< Return to Video

DNT və xromatinin tənzimlənməsi | Biomolekullar | MCAT | Khan Academy

  • 0:02 - 0:04
    Gen ekspressiyasının tənzimlənməsi
    transkripsiyanın
  • 0:04 - 0:07
    başlanğıcından zülalın transkripsiyadan
    sonrakı modifikasiyası
  • 0:07 - 0:10
    arasındakı müddətin hər anında
    və prosesin
  • 0:10 - 0:13
    hər addımında dəyişdirilə
  • 0:13 - 0:16
    bilər.
  • 0:16 - 0:19
    Hüceyrənin çox məqsədli olmasına və
    adaptasiya bacarığına sahib olmasına
  • 0:19 - 0:22
    kömək edən şey bu fərqli mərhələləri
  • 0:22 - 0:25
    tənzimləyə bilmək qabiliyyətidir,
  • 0:25 - 0:28
    buna görə hüceyrə enerjisini
    yalnız ehtiyac olduğu zaman
  • 0:28 - 0:32
    uyğun zülalları ekspressiya etmək
    üçün istifadə edir.
  • 0:32 - 0:34
    Və ya hüceyrəni mümkün qədər
    az enerji sərf
  • 0:34 - 0:35
    etmək istəyən tənbəl bir insan
  • 0:35 - 0:38
    olaraq da düşünə bilərsiniz.
  • 0:38 - 0:40
    Beləliklə, genin ekspressiyasının
    başlanğıcından başlayaraq,
  • 0:40 - 0:43
    DNT və xromatin tənzimlənməsi ilə əlaqədar
  • 0:43 - 0:47
    gen tənzimləməsindən danışaq.
  • 0:48 - 0:50
    Gəlin, DNT-nin quruluşundan danışaq.
  • 0:50 - 0:53
    DNT xromosomların içində xromatin
    şəklində paketlənir,
  • 0:53 - 0:58
    bu, super spirallaşmış DNT olaraq da bilinir.
  • 0:58 - 1:00
    Xromatin DNT, histon zülallar və
  • 1:00 - 1:04
    histon olmayan zülallardan təşkil olunub.
  • 1:04 - 1:07
    Xromatində nukleosom adlanan
    təkrarlanan
  • 1:07 - 1:10
    vahidlər var, bu ikiqat zəncirin
  • 1:10 - 1:15
    146 əsas cütündən təşkil olunub,
    8 histondan ibarət özəyin
  • 1:15 - 1:19
    ətrafına sarılır.
  • 1:19 - 1:22
    Səkkiz histon quruluşunda
    bilməli olduğunuz
  • 1:22 - 1:25
    dörd müxtəlif histon növü var.
  • 1:25 - 1:32
    Onlar H2A, H2B, H3 və H4 adlandırılır,
  • 1:32 - 1:34
    bu, sadəcə onlara verilmiş
    nomenklaturadır.
  • 1:34 - 1:38
    İndi, asetilləşmə bu histon zülallarının
    amin terminalında histon asetiltransferaza
  • 1:38 - 1:41
    adlandırılan enzim vasitəsilə
  • 1:41 - 1:43
    baş verir,
  • 1:43 - 1:46
    bu enzimi HAT olaraq qısaldacam.
  • 1:46 - 1:50
    Bu geri dönəbilən modifikasiyadır,
  • 1:50 - 1:53
    histonların asetilləşməsi başqa bir enzim
    tərəfindən tənzimlənir,
  • 1:53 - 1:56
    bu enzim asetil qruplarını
    kənarlaşdırır və
  • 1:56 - 2:02
    histon deasetilaza və ya HDAS
    adlandırılır.
  • 2:02 - 2:05
    Histonların asetilləşməsi xromatin
    strukturundakı
  • 2:05 - 2:08
    qıvrımların açılmasına səbəb olur və
  • 2:08 - 2:11
    bu transkripsiya mexanizmlərinin
    genin ekspressiyası üçün
  • 2:11 - 2:13
    xromatinə girişini təmin edir.
  • 2:13 - 2:17
    Bunun əks tərəfində isə
    histon deasetilləşməsi
  • 2:17 - 2:21
    xromatinin sıx və ya qapalı bir
    quruluşa sahib olmasını təmin edir
  • 2:21 - 2:23
    və bu genlərin daha az transkripsiya olunması
    deməkdir.
  • 2:23 - 2:25
    Gen ekspressiyasını tənzimləyən
    bu modifikasiyalar
  • 2:25 - 2:27
    irsi olduqda,
  • 2:27 - 2:31
    onlara epigenetik tənzimləmə deyilir.
  • 2:31 - 2:34
    Gen ekspressiyası və DNT-yə gəldikdə,
  • 2:34 - 2:35
    siz təməl olaraq DNT-ni
  • 2:35 - 2:38
    iki kateqoriyaya ayıra bilərsiniz,
  • 2:38 - 2:42
    sıx yığılmış və transkripsiya cəhətdən
    qeyri-aktiv olan DNT
  • 2:42 - 2:45
    heteroxromatin və daha az sıx olan,
    transkripsiya cəhətdən aktiv DNT
  • 2:45 - 2:50
    isə euxromatin adlandırılır.
  • 2:50 - 2:52
    Mən heteroxromatini sıx bir şəkildə
    yığılmış və qış yuxusuna hazır heyvan
  • 2:52 - 2:56
    kimi düşünməyi sevirəm, heteroxromatin
    və heyvan ikisi də
  • 2:56 - 2:59
    H ilə başlayır, qış üçün
  • 2:59 - 3:01
    mağaralarına sığınmış bir dəstə
  • 3:01 - 3:03
    ayı kimi,
  • 3:03 - 3:05
    euxromatin isə qollarını açaraq
    transkripsiya
  • 3:05 - 3:06
    mexanizminin transkripsiya
  • 3:06 - 3:09
    olunması üçün gözləyirlər.
  • 3:09 - 3:13
    Histon deasetilləşməsini DNT
    tənzimlənmə mexanizminin başqa növü olan
  • 3:13 - 3:16
    DNT metilləşməsi ilə birləşdirildiyini
  • 3:16 - 3:18
    tez-tez görürsünüz
  • 3:18 - 3:21
    Bu, genin susdurulması adlanan
  • 3:21 - 3:25
    bir prosesdə baş verir.
  • 3:25 - 3:27
    Bu genlərin transkripsiyasının
  • 3:27 - 3:31
    qarşısını almağın daimi yoludur.
  • 3:31 - 3:33
    DNT-nin metilləşməsində
    DNT-nin sitozin
  • 3:33 - 3:37
    nukleotidlərinə metil
    transferaza adlandırılan
  • 3:37 - 3:40
    enzim tərəfindən üç hidrogenli karbon
  • 3:40 - 3:45
    olan bir metil qrupu əlavə edilir.
  • 3:45 - 3:46
    Və bu tipik olaraq SpQ adacıqları
  • 3:46 - 3:50
    adlandırılan sitozinlə zəngin
    ardıcıllıqlarda baş verir.
  • 3:50 - 3:53
    p hərfi sitozin və
  • 3:53 - 3:57
    quaninin birləşdiyini göstərir.
  • 3:57 - 3:59
    DNT metilləşməsi genin ekspressiyasını
  • 3:59 - 4:00
    davamlı şəkildə dəyişdirir və
  • 4:00 - 4:03
    bu, hüceyrələrin bölünüb, embrional
    kök hüceyrələrindən
  • 4:03 - 4:08
    spesifik toxumalara differensasiya
    etdikdə meydana gəlir.
  • 4:08 - 4:11
    Və bu, normal inkişaf üçün
    zəruridir
  • 4:11 - 4:14
    və genomik imprintinq və x-xromosom
    inaktivasiyası ilə əlaqəlidir,
  • 4:14 - 4:17
    amma bu başqa müzakirənin
  • 4:17 - 4:19
    mövzusudur.
  • 4:19 - 4:22
    Qeyri-normal DNT metilləşməsi
  • 4:22 - 4:25
    kanserogenezdə və ya şişin
  • 4:25 - 4:28
    inkişafında rol oynayır,
    beləcə, siz DNT metilləşməsinin
  • 4:28 - 4:31
    normal fəaliyyətinin hüceyrələrimiz
    üçün necə kritik tənzimlənmə mexanizmi
  • 4:31 - 4:36
    olduğunu görə bilərsiniz.
  • 4:36 - 4:38
    İndi DNT metilləşməsi genlərin
    transkripsiyasına
  • 4:38 - 4:40
    iki yolla təsir edə bilər.
  • 4:40 - 4:43
    Birincisi, DNT metilləşməsi özü
    genə transkripsiya
  • 4:43 - 4:45
    zülallarının birləşməsinə fiziki
  • 4:45 - 4:48
    olaraq mane ola bilir.
  • 4:48 - 4:51
    İkinci və nisbətən daha önəmlisi,
  • 4:51 - 4:54
    metilləşmiş DNT, metil spq
    bağlayan domen zülalları olaraq
  • 4:54 - 4:57
    bilinən, qısaca MBD adlanan zülalları bağlaya
  • 4:57 - 4:59
    bilir.
  • 4:59 - 5:02
    MBD zülalları daha sonra lokusda
    və ya xromosomdakı
  • 5:02 - 5:06
    müəyyən bir yerdə histon deasetilaza
    və başqa xromatini
  • 5:06 - 5:09
    yenidən quran zülalları işə salır
  • 5:09 - 5:11
    və bu, histonları dəyişdirərək,
    əsasən
  • 5:11 - 5:14
    transkripsiyada səssiz olan,
  • 5:14 - 5:17
    sıxlaşdırılmış və qeyri-aktiv
  • 5:17 - 5:20
    heteroxromatin əmələ gətirir.
Title:
DNT və xromatinin tənzimlənməsi | Biomolekullar | MCAT | Khan Academy
Description:

Tracy Kim Kovach tərəfindən hazırlanmışdır.

Növbəti dərsi izləyin: https://www.khanacademy.org/test-prep/mcat/biomolecules/gene-control/v/regulation-of-transcription?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=mcat

Əvvəlki dərsi qaçırtdınız? https://www.khanacademy.org/test-prep/mcat/biomolecules/gene-control/v/jacob-monod-the-lac-operon?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=mcat

Khan Academy-də MCAT: Davam edin və keçid əsaslı bəzi suallar tətbiq edin!

Khan Academy haqqında: Khan Academy, şagirdlərə sinif daxilində və xaricində öz sürətləri ilə təhsil almalarını təmin edən praktiki məşğələlər, təlimat videoları və fərdi öyrənmə cədvəli təqdim edir. Riyaziyyat, elm, kompüter proqramlaşdırma, tarix, sənət tarixi, iqtisadiyyat və daha çox şeylə məşğul oluruq. Riyazi məqsədlərimiz, güclü və öyrənmə boşluqlarını təyin edən ən müasir, uyğunlaşan texnologiyadan istifadə edərək uşaq bağçasından şagirdləri hesablamalara yönəldir. Xüsusi məzmun təqdim etmək üçün NASA, Müasir İncəsənət Muzeyi, Kaliforniya Elmlər Akademiyası və MTI kimi qurumlarla da əməkdaşlıq etdik.

Pulsuz. Hamı üçün. Həmişə. #HərŞeyiÖyrənəBilərsiniz

Khan Academy-nin MCAT kanalına abonə olun: https://www.youtube.com/channel/UCDkK5wqSuwDlJ3_nl3rgdiQ?sub_confirmation=1
Khan Academy-yə abonə olun: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
05:21

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.