 10:29
    ئەز هزردکەم ئەڤە تشتەکێ گەلەک جانە،
    بەلـێ پا چ پێ نەڤێت، هندەک خەلک
  • 10:29 - 10:32
    - بگرە ژهندەکێن لپشت شانوویێ
    ژی نوکە -، هوسا هزر ناکەن.
  • 10:32 - 10:36
    یانژی دبیت ئەو ڤێ
    چەندێ هەر ژنوکە دزانن ژی،
  • 10:36 - 10:39
    یان دبیت زانی بایە
    ئەگەر هزرا خوە تێدا کربایە.
  • 10:39 - 10:41
    ڤێجا تو چ دکەی؟
  • 10:41 - 10:44
    ئەزیێ پێکولـێ دکەم مەزنترین
    بینەرێن دشیاندا کومڤەکەم هندی بشێم،
  • 10:44 - 10:47
    من دڤێت کو خوە نێزیکی پترین خەلکی بکەم
    و بەرەف خوەڤە بکێشم هندی دشیان دا.
  • 10:48 - 10:52
    ژبەر ڤێ چەندێ یا کو ئەز دکەم ئەوە
    ئەز خوە ئامادە دکەم بو بابەتەکی.
  • 10:52 - 10:54
    ئەڤ جارە، شکەستنا ڕێیلی.
  • 10:54 - 10:57
    من هند یا خوە فێری ڤی
    بابەتی کری هندی ئەز شیابم.
  • 10:57 - 11:00
    ئەو بەرپرسە ژ چ تشتێ دی؟
  • 11:00 - 11:04
    ئەو بناڤێ کێ ناڤ کرییە؟
    ئەوی کەسی حەز ژکێ دکر؟
  • 11:04 - 11:07
    هەر تشتەکێ ئەز بشێم ببینم
    کو دشێت ببیتە کەنجال یان تۆڕەکا باش
  • 11:07 - 11:11
    داکو مروڤێ دروست بەرەڤ خوەڤە بکێشم.
  • 11:11 - 11:14
    ڤێجا، ئەڤ جارە، من دەربارەی
    شکەستنا ڕێیلی یا خواندی،
  • 11:14 - 11:17
    و بومن دیار بی --
    بو من دیار نەبی، ئەز فێربیم،
  • 11:18 - 11:23
    کو چاڤێن شین دشینن ژبەر هەمان ئەگەر.
  • 11:25 - 11:28
    چاڤێن شین بویاغا شین
    دناڤ دا نینە.
  • 11:28 - 11:30
    ئاخ! ئەڤە دا یا
    بئێشبیت ئەگەرراستبایە.
  • 11:31 - 11:34
    ئێدی چاڤێن شین بویاغا شین دناڤ دا نینە
  • 11:34 - 11:37
    هەروەکی کا چەوا ئەسمانێ
    شین چ بویاغێن شین تێدا نینن.
  • 11:37 - 11:42
    ئەگەر تو ڕەنگینا چاڤێن من بینییە دەر،
    ئەز دێ بێژم، "ئاخ" بەلـێ پا پاشی
  • 11:42 - 11:43
    (پێکەنین)
  • 11:43 - 11:47
    بەلـێ پاشی ئەگەر تو وێ ڕەنگینێ هویر
    بکەی بو پرتێن بچویک، ئەو ئێدی یا شین نابیت
  • 11:47 - 11:51
    ئەو دێ بیتە قەهواییەکێ
    تاری یێ بسەر رەشی ڤە.
  • 11:51 - 11:54
    لشوینا ڤێ چەندێ، چاڤێن شین د شینن ژبەرکو
    لپلا مایکروسکوپی،
  • 11:54 - 11:56
    نەخشێ وان، ڕوناهییێ دشکێنیت
  • 11:56 - 12:01
    هەروەکی ئەو هەوایێ دناڤ بەرگێ مە یێ
    ئەردی دا دەمێ ڕوناهییا ڕۆژێ دشکێنیت
  • 12:01 - 12:02
    داکو ئەسمانی شین بکەت.
  • 12:03 - 12:06
    دبیت بوتە نەتشتەکێ نوی بیت
    و توبزانی بوچی ئەسمان یێ شینە،
  • 12:06 - 12:07
    دبیت تو گرنگییێ نەدەیێ،
  • 12:07 - 12:10
    بەلـێ پا دبیت تو مەندەهوش ببی بتشتەکێ
    وەکی ڤێ نمونا چاڤی.
  • 12:10 - 12:13
    ئەها دبیت ژبەرڤێ بیت ڤیدیویێن من
    بەلاڤدبن ودگەهنە هەمی جهان.
  • 12:13 - 12:16
    نە ژبەرکو ئەز یێ دینم
    بەلـێ پا ژبەرکو من دڤێت
  • 12:16 - 12:18
    هندی کەنجال و تۆڕێن دشیان دا هەبن
  • 12:18 - 12:21
    داکو هندی خەلکـێ دشێاندا بگرم
    وداکو وەل وان بکەم حەزژێ بکەن.
  • 12:21 - 12:24
    جارەکێ من ڤیدیویەک دەربارەی
    کەسکە سوران دروستکر.
  • 12:24 - 12:27
    من هزرکر، "دبیت هندەک هزربکەن
    کەسکە سور دتژینە ژکێماسییان."
  • 12:27 - 12:30
    ئەز دێ هەوە فێری کڤانێن کەسکە سورا کەم.
  • 12:30 - 12:34
    چ جورە کڤانێن دی هەنە؟
  • 12:34 - 12:38
    باشە، وەکی دەرزییەکی، وەکی گرێکەکێ...
  • 12:38 - 12:40
    ئەرێ باشە کڤان، هەر گرێکە؟
  • 12:41 - 12:45
    ئەرێ بوچی هێدفون هەمی دەمان
    دهێنە ئالوزین و دبنە گرێک؟
  • 12:45 - 12:48
    ئەز لدویف بیرکارییا لپشت ڤێ چەندێ را
    چوم؛ تشتەکێ سەرنجراکێشە.
  • 12:48 - 12:50
    (پێکەنین)
  • 12:51 - 12:53
    ئەز دێ بهویری
    بەحسێ هەمییێ بو هەوە ناکەم؛
  • 12:53 - 12:56
    هەروەسا، ئەڤە دێ رێکێ دەتەوە
    بچی وسەحکەیە ڤیدیویێن من
  • 12:56 - 12:58
    وگەلەک بەرێخوەدانا بومن
    بینن لشوینا ئێک بەرێخوەدان
  • 12:59 - 13:05
    لسالێن ١٩٥٠'یان، هارولد ئێدگێرتون
    زنجیرەکا وێنەیێن جوان یێن
  • 13:05 - 13:07
    پەقینێن ئەتومی گرتن.
  • 13:07 - 13:09
    ئەڤە پەقینەکە
  • 13:09 - 13:11
    بتنێ پشتی چەند ملی چرکەیەکان
    پشتی ڕوویدانێ،
  • 13:11 - 13:15
    دگەل ڕاوەستاندنا دەمی برێژا
    ملیارەکێ ژپارچەکا چرکێ.
  • 13:15 - 13:19
    تو دشێی وزەیا ڤێ تەپا پلازمایێ ببینی،
  • 13:19 - 13:23
    وزەیا پەقینێ یا ئەو وایرێن ئاسنی
    یێن بتاوەری ڤە دکەتە دویکێل.
  • 13:23 - 13:26
    ئەها ئەو پێیێن ڕوناهی ژێ دچیت،
    یێن زراڤ ژوێرێ دهێن.
  • 13:26 - 13:32
    کارێ وی حەزەکا نوی و بەرفرەهـ تر
    بەرەف خوەڤە کێشا بو دیاردا فیزیایی
  • 13:32 - 13:34
    بتنێ ژبەرکو ئەوی تشتەک لـێ زێدەکر
  • 13:34 - 13:37
    کو کەسێ نەدشییا
    چ بکەت ژبلی بەرێ خوە دانێ.
  • 13:38 - 13:40
    پارچەکا دەمی کو تە نەدشیا
    بتنێ بەرێ خوە بدەیێ.
  • 13:40 - 13:44
    ئەوی بشێوەیەکێ بناڤو دەنگ گوت،
    "فێلا فێرکرنێ
  • 13:45 - 13:48
    ئەوە کو برێکەکێ نیشا بدەی
  • 13:48 - 13:51
    کو بو خەلکی دیار دبیت
    دەمێ گەلەک دبیتە درەنگ ئەو فێردبن ."
  • 13:51 - 13:53
    (پێکەنین)
  • 13:53 - 13:54
    ئەڤ چەندە بومن کاردکەت.
  • 13:54 - 13:57
    ژبەرڤێ لڤان دوماهیا،من بزەحمەترین
    پرسیاروەگرت ولسەرئاخفتم،
  • 13:57 - 13:59
    بەلـێ ئەو پرسیارا
    ژهەمییا پترداخوازی لسەر،
  • 13:59 - 14:05
    "ئەرێ دێ چەوا زانم کو ئەو ڕەنگێن ئەز
    دبینم بهەمان شێوەنە بو تە ژی؟
  • 14:06 - 14:09
    ئەرێ دێ چەوا زانم کو دەمێ ئەز
    بەرێ خوە ددەمە تشتەکێ سور،
  • 14:09 - 14:12
    تو بەرێ خوە نادەیە هەمان تشت
    و وی ڕەنگی دبینی یێ ئەز دبێژمێ کەسک،
  • 14:12 - 14:15
    بەلـێ پا تودبێژیێ سور ژبەرکو
    هەمی دەمان تەهوسایا گوهـ لـێ بی،
  • 14:15 - 14:17
    وئەم ڕازی دبین،
    ولسەر ژیانا خوە بەردەوام دبین
  • 14:17 - 14:21
    و چ جارا نزانین کا چەند تێگەهشتنا مە
    ژیا ئێک و دوو جیاوازە.
  • 14:22 - 14:26
    چ تشت نینە کو دبێژنێ
    پرسیارێن ئەحمەق یان مەژی هشک،
  • 14:26 - 14:28
    هندەک پرسیارێن هەین
    وەل مەدکەن هەست بمەژیهشکیێ بکەین.
  • 14:28 - 14:30
    و ئەڤە ئێکە ژوان پرسیاران
  • 14:30 - 14:34
    ژبەرکو چ رێک نینن بومن کو خوە بەردەمە
    دمێشکێ کەسەکێ دی دا
  • 14:34 - 14:37
    داکو ئەو جیهانا ئەو دبینیت ببینم.
  • 14:37 - 14:39
    من هزرکر دبیت ئەڤە
    تشتەکێ بێزارکەر بیت بوبینەرێن من،
  • 14:39 - 14:41
    براستی بەرسڤەکا
    باش نەبی بو ڤێ پرسیارێ.
  • 14:41 - 14:43
    نەشیام بەرسڤێ بدەم
    وبابەتی بدوماهی بینم.
  • 14:43 - 14:47
    ڤێجا ژبەر ڤێ چەندێ من بەرێ خوە دا
    پتر پرسیاران بشێوەیەکێ گشتی.
  • 14:47 - 14:50
    و هندی پتر من دخواند دەربارەی وان،
    و مێژوویا وان،
  • 14:50 - 14:55
    پتر بومن دیار بی کو دبیت پرسیار
    تشتەکێ ئێکانە بیت بو مروڤان.
  • 14:57 - 15:02
    مەیمینک یێن هاتینە فێرکرن زمانێ نیشانا
    بکاربینن دابشێن دگەل مە دا تێکەلییێ بکەن.
  • 15:03 - 15:07
    ئەو دشێن بەرسڤا پرسیارێن ئالوز بدەن،
  • 15:07 - 15:11
    ئەو دشێن هزرێن خەیالی بڤەگوهێزن،
    و ئەو دشێن دەربرینا هەستێن خوە بکەن،
  • 15:11 - 15:14
    بەلـێ پا مەیمینکەکا زمانێ نیشانا دزانیت
  • 15:14 - 15:19
    چ جارا نەهاتییە دیتن کو
    پرسیارەکا بتنێ ژی بکەت.
  • 15:22 - 15:26
    داخوازکرنا پێزانینا ژبونەوەرەکی
    ڤێ پێشنیارێ دئافرینیت
  • 15:26 - 15:31
    بونەوەرێندی، بهەررێکەکادی یاهەبیت، دشێن
    خوە بگەهیننە پێزانینا بشێوازەکێ تو نەشێی؛
  • 15:31 - 15:34
    کو ئەوانا حەز و ئامانجێن ئێکانە،
    و جودا ژتە یێن هەین.
  • 15:34 - 15:36
    پتریا جارا دبێژنە ڤێ چەندێ
    بیردوزا مێشکی،
  • 15:36 - 15:40
    وتشتەکێ گەلەک بزەحمەتە نیشان بدەی
    کو گیانەوەران تشتەکێ هوسا یێ هەی.
  • 15:41 - 15:44
    بەلـێ چ پێنەڤێت، ئەم بمێشکێ خوە
    هەست بهەبینا وان دکەین.
  • 15:44 - 15:46
    شامپانزی دزیرەکن،
  • 15:46 - 15:51
    بەلـێ دیارە ئەونەشێن دتاقیکرنەکا، بسانەهی
    دا بسەرکەڤن - کا دێ بو لایێ کێ چن
  • 15:51 - 15:54
    داکو خوارنێ بدەست خوەڤە
    بینن یا کو هاتییە ڤەشارتن دژوورەکێ ڤە:
  • 15:54 - 15:59
    کەسەکی کو بدروستاهی یێ دژوورێ ڤە
    و دیت کا خوارن لکیڤە هاتییە ڤەشارتن،
  • 15:59 - 16:01
    یان کەسەکی کو ئەوژی دژوورێ ڤە بی،
  • 16:01 - 16:04
    بەلـێ پا سەتلەک لسەر سەرێ وان
    بی روژێ هەمییێ.
  • 16:06 - 16:12
    ئەرێ گیانەوەر دشێن پرسیارا بکەن یان نە
    ئەڤ چەندە هێشتا نەهاتییە ئێک لا کرن.
  • 16:13 - 16:20
    بەلـێ پشتی خواندنا ڤان هەمی تشتان، دیاربی
    پرسیار براستیژی تشتەکێ گەلەک تایبەتن.
  • 16:21 - 16:24
    ئەم وان دکەین ژبەرکو تشتەکێ خوشە.
  • 16:24 - 16:27
    فێربینا تشتان سەربوورەکا
    بکەیفە و تژییە ژخوشییا،
  • 16:27 - 16:30
    ئەڤە ئەوە یا فێینمەنی دگوتێ،
    "پێنەک دئاشکەرا کرنێ دا".
  • 16:30 - 16:31
    ئەم پرسیاران ژی دکەین
  • 16:31 - 16:35
    ژبەرکو فێربینا تشتا ڕێکێ ددەتە مە
    وان تشتێن ئەم حەزژێ دکەین ئاشکەرا بکەین
  • 16:36 - 16:39
    ونیشا وان بدەین ئەم دەربارەی وی چ
    دزانین، نیشا وان بدەین ئەم چ تشتین.
  • 16:39 - 16:44
    بەلـێ پا ئەم پرسیارا
    دکەین ژبەرکو ئەم دشێین ژی؛
  • 16:44 - 16:49
    ژبەرکو بشێوەیەکێ جیاواز لڤێرە لسەرئەردی،
    ئەم دزانین کەسێن دی دشێن هاریکارییێ بکەن.
  • 16:50 - 16:54
    و ئەڤە ئەگەرەکێ مەزنە
    داکو پتر و پتر پرسیاران بکەین،
  • 16:54 - 16:57
    داکو پتر بوچی و بوچییان ساخ کەینەڤە.
  • 16:58 - 17:01
    مەهەمییان دڤێت ببینە "پێنەک
    دئاشکەرا کرنێ دا،"
  • 17:01 - 17:04
    هەستەکێ خوەشە، بەلـێ پا مە هەمییان
    ئاشکەراکرنەک نابیت دهەمان جهـ دا.
  • 17:04 - 17:08
    دەم پێ دڤێت داکو بزانین کا
    ئاشکەرا کرنا کەسەکی لکیڤەیە
  • 17:08 - 17:10
    وبشێی پێنەکـێ بدانی
    وبەرەف وێرێ بهاڤێژی
  • 17:10 - 17:16
    مانە هەمی تشت دەربارەی بوچی یا نە،
    و هەروەسا ئەو تشتەکێ گەلەک ژیرە کو بکەی.
  • 17:16 - 17:18
    ووەکی هەرگاڤ، سوپاس بو بەرێخوەدانێ.
  • 17:18 - 17:34
    (دەست قوتان)
Title:
بوچی ئەم پرسیاران دکەین؟ | مایکل "ڤیساوس" ستیڤنس |TEDxVienna
Description:

ئەڤ ئاخفتنە ل بویەرا (تێد ئێکس) ھاتیە گوتن ب کارئینانا فورماتا ,(تێد) بەلێ ب رەنگەک سەربەخو ب رێکا کومەلگەھەک نافخوی ھاتیە رێکخستن. زێدەتر بزانە ل http://ted.com/tedx
مایکل ستیڤنس کەسایەتییەکە لپشت شاشا یوتیوبێ ڤیساوسی، کەسایەتییەکا لسەر ئەنتێرنێتێ یە برێکێن مێشک ڤەکری و کەیف و خوەشی زانستی شروڤە دکەت لپشت دیاردێن ڕۆژانە، یێن ئەم بشێوەیەکێ سادە دبینین. ڤیدیویێن مایکلی هاتینە بەرێ خوە دان پتر ژ ٤٠٠ ملیون جاران و کەنالـێ ڤیساوسی پتر ژ ٤.٥ ملیون دویفکەتییان هەنە و ئەڤ ژمارە ڕۆژانە ١٥ هزار لسەر زێدە دبن. مایکل ل لەندەن دژیت ئەو جهێ کو بو گوگل کاردکەت و شیرەتکارەکێ نافمالە بو کەسانێن دی یێن لسەر ڤی پلاتفورمی کاردکەن.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
17:35

Kurdish subtitles

Revisions