Những bài học từ nghiên cứu dài nhất về sự phát triển của con người

Trong vòng 70 năm qua, các nhà khoa học Anh đã nghiên cứu cuộc sống của hàng ngàn đứa trẻ để tìm ra nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt khi chúng lớn lên, có đứa thì hạnh phúc và khỏe mạnh trong khi những đứa khác phải sống chật vật. Đây là dự án dài hơi nhất từ trước đến giờ về sự phát triển con người từng được tiến hành, và những người được nghiên cứu kĩ nhất trên đời cũng ra đời từ đó, thay đổi cách ta sống, học tập và dạy dỗ con cái. Đánh giá tổng quan về nghiên cứu tầm cỡ này, nhà báo khoa học Helen Pearson chia sẻ những phát hiện quan trọng và những sự thật giản dị về cuộc sống và cách làm cha làm mẹ tốt.

Có một điều hôm nay tôi phải thừa nhận,

nhưng trước tiên, tôi muốn đưa ra một vài
câu hỏi thế này.

Có bao nhiêu bạn đây có con nhỏ?

Và bao nhiêu người thấy
tự tin

rằng mình biết cách nuôi dạy con cái

với cách đúng tuyệt đối?

(Cười)

OK, lần này thì không thấy nhiều cánh tay
giơ lên nữa,

và đó cũng là điều tôi muốn nói.

Tôi có ba cậu con trai;

ba tuổi, chín tuổi và mười hai tuổi.

Và giống như các bạn, hay hầu hết bà mẹ,

tôi thật sự không biết mình đang làm gì.

Tôi muốn chúng sống vui và khỏe mạnh,

nhưng lại không biết nên làm thế nào

để chắc rằng chúng vui vẻ và khỏe mạnh.

Có vô vàn những cuốn sách với
đủ các lời khuyên trái chiều,

khiến ta bị rối loạn.

Nên tôi dành hầu hết thời gian của mình
đối phó khi gặp vấn đề.

Tuy nhiên, đã có điều khiến tôi thay đổi
vài năm trước,

khi tình cờ phát hiện ra một bí mật
nhỏ ở nước Anh này.

Và điều đó khiến tôi tự tin hơn về cách
nuôi dạy con cái của mình,

và nó cho thấy cách chúng ta, một xã hội,
có thể giúp đỡ tất cả trẻ em.

Tôi muốn chia sẻ bí mật đó
với bạn hôm nay.

70 năm trở lại đây,

nhiều nhà khoa học Anh đã nghiên cứu về
cuộc sống của hàng ngàn đứa trẻ

trong một dự án khoa học tuyệt vời.

Mà chưa từng được tiến hành ở
bất kỳ đâu.

Việc thu thập thông tin của hàng ngàn
đứa trẻ

là một việc rất có ảnh hưởng,

vì chúng có nghĩa là chúng ta có thể
so sánh đứa,

học tốt ở trường hay lớn lên thành
người khỏe mạnh, vui vẻ hay giàu có,

với đứa sống chật vật hơn rất nhiều.

sau đó chúng tôi có thể xem qua tất cả
thông tin thu thập được

và cố gắng để hiểu tại sao cuộc đời
của chúng lại khác nhau.

Nghiên cứu tại Anh này, thật ra
là một câu chuyện hơi điên rồ.

Tất cả bắt đầu vào năm 1946,

chỉ một vài tháng sau khi thế chiến
kết thúc,

lúc đó khoa học muốn hiểu rằng

một phụ nữ mang thai vào thời điểm đó
sẽ như thế nào.

Họ tiến hành cuộc khảo sát lớn
này trên các bà mẹ

kết quả ghi chép được gần như tất cả
sự ra đời của các em bé

ở Anh, Scotland và xứ Wales
trong một tuần.

Đó là khoảng 14,000 đứa bé.

Những câu hỏi cho các bà mẹ này

rất khác so với cái mà hiện nay
chúng ta có thể hỏi.

Chúng sẽ nghe rất lỗi thời lúc này.

Những câu hỏi như,

"Khi mang thai,

chị có nhận đủ khẩu phần sữa bổ sung
1 lít sữa một ngày không?"

"Chị tiêu bao nhiêu tiền vào áo khoác,
áo bó bụng,

váy ngủ và quần áo lót ?"

Và câu hỏi mà tôi thích nhất là:

"Ai chăm sóc chồng chị khi chị bận
chăm con?"

(Cười)

Nghiên cứu thời chiến tranh này
thực ra có kết quả vô cùng thành công

đến nỗi khoa học tiến hành lại.

Họ ghi lại sự ra đời của hàng ngàn
đứa trẻ vào năm 1958

và hàng ngàn đứa nữa vào năm 1970.

Họ làm thêm một lần đầu thập kỉ 90,

và một lần nữa vào đầu thiên nhiên kỉ.

Tổng cộng đã có hơn 70,000 đứa trẻ
tham gia vào các nghiên cứu này

xuyên suốt năm thế hệ đó.

Và được gọi là nhóm tương sinh nước Anh,

các nhà khoa học đã quay lại và thu thập
thêm thông tin

của tất cả mọi người
vài năm một lần từ đó đến nay.

Khối lượng thông tin đến giờ thu thập được
của những người này

thực sự rất đáng kinh ngạc.

Bao gồm hàng ngàn phiếu câu hỏi

và tốn hàng terabyte dữ liệu máy tính.

Giới khoa học cũng xây dựng một
ngân hàng lớn về mô,

bao gồm gốc tóc, móng tay, răng sữa,
và mẫu ADN.

Họ thậm chí còn thu được 9,000
nhau thai của một số kì sinh nở,

hiện đang được ngâm bảo quản, cất giữ
trong một kho an toàn.

Toàn bộ dự án này đã trở nên đặc biệt

nên, không một nước nào khác có thể
theo dõi thế hệ trẻ em

kĩ lưỡng, tường tận đến thế.

Họ là những người được
nghiên cứu kĩ nhất trên thế giới,

và nguồn thông tin trở nên cực kỳ giá trị
cho giới khoa học,

ra đời hơn 6,000 cuốn sách
và tài liệu học thuật.

Nhưng điều tôi muốn chú tâm hôm nay
chỉ là một phát hiện

có lẽ là phát hiện quan trọng nhất
từ nghiên cứu đáng kinh ngạc này.

Cũng chính là điều nổi bật
với cá nhân tôi,

bởi nó về cách ứng dụng khoa học
để phát triển tốt nhất cho con trẻ.

Đầu tiên, hãy bàn đến những cái tiêu cực.

Thông điệp mạnh mẽ nhất từ nghiên cứu
vĩ đại này có lẽ là:

đừng sinh ra trong nghèo đói
hay khuyết tật,

bởi vì nếu thế,

bạn rất có thể trải qua
một cuộc sống khó khăn.

Có nhiều đứa trẻ trong dự án này
sinh ra trong gia đình nghèo

hoặc lao động thấp, sống ở khu ổ chuột
hoặc gặp nhiều khó khăn khác,

và rõ ràng những đứa trẻ có
hoàn cảnh khó khăn đó

sẽ phải đánh vật với học tập và
việc điểm số ở trường.

Chúng thường biểu hiện tệ hơn ở trường,

kiếm những công việc tệ hơn
và tiền lương thấp hơn.

Nghe thì có vẻ hiển nhiên,

song một vài trường hợp lại cho kết quả
khá bất ngờ,

khi những đứa có khởi đầu khó khăn

đến khi lớn lại lại có vấn đề về
sức khỏe.

Chúng thường dễ bị béo phì,

huyết áp cao,

và sau hàng thập kỷ,

sẽ dễ bị suy giảm trí nhớ, sức khỏe kém
thậm chí là chết sớm.

Đấy là tôi đã nói là chúng xảy ra về sau,

nhưng một trong những sự khác biệt này
xuất hiện ở độ tuổi cực sớm.

Trong một nghiên cứu,

những đứa trẻ lớn lên nghèo đói

tụt sau gần một năm trong các bài kiểm tra
giáo dục so với những đứa nhà giàu,

và đó mới chỉ lúc ba tuổi.

Sự khác biệt này còn được phát hiện nhiều
lần hơn nữa qua các nhóm tuổi.

Điều đó cho thấy hoàn cảnh xuất thân
có ảnh hưởng rất rõ ràng

tới tương lai của mỗi người.

Và việc tìm ra căn nguyên

là một trong những điều khó giải đáp
nhất đến tận bây giờ.

Có thể rút ra được thế này.

Thứ nhất, để có được một cuộc sống
viên mãn, chúng ta,

phải chọn bố mẹ cho cẩn thận.

(Cười)

Đừng sinh ra trong một gia đình nghèo
hay khó khăn chật vật.

Giờ, tôi chắc rằng bạn đã thấy
vấn đề nhỏ ở đây.

Chúng ta không thể chọn bố mẹ
hay tiền lương của họ,

nhưng nghiên cứu tại Anh này vẫn đánh
vào quan điểm khách quan

bằng việc chỉ ra rằng không phải
đứa trẻ nào có khởi đầu bất lợi

sẽ dẫn đến hoàn cảnh khó khăn.

Như đã biết, nhiều người
có khởi đầu vất vả,

nhưng lại trở nên thành công,
ít nhất ở một lĩnh vực nào đó,

dự án này bắt đầu giải thích vì sao.

Bài học thứ hai là:

cha mẹ rất quan trọng.

Trong dự án này,

những đứa trẻ có cha mẹ quan tâm,
lo lắng,

những người có tham vọng cho tương lai,

thường sẽ thoát khỏi khở đầu khó khăn đó.

Có vẻ như phụ huynh và việc họ làm
vô cùng, vô cùng quan trọng,

đặc biệt là trong những năm đầu đời.

Tôi sẽ ví dụ thế này.

Trong một nghiên cứu,

các nhà khoa học khảo sát hơn 17,000
đứa trẻ ra đời năm 1970.

Họ phân tích toàn bộ thông tin
thu thập được

để tìm ra nguyên nhân

cái gì đã cho phép các đứa trẻ
bắt đầu khó khăn ở cuộc sống

dù vậy, vẫn tiếp tục và học tốt ở trường.

Nói cách khác, điều gì đánh bại
sự không may.

Số liệu chỉ ra rằng, điều quan trọng
hơn hết là ở cha mẹ.

Những phụ huynh biết quan tâm, gần gũi với
trẻ trong giai đoạn đầu đời

rất có thể dẫn đến trẻ học tốt ở trường
sau này.

Thực tế, những việc bố mẹ làm
tưởng chừng nhỏ

nhưng lại có tác động tốt tới biểu hiện
của con trẻ.

Chỉ là lắng nghe và trò chuyện,

trả lời âu yếm,

dạy chữ và số đếm,

đưa chúng đi chơi, đi du lịch.

Đọc truyện cho trẻ mỗi ngày cũng
thực sự cần thiết.

Như ở trong một nghiên cứu,

những đứa trẻ được bố mẹ hằng ngày
đọc sách cho khi năm tuổi

và được phụ huynh quan tâm tới việc học
từ lên 10,

sẽ rất hiếm khi sống cảnh nghèo khổ
ở tuổi 30

so với những trẻ không được bố mẹ
quan tâm như vậy.

Giờ, có những khó khắn khổng lồ
trong việc hiểu rõ loại khoa học này.

Những nghiên cứu này chỉ ra rằng
việc mà phụ huynh làm

có liên quan tới kết quả tích cực
của trẻ,

nhưng chúng tôi không biết là liệu có phải
những hành động này

cho kết quả tốt hay là do yếu tố nào
khác nữa.

Ví dụ, chúng tôi phải lấy yếu tố gen
vào xem xét

và đó là một câu chuyện hoàn toàn
khác nữa.

Nhưng các nhà khoa học tham gia
nghiên cứu này

đang cố gắng hết sức tìm ra nguyên nhân

và đây là nghiên cứu tôi đặc biệt thích.

Trong cái này,

họ quan sát thói quen ngủ của
khoảng 10,000 đứa trẻ

sinh ra đầu thiên niên kỉ.

Chúng thường ngủ vào giờ nhất định,

hay đi ngủ vào các giờ khác nhau
trong tuần?

Số liệu chỉ ra những trẻ có giờ giấc
ngủ thất thường

sẽ có xu hướng bị các vấn đề
về cách cư xử

và khi chúng thay đổi thói quen sang
ngủ đúng giờ

thì thấy rõ sự cải thiện hơn về ứng xử,

và đó là điều rất quan trọng

bởi chính thói quen đi ngủ

thực sự giúp ích cho những đứa trẻ
đó tiến bộ.

Có một vấn đề nữa cần xem xét.

Cũng nghiên cứu này,

các nhà khoa học quan sát những trẻ
đọc sách để giải trí.

Có nghĩa là chúng
đọc tạp chí, sách ảnh, sách truyện.

Số liệu chỉ ra
những trẻ thích đọc để giải trí

trong nhóm năm và mười tuổi tuổi

nói chung, thường sẽ học tốt,

với điểm số cao trong các bài kiểm tra.

Không chỉ là kiểm tra đọc,

mà còn kiểm tra đánh vần và toán học.

Nghiên cứu cố gắng loại bỏ các yếu tố
gây nhiễu,

bằng cách khảo sát những trẻ thông minh
tương đồng

và có chung một hoàn cảnh xuất thân,

và cho rằng có vẻ việc
đọc thực sự giúp ích cho các đứa trẻ đó

về việc học và đạt điểm cao trong các
bài kiểm tra sau này.

Ở phần đầu,

tôi có nói bài học đầu tiên rút ra được

là không nên sinh ra trong gia đình nghèo

bởi sau này chúng sẽ lại rơi vào vòng
luẩn quẩn của nghèo đói.

Nhưng tôi cũng nói cách dạy dỗ quan trọng,

và việc làm bố mẹ tốt,
nếu bạn gọi như vậy,

có thể giúp trẻ vượt khó

và chiến thắng những khó khăn
vật chất đầu đời.

Nhưng chờ đã,

liệu có phải hoàn cảnh sống khó khăn
không có ảnh hưởng gì hết?

Có thể cho rằng việc một đứa trẻ
sinh ra trong gia đình nghèo

nhưng nếu có bố mẹ tốt, thì chả sao hết,
chúng vẫn ổn thôi.

Tôi không nghĩ điều này đúng.

Rõ ràng ta thấy ảnh hưởng từ cả
cha mẹ và cảnh sống.

Có một nghiên cứu với số liệu
khảo sát

những đứa trẻ lớn lên trong cảnh
đói nghèo chi phối

và kết quả của chúng ở trường.

Chỉ ra rằng

ngay cả khi bố mẹ chúng đều cố gắng
làm mọi điều tốt nhất như

cho con ngủ đúng giờ

và đọc cho chúng nghe mỗi ngày
hay việc khác

cũng không thay đổi được nhiều.

Làm bố mẹ tốt chỉ giảm được khoảng cách
về giáo dục

khoảng 50% giữa nhóm trẻ giàu và
nhóm trẻ nghèo.

Vậy cho nên sự nghèo khó thực sự
có một ảnh hưởng lâu dài,

và nếu như chúng ta muốn đảm bảo
sự thành công và hành vi tốt

cho thế hệ sau,

cho trẻ em điều kiện sống tốt là một điều
cực kỳ quan trọng cần làm.

Điều này với tôi và bạn tức là sao?

Và điều mà chúng ta ở đây rút ra
cho mình là gì?

Với tư cách khoa học và nhà báo,

Tôi muốn có khoa học trong
cách dạy con của mình...

và tôi có thể nói với bạn rằng
khi bạn la hét với con cái

bắt chúng đi ngủ sớm,

theo khoa học thì bạn đang làm
rất đúng rồi đấy.

(Cười)

Và có tuyệt không khi nghĩ rằng

tất cả mọi thứ ta cần làm
để con vui vẻ, thành công

là tâm sự, quan tâm về tương lai của chúng,

cho chúng đi ngủ đúng giờ,
đưa một quyển sách để đọc?

Bố mẹ chỉ cần thế thôi.

Giờ, như các bạn hình dung,

câu trả lời không đơn giản chỉ có vậy.

Có một điều, nghiên cứu này
nhìn vào hiện thực

của hàng ngàn đứa trẻ, trên trung bình,

nhưng đâu có nghĩa nó sẽ giúp ích cho
con của bạn hay con của tôi

hay bất kì đứa trẻ nào.

Tóm lại là, mỗi đứa trẻ đều sẽ có
lựa chọn con đường đi riêng,

và một phần là do bẩm sinh

còn lại tất nhiên là từ trải nghiệm trong
cuộc sống của chúng,

bao gồm các tương tác của chúng với ta,
các bố mẹ.

Tôi sẽ nói điều tôi đã làm
sau khi hiểu được tất cả.

Nó khá là xấu hổ.

Tôi nhận ra rằng mình đã quá bận rộn
với công việc,

và mỉa mai thay,

học và viết về nghiên cứu tuyệt vời này ở
trẻ con Anh, đến nỗi mà

có những này tôi hầu như không
trò chuyện với các con người Anh của mình.

Nên ở nhà, chúng tôi tạo ra
thời gian trò chuyện

chỉ khoảng 15 phút vào cuối ngày,

khi chúng tôi tâm sự và lắng nghe
các cậu bé.

Tôi giờ cố gắng hơn để hỏi chúng
đã làm gì hôm nay,

để thấy tôi trân trọng
việc con làm trên trường.

Đương nhiên, tôi đảm bảo
chúng luôn có sách để đọc.

Tôi nói tôi có tham vọng
cho tương lai của chúng

và tôi nghĩ chúng có thể hạnh phúc và làm
được điều lớn lao.

Tôi không biết liệu những việc đó
thay đổi được gì,

nhưng tôi tin tưởng rằng nó
sẽ không làm hại chúng,

thậm chí có thể có ích cho chúng.

Cuối cùng, nếu chúng ta muốn
những đứa trẻ hạnh phúc,

mọi thứ ta có thể làm là
nghe theo khoa học

và đương nhiên,

hãy lắng nghe chính con của mình.

Cảm ơn.