< Return to Video

Static and kinetic friction example | Forces and Newton's laws of motion | Physics | Khan Academy

  • 0:01 - 0:05
    Tôi có khối gỗ với khối lượng 5 kg
  • 0:05 - 0:09
    chúng ta thì đang ở gần mặt đất
  • 0:09 - 0:17
    và hệ số ma sát tĩnh giữa
    gỗ và đất là 0,60
  • 0:17 - 0:23
    và hệ số ma sát giữa loại gỗ này
    và loại đất này là 0,55
  • 0:23 - 0:26
    Nó được tính toán bởi ai đó trước đây
  • 0:26 - 0:28
    hoặc bạn có thể tìm thấy nó trong
    một vài cuốn sách
  • 0:28 - 0:32
    Và giả sử chúng ta đẩy về phía này
    với một lực 100 N
  • 0:32 - 0:34
    Chuyện gì sẽ xảy ra?
  • 0:34 - 0:37
    Điều đầu tiên bạn có thể nhận
    ra là nếu không có ma sát
  • 0:37 - 0:39
    nếu đây là nơi
    hoàn toàn không ma sát và
  • 0:39 - 0:43
    không có lực cản không khí,
    giả định rằng không có lực cản không khí
  • 0:43 - 0:45
    Với chiều này, phương ngang
  • 0:45 - 0:48
    chỉ có một lực ở đây với giá trị 100N
  • 0:48 - 0:52
    Đây hoàn toàn không cân bằng và
    đó sẽ là lực ròng
  • 0:52 - 0:56
    bạn sẽ có một lực 100 N tác dụng lên một
    khối lượng 5 kilôgam theo hướng đó
  • 0:56 - 1:00
    Lực = Khối lượng nhân gia tốc
  • 1:00 - 1:02
    gia tốc và lực là đại lượng vectơ
  • 1:02 - 1:04
    Nên bạn sẽ có lực chia cho khối lượng
  • 1:04 - 1:09
    sẽ cho bạn gia tốc 20 mét trên giây sang
    bên phải
  • 1:09 - 1:11
    Đó là trường hợp không có ma sát
  • 1:11 - 1:13
    đặt trường hợp có ma sát
  • 1:13 - 1:15
    Vậy chúng ta sẽ giải quyết nó như thế nào
  • 1:15 - 1:18
    Hệ số ma sát cho ta biết
  • 1:18 - 1:23
    Đây là tỷ số giữa độ lớn của lực
  • 1:23 - 1:24
    mà tôi gọi là lực làm
    vật chuyển động
  • 1:24 - 1:29
    Lực bạn cần tác dụng để vật này nhúc nhích
  • 1:29 - 1:33
    Bạn sử dụng hệ số ma sát
  • 1:33 - 1:38
    Nó là tỉ số giữa nó và độ lớn lực tác
    động
  • 1:38 - 1:41
    giữa khối vật và sàn
  • 1:41 - 1:44
    Và độ lớn của lực tiếp xúc đó là như nhau
  • 1:44 - 1:48
    như lực bình thường mà mặt đất
    đang tác dụng lên khối
  • 1:48 - 1:53
    độ lớn của lực bình thường mà mặt
    đất đang tác dụng lên khối
  • 1:53 - 1:54
    Khi nó di chuyển
  • 1:54 - 1:59
    ta có thể nói rằng cái này sau đó
    sẽ bằng
  • 1:59 - 2:02
    với lực ma sát
  • 2:02 - 2:05
    Vậy đây là lực thực sự vượt qua ma sát
  • 2:05 - 2:08
    và cái này ở đây sẽ bằng với lực ma sát
  • 2:08 - 2:13
    Độ lớn của lực ma sát so với lực tiếp xúc
  • 2:13 - 2:17
    lực tiếp xúc giữa chúng sẽ hơn lực
    bình thường
  • 2:17 - 2:18
    Và nó khá hợp lý đấy chứ
  • 2:18 - 2:21
    rằng lực tác động lớn hơn
  • 2:21 - 2:23
    thì độ lớn giữa độ ép càng lớn
  • 2:23 - 2:26
    nhỏ ở cấp độ nguyên tử,
    chúng thực sự dính chặt vào nhau
  • 2:26 - 2:28
    lực cần để di chuyển càng nhiều
  • 2:28 - 2:32
    hoặc lực ma sát nhiều hơn sẽ
    đi ngược lại chuyển động của bạn
  • 2:32 - 2:34
    Và ở cả 2 trường hợp
  • 2:34 - 2:36
    lực ma sát đang chống lại
    chuyển động của bạn
  • 2:36 - 2:37
    Dù cho bạn có đẩy
    theo kiểu nào
  • 2:37 - 2:40
    có vẻ như lực ma sát đột nhiên sẽ giúp bạn
  • 2:40 - 2:44
    Vậy hãy nghĩ tới lực mà chúng ta cần
  • 2:44 - 2:48
    để vượt qua lực ma sát
  • 2:48 - 2:52
    Vậy lực hấp dẫn tác dụng lên khối này
  • 2:52 - 2:58
    sẽ là trường hấp dẫn có tốc
    độ 9,8 m/s^2 nhân 5 kilôgam
  • 2:58 - 3:06
    9,8 m/s nhân 5 kilôgam cho 49 kilôgam
    mét trên giây
  • 3:06 - 3:08
    Đây là lực, độ lớn của lực do trọng lực
  • 3:08 - 3:12
    hướng đi thẳng xuống tâm trái đất
  • 3:12 - 3:17
    Lực pháp tuyến sinh ra
    vì vật không tăng tốc hướng xuống
  • 3:17 - 3:21
    Vì vậy, phải có lực hoàn toàn cân
    bằng với lực hấp dẫn
  • 3:21 - 3:26
    Và trong ví dụ này, đó là lực pháp tuyến
  • 3:26 - 3:30
    Nó là 49N hướng xuống
  • 3:30 - 3:35
    Đó là lý do tại sao khối này không
    tăng tốc lên hoặc xuống
  • 3:35 - 3:37
    Ta có sự dịch chuyển
  • 3:37 - 3:41
    độ lớn của lực làm di chuyển phải bằng
    hoặc hơn của lực pháp tuyến
  • 3:41 - 3:44
    à, cái ở ngay đây sẽ là 49 newton
  • 3:44 - 3:47
    nó bằng 0.60
  • 3:47 - 3:52
    Hoặc ta có thể nói rằng độ l
    lớn của lực di chuyển
  • 3:52 - 3:57
    bằng 49N nhân với hệ số
  • 3:57 - 4:07
    hay 49N nhân với 0.60
  • 4:07 - 4:10
    Nhớ rằng hệ số ma sát là không có đơn vị
  • 4:10 - 4:13
    Nên đơn vị ở đây vẫn là Newtons
  • 4:13 - 4:23
    49 nhân với .6 ra 29.4N
  • 4:23 - 4:31
    Vậy nó bằng 29.4N
  • 4:31 - 4:35
    Vậy đó là lực thắng được ma sát tĩnh
  • 4:35 - 4:37
    mà ta đang áp dụng
  • 4:37 - 4:40
    với 100N, chúng bắt đầu dịch chuyển
  • 4:40 - 4:42
    và ngay khi chúng ta đang ở trong
    giai đoạn đó
  • 4:42 - 4:44
    khi vật bắt đầu dịch chuyển
  • 4:44 - 4:46
    lực ròng
  • 4:46 - 4:48
    chúng ta có 100N đi theo hướng này
  • 4:48 - 4:51
    và lực ma sát tĩnh theo hướng này
  • 4:51 - 4:54
    ta có thể vẽ ở đây để biểu diễn hướng đi
  • 4:54 - 4:58
    Lực ma sát tĩnh sẽ là 29.4N
  • 4:58 - 5:01
    và đúng như vậy khi
  • 5:01 - 5:03
    nó bắt đầu có một chút chuyển động
  • 5:03 - 5:05
    bởi vì ngay khi tôi làm vậy, nó
    đột nhiên chuyển động
  • 5:05 - 5:09
    lực ma sát bắt đầu quan trọng,
    nhưng chỉ trong khoảnh khắc đó
  • 5:10 - 5:16
    ta có lực ròng là 100-29.4
  • 5:16 - 5:29
    sang phải, lực ròng là 70.6N
  • 5:29 - 5:33
    trong khi nó di chuyển
  • 5:33 - 5:35
    Đúng chính xác lúc nó di chuyển
  • 5:35 - 5:42
    Vượt qua lực ma sát tĩnh, ta có lực ròng
    70.6N
  • 5:43 - 5:48
    Lúc này, bạn chia nó cho 5 kilogram khối
    lượng
  • 5:48 - 5:52
    Gia tốc sẽ là 14.12m/s^2
  • 5:53 - 6:00
    Bạn có gia tốc là 14.12m/s^2
  • 6:00 - 6:04
    nhưng nó chỉ xảy ra trong tích tắc đó
  • 6:04 - 6:07
    khối vật sẽ bắt đầu di chuyển
  • 6:07 - 6:11
    Khi nó bắt đầu dịch chuyển, hệ số ma sát
    cần được dùng đến
  • 6:11 - 6:13
    Chúng tôi đã có những thứ cần thiết
  • 6:13 - 6:17
    và vì vậy chúng lướt qua nhau
    mặc dù vẫn có lực cản
  • 6:17 - 6:21
    Một khi ta di chuyển nó, ta sẽ
    có gia tốc đó chỉ trong giây lát
  • 6:21 - 6:24
    Hệ số ma sát động học phát huy tác dụng
  • 6:24 - 6:27
    và lực ma sát, cho rằng ta đang chuyển
    động
  • 6:27 - 6:31
    độ lớn của lực ma sát luôn
    ngược chiều chuyển động
  • 6:32 - 6:35
    lực pháp tuyến là 49N
  • 6:36 - 6:39
    Ta có thể nhân cả 2 vế cho 49
  • 6:39 - 6:58
    Ta lấy 49N nhân 0.55 ra 26.95N
  • 6:58 - 7:00
    Đó là lực ma sát. Độ lớn
  • 7:01 - 7:02
    sẽ ngược với chuyển động
  • 7:02 - 7:06
    Ngay khi ta dịch chuyển nó hướng này,
    lực ma sát
  • 7:06 - 7:09
    sẽ theo hướng này
  • 7:10 - 7:15
    Ngay khi ta dịch chuyển nó, ví dụ là 100N
  • 7:15 - 7:18
    lực ròng sẽ là bao nhiêu? Tôi có 100N
    tác dụng hướng này
  • 7:18 - 7:23
    tôi có 26.95 hướng này
  • 7:23 - 7:25
    Với vectors, tôi không cần phải vẽ nó
  • 7:25 - 7:29
    Tôi có thể vẽ tất cả các đuôi của chúng
    bắt đầu từ tâm khối lượng của
  • 7:29 - 7:33
    vật. Tôi có thể vẽ nó ở bất cứ đâu, miễn
    là nó tác dụng lên khối vật
  • 7:33 - 7:37
    Nếu muốn chính xác, ta hiển thị nó dựa
    vào khối lượng
  • 7:37 - 7:40
    Ta có thể xem tất cả các nguyên tử này
    như một đối tượng tập thể
  • 7:40 - 7:42
    Lực ròng bây giờ là?
  • 7:42 - 7:46
    Ta có 100N về bên phải và 26.95
    về bên trái
  • 7:47 - 7:52
    100 chia cho 26.95
  • 7:52 - 7:54
    100N sẽ hướng sang phải
  • 7:54 - 7:59
    26.95N - lực ma sát sẽ sang trái để cản
  • 7:59 - 8:03
    nghĩa là lực ròng sẽ là 73.05
  • 8:03 - 8:11
    Ngay khi nó chuyển động, ta có lực ròng
    bên phải là 73.05N
  • 8:11 - 8:18
    Đó là lực ròng tác dụng qua bên phải
  • 8:18 - 8:23
    Nó sẽ tăng tốc nhanh như thế nào?
  • 8:23 - 8:33
    73,05 chia cho khối lượng, chia cho 5 kg
    kết quả là 14,61
  • 8:33 - 8:40
    Gia tốc chuyển động sẽ
    là 14,61 m/s bình phương
  • 8:41 - 8:47
    sang bên phải
  • 8:47 - 8:51
    Tôi muốn đảm bảo bạn hiểu phần này
  • 8:52 - 8:54
    Ta luôn có đủ lực để làm vật di chuyển
  • 8:54 - 8:56
    nhưng ngay khi nó bắt đầu di chuyển
  • 8:56 - 9:00
    ta phải vượt qua ma sát
  • 9:00 - 9:02
    gia tốc ta sẽ chậm hơn
  • 9:02 - 9:05
    bởi vì ta phải vượt qua ma sát
  • 9:05 - 9:09
    một khi ta chuyển động rồi
  • 9:09 - 9:10
    ví dụ chúng ta áp dụng một
    lực không đổi ở đây
  • 9:10 - 9:14
    thì đột nhiên, lực ma sát kể từ lúc đó
  • 9:15 - 9:18
    Ta sử dụng hệ số ma sát động học
  • 9:18 - 9:23
    Một khi nó di chuyển, lực ròng sẽ trở nên
    lớn hơn theo hướng bên phải bởi vì
  • 9:23 - 9:28
    Lực ma sát sẽ giảm đi
    khi nó bắt đầu chuyển động
  • 9:28 - 9:32
    Lực ma sát giảm xuống một chút còn 26,95 N
  • 9:32 - 9:39
    Ta đang tăng tốc sang phải với tốc độ
    nhanh hơn một chút 14,61 m/s^2
  • 9:39 - 9:42
    Ngay khi bạn di chuyển nó, nó sẽ tăng tốc
    với tốc độ 14,1 m/s^2
  • 9:42 - 9:45
    nhưng chỉ trong một khoảnh khắc nhỏ
    khi nó bắt đầu di chuyển
  • 9:45 - 9:49
    Bạn sẽ đi về bên phải với
    gia tốc không đổi
Title:
Static and kinetic friction example | Forces and Newton's laws of motion | Physics | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
09:50

Vietnamese subtitles

Revisions