Dlaczego płetwale błękitne są tak ogromne? - Asha de Vos
-
0:31 - 0:33Płetwale błękitne to największe zwierzęta
-
0:33 - 0:35kiedykolwiek istniejące na Ziemi,
-
0:35 - 0:38dwa razy większe
od największych dinozaurów. -
0:39 - 0:40"Jaki on ogromny!"
-
0:40 - 0:42Długie jak boisko do koszykówki,
-
0:42 - 0:45a ciężkie jak 40 afrykańskich słoni.
-
0:45 - 0:47Jeśli to za mało, by was zadziwić,
-
0:47 - 0:49posłuchajcie tego.
-
0:49 - 0:50Płetwale rosną do niesamowitych rozmiarów,
-
0:50 - 0:55żywiąc się jedynie maleńkim,
podobnym do krewetek krylem, -
0:58 - 1:01wielkości małego palca.
-
1:01 - 1:03Wydaje się, że sam rozmiar kryla
-
1:03 - 1:06pokierował ewolucją płetwala błękitnego.
-
1:08 - 1:10Kryl jest bardzo mały,
-
1:10 - 1:12ale występuje w gęstych ławicach.
-
1:12 - 1:13By zwiększyć skuteczność,
płetwale wyewoluowały -
1:13 - 1:14By zwiększyć skuteczność,
płetwale wyewoluowały -
1:14 - 1:16strategię żywienia związaną z nurkowaniem.
-
1:16 - 1:18strategię żywienia związaną z nurkowaniem.
-
1:18 - 1:21Wieloryby pędzą w stronę ławicy
-
1:21 - 1:23i otwierają szeroko paszczę,
-
1:23 - 1:26która rozszerza się, żeby zwiększyć pojemność.
-
1:26 - 1:28Specjalna warstwa tłuszczu rozciąga się
od paszczy po pępek jak akordeon, -
1:28 - 1:30Specjalna warstwa tłuszczu rozciąga się
od paszczy po pępek jak akordeon, -
1:30 - 1:33pozwalając pochłaniać masę wody
nasyconej pokarmem. -
1:33 - 1:35pozwalając pochłaniać masę wody
nasyconej pokarmem. -
1:43 - 1:44Z każdym gigantycznym łykiem,
-
1:44 - 1:48wieloryb pochłania wodę i kryle
-
1:48 - 1:50ważące 125% masy jego ciała.
-
1:50 - 1:52Wieloryb musi wypluć wodę,
zatrzymując smakowitego kryla. -
1:52 - 1:54Wieloryb musi wypluć wodę,
zatrzymując smakowitego kryla. -
1:54 - 1:56Używa do tego fiszbinów,
grzebieniowatych tworów, -
1:56 - 1:58zrobionych z tego samego budulca,
co nasze włosy i paznokcie, -
1:58 - 2:01zrobionych z tego samego budulca,
co nasze włosy i paznokcie, -
2:01 - 2:03oraz języka.
-
2:09 - 2:11To niesamowite, ale serce
płetwala błękitnego -
2:11 - 2:13jest rozmiarów małego samochodu.
-
2:13 - 2:15Dziecko mogłoby swobodnie
raczkować przez jego arterie. -
2:15 - 2:17Jego język waży tyle, co słoń,
-
2:17 - 2:20ale przełyk ma tak mały,
-
2:20 - 2:23że mógłby zadławić się
bochenkiem chleba. -
2:23 - 2:25Wieloryby nie są stworzone,
-
2:25 - 2:27by żywić się czymś większym od kryla.
-
2:31 - 2:36Płetwal zjada jakieś 4 tony kryla dziennie.
-
2:36 - 2:37Przez ten niezwykły mechanizm
-
2:37 - 2:39każde zanurzenie dostarcza wielorybowi
-
2:39 - 2:4290 razy więcej energii niż przy tym jej zużywa.
-
2:42 - 2:47Każdy łyk kryla dostarcza
mu prawie 480 000 kalorii. -
2:47 - 2:52Tyle uzyskalibyśmy
jedząc 1900 hamburgerów. -
2:55 - 2:58Ale czemu płetwale są tak ogromne?
-
2:58 - 2:59Są znacznie większe
-
2:59 - 3:02od największych zwierząt lądowych - słoni.
-
3:02 - 3:04Im cięższe jest zwierzę,
-
3:04 - 3:06tym większa jest jego powierzchnia.
-
3:06 - 3:08W miarę wzrostu wagi
-
3:08 - 3:10w pewnym momencie nogi zwierzęcia
-
3:10 - 3:12nie mogą utrzymać jego ciężaru.
-
3:12 - 3:14To wyjaśnia, dlaczego słonie
-
3:14 - 3:17nie mają smukłych końskich nóg.
-
3:17 - 3:19Ich nogi przypominają solidne filary,
-
3:19 - 3:22by utrzymać je w pionie.
-
3:25 - 3:28W wodzie sytuacja jest całkiem inna.
-
3:28 - 3:31Wyporność przeciwstawia się
grawitacji oddziałującej na ciało, -
3:31 - 3:33więc ogromne cielsko wielorybów
jest częściowo wypierane przez wodę. -
3:33 - 3:35więc ogromne cielsko wielorybów
jest częściowo wypierane przez wodę. -
3:35 - 3:37Ocean jest wspaniałym
miejscem dla gatunków, -
3:37 - 3:39które chcą być duże.
-
3:39 - 3:42Inna tajemnica ich rozmiaru
kryje się w diecie. -
3:42 - 3:44Przez wyewoluowanie tak ogromnej paszczy
-
3:44 - 3:47wieloryby wyspecjalizowały się
w pochłanianiu ogromnych ilości -
3:47 - 3:49wysoko kalorycznego
i odżywczego pożywienia, -
3:49 - 3:53które dostarcza im energii
do osiągnięcia takiego rozmiaru. -
3:56 - 3:58Być może zastanawiacie się,
-
3:58 - 4:01dlaczego płetwale nie są jeszcze większe?
-
4:01 - 4:03Ocean brzmi niczym nirwana
-
4:03 - 4:04dla ogromnych zwierząt.
-
4:04 - 4:07Choć ten sposób odżywiania
pozwolił płetwalom błękitnym -
4:07 - 4:09stać się największymi zwierzętami na ziemi,
-
4:09 - 4:10stać się największymi zwierzętami na ziemi,
-
4:10 - 4:14pozwalając skutecznie żywić się ławicami kryla,
-
4:14 - 4:16wiąże się to też z pewnymi kosztami.
-
4:16 - 4:19Naukowcy porównali koszt takiego odżywiania
-
4:19 - 4:21do ilości energii uzyskanej z kryla.
-
4:21 - 4:25Odkryli, że w miarę rozrostu ciała
-
4:25 - 4:27zapotrzebowanie na energię przekracza
-
4:27 - 4:31dodatkową energię z pożywienia.
-
4:31 - 4:36Żerowanie pochłania 15 razy więcej energii
niż odpoczynek, -
4:36 - 4:40a 5 razy więcej niż pływanie.
-
4:40 - 4:41Jedząc w ten sposób
-
4:41 - 4:45osobniki mogą urosnąć do 33 metrów.
-
4:45 - 4:47Takie są ich rozmiary.
-
4:47 - 4:50Czyli płetwale mają za co dziękować krylowi.
-
4:50 - 4:51Efektywne przystosowania ewolucyjne
-
4:51 - 4:55nie wykształciłyby się,
gdyby kryl nie był tak mały. -
4:55 - 4:57To niesamowite, że te małe żyjątka
-
4:57 - 5:00pozwoliły płetwalom przekroczyć granice
-
5:00 - 5:02przeciętnego rozmiaru na naszej planecie.
-
5:02 - 5:04Nie zastanawia was, czy stara maksyma:
-
5:04 - 5:06"Jesteś tym, co jesz"
-
5:06 - 5:09faktycznie pasuje do świata płetwali błękitnych?
- Title:
- Dlaczego płetwale błękitne są tak ogromne? - Asha de Vos
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/why-are-blue-whales-so-enormous-asha-de-vos
Płetwale błękitne to największe zwierzęta na naszej planecie. Co sprawia, że osiągają długość boiska do koszykówki? Asha de Vos wyjaśnia, dlaczego rozmiar kryla sprawia, że jest to idealne pożywienie dla płetwala błękitnego. Zupełnie, jakby płetwal błękitny został stworzony do jedzenia kryla, a kryl powstał po to, by żywić płetwale.
Lekcja: Asha De Vos, animacja: Cognitive Media.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:21
![]() |
TED Translators admin edited Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos | |
![]() |
Krystian Aparta approved Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos | |
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos | |
![]() |
Krystian Aparta edited Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos | |
![]() |
Rysia Wand accepted Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos | |
![]() |
Rysia Wand commented on Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos | |
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos | |
![]() |
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos |
Rysia Wand
Finished review. Awaiting translator's input. =========================================================================================== lunge - nurkowanie, lung - płuco. Słychać tę różnicę również w wymowie: lunge ma dż, lung nie. Ciekawostka: http://www.polityka.pl/nauka/obserwatorium/1527209,1,jak-walenie-sie-pozywiaja.read ================================================================================ Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.
Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu. Przykłady 1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne. 2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie). Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji. Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines