< Return to Video

Khủng hoảng sắp tới của thuốc kháng sinh

  • 0:01 - 0:04
    Bệnh nhân đầu tiên được điều trị
    bằng thuốc kháng sinh
  • 0:04 - 0:06
    là một cảnh sát ở Oxford.
  • 0:06 - 0:08
    Vào ngày nghỉ của mình,
  • 0:08 - 0:11
    ông ấy đã bị gai hoa hồng cào xước
    trong khi làm vườn.
  • 0:11 - 0:15
    Vết xước nhỏ đó bị nhiễm trùng.
  • 0:15 - 0:17
    Sau đó vài ngày, đầu ông ấy
    sưng phồng
  • 0:17 - 0:19
    và mưng mủ.
  • 0:19 - 0:21
    Mắt ông ấy bị nhiễm trùng nặng
  • 0:21 - 0:23
    tới mức phải cắt bỏ.
  • 0:23 - 0:26
    Tháng 2 năm 1941,
  • 0:26 - 0:28
    người đàn ông tội nghiệp này
    cận kề cái chết.
  • 0:28 - 0:32
    Lúc đó, ông ở nhà thương
    Radcliffe ở Oxford
  • 0:32 - 0:34
    và may mắn là
  • 0:34 - 0:37
    một nhóm bác sĩ
    dưới sự chỉ đạo của Howard Florey
  • 0:37 - 0:39
    đã tổng hợp ra
  • 0:39 - 0:42
    một lượng nhỏ penicillin,
  • 0:42 - 0:44
    một loại thuốc đã được tìm ra
  • 0:44 - 0:46
    trước đó 12 năm bởi Alexander Fleming
  • 0:46 - 0:50
    nhưng chưa bao giờ thực sự
    thử nghiệm trên con người.
  • 0:50 - 0:52
    Không ai biết
    liệu nó có tác dụng hay không.
  • 0:52 - 0:56
    Nếu không tinh khiết,
    nó có thể gây chết người.
  • 0:56 - 0:58
    Nhưng Florey và nhóm của ông
    đã nghĩ rằng
  • 0:58 - 1:00
    nếu phải sử dụng nó,
  • 1:00 - 1:02
    họ nên thử
    trên người nào đó sắp chết.
  • 1:02 - 1:06
    Vì vậy, họ đưa nó cho Albert Alexander
  • 1:06 - 1:09
    -người cảnh sát ở Oxford-
  • 1:09 - 1:11
    và trong vòng 24 tiếng,
  • 1:11 - 1:13
    ông ấy dần hồi phục.
  • 1:13 - 1:17
    Cơn sốt hạ xuống, khẩu vị trở lại.
  • 1:17 - 1:20
    Ngày thứ 2, ông ấy đỡ hơn rất nhiều.
  • 1:20 - 1:22
    Họ bắt đầu hết penicillin,
  • 1:22 - 1:24
    nên phải dùng nước tiểu của ông
  • 1:24 - 1:27
    để tổng hợp penicillin từ đó
  • 1:27 - 1:29
    và đưa cho ông ấy.
  • 1:29 - 1:30
    Và nó đã có tác dụng.
  • 1:30 - 1:32
    Ngày thứ 4, ông ấy hồi phục rất nhanh.
  • 1:32 - 1:34
    Đó là một điều kì diệu.
  • 1:34 - 1:38
    Ngày thứ 5, họ lại hết penicillin
  • 1:38 - 1:41
    và người đàn ông tội nghiệp đã qua đời.
  • 1:41 - 1:43
    Câu chuyện này không kết thúc tốt đẹp,
  • 1:43 - 1:48
    nhưng may mắn cho hàng triệu người khác,
  • 1:48 - 1:51
    như đứa trẻ này - được điều trị
    vào những năm 1940 -
  • 1:51 - 1:54
    bị đe dọa tính mạng
    bởi nhiễm trùng máu,
  • 1:54 - 1:57
    và trong vòng 6 ngày,
  • 1:57 - 2:00
    hồi phục nhờ vào
    loại thuốc tuyệt diệu - penicillin.
  • 2:00 - 2:02
    Hàng triệu người đã được cứu sống,
  • 2:02 - 2:06
    và sức khỏe toàn cầu biến đổi hoàn toàn.
  • 2:06 - 2:09
    Ngày nay, thuốc kháng sinh được sử dụng
  • 2:09 - 2:12
    cho những bệnh nhân như thế này,
  • 2:12 - 2:14
    nhưng cũng được sử dụng phí phạm
  • 2:14 - 2:16
    cho những trường hợp rất nhẹ,
  • 2:16 - 2:18
    như chữa cho người bị cảm, cúm,
  • 2:18 - 2:21
    những bệnh không có
    phản hồi với thuốc kháng sinh.
  • 2:21 - 2:24
    Và thuốc kháng sinh cũng
    được sử dụng với lượng lớn,
  • 2:24 - 2:28
    không mang tính trị liệu,
    với nồng độ thấp,
  • 2:28 - 2:31
    để kích thích sinh trưởng
    ở gà và lợn.
  • 2:31 - 2:34
    Chỉ vì tiết kiệm vài đồng giá thịt,
  • 2:34 - 2:37
    ta đã dùng quá nhiều
    thuốc kháng sinh lên động vật,
  • 2:37 - 2:40
    không phải để chữa bệnh,
    không phải cho động vật bệnh,
  • 2:40 - 2:43
    mà đơn thuần
    để kích thích tăng trưởng.
  • 2:43 - 2:46
    Điều này sẽ dẫn đến cái gì?
  • 2:46 - 2:48
    Căn bản, lượng lớn thuốc kháng sinh
  • 2:48 - 2:50
    được sử dụng trên toàn thế giới
  • 2:50 - 2:54
    đã tạo sức ép lớn lên việc
    chọn lọc vi khuẩn
  • 2:54 - 2:56
    khiến sự kháng thuốc giờ
    trở thành 1 vấn đề
  • 2:56 - 3:00
    vì chúng ta chỉ chọn lọc
    những vi khuẩn kháng thuốc.
  • 3:00 - 3:03
    Tôi chắc chắn các bạn
    đã đọc điều này trên báo,
  • 3:03 - 3:07
    hay thấy trên những cuốn tạp chí
    mà bạn có.
  • 3:07 - 3:09
    Nhưng tôi rất muốn bạn đánh giá đúng
  • 3:09 - 3:10
    tầm quan trọng của vấn đề này.
  • 3:10 - 3:12
    Đây là một vấn đề nghiêm trọng.
  • 3:12 - 3:17
    Ở slide tiếp theo, tôi sẽ chỉ ra cơ chế
    kháng carbapenem ở vi khuẩn acinetobacter.
  • 3:17 - 3:19
    Acinetobacter là loại bọ bẩn
    trong bệnh viện
  • 3:19 - 3:22
    và carbapenem là
    loại kháng sinh mạnh nhất
  • 3:22 - 3:25
    có thể đánh bại loại bọ này.
  • 3:25 - 3:28
    Bạn có thể thấy vào năm 1999
  • 3:28 - 3:30
    đây là số liệu của sự kháng thuốc
  • 3:30 - 3:33
    hầu hết là dưới 10% trên toàn nước Mỹ.
  • 3:33 - 3:37
    Giờ hãy xem điều gì xảy ra
    trong đoạn video này.
  • 3:46 - 3:49
    Tôi không biết bạn sống ở đâu,
  • 3:49 - 3:51
    nhưng dù ở đâu đi nữa,
  • 3:51 - 3:54
    chắc chắn đều tệ hơn so với năm 1999.
  • 3:54 - 3:58
    Đó là vấn đề của kháng thuốc kháng sinh.
  • 3:58 - 4:00
    Một vấn đề toàn cầu
  • 4:00 - 4:02
    ảnh hưởng tới
    cả nước giàu lẫn nghèo,
  • 4:02 - 4:04
    thực sự mà nói
    bạn có thể nói, chà
  • 4:04 - 4:06
    đây không phải chỉ là
    vấn đề y tế sao?
  • 4:06 - 4:09
    Nếu dạy bác sĩ
    hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh
  • 4:09 - 4:11
    nếu dạy bệnh nhân
    đừng yêu cầu thuốc kháng sinh
  • 4:11 - 4:14
    có lẽ đây sẽ không còn là vấn đề nữa.
  • 4:14 - 4:17
    Có lẽ những công ty dược phẩm
    sẽ phải làm việc chăm chỉ hơn
  • 4:17 - 4:19
    để tạo ra nhiều loại kháng sinh.
  • 4:19 - 4:22
    Hóa ra điều căn bản về
    thuốc kháng sinh
  • 4:22 - 4:24
    làm chúng khác những loại thuốc khác,
  • 4:24 - 4:27
    là dùng sai
    hay dùng đúng,
  • 4:27 - 4:31
    thì không chỉ tôi bị ảnh hưởng
    mà những người khác cũng ảnh hưởng theo.
  • 4:31 - 4:36
    Giống như khi lái xe đi làm
    hay bay tới đâu đó,
  • 4:36 - 4:38
    việc tôi ảnh hưởng
    đến những người khác
  • 4:38 - 4:41
    thông qua biến đổi khí hậu toàn cầu
    luôn xảy ra
  • 4:41 - 4:44
    dù tôi có quan tâm đến nó hay không.
  • 4:44 - 4:46
    Đó là những gì nhà kinh tế
    gọi là vấn đề công cộng,
  • 4:46 - 4:48
    và vấn đề công cộng chính xác là
  • 4:48 - 4:51
    những gì ta đối mặt
    trong trường hợp của thuốc kháng sinh:
  • 4:51 - 4:53
    chúng ta không cân nhắc,
  • 4:53 - 4:56
    chúng ta, bao gồm các cá nhân, bệnh nhân
  • 4:56 - 4:59
    bệnh viện, toàn bộ hệ thống sức khỏe-
  • 4:59 - 5:02
    không cân nhắc đến việc
    gây ảnh hưởng đến người khác
  • 5:02 - 5:04
    qua cách sử dụng thuốc kháng sinh.
  • 5:04 - 5:06
    Vấn đề này tương tự như vấn đề
  • 5:06 - 5:08
    trong lĩnh vực khác mà ta đều biết
  • 5:08 - 5:10
    đó là sử dụng nhiên liệu và năng lượng.
  • 5:10 - 5:11
    Tất nhiên là việc đó
  • 5:11 - 5:14
    vừa làm cạn kiệt năng lượng
  • 5:14 - 5:18
    vừa dẫn tới ô nhiễm và biến đổi khí hậu.
  • 5:18 - 5:20
    Điển hình là trong vấn về năng lượng,
  • 5:20 - 5:22
    có 2 cách để bạn giải quyết vấn đề.
  • 5:22 - 5:26
    Một là dùng dầu
    một cách tốt hơn
  • 5:26 - 5:30
    tương tự như việc sử dụng
    thuốc kháng sinh hiện có một cách tốt hơn.
  • 5:30 - 5:33
    Chúng ta có thể làm theo nhiều cách
    mà sau đây tôi sẽ nói,
  • 5:33 - 5:37
    nhưng lựa chọn khác là "khoan tiếp"
  • 5:37 - 5:41
    trong trường hợp thuốc kháng sinh
    là tìm ra những loại thuốc mới.
  • 5:41 - 5:43
    Đây không phải là vấn đề tách biệt.
  • 5:43 - 5:47
    Chúng liên quan đến nhau,
    vì nếu đầu tư mạnh
  • 5:47 - 5:49
    vào những mỏ dầu mới,
  • 5:49 - 5:52
    chúng ta giảm sự khuyến khích
    cho việc tiết kiệm dầu
  • 5:52 - 5:54
    điều tương tự cũng sẽ xảy ra
    với thuốc kháng sinh.
  • 5:54 - 5:56
    Điều ngược lại sẽ xảy ra
  • 5:56 - 5:59
    nếu ta sử dụng thuốc kháng sinh
    đúng cách,
  • 5:59 - 6:04
    và không cần phải đầu tư
    cho những loại thuốc mới.
  • 6:04 - 6:06
    Nếu bạn nghĩ 2 điều này
    hoàn toàn cân bằng
  • 6:06 - 6:08
    giữa 2 lựa chọn
  • 6:08 - 6:10
    thì bạn nên suy xét thực tế rằng
  • 6:10 - 6:13
    đây là một ván cờ thực sự
    mà ta đang chơi.
  • 6:13 - 6:15
    Ván cờ này là sự đồng tiến hóa
  • 6:15 - 6:18
    và trong bức tranh này,
  • 6:18 - 6:20
    là đồng tiến hóa giữa beo và nai.
  • 6:20 - 6:22
    Beo tiến hóa để chạy nhanh hơn,
  • 6:22 - 6:26
    vì nếu không chạy nhanh,
    chúng sẽ không có bữa trưa.
  • 6:26 - 6:28
    Nai tiến hóa để chạy nhanh hơn,
  • 6:28 - 6:32
    vì nếu không chạy nhanh,
    chúng sẽ trở thành bữa trưa.
  • 6:32 - 6:34
    Đây chính là cuộc đua
    của chúng ta với vi khuẩn,
  • 6:34 - 6:36
    chỉ khác là chúng ta không phải beo,
  • 6:36 - 6:38
    chúng ta là nai.
  • 6:38 - 6:43
    Và những con vi khuẩn
    (chỉ trong thời gian của bài nói này)
  • 6:43 - 6:44
    sẽ sinh sôi nảy nở
  • 6:44 - 6:46
    và tìm ra cách để kháng thuốc
  • 6:46 - 6:49
    chỉ bằng chọn lọc, thử, và lỗi,
  • 6:49 - 6:51
    thử lại lần này qua lần khác.
  • 6:51 - 6:55
    Trong khi đó chúng ta làm thế nào
    để tránh xa chúng?
  • 6:55 - 6:57
    Ta có quy trình tìm ra loại thuốc mới,
  • 6:57 - 6:58
    sàng lọc các phân tử,
  • 6:58 - 7:00
    thử nghiệm trong phòng khám ,
  • 7:00 - 7:02
    và rồi ta nghĩ rằng đã tìm ra thuốc,
  • 7:02 - 7:06
    rồi ta có quy trình quản lý FDA.
  • 7:06 - 7:08
    Khi trải qua những thứ đó,
  • 7:08 - 7:13
    ta cố đi trước vi khuẩn một bước.
  • 7:13 - 7:15
    Rõ ràng không phải là
    trò chơi mà ta có thể chống đỡ
  • 7:15 - 7:19
    hay chiến thắng
    chỉ bởi đơn thuần là đi trước.
  • 7:19 - 7:22
    Ta phải giảm tốc độ đồng tiến hóa
  • 7:22 - 7:25
    và có nhiều ý tưởng
    vay mượn từ ngành năng lượng
  • 7:25 - 7:30
    để nghĩ ra cách giải quyết
    trong trường hợp của thuốc kháng sinh.
  • 7:30 - 7:34
    Nếu bạn nghĩ về cách đối phó
    với giá thành năng lượng,
  • 7:34 - 7:38
    ví dụ ta cân nhắc thuế phát thải,
    nghĩa là đánh thuế việc gây ô nhiễm
  • 7:38 - 7:41
    lên người thực sự dùng năng lượng đó.
  • 7:41 - 7:44
    Ta có thể cân nhắc việc đó
    cho thuốc kháng sinh.
  • 7:44 - 7:47
    Và nó có thể đảm bảo rằng
    thuốc kháng sinh
  • 7:47 - 7:49
    được sử dụng 1 cách chính đáng.
  • 7:49 - 7:51
    Có những trợ cấp cho nguồn
    năng lượng sạch,
  • 7:51 - 7:54
    được dùng để thay thế nhiên liệu
    mà gây ít ô nhiễm hơn
  • 7:54 - 7:57
    hay không cần nhiên liệu hóa thạch.
  • 7:57 - 8:00
    Và sự giống nhau ở đây là
  • 8:00 - 8:02
    cần hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh,
  • 8:02 - 8:06
    bạn nghĩ xem, thứ gì có thể thay thế
    thuốc kháng sinh?
  • 8:06 - 8:10
    Chà, hóa ra là có thể sử dụng bất cứ
    thứ gì giảm nhu cầu thuốc kháng sinh
  • 8:10 - 8:13
    bao gồm cải thiện kiểm soát
    nhiễm khuẩn trong bệnh viện
  • 8:13 - 8:16
    hay tiêm vacxin cho người,
  • 8:16 - 8:19
    cụ thể là chống cúm theo mùa.
  • 8:19 - 8:21
    Bệnh cúm theo mùa có lẽ
  • 8:21 - 8:24
    là nguồn tiêu thụ kháng sinh lớn nhất,
  • 8:24 - 8:27
    trong nước ta cũng như rất nhiều nước khác
  • 8:27 - 8:29
    và nó thực sự có hiệu quả.
  • 8:29 - 8:33
    Lựa chọn thứ 3 bao gồm thứ gì đó
    như là giấy phép giao dịch.
  • 8:33 - 8:38
    Đây có thể là viễn cảnh xa vời,
  • 8:38 - 8:40
    nhưng nếu nghĩ đến việc
  • 8:40 - 8:43
    có thể không có kháng sinh
    cho những người bị bệnh
  • 8:43 - 8:48
    chúng ta phải cân nhắc
    việc phân phát cho người cần thuốc hơn
  • 8:48 - 8:51
    so với những người khác,
  • 8:51 - 8:54
    và 1 vài trường hợp cần phải
    điều trị lâm sàng
  • 8:54 - 8:56
    không chỉ vì nhu cầu y tế
    mà còn vì giá cả.
  • 8:56 - 8:58
    Tất nhiên cần phải
    giáo dục người tiêu dùng.
  • 8:58 - 9:01
    Người ta thường xuyên
    sử dụng thuốc kháng sinh quá liều
  • 9:01 - 9:04
    hay kê đơn nhiều không cần thiết
    mà không hay biết,
  • 9:04 - 9:07
    và cơ chế phản hồi
    được nhìn nhận là có ích
  • 9:07 - 9:09
    cả trong trường hợp năng lượng.
  • 9:09 - 9:11
    Nếu bạn nói với ai đó rằng
  • 9:11 - 9:13
    họ dùng quá nhiều năng lượng
    trong giờ cao điểm
  • 9:13 - 9:14
    họ sẽ cắt giảm,
  • 9:14 - 9:16
    và ví dụ tương tự cũng xảy ra
  • 9:16 - 9:18
    đối với thuốc kháng sinh.
  • 9:18 - 9:20
    Một bệnh viện ở St. Louis
  • 9:20 - 9:23
    đã viết tên bác sĩ phẫu thuật lên bảng
  • 9:23 - 9:28
    theo thứ tự lượng thuốc kháng sinh
    mà họ dùng trong tháng trước.
  • 9:28 - 9:32
    Chỉ là một cách lưu lại thông tin
    không hề đánh giá,
  • 9:32 - 9:34
    nhưng thực sự
    đã gửi đi vài tín hiệu
  • 9:34 - 9:36
    cho các bác sĩ phẫu thuật
    rằng có lẽ họ nên nghĩ lại
  • 9:36 - 9:38
    cách dùng thuốc kháng sinh.
  • 9:38 - 9:42
    Có rất nhiều việc có thể làm
    về mặt cung cấp.
  • 9:42 - 9:46
    Nhìn vào giá của penicillin,
    giá điều trị một ngày khoảng 10 cent.
  • 9:46 - 9:48
    Đó là loại thuốc khá rẻ.
  • 9:48 - 9:50
    Nếu bạn dùng thuốc
    được sản xuất sau này
  • 9:50 - 9:52
    như linezoid hay daptomycin,
  • 9:52 - 9:54
    chúng đắt hơn rất nhiều.
  • 9:54 - 10:00
    Vì vậy, đối với một thế giới đã quen
    trả 10 cent một ngày cho thuốc kháng sinh
  • 10:00 - 10:04
    thì trả 180 đô một ngày
    có vẻ là rất nhiều.
  • 10:04 - 10:06
    Nhưng nó thực sự nói lên điều gì?
  • 10:06 - 10:08
    Giá thành nói cho ta biết
  • 10:08 - 10:14
    không nên coi giá rẻ và tính hiệu quả
    của thuốc kháng sinh là đương nhiên
  • 10:14 - 10:15
    trong thời gian sắp tới.
  • 10:15 - 10:18
    Giá thành là một tín hiệu rằng
  • 10:18 - 10:20
    có lẽ cần lưu tâm nhiều hơn
  • 10:20 - 10:22
    tới sự bảo quản.
  • 10:22 - 10:25
    Giá thành cũng là một tín hiệu rằng
  • 10:25 - 10:28
    có lẽ cần bắt đầu
    tìm hiểu những công nghệ khác
  • 10:28 - 10:30
    giống như việc giá xăng dầu
    là tín hiệu
  • 10:30 - 10:35
    và là sự thúc đẩy
    cho sự phát triển của ô tô điện.
  • 10:35 - 10:37
    Giá thành là tín hiệu quan trọng
  • 10:37 - 10:38
    và ta cần tập trung vào,
  • 10:38 - 10:41
    nhưng cũng cần cân nhắc rằng
  • 10:41 - 10:45
    mặc dù thuốc kháng sinh giá cao
    là bất thường
  • 10:45 - 10:47
    nhưng cũng không là gì
    so với giá mỗi ngày
  • 10:47 - 10:49
    của một vài loại thuốc ung thư,
  • 10:49 - 10:52
    dù nó chỉ cứu sống bệnh nhân
    trong vài tháng hay 1 năm.
  • 10:52 - 10:56
    Trong khi kháng sinh lại có thể
    bảo vệ bệnh nhân suốt đời.
  • 10:56 - 10:59
    Việc này sẽ bao gồm
    sự chuyển đổi mô hình hoàn toàn
  • 10:59 - 11:01
    và cũng là một chuyển đổi đáng sợ
  • 11:01 - 11:03
    vì ở nhiều nơi trên đất nước ta,
  • 11:03 - 11:05
    nhiều nơi trên thế giới,
  • 11:05 - 11:07
    việc trả 200 đô
  • 11:07 - 11:10
    cho một ngày điều trị kháng sinh
  • 11:10 - 11:12
    là quá sức tưởng tượng.
  • 11:12 - 11:14
    Vậy nên ta cần phải nghĩ về điều đó.
  • 11:14 - 11:16
    Có những lựa chọn ngược lại,
  • 11:16 - 11:19
    đó là công nghệ thay thế
    mà nhiều người đang nghiên cứu.
  • 11:19 - 11:23
    Gồm bacteriophages (thực khuẩn thể),
    probiotics (chế phẩm sinh học)
  • 11:23 - 11:26
    quorum sensing, synbiotics.
  • 11:26 - 11:29
    Tất cả chúng đều là
    phương thức hữu dụng để theo đuổi,
  • 11:29 - 11:32
    và sẽ càng trở nên có ích
  • 11:32 - 11:35
    khi giá thuốc kháng sinh
    ngày càng tăng,
  • 11:35 - 11:38
    và ta thấy thị thường
    thực sự phản hồi,
  • 11:38 - 11:40
    và chính phủ đang cân nhắc
  • 11:40 - 11:44
    cách hỗ trợ và phát triển
    thuốc kháng sinh mới.
  • 11:44 - 11:45
    Nhưng có nhiều thách thức ở đây.
  • 11:45 - 11:47
    Ta không muốn
    chỉ ném tiền vào vấn đề
  • 11:47 - 11:51
    mà còn đầu tư
    vào các loại kháng sinh mới
  • 11:51 - 11:54
    bằng cách thực sự khuyến khích
  • 11:54 - 11:57
    sử dụng và buôn bán thuốc kháng sinh
    một cách hợp lý.
  • 11:57 - 11:59
    Đây mới thực sự là thách thức.
  • 11:59 - 12:02
    Bây giờ quay lại với công nghệ,
  • 12:02 - 12:05
    các bạn đều nhớ câu thoại
    của bộ phim khủng long nổi tiếng
  • 12:05 - 12:07
    "Thiên nhiên sẽ tìm ra cách"
  • 12:07 - 12:10
    Đó không phải là giải pháp vô hạn.
  • 12:10 - 12:14
    Luôn nhớ rằng
    dù công nghệ có như thế nào,
  • 12:14 - 12:16
    tự nhiên cũng sẽ tìm ra cách
    để tránh nó.
  • 12:16 - 12:19
    Bạn có thể nghĩ,
    chà đây chỉ là vấn đề
  • 12:19 - 12:21
    với thuốc kháng sinh và vi khuẩn,
  • 12:21 - 12:24
    hoá ra, có những vấn đề tương tự
  • 12:24 - 12:26
    ở nhiều lĩnh vực khác,
  • 12:26 - 12:29
    với bệnh lao kháng đa thuốc,
  • 12:29 - 12:32
    vấn đề nghiêm trọng
    ở Ấn Độ và Nam Phi.
  • 12:32 - 12:34
    Hàng ngàn bệnh nhân đã chết
  • 12:34 - 12:36
    vì dòng thuốc thứ hai quá đắt,
  • 12:36 - 12:38
    và vài trường hợp thuốc
    không có tác dụng,
  • 12:38 - 12:40
    và bạn có XDR TB
  • 12:40 - 12:42
    Virut ngày càng trở nên kháng thuốc.
  • 12:42 - 12:45
    Dịch hại nông nghiệp,
    kí sinh trùng sốt rét.
  • 12:45 - 12:47
    Ngay lúc này, phần lớn thế giới
  • 12:47 - 12:51
    dựa vào 1 loại thuốc,
    thuốc artemisinin,
  • 12:51 - 12:53
    cơ bản để trị bệnh sốt rét.
  • 12:53 - 12:55
    Kháng thuốc artemisinin
    đã xuất hiện,
  • 12:55 - 12:58
    và nếu lan rộng,
  • 12:58 - 12:59
    nó sẽ đe dọa
  • 12:59 - 13:03
    loại thuốc duy nhất dùng để chữa
    sốt rét trên toàn thế giới,
  • 13:03 - 13:05
    loại thuốc mà hiện an toàn và hiệu nghiệm.
  • 13:05 - 13:07
    Muỗi phát triển khả năng kháng thuốc.
  • 13:07 - 13:09
    Nếu có con,
    có thể bạn đã biết về chấy tóc,
  • 13:09 - 13:14
    nếu bạn đến từ New York,
    tôi hiểu rằng đặc trưng ở đó là rệp.
  • 13:14 - 13:16
    Chúng cũng kháng thuốc.
  • 13:16 - 13:19
    Và ta có 1 ví dụ từ bên kia Đại Tây Dương.
  • 13:19 - 13:21
    Hóa ra chuột cũng kháng được thuốc độc.
  • 13:21 - 13:24
    Điểm chung của tất cả những thứ này
  • 13:24 - 13:28
    là ý tưởng về việc
    công nghệ kiểm soát thiên nhiên
  • 13:28 - 13:31
    mới chỉ có mặt
    70, 80, 100 năm trước
  • 13:31 - 13:34
    và trong nháy mắt,
  • 13:34 - 13:37
    chúng ta phung phí khả năng kiểm soát
  • 13:37 - 13:39
    vì không nhận ra rằng
  • 13:39 - 13:42
    chọn lọc tự nhiên và tiến hóa
  • 13:42 - 13:44
    sẽ tìm cách để trở lại
  • 13:44 - 13:45
    và cần phải nghĩ lại
  • 13:45 - 13:48
    cách ta sẽ sử dụng
  • 13:48 - 13:51
    các phương thức
    kiểm soát các loài sinh học
  • 13:51 - 13:54
    và cách ta khuyến khích
  • 13:54 - 13:59
    sự phát triển và giới thiệu
    trong kê đơn thuốc kháng sinh,
  • 13:59 - 14:03
    và sử dụng những tài nguyên giá trị này.
  • 14:03 - 14:05
    Cần bắt đầu nghĩ về chúng
  • 14:05 - 14:07
    như những tài nguyên thiên nhiên.
  • 14:07 - 14:09
    Và ta đang đứng ở vạch kẻ đường.
  • 14:09 - 14:15
    Một lựa chọn là băng qua,
    nghĩ lại và cân nhắc những động lực
  • 14:15 - 14:17
    để thay đổi cách chúng ta làm kinh doanh.
  • 14:17 - 14:19
    Lựa chọn khác là
  • 14:19 - 14:22
    một thế giới mà thậm chí
    đến một ngọn cỏ
  • 14:22 - 14:25
    cũng có thể là vũ khí làm chết người.
  • 14:25 - 14:27
    Xin cảm ơn.
  • 14:27 - 14:29
    (Vỗ tay)
Title:
Khủng hoảng sắp tới của thuốc kháng sinh
Speaker:
Ramanan Laxminarayan
Description:

Thuốc kháng sinh có thể cứu người. Nhưng chúng ta đang lạm dụng chúng, vào những mục đích không cần thiết, như chữa cảm cúm hay thậm chí để nuôi gà với chi phí rẻ hơn. Kết quả là, theo nhà nghiên cứu Ramanan Laxminarayan, những loại thuốc này sẽ không có tác dụng với tất cả chúng ta, vì vi khuẩn đã tăng khả năng kháng thuốc. Ông kêu gọi mọi người (bệnh nhân cũng như bác sĩ) hãy suy nghĩ về thuốc kháng sinh — và những tác động hiện tại của chúng— như một nguồn tài nguyên hữu hạn, và hãy suy nghĩ kĩ trước khi sử dụng. Một cái nhìn nghiêm túc về xu hướng phát triển của y học toàn cầu.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:42

Vietnamese subtitles

Revisions