< Return to Video

The coming neurological epidemic

  • 0:00 - 0:02
    Önlemek için bir şey yapmazsak,
  • 0:02 - 0:05
    önümüzdeki 40 yıl içinde küresel çapta
  • 0:05 - 0:08
    bir nörolojik hastalık salgınıyla karşı karşıya kalacağız.
  • 0:08 - 0:12
    Hoş bir düşünce.
  • 0:12 - 0:15
    Bu haritada, mavi renkte olan tüm ülkelerin
  • 0:15 - 0:19
    nüfusunun yüzde 20'sinden fazlası 65 yaşın üzerinde.
  • 0:19 - 0:21
    İşte yaşadığımız dünya bu.
  • 0:21 - 0:24
    Ve bu da çocuklarınızın yaşayacağı dünya.
  • 0:25 - 0:29
    12.000 yıl boyunca, yaş aralıklarının insan nüfusu içindeki dağılımı
  • 0:29 - 0:32
    bir piramide benziyordu, tepede en yaşlılar olacak şekilde.
  • 0:32 - 0:34
    Şimdiden düzleşmeye başladı.
  • 0:34 - 0:38
    2050 ile birlikte, bir sütun haline gelecek ve ters yüz olmaya başlayacak.
  • 0:38 - 0:41
    Bunun olmasının nedeni şu.
  • 0:41 - 0:44
    1840'tan beri ortalama yaşam süresi iki katından fazlasına çıktı
  • 0:44 - 0:49
    ve şu anda da her gün yaklaşık 5 saatlik bir oranla artıyor.
  • 0:49 - 0:52
    Ve bunun tam olarak iyi bir şey olmamasının nedeni şu:
  • 0:52 - 0:56
    65 yaşın üzerinde, Alzheimer ya da Parkinson Hastalığı'na yakalanma
  • 0:56 - 1:00
    riskiniz üstel olarak artıyor.
  • 1:00 - 1:04
    2050 ile birlikte, ABD'de 80 yaşın üstünde yaklaşık 32 milyon
  • 1:04 - 1:07
    insan olacak ve eğer bu konuda bir şey yapmazsak,
  • 1:07 - 1:09
    bu insanların yarısı Alzheimer hastası olacak
  • 1:09 - 1:12
    ve bunun üç milyon fazlası insan da Parkinson hastası olacak.
  • 1:12 - 1:15
    Şu anda, bu bahsettiklerim ve hiçbir kesin tedavisi ya da tedbiri
  • 1:15 - 1:18
    olmayan diğer nörolojik hastalıklar yılda
  • 1:18 - 1:20
    yaklaşık olarak bir trilyon doların üçte birine mal oluyor.
  • 1:20 - 1:24
    Bu rakam, 2050 ile birlikte bir trilyon doların hayli üzerinde olacak.
  • 1:24 - 1:26
    Alzheimer Hastalığı, düzgün bir şekilde katlanmış
  • 1:26 - 1:28
    olması gereken bir proteinin, bir tür
  • 1:28 - 1:32
    karışmış origami şeklinde yanlış olarak katlanması sonucu başlıyor.
  • 1:32 - 1:35
    Bu yüzden başvurduğumuz bir yaklaşım, proteinleri düzgün
  • 1:35 - 1:38
    şekillerinde tutmak için, moleküler seloteyp
  • 1:38 - 1:41
    işlevi gören ilaçlar tasarlamaya çalışmak.
  • 1:41 - 1:43
    Bu, karıştığı zaman beynin büyük kısmını
  • 1:43 - 1:47
    öldürüyor gibi görünen proteinlerin karışmasını önleyecektir.
  • 1:47 - 1:49
    İlginç bir şekilde, beynin farklı bölümlerini etkileyen
  • 1:49 - 1:52
    diğer nörolojik hastalıklarda da
  • 1:52 - 1:55
    yanlış katlanmış proteinlerin karıştığı görülüyor
  • 1:55 - 1:58
    ki bu da yaklaşımımızın genel bir yaklaşım olabileceğini
  • 1:58 - 2:00
    ve sadece Alzheimer Hastalığı'nı değil, diğer birçok nörolojik hastalığı da
  • 2:00 - 2:02
    kesin olarak tedavi etmek için kullanılabileceğini gösteriyor.
  • 2:02 - 2:05
    Ayrıca burada kanserle ilgili çok ilginç bir bağlantı var,
  • 2:05 - 2:07
    şöyle ki nörolojik hastalıkları olan insanlarda
  • 2:07 - 2:10
    çoğu kanserin görülüş sıklığı çok düşük.
  • 2:10 - 2:13
    Ve bu, şu anda çoğu insanın ilgilenmediği ama bizim
  • 2:13 - 2:16
    çok ilgimizi çeken bir bağlantı.
  • 2:16 - 2:19
    Bu alandaki önemli işlerin çoğunun ve yaratıcı işlerin tamamının
  • 2:19 - 2:22
    ödeneği bireysel yardımlarla karşılanıyor.
  • 2:22 - 2:25
    Ve bu alanda daha fazla bireysel yardım için muazzam bir açık var,
  • 2:25 - 2:28
    çünkü devlet bu konuda sorumluluğunu pek de yerine getirmiyor, maalesef ki.
  • 2:28 - 2:32
    Biz tüm bu şeylerin gerçekleşmesini beklerken,
  • 2:32 - 2:34
    işte kendiniz için yapabileceğiniz şeyler.
  • 2:34 - 2:36
    Eğer Parkinson Hastalığı'na yakalanma riskini azaltmak istiyorsanız,
  • 2:36 - 2:41
    kafein bir dereceye kadar koruma sağlıyor; kimse nedenini bilmiyor.
  • 2:41 - 2:44
    Kafaya alınan hasarlar sizin için kötü. Parkinson Hastalığı'na yol açıyorlar.
  • 2:44 - 2:48
    Ve kuş gribi de iyi bir fikir değil.
  • 2:49 - 2:52
    Alzheimer Hastalığı'ndan korunmaya gelince,
  • 2:52 - 2:55
    balık yağının Alzheimer Hastalığı riskini
  • 2:55 - 2:58
    azaltıcı etkisi var.
  • 2:58 - 3:00
    Bunun yanında tansiyonunuza da dikkat etmelisiniz,
  • 3:00 - 3:02
    çünkü kronik yüksek tansiyon
  • 3:02 - 3:04
    Alzheimer Hastalığı için en büyük risk faktörü.
  • 3:04 - 3:07
    Yüksek tansiyon ayrıca glokom için de en büyük risk faktörü,
  • 3:07 - 3:10
    ki glokom Alzheimer'ın gözde görülenidir.
  • 3:10 - 3:12
    Ve tabii ki, konu bilişsel etkilere gelince,
  • 3:12 - 3:14
    "kullan ya da kaybet" geçerli oluyor,
  • 3:14 - 3:16
    yani zihninizi canlı tutmak yararınıza olur.
  • 3:16 - 3:18
    Ama bakın, zaten beni dinliyorsunuz.
  • 3:18 - 3:20
    Yani bu kısımda sorun yok.
  • 3:20 - 3:24
    Ve son bir şey. Benim gibi insanlara şans dileyin, olur mu?
  • 3:24 - 3:26
    Çünkü saat hepimiz için işliyor.
  • 3:26 - 3:29
    Teşekkürler.
Title:
The coming neurological epidemic
Speaker:
Gregory Petsko
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
03:29
Jenny Zurawell edited Turkish subtitles for The coming neurological epidemic
Evrim Feyyaz Persembe added a translation

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions