Return to Video

Có phải người tốt hoàn thành sau chót hay tốt nhất? | Christine Porath | TEDxUniversityofNevada

  • 0:19 - 0:21
    Bạn muốn trở thành người như thế nào?
  • 0:22 - 0:24
    Đó là một câu hỏi đơn giản,
  • 0:24 - 0:26
    và dù biết hay không,
  • 0:26 - 0:29
    bạn vẫn đang trs3 lời nó mỗi ngày thông qua các hành động của mình.
  • 0:30 - 0:34
    Câu hỏi đơn giản này sẽ xác định thành công của chúng ta
  • 0:34 - 0:36
    hơn bất kỳ câu hỏi nào.
  • 0:36 - 0:40
    Bởi vì cách bạn xuất hiện và đối xử với mọi người có ý nghĩa tất cả.
  • 0:41 - 0:45
    Có khi là bạn nâng người khác lên bằng cách tôn trọng họ,
  • 0:45 - 0:49
    làm họ cảm thấy có giá trị, được trân trọng và yêu thương,
  • 0:50 - 0:52
    có khi là bạn dìm người ta xuống
  • 0:52 - 0:59
    làm họ cảm thấy nhỏ bé, sỉ nhục, cô lập họ.
  • 0:59 - 1:02
    Và người bạn chọn để trở thành có ý nghĩa cả.
  • 1:05 - 1:07
    Tôi đã nghiên cứu ảnh hưởng của sự kém văn minh lên con người.
  • 1:08 - 1:09
    Kém văn minh là gí?
  • 1:09 - 1:12
    Đó là thiếu tôn trọng hay mất lịch sự.
  • 1:12 - 1:14
    Nó gồm nhiều hành vi,
  • 1:14 - 1:19
    từ việc chế nhạo hay khinh bỉ ai đó để làm trò cười cho mọi người,
  • 1:19 - 1:23
    đến việc nói đùa vô duyên,
    nhắn tin trong cuộc họp.
  • 1:23 - 1:27
    Có điều là có thứ được cho là kém văn minh với người này lại là bình thường với người khác.
  • 1:27 - 1:30
    Chẳng hạn như nhắn tin trong khi có
    ai đó đang nói chuyện với bạn.
  • 1:30 - 1:35
    Có người cho là bất lịch sự,
    có người thấy không sao.
  • 1:35 - 1:37
    Thế nên cũng còn tùy.
  • 1:37 - 1:42
    Nó tùy thuộc vào cách nhìn của người đánh giá và người đó có cảm thấy bị thiếu tôn trọng hay không.
  • 1:43 - 1:46
    Có thế chúng ta không cố ý làm người ta thấy vậy,
  • 1:46 - 1:49
    nhưng khi ta làm, nó sẽ có hệ quả.
  • 1:50 - 1:55
    Hơn 22 năm trước đây, tôi nhớ lại lúc bước vào căn phòng đầy đố đạc trong bệnh viện.
  • 1:56 - 2:02
    Thật đau lòng khi thấy bố tôi, người đan ông mạnh mẽ, đầy năng lượng
  • 2:02 - 2:06
    nằm trên giường bệnh
  • 2:07 - 2:10
    Ông phải vào đây vì trầm cảm trong công việc.
  • 2:10 - 2:15
    Suốt hơn một thế kỷ, ông phải chịu đựng
    người sếp mất lịch sự,
  • 2:16 - 2:20
    Với tôi, tôi đã nghĩ
  • 2:21 - 2:24
    Nhưng sau vài năm,
  • 2:24 - 2:27
    Tôi đã chứng kiến và trải nghiệm
    nhiều chuyện kém văn minh
  • 2:27 - 2:28
    từ công việc đầu tiên của tôi
    sau khi tốt nghiệp
  • 2:29 - 2:33
    Tôi mất một năm làm chung với một người,
    suốt ngày phải nghe mấy câu như
  • 2:33 - 2:37
    "Mày ngu thế. Đó không phải là cách làm."
  • 2:37 - 2:41
    Hay như, "Nếu tao muốn hỏi ý kiến của mày,
    thì tao đã hỏi rồi."
  • 2:42 - 2:46
    Vậy là theo bản năng, Tôi nghỉ việc.
  • 2:46 - 2:49
    Tôi đã trở lại trường để nghiên cứu
    ảnh hưởng của chuyện này.
  • 2:49 - 2:52
    Ở đây tôi đã gặp Christine Pearson,
  • 2:52 - 2:56
    cô ấy đã có gỉa thuyết về những hành vi
    kém văn minh nhỏ nhỏ
  • 2:56 - 3:00
    có thể dẫn tới những vấn đề lớn,
    như hiếu chiến, bạo lực.
  • 3:01 - 3:04
    Chúng tôi tin rằng sự kém văn minh cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất công việc.
  • 3:05 - 3:09
    Vậy nên chúng tôi bắt đầu nghiên cứu,
    và thứ chúng tôi tìm thấy được rất đáng để xem xét.
  • 3:09 - 3:14
    Chúng tôi gửi khảo sát tới cựu sinh viên các trường,
    đang làm việc ở nhiều tố chức khác nhau,
  • 3:14 - 3:18
    và nhờ họ viết một vài dòng về những
    trải nghiệm
  • 3:18 - 3:22
    khi họ bị đối xử thô lỗ, thiếu tôn trọng
    hoặc nhạy cảm
  • 3:22 - 3:26
    và hỏi họ đã phản ứng thế nào
    trước những việc đó.
  • 3:27 - 3:31
    Một người kẻ về sếp của anh ta rất hay sỉ nhục người khác,
  • 3:31 - 3:33
    như, "Đó là cách làm của học sinh mẫu giáo."
  • 3:33 - 3:38
    Hay một người nào đó "xé toạc" công trình của người khác trước toàn bộ nhóm.
  • 3:38 - 3:43
    Và điều chúng tôi tìm ra là kém văn minh
    làm cho người ta giảm tiến thủ.
  • 3:43 - 3:46
    Giảm 66% nỗ lực trong công việc,
  • 3:46 - 3:49
    Mất 88% thời gian để lo lắng chuyện gì xảy ra,
  • 3:49 - 3:52
    12% nghỉ việc.
  • 3:53 - 3:57
    Sau khi chugn1 tôi công bố kết quả này,
    có hai điều xảy ra:
  • 3:57 - 4:00
    Thứ nhất, chúng tôi nhận cuộc gọi từ các tổ chức,
  • 4:00 - 4:04
    Sysco đọc được những con số này,
  • 4:04 - 4:07
    và dự đoán một cách thận trọng
  • 4:07 - 4:10
    kém văn minh làm mất của họ
    12 triệu đô la mỗi năm
  • 4:11 - 4:12
    Điều thứ hai xảy ra là
  • 4:12 - 4:16
    chúng tôi nghe từ những người khác
    trong ngành giáo dục của chúng tôi,
  • 4:16 - 4:20
    họ nói, "Người ta đã báo cáo điều này
    nhưng làm sao các bạn chỉ ra được?
  • 4:20 - 4:23
    "Có phải hiệu suất của con người thực sự ành hưởng?"
  • 4:23 - 4:25
    Tôi cũng rất tò mò về điều đó.
  • 4:26 - 4:30
    Cùng với Amir Erez, tôi so sánh những người
    từng trải qua kém văn minh đó
  • 4:30 - 4:33
    với những người không.
  • 4:33 - 4:37
    Và chúng tôi tìm ra là, những người trải qua
    kém văn minh
  • 4:37 - 4:39
    làm việc tệ hơn.
  • 4:40 - 4:42
    "Được," có thể bạn nói thế.
  • 4:42 - 4:43
    "Cái này hợp lý.
  • 4:43 - 4:46
    Rất tự nhiên
  • 4:47 - 4:50
    nhưng sẽ thế nào nếu bạn không phải là người trải qua điều đó?
  • 4:51 - 4:53
    Nếu như bạn chỉ nhìn hay nghe mà thôi?"
  • 4:54 - 4:55
    Bạn là nhân chứng.
  • 4:55 - 4:58
    Chúng tôi tự hỏi không biết nó có ảnh hưởng
    đến những người chứng kiến luôn không.
  • 4:58 - 5:01
    Vậy nên chúng tôi tiến hành nghiên cứu
    năm người tham gia
  • 5:01 - 5:06
    đã từng chứng kiến những chuyện kém văn minh.
  • 5:06 - 5:09
    Một thí nghiệm viên nói,
    "Nó ảnh hưởng tới bạn thế nào ư?
  • 5:09 - 5:12
    Bạn đi trễ, bạn thiếu trách nhiệm.
  • 5:12 - 5:15
    Nhìn bạn kìa! Sao bạn có thể tìm được việc
    trong thế giới này chứ?"
  • 5:16 - 5:18
    Trong một nghiên cứu khác
    trên một nhóm nhỏ,
  • 5:18 - 5:22
    chúng tôi thí nghiệm ảnh hưởng lên một nhóm thành viên
  • 5:22 - 5:25
    Lúc này điều chúng tôi tìm thấy thật thú vĩ
  • 5:25 - 5:27
    bởi vì hiệu quả của người chứng kiến
    cũng bị giảm luôn.
  • 5:27 - 5:31
    Và không chỉ một số nhỏ,
    mà là một con số đáng kể.
  • 5:33 - 5:35
    Kém văn minh là một con bọ.
  • 5:35 - 5:37
    Nó truyền nhiễm
  • 5:37 - 5:41
    Và chúng ta trở thành người mang nó,
    chỉ vì ở xung quanh nó.
  • 5:41 - 5:44
    Và nó không chỉ bó hẹp trong môi trường làm việc.
  • 5:44 - 5:46
    Con virus này ở khắp mọi no7o;
  • 5:46 - 5:51
    ở nhà, trên mạng, ở trường, và trong cộng đồng.
  • 5:52 - 5:58
    Nó tác động lên cảm xúc, động lực,
    hiệu quả và cách chugn1 ta đối xử với người khác.
  • 5:58 - 6:02
    Nó thậm chí còn tác động lên sự tập trung,
    và có thể lấy mất năng lực não bộ của ta.
  • 6:03 - 6:07
    Và ảnh hưởng của nó không chỉ khi ta trực tiếp trải qua
  • 6:07 - 6:08
    hay khi ta chứng kiến nó.
  • 6:08 - 6:12
    Nó có thể xảy ra ngay cả khi ta chỉ nhìn hay đọc những từ mất lịch sự.
  • 6:13 - 6:15
    Để tôi cho bạn một ví dụ.
  • 6:16 - 6:21
    Để kiểm chứng điều này, chúng tôi đưa mọi người một số lượng từ để họ kết hợp lại tạo thành câu
  • 6:21 - 6:23
    Nhưng chúng tôi đã lén lút.
  • 6:24 - 6:29
    Một nửa số người tham gia nhận được 15
    từ dùng để tạo ea những sự thô lỗ:
  • 6:29 - 6:34
    "bất lịch sự," "ngắt lời," "đáng ghét," "làm phiền."
  • 6:34 - 6:37
    Một nữa còn lại nhận được các từ
  • 6:37 - 6:39
    không có các từ kể trên.
  • 6:40 - 6:42
    Và kết quả thật thú vị
  • 6:42 - 6:45
    vì những người nhận được từ thô lỗ
  • 6:45 - 6:48
    đã gần như bị mất thông tin năm lần
  • 6:48 - 6:51
    ngay trước màn hình máy tính
  • 6:51 - 6:54
    và chúng tôi tiếp tục nghiên cứu,
  • 6:54 - 6:57
    chúng tôi tìm thấy, những người đọc phải những từ thô lỗ này,
  • 6:57 - 7:01
    họ mất nhiều tho7in2 gian hơn để quyết định, hayghi nhớ các quyết định
  • 7:01 - 7:04
    họ mắc nhiều lỗi hơn một cách đáng kể.
  • 7:04 - 7:06
    Chuyện này lớn đây,
  • 7:06 - 7:10
    đặc biệt khi nó tới chuyện sống chết
  • 7:10 - 7:14
    Steve, một bác sĩ, kể tôi nghe về một người bác sĩ anh ta làm cùng,
  • 7:14 - 7:18
    người chưa bao giờ biết tôn trọng, đặc biệt nhân viên và các y tá mới.
  • 7:19 - 7:22
    Nhưng Steve đã kể về một tương tác cụ thể
  • 7:22 - 7:25
    khi người bác sĩ này la lên trước toàn bộ nhóm.
  • 7:26 - 7:28
    Ngay sau khi tương tác,
  • 7:28 - 7:31
    cả nhóm đã đưa một liều lượng thuốc sai cho bệnh nhân
  • 7:33 - 7:36
    Steve nói thông tin nằm ngay trên tấm bảng
  • 7:36 - 7:40
    nhưng không hiểu sao mọi người trong nhóm đều quên mất.
  • 7:41 - 7:44
    Anh ta nói họ thiếu sự tập trung và tỉnh táo để ghi nhớ thông tin đó.
  • 7:45 - 7:47
    Một lỗi đơn giản phải không?
  • 7:47 - 7:49
    À, bệnh nhân đó đã chết.
  • 7:50 - 7:53
    CÁc nhà nghiên cứu ở Israel đã chỉ ra rằng
  • 7:53 - 7:57
    nhóm bác sĩ mà trải nghiệm kém văn minh làm việc tệ hơn,
  • 7:57 - 8:01
    không chỉ trên kết quả chuẩn đoán và cả trên phương pháp
  • 8:02 - 8:05
    Cái này là chính bởi vì nhóm trải nghiệm kém văn minh
  • 8:05 - 8:08
    không sẵn sàng chia sẻ thông tin
  • 8:08 - 8:10
    và họ ngừng tìm kiếm sự giúp đỡ từ các thành viên khác trong nhóm của mình.
  • 8:10 - 8:14
    Cái này không chỉ xảy ra trong y tế,
    mà cả trong tất cả các lĩnh vực.
  • 8:16 - 8:21
    Nếu kém văn minh trả giá lớn như vậy,
    sao chúng ta vẫn thấy chùng quá nhiều?
  • 8:22 - 8:23
    Tôi rất tò mò,
  • 8:23 - 8:25
    nên chúng tôi khảo sát mọi người về nó
  • 8:25 - 8:30
    Lý do đầu tiên là căng thẳng;
    người ta cảm thấy bị choáng ngộp.
  • 8:31 - 8:34
    Lý do nữa là con người ít dân chủ hơn
  • 8:34 - 8:37
    bởi vì họ hoài nghi, thậm chí lo lắng
  • 8:37 - 8:39
    về việc văn minh hay sống tử tế.
  • 8:39 - 8:42
    Họ tin họ sẽ ít giống người đi đầu hơn.
  • 8:42 - 8:45
    Họ tử họi, "Phải chăng người tốt làm xong sau chót?"
  • 8:45 - 8:48
    hay nói cách khác, "Kẻ xấu sẽ dẫn đầu?"
  • 8:50 - 8:52
    Thật dễ hiểu khi họ nghĩ vậy,
  • 8:52 - 8:55
    đặc biệt khi chúng ta thấy một số ít người nỗi trội
  • 8:55 - 8:57
    làm chủ cuộc hội thoại.
  • 8:58 - 9:01
  • 9:01 - 9:03
  • 9:03 - 9:08
  • 9:08 - 9:12
  • 9:13 - 9:17
  • 9:18 - 9:22
  • 9:22 - 9:24
  • 9:24 - 9:27
  • 9:27 - 9:31
  • 9:31 - 9:34
  • 9:34 - 9:36
  • 9:37 - 9:41
  • 9:41 - 9:42
  • 9:43 - 9:47
  • 9:48 - 9:52
  • 9:52 - 9:55
  • 9:55 - 9:58
  • 9:58 - 10:01
  • 10:01 - 10:04
  • 10:04 - 10:09
  • 10:09 - 10:10
  • 10:10 - 10:13
  • 10:13 - 10:16
  • 10:17 - 10:19
  • 10:20 - 10:23
  • 10:23 - 10:25
  • 10:25 - 10:27
  • 10:27 - 10:30
  • 10:31 - 10:33
  • 10:33 - 10:40
  • 10:40 - 10:42
  • 10:42 - 10:44
  • 10:44 - 10:45
  • 10:45 - 10:50
  • 10:50 - 10:52
  • 10:52 - 10:55
  • 10:55 - 10:59
  • 11:00 - 11:04
  • 11:04 - 11:08
  • 11:09 - 11:12
  • 11:12 - 11:16
  • 11:16 - 11:18
  • 11:19 - 11:21
  • 11:21 - 11:24
  • 11:24 - 11:27
  • 11:27 - 11:30
  • 11:31 - 11:36
  • 11:36 - 11:41
  • 11:42 - 11:44
  • 11:44 - 11:48
  • 11:49 - 11:52
  • 11:52 - 11:55
  • 11:55 - 12:02
  • 12:02 - 12:06
  • 12:06 - 12:08
  • 12:10 - 12:14
  • 12:14 - 12:16
  • 12:16 - 12:19
  • 12:19 - 12:21
  • 12:21 - 12:23
  • 12:23 - 12:25
  • 12:25 - 12:30
  • 12:30 - 12:32
  • 12:33 - 12:38
  • 12:38 - 12:43
  • 12:44 - 12:47
  • 12:47 - 12:51
  • 12:51 - 12:55
  • 12:55 - 12:56
  • 12:57 - 13:00
  • 13:00 - 13:04
  • 13:05 - 13:07
  • 13:08 - 13:11
  • 13:12 - 13:14
  • 13:15 - 13:18
  • 13:18 - 13:20
  • 13:20 - 13:23
  • 13:23 - 13:25
  • 13:26 - 13:27
  • 13:28 - 13:30
  • 13:30 - 13:33
  • 13:33 - 13:35
  • 13:35 - 13:38
  • 13:41 - 13:46
  • 13:46 - 13:48
  • 13:48 - 13:52
  • 13:52 - 13:54
  • 13:55 - 13:59
  • 13:59 - 14:04
  • 14:05 - 14:08
  • 14:09 - 14:11
  • 14:11 - 14:16
  • 14:17 - 14:20
  • 14:21 - 14:24
  • 14:24 - 14:27
  • 14:28 - 14:32
  • 14:33 - 14:35
  • 14:35 - 14:40
  • 14:41 - 14:44
  • 14:44 - 14:48
  • 14:49 - 14:54
  • 14:54 - 14:59
  • 15:00 - 15:01
  • 15:02 - 15:05
  • 15:05 - 15:08
  • 15:08 - 15:14
  • 15:15 - 15:18
  • 15:18 - 15:20
  • 15:21 - 15:25
  • 15:26 - 15:28
  • 15:28 - 15:30
  • 15:30 - 15:31
  • 15:32 - 15:33
  • 15:33 - 15:35
Title:
Có phải người tốt hoàn thành sau chót hay tốt nhất? | Christine Porath | TEDxUniversityofNevada
Speaker:
Christine Porath
Description:

Bạn là người nâng người khác lên hay dìm người ta xuống? Theo như nghiên cứu, Christine Porath chia sẻ cái giá của kém văn minh và cách nó trả. Cô ấy giải thích tại sao kém văn minh là một cái lỗi - nó lây lan và chúng ta trở thành ... của nó vì sống trong môi trường đó. Christine tiết lộ sức mạnh của văn minh và hành vi nhỏ của chúng ta ảnh hưởng như thế nào.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
15:41

Vietnamese subtitles

Revisions Compare revisions