แนวคิดอย่างจริงจังเรื่องการใช้เทคโนโลยีเพื่อปรับเปลี่ยนสภาพภูมิอากาศของโลก
-
0:00 - 0:03ทุกท่านคงได้เคยเห็นบทความ
เรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมามากแล้ว -
0:03 - 0:05และนี่ก็เป็นอีกบทความหนึ่ง
ในหนังสือพิมพ์นิวยอร์คไทมส์ -
0:05 - 0:07ก็เหมือนกับบทความอื่นทุกบทความ
ที่คุณได้เห็นมาแล้ว -
0:07 - 0:09มันพูดเรื่องเดิมเหมือนๆกับบทความอื่นๆ
ที่คุณได้เห็นมา -
0:09 - 0:12แม้กระทั่งมีหัวเรื่องขนาดเท่าๆกัน
เหมือนกับบทความอื่นๆทั้งหมดที่คุณเคยได้เห็นมา -
0:12 - 0:16แต่สิ่งที่แปลกเกี่ยวกับบทความนี้ อาจเป็นเพราะว่า
มันจากปี 1953 -
0:16 - 0:18และเหตุผลที่ผมเอาเรื่องนี้มาพูด
-
0:18 - 0:20ก็คือ คุณอาจมีความคิดว่า
ปัญหานี้เป็นเรื่องที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่นานมานี้ -
0:20 - 0:23คล้ายกับว่าผู้คนเพิ่งวิเคราะห์ปัญหานี้ออก
และในปัจจุบัน -
0:23 - 0:26พร้อมกับสนธิสัญญาเกียวโต (Kyoto) และโกเวินเนเตอร์ (Governator) และคนก็เริ่มจะทำอะไรบางอย่างกับมัน
-
0:26 - 0:29เราอาจจะอยู่บนเส้นทางไปสู่การแก้ปัญหาก็ได้
-
0:29 - 0:32แต่ความเป็นจริงแล้ว --ไม่ใช่เลย
-
0:32 - 0:37เรารู้ปัญหานี้มานาน 50 ปีแล้ว
ขึ้นอยู่กับว่าคุณนับแบบไหน -
0:37 - 0:39เราได้พูดถึงมันอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
ตลอดทศวรรษที่แล้ว หรือประมาณนั้น -
0:39 - 0:42และความสำเร็จของเราก็เกือบจะไม่มีอะไรเลย
-
0:42 - 0:45นี่คืออัตราการเพิ่มขึ้นของ
ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ในชั้นบรรยากาศ -
0:45 - 0:47คุณเคยเห็นสิ่งนี้แล้วในรูปแบบต่างๆ
-
0:47 - 0:49แต่บางทีคุณอาจจะไม่เคยเห็นสิ่งนี้มาก่อน
-
0:49 - 0:52สิ่งที่มันแสดงให้เห็น ก็คือ อัตราการเพิ่มขึ้น
ของก๊าซที่เราปล่อยออกมาเร่งเร็วขึ้น -
0:52 - 0:54และเห็นว่ามันเร่งยิ่งเร็วขึ้น
-
0:54 - 0:58กว่าที่เราคิดไว้ว่าเป็นกรณีที่เลวร้ายที่สุด
เพียงแค่เมื่อสองสามปีก่อน -
0:58 - 1:01ดังนั้น เส้นที่แดงตรงนั้นคือ
สิ่งที่คนขี้สงสัยหลายๆคนพูด -
1:01 - 1:03ว่านักสิ่งแวดล้อมเพียงคาดคะเนไว้เท่านั้น
-
1:03 - 1:06เพื่อทำให้การคาดคะเนนั้น
ดูเลวร้ายเท่าที่จะเป็นไปได้ -
1:06 - 1:09ว่าการปล่อยก๊าซออกมาจะไม่มีโอกาส
เพิ่มได้เร็วเท่าๆกับเส้นสีแดง -
1:09 - 1:11แต่ตามข้อเท็จจริงแล้ว มันเพิ่มเร็วกว่ามาก
-
1:11 - 1:14นี่เป็นข้อมูลบางชิ้น
ซึ่งจริงๆแล้วเก็บมาเมื่อ 10 วันก่อนเท่านั้น -
1:14 - 1:19ซึ่งแสดงปริมาณตํ่าสุดของนํ้าแข็งในทะเลอาร์กติกของปีนี้
และมันตํ่าที่สุดเท่าที่เคยบันทึกมา -
1:19 - 1:24และอัตราที่นํ้าแข็งในทะเลอาร์กติก
ละลายไปเร็วกว่าแบบจำลองทั้งหลายมาก -
1:24 - 1:27ดังนั้น แม้ว่าผู้เชี่ยวชาญทุกประเภท อย่างเช่นผม
ซึ่งบินไปรอบโลก -
1:27 - 1:30และเผาผลาญเชื้อเพลิงเครื่องบินเจ็ท และ
นักการเมืองซึ่งเซ็นข้อตกลงต่างๆ -
1:30 - 1:33ความจริงแล้ว คุณสามารถโต้แย้งได้ว่า
ผลรวมที่ได้ของทั้งหมดนี้เป็นลบ -
1:33 - 1:36เพราะว่า มันใช้เชื้อเพลิงเจ็ทไปมากเหลือเกิน
(เสียงหัวเราะ) -
1:36 - 1:41ไม่ใช่ ไม่ใช่! เกี่ยวกับสิ่งที่เราจำเป็นต้องทำจริงๆ
เพื่อหยุด -
1:41 - 1:45เศรษฐกิจขนาดใหญ่ของเรานั้นเฉื่อยมากเสียจน
เราแทบจะไม่ได้เริ่มต้นกันจริงๆเลย -
1:45 - 1:52จริงๆ แล้วเราแทบจะทำแบบนี้
ซึ่งไม่ได้มากมายนัก -
1:52 - 1:54ผมไม่ต้องการจะทำให้คุณหดหู่ใจจนเกินไป
-
1:54 - 1:59ปัญหานั้นแก้ไขได้อย่างแน่นอน แถมยังแก้ไขได้
ด้วยต้นทุนที่ถูกอีกด้วย -
1:59 - 2:04ราคาถูกหมายถึง ประมาณค่าใช้จ่ายทางการทหาร
ไม่ใช่ค่าใช้จ่ายด้านการรักษาพยาบาล -
2:04 - 2:08ราคาถูกหมายถึง สองสามเปอร์เซ็นต์
ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) -
2:08 - 2:10มันสำคัญมากที่เราจะต้องประมาณได้
ว่าต้องใช้เงินแค่ไหน -
2:10 - 2:14ดังนั้นปัญหานี้จึงแก้ไขได้
และวิธีที่เราควรจะเริ่มทำงานเพื่อแก้ปัญหา ก็คือ -
2:14 - 2:16แก้ปัญหาเรื่องการผลิตไฟฟ้า
-
2:16 - 2:20ซึ่งเป็นต้นเหตุของการปล่อยก๊าซ CO2 เพิ่มสูงขึ้น
ประมาณ 43 เปอร์เซ็นต์ หรือประมาณนั้น -
2:20 - 2:23และเราสามารถทำสิ่งนั้นได้ ด้วยวิธีที่สมเหตุผล
เช่นการอนุรักษ์พลังงาน -
2:23 - 2:27พลังงานลม, พลังงานปรมาณู และถ่านหิน
จนถึงการดักจับก๊าซ CO2 -
2:27 - 2:32ซึ่งเป็นทุกๆสิ่งที่พร้อมแล้ว สำหรับการนำไปใช้งาน
อย่างกว้างขวาง และมันทำงานได้จริง -
2:32 - 2:37ทั้งหมดที่เราขาดก็คือ การล้วงกระเป๋าจ่ายเงิน
เพื่อนำสิ่งเหล่านี้มาใช้ -
2:37 - 2:39แทนที่จะทำอย่างนั้น เรามัวแต่ใช้เวลาของเราพูดคุยกัน
-
2:39 - 2:42แต่อย่างไรก็ตาม นั่นไม่ใช่สิ่งที่ผม
กำลังจะพูดกับคุณในคืนนี้ -
2:42 - 2:46สิ่งที่ผมกำลังจะพูดกับคุณคืนนี้ก็คือ
เรื่องที่เราอาจจะทำ ถ้าในอดีตเราไม่ได้ทำอะไรมาเลย -
2:46 - 2:50และเป็นเรื่องตรงกลางนี่ ซึ่งเป็นสิ่งที่คุณจะทำ
-
2:50 - 2:53ถ้าคุณไม่หยุดยั้งการปล่อยก๊าซออกมา
อย่างรวดเร็วพอ -
2:53 - 2:56และคุณจำเป็นต้องดำเนินการ ด้วยวิธีใดก็ตาม
เพื่อทำลายความเชื่อมโยงระหว่างการกระทำของมนุษย์ -
2:56 - 3:00ซึ่งเปลี่ยนแปลงอากาศ และการเปลี่ยนแปลงของ
สภาพอากาศที่จะเกิดขึ้น และนั่นสำคัญเป็นพิเศษ -
3:00 - 3:03เพราะว่า แน่นอน ในขณะที่เราสามารถปรับตัวให้เข้ากับ
การปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ -
3:03 - 3:06และตรงนี้สำคัญที่จะต้องพูดกันตรงๆ จะมีประโยชน์บางอย่างในการเปลี่ยนแปลงของอากาศ
-
3:06 - 3:09โอ้ ใช่เลย ผมคิดว่ามันไม่ดี
ผมใช้เวลาตลอดทั้งชีวิตทำงานเพื่อหยุดมัน -
3:09 - 3:13แต่เหตุผลหนึ่ง มันยากเชิงการเมือง ก็คือ
จะมีผู้ชนะและผู้แพ้ ไม่ใช่ทุกคนเป็นผู้แพ้ -
3:13 - 3:16แต่ แน่นอน โลกตามธรรมชาติ หมีขั้วโลก
-
3:16 - 3:19ผมใช้เวลาเล่นสกีไปทั่วทะเลนํ้าแข็ง นานหลายสัปดาห์
ในแต่ละครั้ง บริเวณเขตขั้วโลกเหนือ -
3:19 - 3:21มันจะหายไปจนหมดสิ้น
-
3:21 - 3:23และไม่มีการปรับตัว
-
3:23 - 3:24ดังนั้น ปัญหานี้จึงสามารถแก้ไขได้อย่างแน่นอน
-
3:24 - 3:27แนวคิดเรื่องการใช้เทคโนโลยีเพื่อจัดการกับ
ภูมิอากาศของโลก (geo-engineering)
อธิบายง่ายๆได้ดังนี้ -
3:27 - 3:32คุณสามารถเอาอนุภาคที่มีประจุ เช่น อนุภาคของกรดกำมะถัน หรือ ซัลเฟต (sulfate)
-
3:32 - 3:34เข้าไปไว้ในบรรยากาศชั้นสูง
ซึ่งคือชั้นสตราโตสเฟียร์ (stratosphere) -
3:34 - 3:36ที่ๆมันจะสะท้อนแสงอาทิตย์ออกไปและทำให้โลกเย็น
-
3:36 - 3:39และผมรู้แน่นอนว่ามันใช้ได้ผล
-
3:39 - 3:42ไม่ใช่ว่ามันไม่มีผลข้างเคียง แต่ผมรู้แน่มันใช้ได้
-
3:42 - 3:44และเหตุผลก็คือ มันเคยถูกทำมาแล้ว
-
3:44 - 3:47มันได้ถูกทำมาแล้ว ไม่ใช่โดยเรา ไม่ใช่โดยผม
แต่โดยธรรมชาติ -
3:47 - 3:50นี่เป็นภูเขาพินาทูโบ (Pinatubo) ในช่วงต้นทศวรรษที่ 90
นั่นได้เอากำมะถันเป็นจำนวนมาก -
3:50 - 3:54เข้าไปในชั้นสตราโตสเฟียร์ ด้วยเมฆ
ที่มีรูปร่างคล้ายกับระเบิดปรมาณู -
3:54 - 3:57ผลของมันน่าตื่นเต้นมาก
-
3:57 - 4:00หลังจากนั้น และการระเบิดของภูเขาไฟ
ก่อนหน้านี้บางลูกที่เรามีข้อมูล -
4:00 - 4:02คุณจะเห็นการเย็นลงของบรรยากาศ
อย่างน่าตื่นเต้นมากทีเดียว -
4:02 - 4:05กราฟด้านล่างเป็นบรรยากาศชั้นสูง
คือชั้นสตราโตสเฟียร์ -
4:05 - 4:07มันร้อนขึ้นหลังจากภูเขาไฟพวกนี้ระเบิด
-
4:07 - 4:09แต่คุณจะสังเกตเห็นว่ากราฟบน
ซึ่งเป็นบรรยากาศที่ตํ่าลงมา -
4:09 - 4:13และพื้นผิวนั้น จะเย็นลงเพราะว่า
เราป้องกันบรรยากาศไว้เล็กน้อย -
4:13 - 4:15ไม่มีความลึกลับที่ใหญ่โตนัก เกี่ยวกับเรื่องนี้
-
4:15 - 4:18มีความลึกลับมากมายในรายละเอียด
และมีผลข้างเคียงที่เลวร้ายอยู่บ้าง -
4:18 - 4:21เช่น มันทำลายชั้นของโอโซนไปบางส่วน
และประเดี๋ยวผมจะพูดถึงเรื่องนั้น -
4:21 - 4:23แต่มันเย็นลงได้อย่างชัดเจน
-
4:23 - 4:26และอีกสิ่งหนึ่ง นั่นคือ มันรวดเร็ว
-
4:26 - 4:29มันสำคัญจริงๆที่จะพูดว่า มีสิ่งอื่นๆอีกเยอะที่เราต้องทำ
-
4:29 - 4:34เช่น การลดการปลดปล่อยก๊าซ นั้นเป็นวิธีที่ช้า
โดยตัวของมันเอง เพราะว่ามันใช้เวลามาก -
4:34 - 4:37ที่จะสร้างเครื่องมือทั้งหมด ที่เราจำเป็นต้องมี
เพื่อลดการปล่อยก๊าซออกมา -
4:37 - 4:40และไม่ใช่เพียงแค่นั้น เมื่อคุณลดการปล่อยก๊าซ
คุณไม่ได้ลดความเข้มข้นลง -
4:40 - 4:42เพราะว่าความเข้มข้น หรือ
ปริมาณก๊าซคาร์บอนไดอ๊อกไซด์ในอากาศนั้น -
4:42 - 4:44คือ ผลรวมของการปล่อยก๊าซออกมาอย่างยาวนาน
-
4:44 - 4:46ดังนั้นคุณจึงไม่สามารถเหยียบเบรค
เพื่อหยุดมันได้อย่างเร็วมากๆ -
4:46 - 4:48แต่ถ้าคุณทำสิ่งนี้ มันก็จะเร็ว
-
4:48 - 4:51และมีบางครั้งที่คุณอาจชอบที่จะทำบางสิ่งอย่างรวดเร็ว
-
4:51 - 4:54อีกสิ่งหนึ่งที่คุณอาจจะสงสัยก็คือ
มันได้ผลจริงหรือไม่? -
4:54 - 4:58คุณจะสามารถบังแสงอาทิตย์ไว้ เพื่อชดเชย
อย่างมีประสิทธิภาพกับ CO2 ที่ถูกเพิ่มเข้าไป -
4:58 - 5:01และให้ผลของสภาวะอากาศ คืนสภาพ
กลับไปดังเดิมได้หรือไม่? -
5:01 - 5:03และคำตอบดูเหมือนจะเป็นอย่างนั้น
-
5:03 - 5:06ตรงนี้เป็นกราฟที่คุณเคยเห็นมาก่อนหน้านี้หลายครั้งแล้ว
-
5:06 - 5:09นั่นคือโลกที่เห็นกันอยู่ ภายใต้มุมมอง
ของแบบจำลองสภาวะอากาศแบบหนึ่ง -
5:09 - 5:11ที่มีปริมาณของ CO2 เป็นสองเท่าในอากาศ
-
5:11 - 5:15กราฟตํ่าลงมา มีปริมาณของ CO2 เป็นสองเท่า
และมีแสงแดดน้อยลง 1.8 เปอร์เซ็นต์ -
5:15 - 5:17และคุณก็กลับมาที่สภาวะอากาศแบบแรกเริ่ม
-
5:17 - 5:20และกราฟนี้จาก เค็น คาลเดียร่า (Ken Caldeira)
สำคัญที่ต้องพูด เพราะว่า -
5:20 - 5:23เคน-- ณ ที่ประชุมที่ผมก็เชื่อว่า มาร์ที่ ฮอฟฟราท (Marty Hoffart) ก็อยู่ด้วย เมื่อตอนกลางทศวรรษที่ 90--
-
5:23 - 5:26เคนและผมยืนขึ้นที่ด้านหลังของที่ประชุม และพูดว่า
-
5:26 - 5:28"การปรับเปลี่ยนสภาพอากาศจะไม่ได้ผล"
-
5:28 - 5:30และพูดกับบุคคลที่ขณะนั้นสนับสนุนเรื่องนี้ว่า
-
5:30 - 5:32"บรรยากาศนั้นมันซับซ้อนมากกว่านี้มาก"
-
5:32 - 5:35และก็ให้เหตุผลทางกายภาพมากมายว่า
ทำไมมันจึงไม่ได้ให้การชดเชยที่ดีอย่างมากได้ -
5:35 - 5:38เคนกลับไปและทำแบบจำลองของเขา
และพบว่ามันทำได้ -
5:38 - 5:40เรื่องนี้ก็เก่าเช่นกัน
-
5:40 - 5:43รายงานชิ้นนั้นที่วางลงบนโต๊ะของ
ประธานาธิบดีจอห์นสัน เมื่อตอนที่ผมอายุได้สองขวบ -
5:43 - 5:45ในปี 1965
-
5:45 - 5:47รายงานนั้น ตามจริงแล้ว ซึ่งมีวิทยาศาสตร์
ด้านสภาพอากาศที่ทันสมัยทั้งสิ้น -
5:47 - 5:50สิ่งเดียวที่พวกเขาพูดเรื่องการทำ ก็คือ
การปรับเปลี่ยนสภาพอากาศ -
5:50 - 5:52มันไม่ได้แม้แต่จะกล่าวถึง
การลดปริมาณการปล่อยก๊าซ -
5:52 - 5:55ซึ่งเป็นการเบี่ยงเบนออกไปอย่างไม่น่าเชื่อ
ในความคิดของเราเกี่ยวกับปัญหานี้ -
5:55 - 5:57ผมไม่ได้พูดว่า เราไม่ควรจะลดปริมาณการปล่อยก๊าซ
-
5:57 - 6:00เราควรจะทำ แต่มันสร้างประเด็นนี้ขึ้นอย่างตรงเผง
-
6:00 - 6:02ดังนั้น ตามหลักแล้ว ไม่มีอะไรที่ใหม่มาก
-
6:02 - 6:04สิ่งใหม่อย่างเดียวก็คือ เรียงความเรื่องนี้
-
6:04 - 6:08ดังนั้น ผมคิดว่า ผมควรจะพูดว่า ตั้งแต่ครั้งรายงานดั้งเดิม
ฉบับประธานาธิบดีจอห์นสัน -
6:08 - 6:11และรายงานต่างๆของบัณฑิตสภาแห่งชาติสหรัฐ
(U.S. National Academy) -
6:11 - 6:14ปี1977, 1982, 1990 ผู้คนพูดอยู่เสมอ
เกี่ยวกับความคิดนี้ -
6:14 - 6:17ไม่ใช่ว่าเป็นสิ่งที่ไม่มีอันตราย
แต่เป็นความคิดหนึ่งที่จะนำมาขบคิด -
6:17 - 6:21แต่เมื่อสภาพอากาศกลายมาเป็นเรื่องร้อนทางการเมือง
--ถ้าผมอาจจะเล่นคำ-- -
6:21 - 6:27ในช่วง 15 ปีที่ผ่านมา เรื่องนี้กลายเป็นเรื่องที่ผิดแผกไปจากสังคมมากจนกระทั่ง เราไม่สามารถพูดถึงมันได้
-
6:27 - 6:31มันก็แค่จมลงไปใต้ผิวนํ้า
เราไม่ได้รับอนุญาตให้พูดถึงมัน -
6:31 - 6:34แต่ในปีที่แล้ว พอล ครัทเซน (Paul Crutzen)
ตีพิมพ์งานเขียนชิ้นนี้ -
6:34 - 6:37กล่าวอย่างคร่าวๆว่า ทั้งหมดที่เคยพูดกันมาก่อน
ว่าบางที เมื่อคิดถึงความคืบหน้าของเรา -
6:37 - 6:40ที่ช้ามากๆ ในการแก้ปัญหานี้
และผลกระทบที่ไม่แน่นอน -
6:40 - 6:42เราจึงควรจะคิดเกี่ยวกับสิ่งต่างๆแบบนี้
-
6:42 - 6:44เขากล่าวคร่าวๆถึงสิ่งที่เคยพูดกันมาก่อนแล้ว
-
6:44 - 6:47เรื่องใหญ่ก็คือ เขาบังเอิญได้รับรางวัลโนเบล
สาขาเคมีโอโซน (ozone chemistry) -
6:47 - 6:49คนจึงให้ความสนใจเขาอย่างจริงจัง
เมื่อเขาพูดว่า เราควรจะคิดถึงเรื่องนี้กัน -
6:49 - 6:51ถึงแม้ว่าจะมีผลกระทบในเรื่องโอโซนอยู่บ้าง
-
6:51 - 6:53และตามความเป็นจริงแล้ว เขามีความคิดบางอย่าง
ที่จะทำให้มันหายไป -
6:53 - 6:55มีข่าวทุกชนิดในหน้าหนังสือพิมพ์
และนิตยสารทั่วทั้งโลก -
6:55 - 6:59ไปจนถึง "ด็อกเตอร์ สเตรนจ์เลิฟ กู้โลกเอาไว้"
จากนิตยสารอีโคโนมิสต์ -
6:59 - 7:02และนั่นทำให้ผมคิด ผมได้ทำงานเรื่องนี้
แบบทำบ้างหยุดบ้าง -
7:02 - 7:05แต่ไม่มากนักในเชิงเทคนิค และจริงๆในคืนวันหนึ่ง
ขณะกำลังนอนคิดเล่นอยู่บนเตียง -
7:05 - 7:09และผมก็คิดถึงของเล่นของเด็กชิ้นนี้
ซึ่งเป็นที่มาของหัวข้อการพูดของผม -
7:09 - 7:12และผมสงสัยว่า ถ้าคุณสามารถใช้หลักฟิสิกส์แบบเดียวกัน
ที่จะทำให้สิ่งนั้นหมุนไปรอบๆ -
7:12 - 7:16ในเครื่องวัดพลังงานรังสีของเด็ก เพื่อทำให้อนุภาค
ลอยอยู่ในบรรยากาศชั้นบน -
7:16 - 7:18และทำให้มันอยู่ที่นั่น
-
7:18 - 7:20ปัญหาหนึ่งเกี่ยวกับซัลเฟต ก็คือ
มันร่วงลงมาเร็วมาก -
7:20 - 7:22ปัญหาอีกประการหนึ่ง คือ
มันอยู่ในชั้นโอโซนพอดิบพอดี -
7:22 - 7:24และผมชอบมากกว่า
ที่จะให้มันอยู่เหนือชั้นโอโซนขึ้นไป -
7:24 - 7:26และพบว่า เมื่อผมตื่นขึ้นตอนเช้าวันรุ่งขึ้น
และผมก็เริ่มต้นคิดคำนวณเรื่องนี้ -
7:26 - 7:29มันยากมากที่จะคำนวณจากทฤษฎีแรกๆ
ผมตอบคำถามไม่ได้ -
7:29 - 7:32แต่แล้ว ผมพบว่ามีงานวิจัยมากมาย
ที่ถูกตีพิมพ์ออกมา -
7:32 - 7:35ซึ่งพูดถึงปัญหาและวิธีแก้ไขเรื่องนี้ เพราะว่า
มันได้เกิดขึ้นแล้วในบรรยากาศตามธรรมชาติ -
7:35 - 7:37จึงดูเหมือนจะมีอนุภาคเล็กละเอียดอยู่แล้ว
-
7:37 - 7:41ที่ลอยขึ้นไปชั้นที่เราเรียกว่า มีโซสเฟียร์ (mesosphere)
สูงขึ้นไปราว 100 กิโลเมตร -
7:41 - 7:43ซึ่งเกิดผลแบบนี้ขึ้นเรียบร้อยแล้ว
-
7:43 - 7:45ผมจะเล่าให้คุณฟังอย่างเร็วว่า
ผลที่ได้นั้นทำงานอย่างไร -
7:45 - 7:47มีความซับซ้อนที่สนุกสนานมากมาย
-
7:47 - 7:49ที่ผมอยากจะใช้เวลาตลอดคืนนี้เล่าให้ฟัง
แต่ผมจะไม่ทำเช่นนั้น -
7:49 - 7:52ลองสมมติว่า คุณมีแสงอาทิตย์ที่ไปกระทบอนุภาค
มันร้อนขึ้นอย่างไม่สม่ำเสมอ -
7:52 - 7:54ดังนั้นด้านที่หันไปทางดวงอาทิตย์ก็จะร้อนกว่า
ด้านที่ไกลออกไปก็จะเย็นกว่า -
7:54 - 7:57โมเลกุลของแก๊สที่กระเด้งออกจากด้านที่ร้อนนั้น
-
7:57 - 8:01จะกระเด้งออกไปด้วยความเร็วมากกว่าปกติอยู่บ้าง
เพราะว่ามันร้อน -
8:01 - 8:03ดังนั้นคุณจึงได้แรงลัพธ์ในทิศทางหนีออกจากดวงอาทิตย์
-
8:03 - 8:05ที่เรียกแรงนั้นว่าแรงโฟโตเรทิค (photophoretic)
-
8:05 - 8:09มีเวอร์ชั่นอื่นๆอีกมากมาย ที่ผมและผู้ร่วมงานบางคน
-
8:09 - 8:11คิดว่าจะเอามาใช้ประโยชน์อย่างไร
-
8:11 - 8:13และก็แน่นอน เราอาจจะผิดก็ได้--
-
8:13 - 8:15ทั้งหมดนี้ไม่ได้มีการตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ
เรากำลังตัดสินใจกันอยู่ -
8:15 - 8:17แต่จนถึงเดี๋ยวนี้ มันก็ดูเข้าท่าดี
-
8:17 - 8:20แต่ดูเหมือนว่า เราสามารถทำให้อนุภาค
ลอยอยู่ในบรรยากาศได้ยาวนาน -
8:20 - 8:23ยาวนานมากกว่าแต่ก่อน --
เพราะว่ามันลอยอยู่ในอากาศได้ -
8:23 - 8:25เราสามารถย้ายสิ่งต่างๆออกจากชั้นสตราโตสเฟียร์
ให้เข้าไปอยู่ในชั้นมีโซสเฟียร์ -
8:25 - 8:28โดยหลักการแล้ว ก็จะแก้ไขปัญหาเรื่องโอโซนได้
-
8:28 - 8:30ผมแน่ใจว่าจะมีปัญหาอื่นๆขึ้นมาอีก
-
8:30 - 8:33สุดท้าย เราจะสามารถทำให้อนุภาคต่างๆ
ย้ายไปอยู่ที่ขั้วโลก -
8:33 - 8:37เราจึงสามารถควบคุมการปรับเปลี่ยนสภาพอากาศ
เพื่อให้มันจำกัดอยู่ที่บริเวณขั้วโลก -
8:37 - 8:40ซึ่งจะมีผลกระทบที่ในทางร้ายในส่วนกลางของโลก
-
8:40 - 8:44ซึ่งเราอาศัยอยู่ และให้มันทำงานได้ประสิทธิภาพสูงสุด
ในสิ่งที่เราจำเป็นต้องทำ -
8:44 - 8:48ซึ่งก็คือ การทำให้ขั้วโลกเย็นลง
ในกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินระดับโลก ถ้าคุณต้องการ -
8:48 - 8:50นี่เป็นแนวคิดใหม่ที่เริ่มคิดกันขึ้นมา
ซึ่งโดยพื้นฐานแล้ว อาจจะเป็น -
8:50 - 8:52ความคิดที่ฉลาดกว่า การใส่ซัลเฟตเข้าไป
-
8:52 - 8:56ไม่ว่าความคิดนี้จะถูกต้อง
หรือความคิดอื่นจะถูกต้อง -
8:56 - 8:58ผมคิดว่า เราเกือบจะแน่ใจได้ว่า
-
8:58 - 9:01ในที่สุด เราจะคิดทำสิ่งที่ฉลาดกว่าการ
เพียงแค่ใส่กำมะถันเข้าไป -
9:01 - 9:04ถ้าวิศวกรและนักวิทยาศาสตร์
หันมาเอาใจใส่กับเรื่องนี้จริงๆ -
9:04 - 9:07ก็จะน่าประหลาดใจว่า เราจะสามารถทำให้เกิด
การเปลี่ยนแปลงขึ้นกับโลกได้อย่างไร -
9:07 - 9:11สิ่งสำคัญของเรื่องนี้ก็คือ มันให้อำนาจพิเศษแก่เรา
-
9:11 - 9:14ไม่ว่าเราจะชอบหรือไม่ก็ตาม
วิทยาศาสตร์และวิศวกรรมที่ถูกพัฒนาขึ้นนี้ -
9:14 - 9:17ให้อำนาจแก่เรามากขึ้น ในการเปลี่ยนแปลงโลก
-
9:17 - 9:19เพื่อควบคุมโลก
-
9:19 - 9:23ให้เราควบคุมสภาวะอากาศและภูมิอากาศ
ไม่ใช่เพราะว่าเราวางแผนไว้ -
9:23 - 9:26ไม่ใช่เพราะว่าเราอยากทำ แต่เป็นเพียงเพราะว่า
วิทยาศาสตร์ส่งมันมาให้เราทีละเล็กทีละน้อย -
9:26 - 9:28ด้วยความรู้ที่ดีขึ้นเกี่ยวกับวิธีการทำงานของระบบ
-
9:28 - 9:30และเครื่องมือทางวิศวกรรมที่ดีกว่า
เพื่อทำให้เกิดมันขึ้น -
9:32 - 9:36เอาล่ะ สมมุติว่ามนุษย์ต่างดาวมาถึง
-
9:36 - 9:38บางที พวกเขากำลังจะลงมาที่สำนักงานสหประชาชาติ
ที่อยู่เลยจากที่นี่ไปอีกหน่อย -
9:38 - 9:40หรือ บางทีพวกเขาอาจเลือกจุดที่ฉลาดกว่า
-
9:40 - 9:43แต่สมมุติว่าพวกเขามาถึง
และให้กล่องใบหนึ่งกับคุณ -
9:43 - 9:47และกล่องใบนั้นมีปุ่มอยู่สองปุ่ม
-
9:47 - 9:49ปุ่มหนึ่งเป็นปุ่มสำหรับการควบคุมอุณหภูมิของโลก
-
9:49 - 9:51บางที อีกปุ่มหนึ่งเป็นปุ่มสำหรับการควบคุม
ความเข้มข้นของ CO2 -
9:51 - 9:55คุณอาจจะจินตนาการได้ว่า เราคงต้อง
ทำสงครามเพื่อแย่งกล่องใบนั้น -
9:55 - 9:58เพราะว่าเราไม่มีทางจะตกลงกันได้เรื่องที่ว่า
จะตั้งปุ่มไว้ที่ไหน -
9:58 - 10:00เราไม่มีการบริหารการปกครองระดับโลก
-
10:00 - 10:02และต่างคนต่างก็อยากจะตั้งปุ่มไม่เหมือนกัน
-
10:02 - 10:06เอาละ ผมไม่ได้คิดว่าสิ่งนั้นจะเกิดขึ้น
มันไม่น่าเป็นไปได้ -
10:06 - 10:10แต่เรากำลังสร้างกล่องนั้นอยู่
-
10:10 - 10:12นักวิทยาศาสตร์และวิศวกรทั่วโลก
-
10:12 - 10:14กำลังสร้างมันขึ้นทีละส่วน
ในห้องทดลองของพวกเขา -
10:14 - 10:16แม้ว่า พวกเขาจะสร้างมันขึ้นมาเพื่อเหตุผลอื่นๆ
-
10:16 - 10:19แม้ว่า เมื่อพวกเขากำลังคิดว่า
พวกเขาแค่เพียงกำลังทำงานปกป้องสิ่งแวดล้อม -
10:19 - 10:21พวกเขาไม่ได้สนใจความคิดแผลงๆ เช่น
ปรับเปลี่ยนดาวเคราะห์ทั้งดวง -
10:21 - 10:25พวกเขาพัฒนาวิทยาศาสตร์ขึ้น
ซึ่งทำให้ง่ายยิ่งขึ้นเรื่อยๆในการที่จะทำมัน -
10:25 - 10:28ผมจึงคิดว่า ความคิดเห็นของผมในเรื่องนี้ ก็คือ
ไม่ใช่ว่าผมต้องการจะทำมัน ผมไม่ต้องการทำ -
10:28 - 10:33แต่คิดว่า เราควรจะย้ายเรื่องนี้ออกมาจากเงามืด
และมาคุยเรื่องนี้กันอย่างจริงจัง -
10:33 - 10:36เพราะว่าไม่ช้าไม่นานจากนี้ เราจะต้องเผชิญ
กับการตัดสินใจในเรื่องนี้ -
10:36 - 10:39และมันก็จะดีกว่า ถ้าเราคิดถึงมันอย่างหนัก
-
10:39 - 10:43หรือแม้กระทั่ง คิดอย่างหนักว่าถึงเหตุผล
ที่เราไม่ควรทำมันเลย -
10:43 - 10:49ผมจะเสนอวิธีการสองวิธี ให้คุณคิดถึงปัญหานี้
ซึ่งเป็นการเริ่มต้น -
10:49 - 10:51ของความคิดของผม เกี่ยวกับว่าจะคิดถึงมันอย่างไร
-
10:51 - 10:54แต่สิ่งที่เราต้องการก็คือ ไม่เพียงแค่ให้คนแปลกประหลาด
อย่างผมแค่สองสามคน มานั่งคิดเรื่องนี้ -
10:54 - 10:56เราจำเป็นต้องมีการอภิปรายถกเถียงกัน
ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น -
10:56 - 11:00การอภิปรายที่ร่วมด้วยนักดนตรี, นักวิทยาศาสตร์,
นักปรัชญา นักเขียน -
11:00 - 11:03ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับคำถามนี้
ที่เกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนสภาพอากาศ -
11:03 - 11:06และคิดอย่างเอาจริงเอาจัง
เกี่ยวกับว่า อะไรคือผลสืบเนื่องของมัน -
11:06 - 11:08ดังนั้น นี้คือวิธีการหนึ่งที่จะคิดถึงมัน
-
11:08 - 11:12ซึ่งก็คือ เราทำสิ่งนี้ แทนที่จะลดทอน
การปล่อยก๊าซ เพราะว่ามันถูกกว่า -
11:12 - 11:15ผมคิดว่า สิ่งที่ผมยังไม่ได้พูดเกี่ยวกับสิ่งนี้ ก็คือ
มันราคาถูกอย่างน่าขัน -
11:15 - 11:19เราพอจะคำนวณได้ว่า การใช้ซัลเฟต
หรือวิธีนี้ที่ผมคิดขึ้นมานั้น -
11:19 - 11:25คุณสามารถสร้างยุคนํ้าแข็งด้วยค่าใช้จ่าย
.001 เปอร์เซ็นต์ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ -
11:25 - 11:28มันถูกมาก นั่นทำให้เรามีอำนาจมากขึ้น
-
11:28 - 11:30มันไม่ใช่ความคิดที่ดี แต่มันเพียงแค่สำคัญเท่านั้น
(เสียงหัวเราะ) -
11:30 - 11:33ผมจะบอกคุณว่าเงินก้อนใหญ่แค่ไหน
เงินใหญ่ขนาดนั้น -
11:34 - 11:37และการคำนวณนั้นก็ไม่มีข้อโต้แย้งมากด้วย
-
11:37 - 11:43คุณอาจจะโต้แย้ง ความวิปลาสของแนวคิดนี้
แต่จำนวนเงินนั้นเป็นเรื่องจริง -
11:45 - 11:47ดังนั้น เพราะว่าสิ่งนี้ เราจึงสามารถจัดการกับปัญหาได้
-
11:47 - 11:52อย่างง่ายดายด้วยการหยุด
การลดการปล่อยก๊าซ -
11:52 - 11:54และเมื่อใดที่ความเข้มข้นเพิ่มขึ้นไป
เราจะสามารถเพิ่ม -
11:54 - 11:56ปริมาณของการปรับเปลี่ยนสภาพอากาศ
-
11:56 - 11:59ผมไม่คิดว่า จะมีผู้ใดเอาจริงเอาจังกับเรื่องนี้
-
11:59 - 12:01เพราะว่าภายใต้สถานการณ์นี้
เรากำลังห่างออกไปเรื่อยๆ -
12:01 - 12:03จากภูมิอากาศในปัจจุบัน
-
12:03 - 12:05เรามีปํญหาอื่นๆอีกทุกชนิด
เช่น ภาวะการเป็นกรดของมหาสมุทร -
12:05 - 12:08ที่เกิดจาก CO2 ในบรรยากาศอีกนั่นแหละ
-
12:08 - 12:11ไม่มีผู้ใด แต่ก็อาจจะมีคนแปลกๆหนึ่งหรือสองคน
ที่เสนอแนะเรื่องนี้จริงๆ -
12:11 - 12:13แต่ตรงนี้เป็นกรณีที่ยากที่จะปฏิเสธ
-
12:13 - 12:17เอาเป็นว่า เราจะไม่ใช้การปรับเปลี่ยนสภาพอากาศ
เราจะทำสิ่งที่เราต้องทำ -
12:17 - 12:19ซึ่งก็คือมาเอาจริงเอาจัง
กับการลดการปล่อยก๊าซออกมา -
12:19 - 12:22แต่เราก็ไม่รู้จริงๆว่า
เราจะต้องลดอย่างรวดเร็วขนาดไหน -
12:22 - 12:25มีความไม่แน่นอนอย่างมากเกี่ยวกับว่า
การเปลี่ยนแปลงอากาศมากแค่ไหน จึงจะมากเกินไป -
12:25 - 12:28ดังนั้น เอาเป็นว่า เราทำงานอย่างหนัก
และจริงๆ เราก็ไม่ได้ทำเพียงแค่แตะเบรค -
12:28 - 12:31แต่เราเหยียบเบรคไปอย่างแรง
และลดการปล่อยก๊าซได้จริงๆ -
12:31 - 12:33และสุดท้ายก็ลดความเข้มข้นลงได้
-
12:33 - 12:38และบางทีสักวันหนึ่ง อย่างเช่น
ปี 2075 วันที่ 23 ตุลาคม -
12:38 - 12:41ในที่สุดเราก็ไปถึงวันที่แห่งชัยชนะ
เมื่อความเข้มข้นขึ้นไปถึงจุดสูงสุด -
12:41 - 12:43และเริ่มที่จะลดลง
-
12:43 - 12:46และเราก็เฉลิมฉลองกันทั้งโลก
และเราก็ได้เริ่มที่จะ แบบว่า -
12:46 - 12:49เราผ่านจุดเลวร้ายที่สุดไปแล้ว
-
12:49 - 12:53แต่บางทีในวันนั้น เราก็อาจจะพบด้วยว่า
แผ่นนํ้าแข็งกรีนแลนด์ -
12:53 - 12:59กำลังละลายอย่างรวดเร็วอย่างไม่อาจยอมรับได้
เร็วมากพอที่จะทำให้ระดับนํ้าทะเลสูงขึ้นหลายเมตร -
12:59 - 13:01ในมหาสมุทรในอีก 100 ปีต่อไปข้างหน้า
-
13:01 - 13:03และลบเมืองที่ใหญ่ๆบางเมือง ออกไปจากแผนที่
-
13:03 - 13:05นั่นเป็นสถานการณ์ในอนาคต
ที่เป็นไปได้อย่างแน่นอนที่สุด -
13:05 - 13:08เราก็อาจจะตัดสินใจ ณ จุดนั้นว่า
แม้ว่าการปรับเปลี่ยนสภาพอากาศจะไม่แน่นอน -
13:08 - 13:13และทำให้เราไม่สบายใจในเชิงจริยธรรม ก็ยังดีกว่ามาก
ที่จะไม่ทำการปรับเปลี่ยนสภาพอากาศเสียเลย -
13:13 - 13:15และนั่นก็เป็นอีกวิธีที่แตกต่างอย่างมาก
ที่จะมองปัญหานี้ -
13:15 - 13:18ใช้สิ่งนี้เพื่อควบคุมความเสี่ยง
ไม่ใช่เพื่อแทนการลงมือแก้ปัญหา -
13:18 - 13:21มันแปลว่าคุณจะทำการปรับเปลี่ยน
สภาพอากาศไปสักพัก -
13:21 - 13:26เพื่อเอาความร้อนที่เลวร้ายที่สุดออกไป
ไม่ใช่ว่าคุณจะใช้มันมาแทนการแก้ปัญหา -
13:26 - 13:28แต่ก็มีปัญหาเกี่ยวกับมุมมองแบบนั้น
-
13:28 - 13:30และปัญหานั้นมีดังต่อไปนี้
-
13:30 - 13:32ความรู้ที่ว่าการปรับเปลี่ยนสภาพอากาศนั้นเป็นไปได้
-
13:32 - 13:35จะทำให้ผลกระทบด้านสภาพภูมิอากาศ
ดูจะน่ากลัวน้อยลง -
13:35 - 13:38และนั่นทำให้คำมั่นที่จะลดการปล่อยก๊าซ
ในปัจจุบันยิ่งอ่อนแอลง -
13:38 - 13:40สิ่งนี้เป็นสิ่งที่นักเศรษฐศาสตร์เรียกว่า
ภาวะภัยทางศีลธรรม (moral hazard) -
13:40 - 13:44และนั่นเป็นเหตุผลพื้นฐานอย่างหนึ่ง
ที่ปัญหานี้ยากมากที่จะนำมาพูดถึงกัน -
13:44 - 13:46และ โดยทั่วไป
ผมคิดว่าเป็นเหตุผลที่สำคัญและแฝงอยู่ -
13:46 - 13:47ที่ทำให้ไม่เป็นที่ยอมรับเชิงการเมือง
ที่จะพูดถึงสิ่งนี้ -
13:47 - 13:51แต่คุณจะไม่ได้สร้างนโยบายที่ดีได้
ด้วยการเก็บซ่อนสิ่งต่างๆไว้ในลิ้นชัก -
13:51 - 13:54ผมจะทิ้งคำถาม 3 ข้อให้คุณเก็บไปคิด
แล้วก็จะอ้างถึงคำพูดในตอนท้ายสุด -
13:54 - 13:57เราควรจะทำการวิจัยในหัวข้อนี้
อย่างเอาจริงเอาจังหรือไม่ -
13:57 - 14:00เราควรจะมีโครงการวิจัยระดับชาติ
ที่ศึกษารื่องนี้กันหรือไม่ -
14:00 - 14:02ไม่ใช่แค่เพื่อดูว่าคุณจะทำให้ดีขึ้นได้อย่างไร
-
14:02 - 14:04แต่ให้ดูด้วยว่า ความเสี่ยง
และข้อเสียของมันทั้งหมดคืออะไร -
14:04 - 14:08ปัจจุบันนี้ คุณมีคนกระตือรือล้นเพียงสองสามคน
พูดถึงเรื่องนี้กันอยู่ บางคนพูดในทางบวก -
14:08 - 14:11บางคนพูดในทางลบ
แต่นั่นแปลว่าเราอยู่ในสภาวะอันตราย -
14:11 - 14:14เพราะว่าเราไม่เข้าใจเรื่องนี้อย่างลึกซื้ง
-
14:14 - 14:16เงินจำนวนเล็กน้อยมาก จะให้เรามีความรู้ขึ้นมาบ้าง
-
14:16 - 14:19พวกเราหลายคน--เดี๋ยวนี้อาจรวมผมด้วย--
คิดว่าเราควรจะทำสิ่งนั้น -
14:19 - 14:21แต่ผมมีข้อกังขาอยู่มาก
-
14:21 - 14:24ข้อกังขาของผมส่วนใหญ่เกี่ยวกับปัญหา
ภาวะภัยทางศีลธรรม -
14:24 - 14:28และผมไม่รู้จริงๆว่า เราจะสามารถหลีกเลี่ยง
ภาวะภัยทางศีลธรรมให้ดีที่สุดได้อย่างไร -
14:28 - 14:30ผมคิดว่ามีปัญหารุนแรงมาก
ในขณะที่คุณคุยกันเกี่ยวกับเรื่องนี้ -
14:30 - 14:34คนจะเริ่มคิดว่า พวกเขาไม่จำเป็นต้องพยายามมากนัก
เพื่อที่จะลดการปล่อยก๊าซ -
14:34 - 14:37อีกสิ่งหนึ่งก็คือ บางทีเราอาจจะต้องมีสนธิสัญญา
-
14:37 - 14:40สนธิสัญญาที่ตัดสินว่าใครจะทำเรื่องนี้
-
14:40 - 14:42ปัจจุบันนี้เราอาจจะคิดถึงประเทศใหญ่ที่รํ่ารวย
เช่นสหรัฐฯ ในการทำเรื่องนี้ -
14:42 - 14:46แต่ ความจริงแล้ว อาจจะเป็นว่า ถ้าจีนตื่นขึ้นมา
ในปี 2030 และตระหนัก -
14:46 - 14:48ว่าผลกระทบของอากาศนั้นยอมรับไม่ได้เสียแล้ว
-
14:48 - 14:52พวกเขาอาจจะไม่สนใจมากนักเรื่องข้อกังขา
ด้านศีลธรรมของเรา ว่าจะทำเรื่องนี้อย่างไร -
14:52 - 14:56และพวกเขาอาจจะแค่เพียงตัดสินใจว่า
พวกเขาอยากจะมีโลกที่ถูกปรับเปลี่ยน -
14:56 - 14:59มากกว่าโลกที่ไม่ถูกปรับเปลี่ยน
-
14:59 - 15:03และเราจะไม่มีกลไกระหว่างประเทศ
ที่จะตัดสินได้ว่าใครจะเป็นผู้ตัดสินใจ -
15:03 - 15:05และนี้เป็นข้อคิดสุดท้าย ซึ่งถูกพูดไว้
-
15:05 - 15:09เมื่อ 25 ปีที่แล้ว ในรายงานบัณฑิตยสภาแห่งชาติสหรัฐ
ซึ่งดีกว่าที่ผมได้พูดในวันนี้อย่างมาก -
15:09 - 15:12และผมคิดว่ามันสรุปได้จริงๆว่า เราอยู่ที่ไหนตอนนี้
-
15:12 - 15:15ว่าปัญหาแก๊ส CO2 หรือปัญหาสภาพภูมิอากาศ
ซึ่งเราได้ยินได้ฟังมา -
15:15 - 15:17กำลังผลักดันหลายสิ่งหลายอย่างขึ้นมา
เช่นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ ในเทคโนโลยีด้านพลังงาน -
15:17 - 15:19ซึ่งจะลดการปล่อยก๊าซ
-
15:19 - 15:24แต่อีกอย่างหนึ่ง หลีกเลี่ยงไม่ได้ ผมคิดว่า
มันจะผลักดันเราไปสู่การคิดเรื่อง -
15:24 - 15:27การควบคุมสภาพภูมิอากาศ
ไม่ว่าเราจะชอบหรือไม่ก็ตาม -
15:27 - 15:29และมันถึงเวลาที่จะเริ่มคิดถึงมันได้แล้ว
-
15:29 - 15:32ถึงแม้ว่าเหตุผลที่เรากำลังคิดถึงเรื่องนี้ คือ
เพื่อให้เกิดการโต้เถียงกัน -
15:32 - 15:34ว่าทำไมเราจึงไม่ควรจะทำมัน
-
15:34 - 15:35ขอบคุณมากครับ
- Title:
- แนวคิดอย่างจริงจังเรื่องการใช้เทคโนโลยีเพื่อปรับเปลี่ยนสภาพภูมิอากาศของโลก
- Speaker:
- David Keith
- Description:
-
more » « less
เดวิด คีท นักวิทยาศาสตร์ด้านสภาวะแวดล้อม เสนอแนะวิธีที่มีต้นทุนต่ำ ใช้ได้ผล และน่าตื่นตะลึง ที่จะใช้แก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ: อะไรจะเกิดขึ้นเล่า ถ้าเราพ่นเมฆก้อนใหญ่ของขี้เถ้าเข้าไปในบรรยากาศ เพื่อเบี่ยงเบนแสงอาทิตย์และความร้อนออกไป
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:35
|
Dimitra Papageorgiou approved Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change | |
|
Kanawat Senanan accepted Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change | |
|
|
Kanawat Senanan edited Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change | |
|
|
Kanawat Senanan commented on Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change | |
|
|
Kanawat Senanan edited Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change | |
|
|
Kanawat Senanan edited Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change | |
|
|
Kanawat Senanan edited Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change | |
|
|
Kanawat Senanan edited Thai subtitles for A critical look at geoengineering against climate change |
Kanawat Senanan
Precise translation krab. I need to shorten some sentence to make it suits with timing (he do speak fast!). I translated geo-engineering as "การปรับเปลี่ยนสภาพอากาศ", not the exact translation but I can't think of a better word that's short. I also change "เกลือซัลเฟต" to just "ซัลเฟต". If you agree, please allow me to submit this for approval. Thank you. - Pun :-)