Dlaczego ten obraz tak bardzo szokuje? - Iseult Gillespie

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/why-is-this-painting-so-shocking-iseult-gillespie

26 kwietnia 1937 roku faszystowskie siły zbombardowały baskijską wioskę Guernica w północnej Hiszpanii. Dla Pabla Picassa ta tragedia zapoczątkowała szalony okres pracy, w którym wykonał ogromny antywojenny mural, stosownie zatytułowany "Guernica". Jak można zinterpretować to przytłaczające dzieło i co sprawia, że jest on arcydziełem antywojennej sztuki? Iseult Gillespie zgłębia ten temat.

Lekcja: Iseult Gillespie, reżyseria: Avi Ofer.

26 kwietnia 1937 roku faszystowskie siły

zbombardowały baskijską wioskę Guernica
w północnej Hiszpanii.

Zginęło wtedy najwięcej cywilów
podczas hiszpańskiej wojny domowej,

toczonej między republiką demokratyczną

a faszystowskim kontyngentem
generała Franco.

Dla Pabla Picassa ta tragedia
zapoczątkowała szalony okres pracy,

w którym wykonał
ogromny antywojenny mural,

stosownie zatytułowany "Guernica".

Obraz jest potężnym dziełem
dokumentacji historycznej

i politycznego protestu.

Ale choć motywy artystyczne
Picassa są jasne,

symbolika obrazu może być równie
zagmatwana i chaotyczna jak sama wojna.

Jak zrozumieć ten przytłaczający obraz

i co dokładnie czyni go
arcydziełem sztuki antywojennej?

Monumentalny obraz
od początku dezorientuje,

namalowany w abstrakcyjnym
kubistycznym stylu,

którego pionierem był Picasso.

Kubizm celowo podkreślał
dwuwymiarowość płótna,

spłaszczając malowane przedmioty.

Dało to widzom wiele
często niemożliwych perspektyw

tego samego obiektu.

Tę technikę uważano za szokującą
nawet w jego obrazach o zwykłej tematyce.

Ale w tym kontekście

styl przedstawia głęboko
przytłaczający obraz

przemocy, zniszczenia i ofiar.

Wiele perspektyw
tylko potęguje horror obrazu,

oczy widzów skaczą po obrazie
w bezowocnym poszukiwaniu pokoju.

Po lewej stronie kobieta
trzyma martwe dziecko i krzyczy;

jej oczy spływają po twarzy
w kształcie łez,

a głowa odchyla się nienaturalnie,
naśladując dziecko.

Poniżej znajduje się pomnik żołnierza,

który nie może obronić kobiety i dziecka.

Zamiast tego jego połamane ciało
leży w kawałkach,

a ramię ściska rozłupany miecz
na znak największej porażki.

Czubek miecza styka się
ze stopą kobiety,

próbującą uciec od spustoszenia.

Jej druga noga wydaje się
uwięziona w rogu płótna,

choć naciąga ją, próbując się wyrwać.

Kolejna ofiara pojawia się
za zgarbioną postacią.

Upada bezradnie
wśród szalejących płomieni,

także uwięziona
w beznadziejnej sytuacji.

Każda z postaci uchwycona
przy krawędzi jest w pułapce,

nadając dziełu silne
poczucie klaustrofobii.

Można by się spodziewać, że masywny
rozmiar płótna przeciwdziała temu uczuciu,

ale jego skala podkreśla niemalże
naturalnej wielkości okrucieństwa

na nim pokazane.

Pewną ulgę przynosi lampa

trzymana mocno przez upiorną kobietę
sięgającą przez okno.

Ale czy pełen nadziei blask latarni
naprawdę oświetla tę scenę?

A może to wyszczerbiona żarówka,

która ma reprezentować
technologie współczesnej wojny,

rozjaśnia widok chaosu poniżej?

Z okna w kształcie trumny

jej ramię prowadzi widza
z powrotem na pole bitwy,

do chyba najbardziej kontrowersyjnych
symboli ze wszystkich;

dwóch upiornych zwierząt
uchwyconych w wirze destrukcji.

Czy krzyczący koń ucieleśnia zagrożenie
militarnego nacjonalizmu Franco;

czy kolec biegnący przez jego ciało
świadczy o tym, że jest ofiarą?

Czy biały byk reprezentuje Hiszpanię,

kraj matadorów i częsty temat
w twórczości Picassa,

czy też symbolizuje brutalność wojny?

W tej scenie walki zwierzęta wzbudzają
więcej pytań niż odpowiedzi.

Dodatkowe elementy ukryte w kadrze

skrywają jeszcze więcej tajemnic
dla bacznych obserwatorów.

Na szczycie płótna widać ptaka
chcącego uciec przed masakrą.

Ilość zwierząt na obrazie
może wskazywać na datę zamachu;

dzień targowy, w czasie którego
na ulicach wsi było pełno mieszkańców,

zwierząt i innych potencjalnych ofiar.

Podobnie jak sama Guernika
po bombardowaniu,

obraz Picassa jest pełen zniszczeń.

Ale pod tym rzekomym chaosem kryją się
starannie wykonane sceny i symbole,

które są wielowymiarową krytyką faszyzmu.

Dziesięciolecia po powstaniu

"Guernica" nadal zachowuje moc
szokowania widzów i podsycania dyskusji,

a często pojawia się na antywojennych
spotkaniach na całym świecie.

Setki widzów zmierzyło się
z jej ostrym obrazem, brutalną symboliką

i złożonymi przesłaniami politycznymi.

Ale nawet bez dokładnego zrozumienia
tego skomplikowanego podtekstu,

dzieło Picassa pozostaje
przejmującym przypomnieniem

o prawdziwych ofiarach przemocy.