< Return to Video

هەڵاتن لە هەژاری

  • 0:01 - 0:04
    ماوەی ٢٠ ساڵ دەبێت
    کار لەسەر دۆزی برسیەتی دەکەم،
  • 0:04 - 0:09
    ئەوەی نامۆیە ئەم کێشە و
    پرسیارانەی ئاڕاستەم دەکرێن
  • 0:09 - 0:12
    ئەوەیە کە تۆ چۆن پێناسەی هەژاری دەکەیت.
    چ مانایەکی هەیە؟
  • 0:12 - 0:14
    زۆر جار، سەیری نرخی دۆلار دەکەین
  • 0:14 - 0:17
    خەڵکەکانی لە ڕۆژێکدا دۆلارێک، دوو دۆلار
    یان کەمتریان دەست دەکەوێت.
  • 0:17 - 0:21
    لەگەڵ ئەوەشدا کێشەی هەژاری پێویستە سەیری
  • 0:21 - 0:23
    گۆڕانی نرخی دراو بکات وەک یەک گۆڕاو.
  • 0:23 - 0:25
    چونکە بەڕاستی، ئەوە مەرجێکە دەربارەی ماف
  • 0:25 - 0:27
    و کەمی ئازادی.
  • 0:27 - 0:30
    شارەزاییەکی ڕوونی پشت پێ بەستراوم هەیە بۆ
  • 0:30 - 0:32
    ئەو تێگەیشتنەی من هەمە.
  • 0:32 - 0:34
    دەمەوێ ئەوەی لە کینیا ڕویدا،
    بۆ ئێوە باس بکەم.
  • 0:34 - 0:37
    لەگەڵ هاوڕێ وێنەگرەکەم، سوسان مێیسڵاس،
  • 0:37 - 0:38
    لە کەپرەکانی دۆڵی ماسار بووین.
  • 0:38 - 0:41
    ئێستا، ماسار ڤالی یەکێکە لە
    کەپرە کۆنەکانی ئەفریقا.
  • 0:41 - 0:43
    نزیکی سێ میل دوورترە لە شاری نەیرۆبی،
  • 0:43 - 0:46
    درێژیەکەی میلێکە و نزیکی
    دوو لەسەر دە میل پانە،
  • 0:46 - 0:49
    شوێنێکە زیاتر لە نیو ملیۆن کەس
  • 0:49 - 0:51
    بە قەرەباڵغی لەو کەپرە بچوک و تەنکە دەژین،
  • 0:51 - 0:53
    وەچە دوای وەچە، کەپرەکان بە کرێ دەدەن،
  • 0:53 - 0:55
    بۆ هەشت یان دە کەس لە ژورێکدا.
  • 0:56 - 1:01
    :لەش فرۆشی، توندوتیژی، مادەی هۆشبەری لێییە
  • 1:01 - 1:03
    شوێنێکی ناخۆشە بۆ ئەوەی تێیدا گەورەبی.
  • 1:03 - 1:06
    کاتێک بە نێوان کۆڵانە تەسکەکان دەڕۆیشتین،
  • 1:06 - 1:08
    مەحاڵ بوو کە قاچمان نەکەوێتە ناو
  • 1:08 - 1:13
    ئاوەڕۆ و پاشماوەی لای ماڵە بچوکەکان.
  • 1:13 - 1:14
    لەهەمان کاتدا
  • 1:14 - 1:17
    مەحاڵ بوو چالاکی مرۆڤانەیان
    تێدا نەبینیت،
  • 1:17 - 1:20
    :لەگەڵ پلەبەرزی و بەرزخوازی دانیشتوانەکە
  • 1:20 - 1:23
    ژنەکان، مناڵ و جلیان دەشوشت،
    پاشان هەڵیاندەخستن بۆ وشکبوونەوە.
  • 1:23 - 1:25
    ژنێکم ناسی، بەناوی ماما ڕۆس،
  • 1:25 - 1:29
    کەپرێکی بچوک و تەنکی بۆ ماوەی
    سی و دوو ساڵ بەکرێ گرتووە،
  • 1:29 - 1:30
    لەوێ لەگەڵ حەوت منداڵەکەی دەژی.
  • 1:30 - 1:33
    چواریان لەسەر قەرەوێڵەی دوونەفەری دەخەون،
  • 1:33 - 1:35
    و سێیان لەسەر زەوی قوڕ و
    ڕاخەر دەخەوتن.
  • 1:35 - 1:39
    بە هۆی فرۆشتنی ئاو لە دوکانە بچوکەکەی
    ئەوانی ناردە قوتابخانە.
  • 1:39 - 1:43
    لەگەڵ فرۆشتنی سابون و نان
    لە دوکانۆچکەکەی ناوەوە.
  • 1:43 - 1:45
    ڕۆژێک دوای کرانەوەی دامەزراوەکە،
  • 1:45 - 1:49
    بیرم هاتەوە چۆن تا ئێستا
    ماسار پەیوەندی لەگەڵ گۆی زەوی هەیە.
  • 1:49 - 1:51
    منداڵم لە کوچەی شەقامەکان دەبینی،
  • 1:51 - 1:53
    دەیانگوت "ئۆباما، برای ئێمەیە!"
  • 1:53 - 1:57
    منیش دەمگوت "باشە،
    ئۆباما برای منە کەواتە ئێوەش برای منن."
  • 1:57 - 2:01
    ئەوانیش بە نامۆیی سەیریان
    دەکردم، و دواتر دەیانگوت، "لێدەوە!"
  • 2:01 - 2:03
    لێرەدا جەینم ناسی.
  • 2:03 - 2:07
    ڕاستەوخۆ دڵسۆزی و بەڕێزیم
    لە دەمووچاویدا بەدی کرد،
  • 2:07 - 2:09
    داوام لێکرد باسی چیرۆکەکەیم بۆ بکات.
  • 2:09 - 2:12
    دەستیکرد بە باسکردنی خەونەکەی بۆم.
    گوتی، "دوو خەونم هەبوو.
  • 2:12 - 2:14
    یەکەم خەونم ئەوەبوو ببم بە دکتۆر،
  • 2:14 - 2:17
    دووەمیش ئەوە بوو شوو بە پیاوێکی باش بکەم
  • 2:17 - 2:19
    لەگەڵ خۆم و خێزانەکەم بمێنێتەوە،
  • 2:19 - 2:21
    چونکە دایکم ئافرەتێکی تەنیا بوو،
  • 2:21 - 2:23
    و نەیدەتوانی کرێی ساڵانەی قوتابخانە بدا.
  • 2:23 - 2:26
    بەو هۆیەوە وازم لە خەونی یەکەم هێنا،
    و گرنگیم بە خەونی دووەم دا."
  • 2:26 - 2:29
    دایکم کاتێک هاوسەرگیری کرد هەژدە ساڵ بوو،
    و هەر ئەوکات منداڵی بوو.
  • 2:29 - 2:33
    لە بیست ساڵی، بە منداڵی دووەم
    دوو گیان بوو،
  • 2:33 - 2:37
    دایکی مرد بوو و هاوسەرەکەی جێی هێشت
    -و هاوسەرگیری کرد
  • 2:37 - 2:42
    دووبارە لە ماسار مایەوە،
    هیچ داهات، کارامەیی، و پارەیەکی نەبوو.
  • 2:42 - 2:44
    و لەکۆتاییدا گەڕایەوە سەر کاری لەشفرۆشی.
  • 2:44 - 2:46
    ئەوکات بەو شێوەی ئێستا ڕێکخراو نەبوو.
  • 2:46 - 2:50
    بە شەو لەگەڵ نزیکی بیست کچ بۆ شار دەچوون،
  • 2:50 - 2:53
    بە دوای کار دەگەڕا، و هەندێ جار بە
    چەند شیللینگێک دەگەڕایەوە،
  • 2:53 - 2:55
    هەنێک جار ئەو چەند
    دراوەشی دەست نەدەکەوت.
  • 2:55 - 2:57
    دەیگوت، "هەژاری ئەوەندە خراپ نەبوو.
    بەڵکو چەوساندنەوە
  • 2:57 - 2:59
    و هۆکاری شەرمەزاری هەموو شتێکیتر بوو."
  • 3:00 - 3:03
    لە ساڵی دوو هەزار و یەک، ژیانی گۆڕا.
  • 3:03 - 3:07
    هاوڕێیەکی کچی، دەربارەی ڕێکخراوێک
    شتی بیستبووبە ناوی، جامی بۆرا،
  • 3:07 - 3:10
    پارەیان بە قەرز دەدا بە خەڵک
    بێ گرنگیدان بەوەی چەند هەژاری،
  • 3:10 - 3:14
    بۆ دابینکردنی بڕێک پاشەکەوتی گونجاو
  • 3:14 - 3:17
    ساڵێکی خایەند تا پەنجا دۆلاری کۆکردەوە،
  • 3:17 - 3:22
    هەندێ پارەی قەرز کرد،
    و توانی مەکینەی دورمان بکڕێ.
  • 3:22 - 3:23
    دەستی بە کاری دورمان کرد.
  • 3:23 - 3:26
    بووە ئەو کەسەی کە ئێستا دەیبینن،
  • 3:26 - 3:29
    دەچێتە ماڕکێتەکانی دەستی دوو
  • 3:29 - 3:32
    و بە سێ دۆلار و بیست و پێنج سەنت
    کراسێکی تۆپی کۆن دەکڕێ.
  • 3:32 - 3:35
    یەکێک لەوان ڕەنگە ئەوەی بەر تۆ بێ.
  • 3:35 - 3:39
    ئەو جلانە بە شریت و قەراغی جوان
    دووبارە بەکار دەهێناوە
  • 3:39 - 3:43
    ئەو شیرینیانەی دروست دەکرد و
    بە ئافرەتێکی دەفرۆشت
  • 3:43 - 3:47
    بۆ کچە ۱٦ساڵە خۆشەویستەکەیان
    یان بۆ یەکەم بەشداری کردن--
  • 3:47 - 3:49
    لە سەرکەوتنەکانی ژیان
    کە خەڵک ئاهەنگی بۆ دەگێڕن
  • 3:49 - 3:52
    بە درێژایی پۆلێنی ئابووری.
  • 3:52 - 3:54
    کارە بازرگانیەکەی زۆر باش بوو.
    لە ڕاستیدا من بینیومە،
  • 3:54 - 3:57
    لە شەقامەکانی هاوکینگ، پێش ئەوەی پێی بزانی
  • 3:57 - 4:01
    ئافرەتەکان بە پڕی دەوریان دابوو،
    ئەو جلانەیان لێدەکڕی.
  • 4:01 - 4:04
    کاتێ جلەکانی دەفرۆشت، بیرم دەکردەوە،
  • 4:04 - 4:06
    لەگەڵ ئەو خشڵانەی دروستی دەکرد،
  • 4:06 - 4:08
    ئێستا جەین ڕۆژانە
    زیاتر لە چوار دۆلار پەیدا دەکات.
  • 4:08 - 4:11
    لە زۆر ڕووەوە ئەو وەک پێشتر هەژار نییە.
  • 4:11 - 4:14
    بەڵام ئەو تا ئێستاش لە دۆڵی ماسار دەژی.
  • 4:14 - 4:16
    بۆیە ناتوانی بچێتە شوێنێکیتر.
  • 4:16 - 4:18
    لەگەڵ ئەو هەموو نائارامیەدا
    ژیان بەڕێ دەکات،
  • 4:18 - 4:21
    لەڕاستیدا، لە مانگی یەک،
    لە ماوەی ئاژاوەی ڕەگەز پەرستەکان،
  • 4:21 - 4:24
    لە ماڵەکەی ڕاویاننا بۆیە
    پێویست بوو کەپرێکیتر بدۆزێتەوە
  • 4:24 - 4:25
    بتوانێ تێیدا بژی.
  • 4:25 - 4:27
    جامی بۆرا تێدەگەیشت و لەوەش تێگەیشت
  • 4:27 - 4:29
    کاتێک ئێمە باسی هەژاری دەکەین،
  • 4:29 - 4:32
    پێویستە سەیری کەسەکان بکەین
    بە درێژایی گۆڕانی ئابووری.
  • 4:32 - 4:35
    زیرەکی و ئارامی بۆ بەدەست هێنانی
    سەرمایە لە ئاست ڕێکخراوەکانیتر،
  • 4:35 - 4:39
    قەرزو وەبەرهێنانەکان
    کە بۆماوەیەکی زۆر لەگەڵیان دەمێننەوە،
  • 4:39 - 4:42
    پەرەیانسەند بە دروستکردنی شوێنی
    نیشتەجێبوونی تێچووی - کەم،
  • 4:42 - 4:46
    نزیکەی کاتژمێرێک دوور بوو
    لە ناوەڕاستی شاری نایرۆبی.
  • 4:46 - 4:48
    نەخشێنرابوو بە خواستی
  • 4:48 - 4:50
    کڕیارەکان و خودی جەین یش،
  • 4:50 - 4:53
    سوربوو لەسەر بەرپرسیاریەتی و لێپرسینەوە.
  • 4:53 - 4:56
    پێویستە لە سەدا دەی قازانجەکە
    بداتە بارمتەی خانووبەرە--
  • 4:56 - 5:00
    لە نرخە گشتیەکە، نزیکەی
    چوار سەد دۆلاری قازانج.
  • 5:00 - 5:05
    بارمتەی خانووەکەیان گونجاندن لەگەڵ
    ئەو نرخەی دەیدا لە کرێی کەپرە بچووکەکەی.
  • 5:05 - 5:08
    لە دوو هەفتەی داهاتوودا، دەبێتە کەسێک
  • 5:08 - 5:11
    یەکێک لە یەکەمین دووسەد خانەوادەی
    گەیشتوو بەو پێشکەوتنە.
  • 5:11 - 5:14
    کاتێک لێم پرسی لە هیچ شتێک ترسابوو،
  • 5:14 - 5:16
    یان بیری شتێکی ماسار دەکات،
  • 5:16 - 5:18
    گوتی، "لە چی بترسم
  • 5:18 - 5:21
    لە کاتێکدا تا ئێستاش ئاسودە نەبووم؟
  • 5:21 - 5:24
    من کەسێکی توشبووی ئایدزم.
    بەتەواوی مامەڵەم لەگەڵی کردووە."
  • 5:24 - 5:27
    گوتیشی، "بیری چی بکەم؟
  • 5:27 - 5:30
    توندوتیژیەکان مادە هۆشبەرەکان؟
    یان کەمی تایبەتمەندی؟
  • 5:30 - 5:32
    بیری ئەوە بکەم نەزانم
    منداڵەکانم دەگەڕێنەوە ماڵ
  • 5:32 - 5:35
    "لە کۆتایی ڕۆژەکەدا؟
    گوتی "گەر دە خولەکم
  • 5:35 - 5:36
    بدەیتێ جانتاکەم دەپێچرێتەوە."
  • 5:36 - 5:39
    گوتم، " ئەی چی دەربارەی خەونەکانت؟"
  • 5:39 - 5:41
    گوتی، "باشە، تۆ دەزانی،
  • 5:41 - 5:46
    خەونەکانم وەک ئەوە نەهاتەدی کاتێک
    کچێکی بچووک بووم بیرم دەکردەوە.
  • 5:46 - 5:50
    بەڵام کە بیردەکەمەوە،
    ئەوکات پێویستم بە هاوسەرێک بوو،
  • 5:50 - 5:52
    بەڵام ئەوەی بە ڕاستی پێویستم بوو
    هەبوونی خێزانێک بوو
  • 5:52 - 5:56
    ئەوە جوان بوو. منداڵەکانی خۆم خۆشدەوێت،
    ئەوانیش بە هەمان شێوەن بۆم."
  • 5:56 - 5:59
    گوتیشی، "وامدەزانی
    دەمەوێ ببم بە دکتۆر،
  • 5:59 - 6:02
    بەڵام لە ڕاستیدا دەمویست وەک
    مرۆڤێک بم
  • 6:02 - 6:04
    خزمەت بکەم و برین و نەخۆش چاک بکەمەوە.
  • 6:04 - 6:07
    بۆیە خۆم زۆر بە بەختەوەر دەزانم
    بۆ هەموو ئەو شتانەی هەمە،
  • 6:07 - 6:12
    لە هەفتەیەکدا دوو ڕۆژ دەچمە لای
    نەخۆشانی ئایدز و ڕێنماییان دەکەم.
  • 6:12 - 6:14
    دەڵێم، 'سەیری من بکە. تۆ نەمردووی.
  • 6:14 - 6:18
    تۆ هێشتا زیندوی. گەر ئێستاش زیندووی
    پێویستە خزمەت بکەی."'
  • 6:19 - 6:22
    گوتیشی، "من لەو دکتۆرانە نیم
    کە دەنکە دەرمان دەدەنە نەخۆش.
  • 6:22 - 6:23
    بەڵام لەوانەیە من، شتێکی باشتر ببەخشم
  • 6:23 - 6:25
    چونکە من هیوایان پێدەدەم."
  • 6:25 - 6:29
    لە ناوەڕاستی ئەو تەنگ ۆ چەڵەمە ئابوریە،
  • 6:29 - 6:32
    کە زۆرێک لە ئێمە هەوڵ دەدا دەربازیبێ لێی
  • 6:32 - 6:37
    بە ترسەوە، وابزانم ئێمە گونجاوین بۆ ئەوەی
  • 6:37 - 6:39
    داری بلیاردەکە لە جەین وەربگرین و
    ئامانجی پێ نیشان بکەین،
  • 6:39 - 6:43
    بزانین هەژاربوون مانای ئەوە نییە
    کەسێکی ئاسایی بیت.
  • 6:43 - 6:45
    چونکە کاتێک ڕژێمەکان شکستیان پێهێنرا،
  • 6:45 - 6:47
    وەک ئەوەی لە دەوری جیهان دەیبینین،
  • 6:47 - 6:50
    هەلێکە بۆ داهێنان و نوێخوازی.
  • 6:50 - 6:53
    دەرفەتێکە بۆ دروستکردنی جیهانێک
  • 6:53 - 6:56
    کە بتوانین مەودای خزمەتگوزاری و بەرهەمەکان
    فراوان بکەین
  • 6:56 - 6:59
    بۆ هەموو مرۆڤایەتی، تا ئەوانیش بتوانن
  • 6:59 - 7:01
    بڕیار و هەڵبژاردنی تایبەت بە خۆیان هەبێ.
  • 7:01 - 7:03
    بە بیروڕای من شکۆداری
    لەوێ دەست پێدەکات.
  • 7:03 - 7:06
    ئێمه قهرزاری جهینهكانی جیهانین.
  • 7:06 - 7:09
    خاڵێکیتری گرنگ،
    ئێمەخۆمان بە قەرزاری دادەنێین.
  • 7:09 - 7:11
    سوپاس.
  • 7:11 - 7:12
    (چەپڵە)
Title:
هەڵاتن لە هەژاری
Speaker:
جاسکولاین نۆڤۆگراتس
Description:

جاسکولاین نۆڤۆگراتس باسی چیرۆکێکی بزوێنەری بەرەنگاربوونەوە لە نەیرۆبی سلوم لەگەڵ جۆن سۆزانی بووە دەکات. خەونی ڕزگار بوونە لە هەژاری، بوونەبە دکتۆر وهاوسەرگیرییە کە بە شێوەیکی چاوەڕوان نەکراو بە دەستیان دەهێنێت..

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:18
Ahmed Yousify approved Kurdish subtitles for An escape from poverty
Ahmed Yousify edited Kurdish subtitles for An escape from poverty
Daban Q Jaff accepted Kurdish subtitles for An escape from poverty
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for An escape from poverty
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for An escape from poverty
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for An escape from poverty
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for An escape from poverty
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for An escape from poverty
Show all

Kurdish subtitles

Revisions