WEBVTT 00:00:19.626 --> 00:00:24.460 باشترین جورێ پەنیری چییە کو بکاربینی بو گرتنا هرچەکێ؟ 00:00:25.752 --> 00:00:27.639 کەسەک لڤێرێ دزانیت؟ 00:00:28.099 --> 00:00:30.893 چ پێ نەڤێت، بەرسڤ: - وەرە ڤێرە هرچێ یە. 00:00:30.894 --> 00:00:32.043 کەمێمبێرت! 00:00:32.052 --> 00:00:33.166 (پێکەنین) 00:00:33.167 --> 00:00:34.376 کەمێمبێرت! 00:00:34.391 --> 00:00:35.555 (دەست قوتان) 00:00:37.135 --> 00:00:38.481 سوپاس بو هەوە. 00:00:39.461 --> 00:00:42.833 من سەرەکێ تژی ژ یارییێن گرێدای بپەیڤا پەنیری ڤە یێ هەی، 00:00:42.834 --> 00:00:46.543 بەلـێ پا ژمن یا هاتییە داخواز کرن کو بکورتترین شێوە بهێلم. 00:00:46.546 --> 00:00:47.796 (پێکەنین) 00:00:48.716 --> 00:00:51.518 ئەرێ پارچا پەنیری چ گوت 00:00:51.519 --> 00:00:54.412 دەمێ بەرێ خوە دایە قودیکێ(عەینێ)؟ 00:00:57.417 --> 00:01:00.851 نەخێر. ئەوێ گوت، "هالومی." جورەکێ دی یێ پەنیرییە 00:01:00.852 --> 00:01:02.261 (پێکەنین) 00:01:02.262 --> 00:01:03.742 چەوانی ئەز! 00:01:04.382 --> 00:01:08.544 ما چ بێژم هەڤالان؟ ئەز حەز ژپەنیرەکێ باش دکەم. 00:01:09.854 --> 00:01:12.744 [بوچی؟] بوچی؟ 00:01:13.214 --> 00:01:14.669 ئەز نزانم؛ 00:01:14.670 --> 00:01:17.263 ژبەرکو پەنیر بکەنی نە، مانە وەسایە؟ 00:01:18.493 --> 00:01:19.576 بوچی؟ 00:01:19.577 --> 00:01:22.760 ئێ باشە، ژبەرکو ئەگەرەکێ سەرسورهێنەر یێ هەی. 00:01:22.761 --> 00:01:26.452 تو هەستپێدکەی کوتو گەلەکیێ ژیری بوماوێ چرکەیەکێ هەتاتو دووجارکی درامانێ دگەهی. 00:01:27.208 --> 00:01:28.353 بوچی؟ 00:01:29.323 --> 00:01:32.142 ژبەرکو زمان بڤی شێوەی کاردکەت. 00:01:34.352 --> 00:01:37.209 باشە، ئەز تێگەهشتم کا ئەڤ سلایدە چ دکەن. 00:01:37.210 --> 00:01:40.663 ئەڤە یێ یاریا "بوچی" دکەن 00:01:40.664 --> 00:01:43.953 ئەو جهێ تو بەردەوام پرسیار دکەی، "بوچی، بوچی، بەلـێ پا بوچ؟" 00:01:43.954 --> 00:01:45.686 پشتی هەر تشتەکێ کەسەک دبێژیت. 00:01:45.687 --> 00:01:47.718 زاروک هەمی دەمان وێ چەندێ ئەنجام ددەن 00:01:48.648 --> 00:01:53.188 و لسەر گەنجان پێتڤییە پتر ڤێ چەندێ بکەن. 00:01:53.189 --> 00:01:55.118 ترانادکەم. وەنەکەن. تشتەکێ ئیزعاجە. 00:01:55.119 --> 00:01:56.566 (پێکەنین) 00:01:58.266 --> 00:02:02.376 تو دووبارە پرسیار دکەی، بوچی، و جارەکا دی، و جارەکا دی و بەردەوامییێ ددەیێ. 00:02:02.377 --> 00:02:05.391 هەتا ئەگەر ڕۆژەکێ ، ئەم 00:02:05.392 --> 00:02:07.601 هەمی رەفتارێن فیزیایی، و یاساییێن زانستی، 00:02:07.602 --> 00:02:12.680 و هیڤی، و خەون، و پەشێمانی شروڤە بکەین بهاوکێشەکا چەلەنگ و تەمام. 00:02:12.681 --> 00:02:17.413 تو هێشتا دشێی پرسیار بکەی و بێژی، "بوچی؟ بوچی ژهەمییا ئەو هاوکێشە؟ 00:02:17.414 --> 00:02:22.058 بوچی گەردوون بهندەک هاوکێشەییێن دی یێن جیاواز کارناکەت؟" 00:02:22.059 --> 00:02:27.260 ڤێجا، بەلـێ ئە؛ یاریا بوچی براستی ژی یا مزعجە. و ئیزعاجێ دکەت، 00:02:27.261 --> 00:02:29.061 و ئەز بڤێ یاریێ ژیانا خوە دبەمە سەر. 00:02:30.601 --> 00:02:32.844 ئەڤە چەند سالەکن، هەمی حەفتییان، 00:02:32.845 --> 00:02:37.690 ئەز یێ لدویف پرسیارەکا مەزن چوویم پرسیارەکا بوچی یا بکەنی. 00:02:37.709 --> 00:02:40.724 ئەز یێ لدویف بیردوزێن ڤێ دوماهییێ یێن زانستی، و بیرکارییێ چوویم 00:02:40.844 --> 00:02:43.231 لپشت هەمی جورێن تشتا. 00:02:43.250 --> 00:02:47.521 ئەز ڤێ چەندێ دکەنالـێ خو یێ یوتیوبی دا دکەم: ڤیساوس. 00:02:47.522 --> 00:02:51.541 تو دبینی، ڤیساوس، دچەند سالـێن بووری دا، بشێوەیەکێ نەهێتە باوەرپێکرن یێ مەزن بووی. 00:02:51.542 --> 00:02:53.281 بزەحمەتە کو بهێتە باوەرکرن. 00:02:53.282 --> 00:02:57.436 نوکە پتر ژ ٣٠ ملیون تەماشەڤانان بەرێ خوە ددەنە کەنالـێ من هەر هەیڤ، 00:02:57.437 --> 00:02:59.656 دگەل پێنج ملیونونیڤ دویفکەتییان سەبسکرایبەران 00:02:59.657 --> 00:03:03.297 مەزن دبیت برێژا ١٠،٠٠٠ دویفکەتییان هەر روژێ. 00:03:04.437 --> 00:03:06.889 تشتەکێ گەلەک جانە. ئەز حەز ژێ دکەم. 00:03:06.890 --> 00:03:10.485 ئەز هندەک پرسیارێن گەلەک بێ ڕامان دکەم. 00:03:10.486 --> 00:03:13.584 بو نموونە، "ئەرێ هەر تشتەکی براستی ژی هەبینا خوە هەیە؟" 00:03:14.134 --> 00:03:17.935 ئەڤە چ پرسیارە! دێ چەوا شێی بەرسڤا ڤێ چەندێ دەی؟ 00:03:17.936 --> 00:03:19.563 ئـێ باشە، ئەڤە نە مەرەما سەرەکییە. 00:03:19.564 --> 00:03:22.175 مەرەم ئەوە کو خەلکی بەرەف خوەڤە بکێشی بپرسیارەکا مەزن، 00:03:22.176 --> 00:03:24.768 وەل وانا بکە لبەرسڤێ بگەرن، و هەردەمێ ئەو هاتنە وێرێ، 00:03:24.769 --> 00:03:28.774 ژنیشکەکێ ڤە ئەوا فێری کومەکا تشتان دەربارەی گەردوونی بکە 00:03:28.775 --> 00:03:30.494 (پێکەنین) 00:03:30.495 --> 00:03:34.603 هندەک نموونە ژوان پرسیارێن دی یێن من کرین: 00:03:36.930 --> 00:03:39.270 کێشا سیتافکێ - سیبەرێ چەندە؟ 00:03:40.150 --> 00:03:43.676 رامانا وێ چەندێ چییە کو پرسیارەکا بڤی شێوەی بکەی، "سیتافک - سیبەر چ تشتە؟" 00:03:46.432 --> 00:03:48.352 قودیک یا چ رەنگە؟ 00:03:49.252 --> 00:03:51.645 دبەرسڤدانا ڤێ پرسیارێدا، تودشێی گەلەکـێ شروڤە بکەی 00:03:51.765 --> 00:03:55.220 دەربارەی رەنگڤەدانا ڕوناهییێ، فیزیایا ڕوناهییێ. 00:03:55.221 --> 00:03:59.232 ئەڤە ئێکە ژپرسیارێن ئەز گەلەک حەز ژێ دکەم، "بوچی تشت - بترسن؟" 00:03:59.233 --> 00:04:00.399 (پێکەنین) 00:04:02.259 --> 00:04:06.270 پترییا جاران ئەز دچمە دناڤ دەروونناسییێ دا - بسپورییا من پتر دوی بواری دا یە - 00:04:06.271 --> 00:04:12.179 بەلـێ پا پرسیارەکا هەی هێشتا من بەرسڤ نەدایە، - هیڤیدارم، کەسەک لڤێرە بزانیت - 00:04:12.180 --> 00:04:15.655 هیڤیدکەم بێژە من ئەرێ بوچی دبێژنە ڤێرە 'بنێ - یان خوارێ یا' تە 00:04:15.656 --> 00:04:17.857 ئەگەر ئەوبشێوەیەکێ تەکنیکی لنیڤەکا لەشێ تە بیت؟ 00:04:17.976 --> 00:04:19.172 (پێکەنین) 00:04:19.173 --> 00:04:20.300 تشتەکێ بێ رامانە. 00:04:20.301 --> 00:04:22.019 بەلـێ پا ئەڤە پرسیارەکا گەلەک باشە. 00:04:22.021 --> 00:04:26.415 ئەز هەمی دەمان پرسیاران دکەم، بەلـێ پا ئەڤرو، ئەڤەیە پرسیارا من. 00:04:28.085 --> 00:04:30.062 ئەرێ بوچی ئەم پرسیاران دکەین؟ 00:04:31.102 --> 00:04:32.900 بێ ترانە. مەرەمامن ئەوە، چ مفا تێدایە؟ 00:04:32.901 --> 00:04:36.576 بو کێ یا گرنگە کا بوچی تشت بترسن؟ هەما ئەو بترسن و خلاس و چوو. 00:04:36.577 --> 00:04:39.430 بو کێ یا گرنگە کا بوچی دبێژنە ڤێ بنێ من؟ 00:04:39.431 --> 00:04:41.096 تشتەکێ پیسە، وێ چەندێ نەکە ڤە. 00:04:45.054 --> 00:04:46.240 پرسیار. 00:04:47.380 --> 00:04:52.862 ئەرێ دێ چەوا وەل خەلکی کەم کو پتر گرنگییێ بدەنە ڤان پرسیاران؟ 00:04:52.863 --> 00:04:56.342 بتایبەتی وان کەسێن هزردکەن کو فێربین تشتەکێ بێ سەبرە. 00:04:57.022 --> 00:05:03.471 من دڤێت هوسا باوەر بکەم کو سنورێن ئەو تشتێن تو دشێی حەزا خوە بدانییە سەر 00:05:03.472 --> 00:05:05.350 دبێ سنورن. 00:05:05.351 --> 00:05:06.570 و ئەڤە چیروکا منە. 00:05:07.720 --> 00:05:10.804 بەری شەش سالان من دەستپێکر بدروستکرنا ڤیدیویێن یوتیوبی، 00:05:10.805 --> 00:05:14.383 بەلـێ بتنێ لئەڤان دووماهییا من دەستپێکر بدروستکرنا ڤیدیویێن شروڤەکرنێ. 00:05:14.384 --> 00:05:16.213 ئەزنزانم بوچی هندە گیرووبیم. 00:05:16.214 --> 00:05:19.297 دژیانا خوە هەمییێ دا ئەز یێ تشتا شروڤە دکەم . 00:05:19.298 --> 00:05:24.017 ژبلی، پترییا دەمان، من بتنێ شروڤە دکر، بدەنگەکێ بلند. 00:05:24.018 --> 00:05:27.618 هەمی دەمان؛ دەمێ ئەز یێ بتنێ ئەز دگەل خوە دئاخڤم. 00:05:27.619 --> 00:05:30.514 ئەگەر توبدویفمن کەتبای دەمێ من هزرنەدکر چ کەسەک یێ لدەوروبەر، 00:05:30.515 --> 00:05:34.861 دا تە گوهـ لمن بیت بشروڤکەرنا مەزنترین تشتێن گرێدای بجیهانێ ڤە. 00:05:34.862 --> 00:05:37.382 دبیت، تشتەکێ پیچەک یێ عەجێب و غەریب بیت. 00:05:38.822 --> 00:05:42.375 تشتەکێ گەلەک عەجێب وغەریبە، بەلـێ پا بوومن، رێکەکا گەلەک باشە، 00:05:42.376 --> 00:05:46.780 بومن داکو بزانم کو ئەز پیچەکێ پتر دزانم ئەوا ئەز دەربارەی دئاخڤم براستی ژی 00:05:46.781 --> 00:05:49.328 ئەگەر ئەز بشێم بشێوەیێ ئاخفنتێ شروڤە بکەم. 00:05:51.238 --> 00:05:52.723 هەروەکی ئەلبێرت ئەنشتاینی گوتی، 00:05:52.724 --> 00:05:57.553 "ئەگەر تو نەشێی بشێوەیەکێ سادە شروڤە بکەی، تو تێرا خوە باش تێناگەهی." 00:05:57.554 --> 00:06:02.452 دەمێ ئەز سنێلەک، ئەز بسەر پروگرامەکێ کێبرکێ یێ ئاخفتنێ هەلبیم 00:06:02.453 --> 00:06:04.783 و ئێک ژ بوویەران ئاخفنتا پێزانینان بی، 00:06:04.784 --> 00:06:09.018 کو تێدا لسەر تە پێتڤییە ئاخفتنەکێ بنڤێسی و تشتەکی بو دادڤانان شروڤە بکەی، 00:06:09.019 --> 00:06:12.593 و پاشی پوینت و مەدالییان دا وەرگری ئەگەر تو تێرا خوە یێ باش بای. 00:06:12.594 --> 00:06:18.062 ئێکەم ئاخفتنا من یا گەهاندنا زانیارییان دەربارەی کەچەپێ بو: 00:06:20.022 --> 00:06:23.451 مێژوویا کەچەپێ. بنەمایێ ناڤی، 00:06:23.452 --> 00:06:27.333 شێوازێن وێ یێن یاسایی، فیزیاییا تیراتییا وێ، و کا چەوا دەردکەڤیت. 00:06:27.334 --> 00:06:30.600 ئەو تشتەکێ گەلەک نێرد - غەریب بی. 00:06:30.601 --> 00:06:35.935 بەلـێ پا دئێکەمین، ئێکەمین بەریکانا ئاخفتنا گشتی دا یا من پشکداری تێداکری 00:06:35.936 --> 00:06:38.583 ئەز بیمە سەرکەفتییێ ئێکێ. 00:06:38.584 --> 00:06:39.709 هێی! 00:06:39.720 --> 00:06:41.533 (دەست قوتان) 00:06:41.534 --> 00:06:42.663 بەرێ خوە بدەنە ئەوێ هە. 00:06:42.664 --> 00:06:44.254 (دەست قوتان) 00:06:45.844 --> 00:06:50.169 هندەک ژپرچی لڤێرە یێ چوویە خوارێ تر لڤێرە، بەلـێ پا ژبلی وێ چەندێ، 00:06:50.170 --> 00:06:51.848 ئەز هەمان کەسم. 00:06:51.849 --> 00:06:54.072 براستیژی، ئەز هێشتا یێ هەمان تشت ئەنجام ددەم. 00:06:56.432 --> 00:06:59.889 داکو لوێ بەریکانێ بم و تێبینییا دەربرینا ڕوویێ کەسەکی بکەمهەمان 00:07:00.749 --> 00:07:06.074 دەمێ ئەو ژنیشکەکێ ڤە تێدگەهن و بتشتەکی مەندەهوش دبن، 00:07:06.075 --> 00:07:08.430 بهەمان رێکا نوکە بسەرێ تە دهێت 00:07:09.510 --> 00:07:10.939 ئەڤە هەستەکێ بالکێشە. 00:07:10.940 --> 00:07:12.821 ئەز دوو تشتان ژڤێ چەندێ فێربیم: 00:07:12.822 --> 00:07:16.090 یا ئێکێ، خەلک حەز ژ شروڤەکرنەکا باش دکەن. 00:07:16.091 --> 00:07:17.630 ئەو لـێ دگەرن و نێچیر دکەن. 00:07:17.631 --> 00:07:21.859 هەتا ئەو کەسێن دبێژن کەربێن وان ژفێرکرنێ ڤەدبن، وحەزژپەرتووکان، و وان تشتان ناکەن، 00:07:21.876 --> 00:07:24.059 پــفف، ئەو حەز ژشروڤەکرنا دکەن. 00:07:24.060 --> 00:07:26.955 یا دووێ، ئەگەر تو تێرا خوە ژنێزیک ڤە سەحکەیێ 00:07:27.905 --> 00:07:29.896 و تو دەمێ خوە وەربگری، 00:07:29.897 --> 00:07:33.812 هەر تشتەک دشێت ببیتە جهـێ گرنگی پێدانێ بو هەرکەسەکێ بیت 00:07:33.813 --> 00:07:37.320 ژبەرکو هەمی تشت برێکەکێ دگرێداینە بتشتەکی ڤە کو ئەو گرنگییێ پێ ددەن. 00:07:38.880 --> 00:07:40.596 ریچارد فێینمەن دگوتێ 00:07:40.597 --> 00:07:45.982 "خوەشییا ڤەدیتنا تشتان" "پێنەک دئاشکەرا کرنێ دا". 00:07:45.983 --> 00:07:49.687 و ئەز یێ ڕازی مە، بەلـێ پا ئەز هزر دکەم کو دبیت پیچەک پتر ژوێ چەندێ هەبیت. 00:07:49.688 --> 00:07:51.680 کا دا ژڤی وێنەیێ خوە ببەین. 00:07:51.681 --> 00:07:56.494 مە دڤێت دەربرینێ ژخوە بکەین، 00:07:56.495 --> 00:07:58.362 هەمی کەسان دڤێت دەربرینێ ژخوە بکەن. 00:07:58.363 --> 00:08:01.760 ڤێ چەندێ دکەن برێکاوێ میوزیکا گوهداریێ دکەن، وان جلوبەرگێن لبەرخوە دکەن، 00:08:01.761 --> 00:08:06.179 ئەو رێکا پێ ڕەفتارێ دکەن، بەلـێ پا هەروەسا ڤێ چەندێ برێکا زانینێ ژی دکەن. 00:08:06.180 --> 00:08:09.260 ئەو تشتێن ئەو دزانن دەربارەی ئەو تشتێن ئەو حەز ژێ دکەن، 00:08:09.261 --> 00:08:11.927 تشتێن لدەف وان گرنگ، حەزێن وان. 00:08:11.928 --> 00:08:14.730 من تێبینی یا کری کو بهێزترین پالدەر 00:08:14.731 --> 00:08:19.978 لپشت کەەسەکێ کو ڤیدیویەکا من بەلاڤ دکەت، ڕیکلاما من دکەت بدەڤێ من، 00:08:19.979 --> 00:08:24.345 براستی ژی هند گەلەک دەربارەی من نینە هندی دەربارەی وان. 00:08:24.346 --> 00:08:28.641 "هێی! سەحکێ من چ دیت!"، "ئەز حەز ژڤێ دکەم." 00:08:28.642 --> 00:08:31.294 "ئەز وەکی ڤێ مە." 00:08:33.424 --> 00:08:36.899 هەردەمێ تو ڤیدیویەکێ بەلاڤ دکەی، هەردەمێ تو هەرتشتەکێ بەلاڤ دکەی. 00:08:36.900 --> 00:08:40.179 پیچەک ژتایبەتمەندییێن وی تشتێ ڕەنگڤەدانێ لسەر تە بخوە دکەت. 00:08:41.609 --> 00:08:46.520 بومن دیار بی کو ئێک ژباشترین ڕێکا کو هندەک گوهدارێن هوشدار بدەست خوەڤە بینی ئەوە 00:08:47.840 --> 00:08:52.523 کو نەبییە کەسەک یێ کو تو هزردکەی کو حەزژێکەرێن تە دڤێت تو ببییێ، 00:08:52.524 --> 00:08:56.185 بەلـێ پا لشوینێ، کو بێژی، و دروستبکەی، و وان تشتان نیشا بدەی 00:08:56.186 --> 00:09:01.630 یێن کو ڕێکێ ددەنە حەزژێکەر یان قوتابیێن تە کو ببنە ئەو یێن وان دڤێن. 00:09:05.556 --> 00:09:08.202 جارەکێ ژجارا من دڤیدیویەکێ دا باسکر، 00:09:09.792 --> 00:09:11.844 "بوچی ئەسمان یێ شینە؟" 00:09:14.374 --> 00:09:18.754 و لدەمێ کارکرنێ، دەمێ ئەز دناڤ ئەوا من دڤیای بێژم را دەرباز دبیم، 00:09:18.755 --> 00:09:20.143 ئەز لهەڤ ڤێ کچێ هاتم. 00:09:20.144 --> 00:09:23.355 ئەڤە براستیژی لدەمێ کارکرنێ روویدا، هەرن پرسیارا وێ بکەن. 00:09:23.356 --> 00:09:26.001 من گوت، "ئەرێ تو دزانی بوچی ئەسمان یێ شینە؟" 00:09:27.161 --> 00:09:31.493 ئەوێ گوت، "ئەز بێژم من دزانی کا بوچ، بەلـێ پا براستی ژی نە تشتەکێ گرنگ بی." 00:09:31.494 --> 00:09:33.509 چ پێ نەڤێت. براستیژی وەیە. 00:09:33.510 --> 00:09:35.591 و من دزانی کو ئەو چەندە دا بیتە ئاریشەک 00:09:35.592 --> 00:09:37.232 و هوسا دەرکەفت کو ئەسمان یێ شینە 00:09:37.233 --> 00:09:40.700 ژبەر وێ ڕێکا کو روناهی دشکێت دناڤ ڕوویێ هەوای یێ ئەردێ مە دا. 00:09:40.701 --> 00:09:42.614 دبێژنە ڤێ دیاردێ شکەستنا ڕێیلی. 00:09:42.626 --> 00:09:47.445 ڕوناهییەکا درێژاهییا شەپولـێن وێ یا کێم بیت پتر دشکێت، 00:09:47.446 --> 00:09:49.169 ئانکو، کەسک، شین، و مور. 00:09:49.170 --> 00:09:51.758 ژبەرڤێ چەندێ دەمێ توبەرێ خوە ددەیە ئەسمانی دوویر ژروژێ، 00:09:51.759 --> 00:09:53.999 تو ڤی ئەسمانێ جوان برەنگێ شین دبینی؛ 00:09:54.000 --> 00:09:56.491 ئەڤە ئەو هەمی شەپولێن کورتن پێکڤە کوم دبنە سەر ئێک. 00:09:56.492 --> 00:09:59.818 دەمێ توبشێوەیەکێ راستەوخو بەرێ خوە ددەیە ڕۆژێ - کو نابیت ڤێ چەندێ بکەی؛ 00:09:59.819 --> 00:10:01.200 هەما چ جارا وێ چەندێ نەکە - 00:10:01.209 --> 00:10:05.459 تو شەپولـێن درێژتر دبینی ئەوێن ژوێ شکەستنێ قورتال دبن. 00:10:05.460 --> 00:10:08.848 ژبەر ڤێ چەندێ روژ برەنگێ زەر دیار دبیت لدەمێ سپێدێ. 00:10:08.848 --> 00:10:12.581 چ پێنەڤێت، دەمێ ڕوناهیا ڕۆژێ پێتڤی دەمی بیت داکوبشێت دناڤ گەلەک هەوایدابچیت 00:10:12.581 --> 00:10:13.766 داکو بگەهیتە چاڤێ تە، 00:10:13.767 --> 00:10:15.833 گەلەک شکەستن ڕوویددەن، 00:10:15.834 --> 00:10:19.251 و براستیژی، بتنێ شەپولـێن درێژ دشێن بساخ و سلامەتی بگەهن 00:10:19.280 --> 00:10:20.489 ئێکسەر ژ ڕۆژێ بەرەف مەڤە، 00:10:20.490 --> 00:10:24.481 هەرژبەرڤێ چەندێ پرتەقالی دەردکەڤیت، یان هندەک جاران سور لدەمێ هەلاتنێ یان ئاڤابینێ 00:10:25.561 --> 00:10:29.369 ئەز هزردکەم ئەڤە تشتەکێ گەلەک جانە، بەلـێ پا چ پێ نەڤێت، هندەک خەلک 00:10:29.375 --> 00:10:32.334 - بگرە ژهندەکێن لپشت شانوویێ ژی نوکە -، هوسا هزر ناکەن. 00:10:32.338 --> 00:10:35.808 یانژی دبیت ئەو ڤێ چەندێ هەر ژنوکە دزانن ژی، 00:10:35.809 --> 00:10:39.259 یان دبیت زانی بایە ئەگەر هزرا خوە تێدا کربایە. 00:10:39.260 --> 00:10:40.577 ڤێجا تو چ دکەی؟ 00:10:40.578 --> 00:10:43.600 ئەزیێ پێکولـێ دکەم مەزنترین بینەرێن دشیاندا کومڤەکەم هندی بشێم، 00:10:43.601 --> 00:10:47.435 من دڤێت کو خوە نێزیکی پترین خەلکی بکەم و بەرەف خوەڤە بکێشم هندی دشیان دا. 00:10:48.385 --> 00:10:52.217 ژبەر ڤێ چەندێ یا کو ئەز دکەم ئەوە ئەز خوە ئامادە دکەم بو بابەتەکی. 00:10:52.218 --> 00:10:54.469 ئەڤ جارە، شکەستنا ڕێیلی. 00:10:54.470 --> 00:10:57.418 من هند یا خوە فێری ڤی بابەتی کری هندی ئەز شیابم. 00:10:57.419 --> 00:10:59.695 ئەو بەرپرسە ژ چ تشتێ دی؟ 00:10:59.696 --> 00:11:04.497 ئەو بناڤێ کێ ناڤ کرییە؟ ئەوی کەسی حەز ژکێ دکر؟ 00:11:04.498 --> 00:11:07.412 هەر تشتەکێ ئەز بشێم ببینم کو دشێت ببیتە کەنجال یان تۆڕەکا باش 00:11:07.413 --> 00:11:10.566 داکو مروڤێ دروست بەرەڤ خوەڤە بکێشم. 00:11:10.567 --> 00:11:13.582 ڤێجا، ئەڤ جارە، من دەربارەی شکەستنا ڕێیلی یا خواندی، 00:11:13.583 --> 00:11:17.062 و بومن دیار بی -- بو من دیار نەبی، ئەز فێربیم، 00:11:18.272 --> 00:11:23.432 کو چاڤێن شین دشینن ژبەر هەمان ئەگەر. 00:11:24.702 --> 00:11:27.856 چاڤێن شین بویاغا شین دناڤ دا نینە. 00:11:27.857 --> 00:11:29.762 ئاخ! ئەڤە دا یا بئێشبیت ئەگەرراستبایە. 00:11:31.482 --> 00:11:33.535 ئێدی چاڤێن شین بویاغا شین دناڤ دا نینە 00:11:33.536 --> 00:11:36.506 هەروەکی کا چەوا ئەسمانێ شین چ بویاغێن شین تێدا نینن. 00:11:37.256 --> 00:11:42.154 ئەگەر تو ڕەنگینا چاڤێن من بینییە دەر، ئەز دێ بێژم، "ئاخ" بەلـێ پا پاشی 00:11:42.155 --> 00:11:43.464 (پێکەنین) 00:11:43.465 --> 00:11:47.299 بەلـێ پاشی ئەگەر تو وێ ڕەنگینێ هویر بکەی بو پرتێن بچویک، ئەو ئێدی یا شین نابیت 00:11:47.300 --> 00:11:51.094 ئەو دێ بیتە قەهواییەکێ تاری یێ بسەر رەشی ڤە. 00:11:51.095 --> 00:11:54.077 لشوینا ڤێ چەندێ، چاڤێن شین د شینن ژبەرکو لپلا مایکروسکوپی، 00:11:54.078 --> 00:11:56.363 نەخشێ وان، ڕوناهییێ دشکێنیت 00:11:56.364 --> 00:12:00.593 هەروەکی ئەو هەوایێ دناڤ بەرگێ مە یێ ئەردی دا دەمێ ڕوناهییا ڕۆژێ دشکێنیت 00:12:00.594 --> 00:12:02.214 داکو ئەسمانی شین بکەت. 00:12:03.024 --> 00:12:05.805 دبیت بوتە نەتشتەکێ نوی بیت و توبزانی بوچی ئەسمان یێ شینە، 00:12:05.806 --> 00:12:07.302 دبیت تو گرنگییێ نەدەیێ، 00:12:07.303 --> 00:12:09.972 بەلـێ پا دبیت تو مەندەهوش ببی بتشتەکێ وەکی ڤێ نمونا چاڤی. 00:12:09.973 --> 00:12:12.813 ئەها دبیت ژبەرڤێ بیت ڤیدیویێن من بەلاڤدبن ودگەهنە هەمی جهان. 00:12:12.814 --> 00:12:16.155 نە ژبەرکو ئەز یێ دینم بەلـێ پا ژبەرکو من دڤێت 00:12:16.156 --> 00:12:18.011 هندی کەنجال و تۆڕێن دشیان دا هەبن 00:12:18.012 --> 00:12:20.852 داکو هندی خەلکـێ دشێاندا بگرم وداکو وەل وان بکەم حەزژێ بکەن. 00:12:21.309 --> 00:12:23.640 جارەکێ من ڤیدیویەک دەربارەی کەسکە سوران دروستکر. 00:12:24.340 --> 00:12:27.121 من هزرکر، "دبیت هندەک هزربکەن کەسکە سور دتژینە ژکێماسییان." 00:12:27.122 --> 00:12:30.487 ئەز دێ هەوە فێری کڤانێن کەسکە سورا کەم. 00:12:30.488 --> 00:12:33.602 چ جورە کڤانێن دی هەنە؟ 00:12:34.292 --> 00:12:37.970 باشە، وەکی دەرزییەکی، وەکی گرێکەکێ... 00:12:37.971 --> 00:12:40.500 ئەرێ باشە کڤان، هەر گرێکە؟ 00:12:40.501 --> 00:12:44.576 ئەرێ بوچی هێدفون هەمی دەمان دهێنە ئالوزین و دبنە گرێک؟ 00:12:45.186 --> 00:12:48.343 ئەز لدویف بیرکارییا لپشت ڤێ چەندێ را چوم؛ تشتەکێ سەرنجراکێشە. 00:12:48.344 --> 00:12:49.926 (پێکەنین) 00:12:51.296 --> 00:12:53.205 ئەز دێ بهویری بەحسێ هەمییێ بو هەوە ناکەم؛ 00:12:53.205 --> 00:12:55.689 هەروەسا، ئەڤە دێ رێکێ دەتەوە بچی وسەحکەیە ڤیدیویێن من 00:12:55.690 --> 00:12:58.035 وگەلەک بەرێخوەدانا بومن بینن لشوینا ئێک بەرێخوەدان 00:12:59.292 --> 00:13:05.248 لسالێن ١٩٥٠'یان، هارولد ئێدگێرتون زنجیرەکا وێنەیێن جوان یێن 00:13:05.249 --> 00:13:07.023 پەقینێن ئەتومی گرتن. 00:13:07.024 --> 00:13:08.873 ئەڤە پەقینەکە 00:13:08.874 --> 00:13:10.872 بتنێ پشتی چەند ملی چرکەیەکان پشتی ڕوویدانێ، 00:13:10.872 --> 00:13:14.503 دگەل ڕاوەستاندنا دەمی برێژا ملیارەکێ ژپارچەکا چرکێ. 00:13:15.293 --> 00:13:18.774 تو دشێی وزەیا ڤێ تەپا پلازمایێ ببینی، 00:13:18.775 --> 00:13:22.604 وزەیا پەقینێ یا ئەو وایرێن ئاسنی یێن بتاوەری ڤە دکەتە دویکێل. 00:13:22.605 --> 00:13:25.585 ئەها ئەو پێیێن ڕوناهی ژێ دچیت، یێن زراڤ ژوێرێ دهێن. 00:13:26.225 --> 00:13:31.964 کارێ وی حەزەکا نوی و بەرفرەهـ تر بەرەف خوەڤە کێشا بو دیاردا فیزیایی 00:13:31.965 --> 00:13:33.814 بتنێ ژبەرکو ئەوی تشتەک لـێ زێدەکر 00:13:33.815 --> 00:13:36.815 کو کەسێ نەدشییا چ بکەت ژبلی بەرێ خوە دانێ. 00:13:37.515 --> 00:13:39.713 پارچەکا دەمی کو تە نەدشیا بتنێ بەرێ خوە بدەیێ. 00:13:40.363 --> 00:13:43.714 ئەوی بشێوەیەکێ بناڤو دەنگ گوت، "فێلا فێرکرنێ 00:13:45.130 --> 00:13:47.553 ئەوە کو برێکەکێ نیشا بدەی 00:13:47.554 --> 00:13:51.249 کو بو خەلکی دیار دبیت دەمێ گەلەک دبیتە درەنگ ئەو فێردبن ." 00:13:51.250 --> 00:13:52.723 (پێکەنین) 00:13:52.724 --> 00:13:54.044 ئەڤ چەندە بومن کاردکەت. 00:13:54.045 --> 00:13:56.778 ژبەرڤێ لڤان دوماهیا،من بزەحمەترین پرسیاروەگرت ولسەرئاخفتم، 00:13:56.779 --> 00:13:58.796 بەلـێ ئەو پرسیارا ژهەمییا پترداخوازی لسەر، 00:13:58.797 --> 00:14:05.129 "ئەرێ دێ چەوا زانم کو ئەو ڕەنگێن ئەز دبینم بهەمان شێوەنە بو تە ژی؟ 00:14:06.049 --> 00:14:09.141 ئەرێ دێ چەوا زانم کو دەمێ ئەز بەرێ خوە ددەمە تشتەکێ سور، 00:14:09.142 --> 00:14:12.234 تو بەرێ خوە نادەیە هەمان تشت و وی ڕەنگی دبینی یێ ئەز دبێژمێ کەسک، 00:14:12.235 --> 00:14:15.114 بەلـێ پا تودبێژیێ سور ژبەرکو هەمی دەمان تەهوسایا گوهـ لـێ بی، 00:14:15.115 --> 00:14:17.374 وئەم ڕازی دبین، ولسەر ژیانا خوە بەردەوام دبین 00:14:17.375 --> 00:14:20.535 و چ جارا نزانین کا چەند تێگەهشتنا مە ژیا ئێک و دوو جیاوازە. 00:14:22.315 --> 00:14:25.554 چ تشت نینە کو دبێژنێ پرسیارێن ئەحمەق یان مەژی هشک، 00:14:25.555 --> 00:14:28.057 هندەک پرسیارێن هەین وەل مەدکەن هەست بمەژیهشکیێ بکەین. 00:14:28.058 --> 00:14:29.549 و ئەڤە ئێکە ژوان پرسیاران 00:14:29.550 --> 00:14:33.899 ژبەرکو چ رێک نینن بومن کو خوە بەردەمە دمێشکێ کەسەکێ دی دا 00:14:33.900 --> 00:14:36.759 داکو ئەو جیهانا ئەو دبینیت ببینم. 00:14:36.760 --> 00:14:39.229 من هزرکر دبیت ئەڤە تشتەکێ بێزارکەر بیت بوبینەرێن من، 00:14:39.230 --> 00:14:41.125 براستی بەرسڤەکا باش نەبی بو ڤێ پرسیارێ. 00:14:41.126 --> 00:14:43.046 نەشیام بەرسڤێ بدەم وبابەتی بدوماهی بینم. 00:14:43.047 --> 00:14:47.216 ڤێجا ژبەر ڤێ چەندێ من بەرێ خوە دا پتر پرسیاران بشێوەیەکێ گشتی. 00:14:47.217 --> 00:14:49.928 و هندی پتر من دخواند دەربارەی وان، و مێژوویا وان، 00:14:49.929 --> 00:14:55.452 پتر بومن دیار بی کو دبیت پرسیار تشتەکێ ئێکانە بیت بو مروڤان. 00:14:57.292 --> 00:15:02.252 مەیمینک یێن هاتینە فێرکرن زمانێ نیشانا بکاربینن دابشێن دگەل مە دا تێکەلییێ بکەن. 00:15:03.492 --> 00:15:07.173 ئەو دشێن بەرسڤا پرسیارێن ئالوز بدەن، 00:15:07.174 --> 00:15:10.713 ئەو دشێن هزرێن خەیالی بڤەگوهێزن، و ئەو دشێن دەربرینا هەستێن خوە بکەن، 00:15:10.714 --> 00:15:13.758 بەلـێ پا مەیمینکەکا زمانێ نیشانا دزانیت 00:15:13.759 --> 00:15:18.929 چ جارا نەهاتییە دیتن کو پرسیارەکا بتنێ ژی بکەت. 00:15:21.979 --> 00:15:26.377 داخوازکرنا پێزانینا ژبونەوەرەکی ڤێ پێشنیارێ دئافرینیت 00:15:26.378 --> 00:15:31.232 بونەوەرێندی، بهەررێکەکادی یاهەبیت، دشێن خوە بگەهیننە پێزانینا بشێوازەکێ تو نەشێی؛ 00:15:31.232 --> 00:15:33.895 کو ئەوانا حەز و ئامانجێن ئێکانە، و جودا ژتە یێن هەین. 00:15:33.896 --> 00:15:35.855 پتریا جارا دبێژنە ڤێ چەندێ بیردوزا مێشکی، 00:15:35.855 --> 00:15:39.648 وتشتەکێ گەلەک بزەحمەتە نیشان بدەی کو گیانەوەران تشتەکێ هوسا یێ هەی. 00:15:40.722 --> 00:15:43.608 بەلـێ چ پێنەڤێت، ئەم بمێشکێ خوە هەست بهەبینا وان دکەین. 00:15:43.609 --> 00:15:45.655 شامپانزی دزیرەکن، 00:15:45.656 --> 00:15:50.875 بەلـێ دیارە ئەونەشێن دتاقیکرنەکا، بسانەهی دا بسەرکەڤن - کا دێ بو لایێ کێ چن 00:15:50.876 --> 00:15:54.121 داکو خوارنێ بدەست خوەڤە بینن یا کو هاتییە ڤەشارتن دژوورەکێ ڤە: 00:15:54.122 --> 00:15:58.732 کەسەکی کو بدروستاهی یێ دژوورێ ڤە و دیت کا خوارن لکیڤە هاتییە ڤەشارتن، 00:15:58.733 --> 00:16:01.232 یان کەسەکی کو ئەوژی دژوورێ ڤە بی، 00:16:01.233 --> 00:16:03.783 بەلـێ پا سەتلەک لسەر سەرێ وان بی روژێ هەمییێ. 00:16:06.043 --> 00:16:12.262 ئەرێ گیانەوەر دشێن پرسیارا بکەن یان نە ئەڤ چەندە هێشتا نەهاتییە ئێک لا کرن. 00:16:13.432 --> 00:16:19.540 بەلـێ پشتی خواندنا ڤان هەمی تشتان، دیاربی پرسیار براستیژی تشتەکێ گەلەک تایبەتن. 00:16:20.590 --> 00:16:24.078 ئەم وان دکەین ژبەرکو تشتەکێ خوشە. 00:16:24.079 --> 00:16:27.149 فێربینا تشتان سەربوورەکا بکەیفە و تژییە ژخوشییا، 00:16:27.156 --> 00:16:30.175 ئەڤە ئەوە یا فێینمەنی دگوتێ، "پێنەک دئاشکەرا کرنێ دا". 00:16:30.176 --> 00:16:31.450 ئەم پرسیاران ژی دکەین 00:16:31.451 --> 00:16:34.981 ژبەرکو فێربینا تشتا ڕێکێ ددەتە مە وان تشتێن ئەم حەزژێ دکەین ئاشکەرا بکەین 00:16:35.731 --> 00:16:39.106 ونیشا وان بدەین ئەم دەربارەی وی چ دزانین، نیشا وان بدەین ئەم چ تشتین. 00:16:39.107 --> 00:16:43.970 بەلـێ پا ئەم پرسیارا دکەین ژبەرکو ئەم دشێین ژی؛ 00:16:43.971 --> 00:16:49.075 ژبەرکو بشێوەیەکێ جیاواز لڤێرە لسەرئەردی، ئەم دزانین کەسێن دی دشێن هاریکارییێ بکەن. 00:16:49.815 --> 00:16:53.822 و ئەڤە ئەگەرەکێ مەزنە داکو پتر و پتر پرسیاران بکەین، 00:16:53.823 --> 00:16:57.497 داکو پتر بوچی و بوچییان ساخ کەینەڤە. 00:16:58.427 --> 00:17:00.756 مەهەمییان دڤێت ببینە "پێنەک دئاشکەرا کرنێ دا،" 00:17:00.756 --> 00:17:04.332 هەستەکێ خوەشە، بەلـێ پا مە هەمییان ئاشکەراکرنەک نابیت دهەمان جهـ دا. 00:17:04.333 --> 00:17:07.505 دەم پێ دڤێت داکو بزانین کا ئاشکەرا کرنا کەسەکی لکیڤەیە 00:17:07.506 --> 00:17:09.614 وبشێی پێنەکـێ بدانی وبەرەف وێرێ بهاڤێژی 00:17:09.614 --> 00:17:15.571 مانە هەمی تشت دەربارەی بوچی یا نە، و هەروەسا ئەو تشتەکێ گەلەک ژیرە کو بکەی. 00:17:16.382 --> 00:17:18.058 ووەکی هەرگاڤ، سوپاس بو بەرێخوەدانێ. 00:17:18.058 --> 00:17:34.101 (دەست قوتان)