Donald Sadoway: La mankanta ĉenero por renovebla energio
-
0:00 - 0:03La elektron kiu funkciigas la lumojn de ĉi tiu teatro
-
0:03 - 0:06oni ĵus produktis.
-
0:06 - 0:09Ĉar laŭ la nuntempa tekniko
-
0:09 - 0:12la bezono de elektro devas ĉiam kompensiĝi
-
0:12 - 0:15per la produktado de elektro.
-
0:15 - 0:18Se dum la tempo kiun mi bezonis por aliri ĉi tiun scenejon
-
0:18 - 0:21kelkdek megaŭatoj da ventodevena energio
-
0:21 - 0:24ĉesas atingi la elektran reton,
-
0:24 - 0:26la mankon devus tuj anstataŭigi
-
0:26 - 0:30aliaj elektroproduktiloj.
-
0:30 - 0:33Sed karbocentraloj, atomcentraloj
-
0:33 - 0:35ne povas reagi tiel rapide.
-
0:35 - 0:37Tamen giganta baterio povus.
-
0:37 - 0:39Per giganta baterio
-
0:39 - 0:42ni kapablus alfronti la problemon de intermito.
-
0:42 - 0:44kiu malebligas al suna kaj venta energio
-
0:44 - 0:46kontribui al la elektra reto
-
0:46 - 0:50samkiel nuntempe faras karba, gasa kaj atoma.
-
0:50 - 0:52Vidu, baterio
-
0:52 - 0:55estas la ĉefa ebliga aparato ĉi-rilate.
-
0:55 - 0:58Per ĝi, ni povus utiligi sundevenan elektron
-
0:58 - 1:00eĉ kiam la suno ne videblas.
-
1:00 - 1:03Tio ŝanĝus la tutan aferon.
-
1:03 - 1:05Ĉar tiumaniere la renoveblaj energioj,
-
1:05 - 1:07kiaj suna kaj venta,
-
1:07 - 1:09ne plu estus flankaj
-
1:09 - 1:11kaj atingus la centran scenejon.
-
1:11 - 1:14Hodiaŭ mi volas prezenti al vi tian aparaton
-
1:14 - 1:16Oni nomas ĝin likvometala baterio.
-
1:16 - 1:18Temas pri nova formo de energistokado
-
1:18 - 1:21kiun mi eltrovis ĉe MIT
-
1:21 - 1:23kun teamo de miaj studentoj
-
1:23 - 1:25kaj postdoktoroj.
-
1:25 - 1:28La temo de la ĉijara TED konferenco estas Tutampleksa Spektro.
-
1:28 - 1:31La ODE (Oxford English Dictionary) difinas spektron kiel
-
1:31 - 1:34"La tuta amplekso de ondolongoj
-
1:34 - 1:36de la elektromagneta radiado,
-
1:36 - 1:39de la plej longaj radiaj ondoj ĝis la plej mallongaj gamaradioj
-
1:39 - 1:42de kio la amplekso de videbla lumo
-
1:42 - 1:44estas nur eta parto."
-
1:44 - 1:46Do mi ne estas ĉi tie hodiaŭ nur por diri al vi
-
1:46 - 1:49kiamaniere mia teamo ĉe MIT eltiris el la naturo
-
1:49 - 1:52solvon de unu el la plej gravaj mondaj problemoj.
-
1:52 - 1:55Mi volas laŭiri la tutan spektron kaj diri al vi kiel
-
1:55 - 1:57dum la evoluigo
-
1:57 - 1:59de tiu ĉi nova teknoscienco,
-
1:59 - 2:02ni malkovris kelkajn surprizajn kontraŭtradiciaĵojn
-
2:02 - 2:05kiuj povas instrui pri novigado,
-
2:05 - 2:08ideojn diskonigindajn.
-
2:08 - 2:10Vidu, se ni celas eligi ĉi tiun landon
-
2:10 - 2:14el ĝia nuna energia situacio,
-
2:14 - 2:17ni ne povas pluteni nian elirvojon,
-
2:17 - 2:20ni ne povas trabori nian elirvojon,
-
2:20 - 2:22ni ne povas bombi nian elirvojon.
-
2:22 - 2:24Ni faros tion laŭ la malnovmoda usona maniero,
-
2:24 - 2:26ni eltrovos nian elirvojon,
-
2:26 - 2:28laborante kune.
-
2:28 - 2:31(aplaŭdoj)
-
2:31 - 2:33Do ni komencu.
-
2:33 - 2:36La baterion eltrovis antaŭ ĉ. 200 jaroj
-
2:36 - 2:38profesoro Alessandro Volta,
-
2:38 - 2:41ĉe la Universitato de Padovo en Italio.
-
2:41 - 2:43Lia eltrovo naskis novan sciencan fakon,
-
2:43 - 2:45elektrokemion,
-
2:45 - 2:47kaj novajn teknikarojn
-
2:47 - 2:49kiel elektrotegado.
-
2:49 - 2:51Eble pretervidita
-
2:51 - 2:53la eltrovo de la baterio fare de Volta
-
2:53 - 2:55unuafoje eĉ pruvis
-
2:55 - 2:57la utilon de profesoro.
-
2:57 - 2:59(oni ridas)
-
2:59 - 3:01Antaŭ Volta, neniu povis imagi
-
3:01 - 3:04ke profesoro povus utili al io ajn.
-
3:04 - 3:07Jen la unua baterio -
-
3:07 - 3:10surmetaĵo de moneroj, zinkaj kaj arĝentaj,
-
3:10 - 3:12apartigitaj de papera tavolo trempita en sala akvo.
-
3:12 - 3:14Tiu estas la startpunkto
-
3:14 - 3:16por projekti baterion.-
-
3:16 - 3:18du elektrodoj,
-
3:18 - 3:20ĉi-kaze malsamaj metaloj,
-
3:20 - 3:22kaj elektrokonduka fluidaĵo,
-
3:22 - 3:24ĉi-kaze salo solvita en akvon.
-
3:24 - 3:26Tiel simpla estas la afero.
-
3:26 - 3:30Bone, mi preterlasis kelkajn detalojn.
-
3:30 - 3:32Do, mi instruis al vi
-
3:32 - 3:34ke la scienco pri baterioj estas simpla
-
3:34 - 3:36kaj la bezono de retnivela stokado
-
3:36 - 3:38de elektro estas urĝa,
-
3:38 - 3:40sed la fakto estas
-
3:40 - 3:43ke ĝis nun simple ne ekzistas bateria teknikaro
-
3:43 - 3:45kiu povas plenumi la bezonon de elektra amasa stokado
-
3:45 - 3:49kiun la elektra reto ege bezonas -
-
3:49 - 3:51tio estas nekutime granda energio,
-
3:51 - 3:53longdaŭra funkciado
-
3:53 - 3:55kaj ege malalta kosto.
-
3:55 - 3:58Ni devas pripensi la problemon alimaniere
-
3:58 - 4:00Ni devas pensi grandskale
-
4:00 - 4:02ni devas pripensi malmultekoste.
-
4:02 - 4:04Tial ni forlasu la kutiman paradigmon:
-
4:04 - 4:07ni serĉu la plej brilan kemian procedon,
-
4:07 - 4:09kaj poste ni klopodos malpliigi la koston
-
4:09 - 4:12per produktado kiel eble plej amasa.
-
4:12 - 4:14Male, ni serĉu eltrovon
-
4:14 - 4:17kiu ekde la komenco taŭgas por la merkataj prezoj.
-
4:17 - 4:19Tio signifas
-
4:19 - 4:21ke kelkajn partojn de la perioda tabelo
-
4:21 - 4:23oni flankelasas laŭ difino.
-
4:23 - 4:25Ĉi tiun baterion oni faru
-
4:25 - 4:27el elementoj abundaj en la tersurfaco.
-
4:27 - 4:30Nu, mi diru, se vi volas produkti ion kio kostas kiel rubaĵo,
-
4:30 - 4:32faru ĝin el rubaĵoj!
-
4:32 - 4:34(oni ridas)
-
4:34 - 4:36kaj prefere rubaĵoj
-
4:36 - 4:39troveblaj surloke.
-
4:39 - 4:42Kaj ni konstruu ĉi tiun aĵon
-
4:42 - 4:45per simplaj konstruaj teknikoj kaj fabrikoj
-
4:45 - 4:48kiuj ne kostos monamason.
-
4:49 - 4:51Bone, antaŭ proksimume ses jaroj
-
4:51 - 4:53mi komencis pripensi ĉi tiun problemon.
-
4:53 - 4:56Por pripensi el freŝa vidpunkto,
-
4:56 - 5:00mi serĉis inspiron ekster la fako de elektrostokado.
-
5:00 - 5:03Fakte mi pritaksis teknikaron
-
5:03 - 5:06kiu ne stokas kaj ne produktas elektron,
-
5:06 - 5:08male uzas elektron,
-
5:08 - 5:10amason da ĝi.
-
5:10 - 5:14Temas pri produktado de aluminio.
-
5:14 - 5:16Tiun procedon eltrovis en 1866
-
5:16 - 5:18du 22-jaruloj,
-
5:18 - 5:21Hall en Usono kaj Heroult en Francio.
-
5:21 - 5:24Nur kelkajn jarojn post ilia eltrovo
-
5:24 - 5:26aluminio ŝanĝiĝis
-
5:26 - 5:29de altvalora metalo samkosta kiel arĝento
-
5:29 - 5:32al kutima struktura materialo.
-
5:32 - 5:35Vi vidas nun la ĉelon de nuntempa produktejo de aluminio.
-
5:35 - 5:37Ĝi estas 15-metrojn larĝa.
-
5:37 - 5:39kaj longas proksimume 800 metrojn
-
5:39 - 5:42vico post vico estas ĉeloj,
-
5:42 - 5:45kiuj interne similas al la baterio de Volta;
-
5:45 - 5:47estas tamen tri gravaj diferencoj.
-
5:47 - 5:50La baterio de Volta funkcias je normala temperaturo.
-
5:50 - 5:53Ĝi enhavas solidajn elektrodojn
-
5:53 - 5:56kaj la elektrolito estas solvaĵo de salo kaj akvo.
-
5:56 - 5:58La ĉelo de Hall-Heroult
-
5:58 - 6:00funkcias je alta temperaturo
-
6:00 - 6:02sufiĉe alta por ke
-
6:02 - 6:04la aluminio kiun oni produktas estu likva.
-
6:04 - 6:06La elektrokonduka fluidaĵo
-
6:06 - 6:08ne estas solvaĵo de salo en akvon,
-
6:08 - 6:10male estas salo kiu fandiĝis.
-
6:10 - 6:12Estas tiu kombino de likva metalo,
-
6:12 - 6:15fandiĝinta salo kaj alta temperaturo
-
6:15 - 6:19kiu ebligas nin sendi intensan elektrokurenton tra ĝi.
-
6:19 - 6:22Nuntempe ni povas produkti puran metalon el la mineralo
-
6:22 - 6:25je kosto de malpli ol unu dolaro por kilogramo.
-
6:25 - 6:27Jen la miraklo ekonomia
-
6:27 - 6:29de la moderna elektrometalurgio.
-
6:29 - 6:32Tiu procedo kaptis kaj retenis mian atenton
-
6:32 - 6:36tiom ke mi urĝiĝis pri eltrovo de baterio
-
6:36 - 6:40kiu povu ekspluati tiun gigantskalan ekonomion.
-
6:40 - 6:42Kaj mi faris tion.
-
6:42 - 6:45Mi faris la tutan baterion likva --
-
6:45 - 6:47likvaj metaloj por ambaŭ elektrodoj
-
6:47 - 6:49kaj fandiĝinta salo por la elektrolito.
-
6:49 - 6:52Nun mi montros kiel.
-
7:09 - 7:12Jen mi metas malpli densan
-
7:12 - 7:16likvan metalon plej supren,
-
7:16 - 7:22pli densan likvan metalon malsupren,
-
7:22 - 7:25kaj inter ili fandiĝintan salon.
-
7:28 - 7:30Sed nun,
-
7:30 - 7:33kiel elekti la metalojn?
-
7:33 - 7:35Por mi la klopodo projekti
-
7:35 - 7:37ĉiam komenciĝas ĉi tie
-
7:37 - 7:39ĉe la perioda tablo,
-
7:39 - 7:41formulita de alia profesoro,
-
7:41 - 7:43Dimitri Mendelevo.
-
7:43 - 7:45Ĉio kion ni konas
-
7:45 - 7:47konsistas el iu kombino
-
7:47 - 7:50de tio kion vi vidas listigitan ĉi tie.
-
7:50 - 7:52Tio eĉ inkluzivas niajn korpojn.
-
7:52 - 7:55Mi memoras la momenton, iun tagon,
-
7:55 - 7:58kiam mi serĉis paron da metaloj
-
7:58 - 8:00kiuj respondas al la postuloj, t.e.
-
8:00 - 8:02abundo en la tersurfaco,
-
8:02 - 8:05malsamaj kaj kontraŭaj densoj
-
8:05 - 8:07kaj forta reciproka reagemo.
-
8:07 - 8:09Mi perceptis eksciton pro trafo
-
8:09 - 8:12kiam mi komprenis ke mi trovis la respondon.
-
8:14 - 8:17Magnezio por la supera tavolo
-
8:17 - 8:19kaj antimonio
-
8:19 - 8:22por la malsupera.
-
8:22 - 8:24Vi sciu, mi diru al vi,
-
8:24 - 8:27unu el la plej gravaj profitoj de profesora estado
-
8:27 - 8:29estas multkolora kreto.
-
8:29 - 8:32(oni ridas)
-
8:32 - 8:35Do, por produkti kurenton,
-
8:35 - 8:37magnezio perdas du elektronojn
-
8:37 - 8:40iĝante jono magnezia,
-
8:40 - 8:42kiu migras trans la elektrolito,
-
8:42 - 8:45ricevas du elektronojn de antimonio
-
8:45 - 8:48kaj miksiĝas kun ĝi estigante alojon.
-
8:48 - 8:50La elektronoj iras labori
-
8:50 - 8:53al nia ĉiutaga mondo,
-
8:53 - 8:56kaj funkciigas niajn aparatojn.
-
8:59 - 9:02Kaj nun, por ŝargi la baterion,
-
9:02 - 9:05ni konektas al ĝi fonton de elektro
-
9:05 - 9:08kiel ekzemple venta elektrogenerilo.
-
9:09 - 9:13Tiel ni inversas la kurenton
-
9:13 - 9:18kaj pro tio magnezio eliras el la alojo
-
9:18 - 9:21kaj migras reen al la supera elektrodo
-
9:21 - 9:26reestigante la komencan situacion de la baterio.
-
9:26 - 9:29Kaj la fluo de kurento tra la elektrodoj
-
9:29 - 9:32estigas sufiĉe da varmo por pluteni la temperaturon.
-
9:32 - 9:35Ege brila atingo,
-
9:35 - 9:37almenaŭ teorie.
-
9:37 - 9:39Sed ... ĉu vere ĝi funkcias?
-
9:39 - 9:41Bone, kaj poste?
-
9:41 - 9:43Ni iras laborejon.
-
9:43 - 9:47Ĉu mi dungu profesian spertulon?
-
9:47 - 9:50Ne, mi dungas studenton
-
9:50 - 9:52kaj instruas al li,
-
9:52 - 9:55kiel pripensi la problemon,
-
9:55 - 9:57kiel vidi ĝin laŭ mia vidpunkto.
-
9:57 - 9:59kaj lasas lin libera serĉadi.
-
9:59 - 10:01Jen tiu studento, David Bradwell,
-
10:01 - 10:03kiu en ĉi tiu bildo
-
10:03 - 10:06ŝajne pridubas, ĉu tio povos funkcii.
-
10:06 - 10:08Tiutempe mi ne diris al David
-
10:08 - 10:11ke mi mem ne konvinkiĝis ke tio funkcios.
-
10:11 - 10:13Sed David estas juna kaj lerta
-
10:13 - 10:15kaj volas atingi doktoriĝon,
-
10:15 - 10:17kaj plu konstruadas--
-
10:17 - 10:19(oni ridas)
-
10:19 - 10:21Li plu konstruadas
-
10:21 - 10:23la unuan likvometalan baterion
-
10:23 - 10:25laŭ ĉi tiu kemia procedo.
-
10:25 - 10:28Kaj surbaze de la promesaj komencaj rezultoj de David
-
10:28 - 10:30pagitaj
-
10:30 - 10:33per sema mono ĉe MIT
-
10:33 - 10:36mi povis allogi gravan monsubtenon al serĉado
-
10:36 - 10:38el privataj investantoj
-
10:38 - 10:40kaj el la federacia registaro.
-
10:40 - 10:43Tio ebligis min etendi mian grupon ĝis 20 homoj,
-
10:43 - 10:45miksaĵo de studentoj, postdoktoroj
-
10:45 - 10:47kaj eĉ doktoriĝontoj.
-
10:47 - 10:50Mi sukcesis altiri vere lertegajn homojn,
-
10:50 - 10:52homoj kiuj same emas kiel mi
-
10:52 - 10:54al scienco kaj servo al la societo,
-
10:54 - 10:58ne scienco kaj servo por pluigi karieron.
-
10:58 - 11:00Se vi demandas tiujn homojn
-
11:00 - 11:02kial ili laboras pri likvometalaj baterioj
-
11:02 - 11:04ilia respondo memorigos
-
11:04 - 11:06tiun eldiron de Prezidanto Kennedy
-
11:06 - 11:09ĉe Rice Universitato en 1962
-
11:09 - 11:11kiam li diris - mi libere mencias -
-
11:11 - 11:13"Ni elektis labori pri amasa elektrostokado
-
11:13 - 11:15ne ĉar estas facila tasko,
-
11:15 - 11:17male ĉar ĝi estas malfacila."
-
11:17 - 11:23(aplaŭdoj)
-
11:24 - 11:27Jen la evoluo de likvometala baterio.
-
11:27 - 11:30Ni komencis per senpretenda ĉelo sufiĉa por unu ŭathoro.
-
11:30 - 11:32Mi nomis ĝin la glaseto.
-
11:32 - 11:35Ni konstruis pli ol 400 da tiaj,
-
11:35 - 11:38kaj perfektigis ilian funkciadon per pluraj kemiaj procedoj --
-
11:38 - 11:40ne nur magnezio kaj antimonio.
-
11:40 - 11:43Dum tiu evoluigo ni pligrandigis ĝis ĉelo sufiĉa por 20 ŭathoroj
-
11:43 - 11:45kiun mi nomis la hokedisko.
-
11:45 - 11:47Ni atingis la samajn promesajn rezultojn
-
11:47 - 11:49kaj ni pluiris ĝis la 'telero'
-
11:49 - 11:51kiu liveras 200 ŭathorojn.
-
11:51 - 11:53Tiu teknikaro montriĝis
-
11:53 - 11:56fidinda kaj pligrandigebla.
-
11:56 - 11:58Sed la progreso estis tro malrapida por ni.
-
11:58 - 12:00Tiel antaŭ unu jaro kaj duono
-
12:00 - 12:02David kaj mi
-
12:02 - 12:04kun alia staba esploristo
-
12:04 - 12:06starigis firmaon
-
12:06 - 12:08por plirapidigi la evoluon de la procedo
-
12:08 - 12:10kaj la strebon al livero de komerca produkto.
-
12:10 - 12:12Kaj jen, ĉe nia LMBC
-
12:12 - 12:14ni nun produktas ĉelojn kun diametro de 38 cm
-
12:14 - 12:16kiuj kapablas liveri unu kiloŭatohoron.
-
12:16 - 12:19t.e. miloble la enan energion
-
12:19 - 12:21de la komenca glaseto.
-
12:21 - 12:23Ni nomas ĝin la pico.
-
12:23 - 12:26Kaj ni antaŭvidas ĉelon por 4 kiloŭathoroj.
-
12:26 - 12:28Ĝi havos diametron de 91 cm.
-
12:28 - 12:30Ni nomas ĝin la trinkeja tableto.
-
12:30 - 12:32sed ankoraŭ ni ne povas antaŭmontri ĝin.
-
12:32 - 12:34Unu variaĵo de tiu teknologio
-
12:34 - 12:38ebligos nin surmeti tiujn tabletojn atingonte modulojn
-
12:38 - 12:41kaj kunigi la modulojn en gigantan baterion
-
12:41 - 12:43kiu eniros en 12-metran transportujon
-
12:43 - 12:45laŭbezone lokeblan.
-
12:45 - 12:48Tiu havos nominalan entenkapablon de 2 megaŭathoroj -
-
12:48 - 12:50du milionoj da ŭathoroj.
-
12:50 - 12:52Tiu energio sufiĉas
-
12:52 - 12:54por la ĉiutaga elektra bezono
-
12:54 - 12:56de 200 usonaj familioj.
-
12:56 - 12:59Jen do ĝi disponeblas, retnivela elektrostokado
-
12:59 - 13:02senbrua, ne malpuriga,
-
13:02 - 13:04sen moviĝantaj partoj,
-
13:04 - 13:06defore regebla,
-
13:06 - 13:09planita por taŭga kosto surmerkate.
-
13:09 - 13:12sen iu subvencio.
-
13:12 - 13:14Kaj kion finfine ni eklernis el la tuta afero?
-
13:14 - 13:20(aplaŭdoj)
-
13:20 - 13:22Do kion finfine ni eklernis el la tuta afero?
-
13:22 - 13:24Mi montru al vi
-
13:24 - 13:27iomajn surprizojn, kontraŭtradiciaĵojn.
-
13:27 - 13:29Ili ne videblas kutime.
-
13:29 - 13:31Temperaturo
-
13:31 - 13:33Saĝeco tradicia diras 'ĝi estu malalta
-
13:33 - 13:35proksima al temperaturo de medio.
-
13:35 - 13:38kaj estu kontrolsistemo por pluteni ĝin tioma.
-
13:38 - 13:40Evitu ŝanĝojn de temperaturo.
-
13:40 - 13:43La likvometala baterio estas projektita por funkcii je alta temperaturo
-
13:43 - 13:46kun malmulte da kontrolo.
-
13:46 - 13:49Nia baterio povas toleri la tre altajn temperaturojn
-
13:49 - 13:53kiuj okazas pro kurentaj pintoj.
-
13:53 - 13:56Kvanto da produktado: tradicia saĝeco konsilas
-
13:56 - 13:58malpliigu la koston per amasproduktado.
-
13:58 - 14:01La likvometala baterio estas projektita por malpliigi la koston
-
14:01 - 14:04per produktado de malmultaj ekzempleroj, tamen ili pliiĝos.
-
14:04 - 14:06Kaj finfine, la homa faktoro.
-
14:06 - 14:08Tradicia saĝeco diras,
-
14:08 - 14:10dungu spertulojn pri baterioj,
-
14:10 - 14:12maturajn profesiulojn
-
14:12 - 14:15kiuj povas profiti pro sia ampleksa sperto kaj scio.
-
14:15 - 14:17Por evoluigi la likvometalan baterion,
-
14:17 - 14:20mi dungis studentojn kaj postdoktorojn kaj instruis ilin.
-
14:20 - 14:22En baterio,
-
14:22 - 14:25mi klopodas maksimumigi elektran potencialon;
-
14:25 - 14:27instruante,
-
14:27 - 14:29mi klopodas maksimumigi homan potencialon.
-
14:29 - 14:31Do vi vidas,
-
14:31 - 14:33la historio de likvometala baterio
-
14:33 - 14:35ne nur temas
-
14:35 - 14:37pri eltrovo de teknologio,
-
14:37 - 14:39estas modelo
-
14:39 - 14:42por evoluigi eltrovistojn, tutspektre.
-
14:42 - 14:53(aplaŭdoj)
- Title:
- Donald Sadoway: La mankanta ĉenero por renovebla energio
- Speaker:
- Donald Sadoway
- Description:
-
Kio estas la ŝlosilo por utiligi alternativan energion, kiel la sunan kaj ventan? Stokado, tiel ke ni povu havi energion je dispono eĉ kiam suno ne videblas kaj vento ne blovas. En ĉi tiu inspira kaj bonkomprenebla prelego Donald Sadoway montras per nigra tabulo la estontajn grandskalajn bateriojn kiuj stokos renoveblan energion. Kiel li diras: "Ni bezonas pripensi la problemon alimaniere. Ni bezonas pensi grandskale. Ni bezonas pensi malmultekoste"
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:54
![]() |
Jenny Zurawell approved Esperanto subtitles for The missing link to renewable energy | |
![]() |
Leo De Cooman edited Esperanto subtitles for The missing link to renewable energy | |
![]() |
Leo De Cooman edited Esperanto subtitles for The missing link to renewable energy | |
![]() |
Ugo A. De Riu added a translation |