Cuộc sống thường ngày của một bác sĩ Ai Cập cổ đại
-
0:07 - 0:10Lại là một buổi sáng nóng nực
ở Memphis, Ai Cập. -
0:10 - 0:14Khi ánh dương bừng sáng trên sông Nile,
Peseshet kiểm tra lại đồ nghề của mình. -
0:14 - 0:15Mật ong,
-
0:15 - 0:16tỏi,
-
0:16 - 0:17thìa là,
-
0:17 - 0:17lá cây họ Keo,
-
0:17 - 0:19tinh dầu tuyết tùng.
-
0:19 - 0:22Những thứ cần để
chữa bệnh đều đủ cả. -
0:22 - 0:26Peseshet là một "swnw",
nghĩa là "bác sĩ" trong tiếng Ai Cập. -
0:26 - 0:27Để trở thành bác sĩ,
-
0:27 - 0:30cô phải được đào tạo từ
việc sao chép bản thảo -
0:30 - 0:35và nghiên cứu các trang giấy cói về y học
ở Per Ankh, hay Ngôi nhà của Sự sống. -
0:35 - 0:37Giờ đây, cô dạy chính
những học trò của mình tại đó. -
0:37 - 0:41Trước khi bắt đầu dạy học,
Peseshet phải thăm khám cho một bệnh nhân. -
0:41 - 0:45Một công nhân ở khu vực
xây dựng đền thờ bị thương ở tay. -
0:45 - 0:46Khi Peseshet tới,
-
0:46 - 0:48cánh tay của người công nhân này
rõ ràng đã bị gãy, -
0:48 - 0:53tồi tệ hơn là phần xương
bị gãy vụn thành nhiều mảnh. -
0:53 - 0:56Peseshet buộc và cố định chỗ xương gãy.
-
0:56 - 0:59Rồi cô tới Ngôi nhà của Sự sống.
-
0:59 - 1:03Trên đường đi, một người phụ nữ
cản bước Peseshet. -
1:03 - 1:06Con trai của cô ấy bị bọ cạp đốt.
-
1:06 - 1:11Peseshet đã gặp nhiều trường hợp tương tự
và biết chính xác việc cần làm. -
1:11 - 1:14Cô cần niệm một câu thần chú
để xua độc tố ra ngoài. -
1:14 - 1:16Cô bắt đầu niệm,
-
1:16 - 1:21thỉnh nguyện Serqet, thần bảo trợ các y sĩ
và nữ thần bọ cạp của Ai Cập cổ đại. -
1:21 - 1:26Peseshet niệm thần chú
như thể cô là Serqet. -
1:26 - 1:30Tỉ lệ thành công
của cách tiếp cận này là cao nhất. -
1:30 - 1:31Sau khi niệm chú,
-
1:31 - 1:36để chắc chắn, cô còn sử dụng
dao để cắt độc tố ra ngoài. -
1:36 - 1:40Peseshet thu dọn đồ nghề để rời đi,
nhưng người phụ nữ còn một câu hỏi khác. -
1:40 - 1:43Cô ấy muốn biết
liệu mình có đang mang thai. -
1:43 - 1:46Peseshet giải thích
phép thử thai an toàn của cô: -
1:46 - 1:50gieo hai hạt giống: đại mạch và lúa mì.
-
1:50 - 1:52Sau đó, hàng ngày, tiểu lên hai hạt giống.
-
1:52 - 1:55Nếu hạt nảy mầm thì cô đã có thai.
-
1:55 - 1:57Hạt đại mạch tiên đoán đó là một bé trai,
-
1:57 - 2:00còn hạt lúa mì báo trước một bé gái.
-
2:00 - 2:04Peseshet cũng khuyên cô
cầu nguyện Hathor, nữ thần sinh nở. -
2:04 - 2:07Cuối cùng, khi Peseshet đến
Ngôi nhà của Sự sống, -
2:07 - 2:10cô tình cờ gặp vị bác sĩ - tu sĩ Isesi.
-
2:10 - 2:15Cô lịch sự chào ông nhưng vẫn cho rằng
các tu sĩ rất kiêu căng. -
2:15 - 2:18Cô không ghen tị với
vai trò của Isesi, một neru pehut, -
2:18 - 2:22dịch thẳng ra là
người la liếm hoàng gia, -
2:22 - 2:25hay người giám hộ la liếm hoàng gia.
-
2:25 - 2:29Bên trong Ngôi nhà của Sự sống
vẫn nhộn nhịp như thường lệ -
2:29 - 2:31với những người chép bản thảo,
các tu sĩ, -
2:31 - 2:31bác sĩ,
-
2:31 - 2:33và các học trò.
-
2:33 - 2:35Những tờ giấy cói được lưu giữ ở đây
-
2:35 - 2:38chứa tất cả các ghi chép.
không chỉ riêng về y học. -
2:38 - 2:42Con trai của Peseshet, Akhethetep
đang miệt mài sao chép các văn bản -
2:42 - 2:45để học việc của
người sao chép bản thảo. -
2:45 - 2:47Cậu là một học trò tiềm năng,
-
2:47 - 2:50nhưng cậu được học nghề này vì
Peseshet cũng là người sao chép bản thảo -
2:50 - 2:52như ông ngoại của cậu trước đó.
-
2:52 - 2:54Không có người thân theo nghề này,
-
2:54 - 2:57sẽ rất khó khăn cho các bé trai
và bất khả thi với các bé gái -
2:57 - 3:00để theo đuổi nó.
-
3:00 - 3:05Peseshet giám sát tất cả các swnw nữ
và các swnw học việc ở Memphis. -
3:05 - 3:07Các swnw nam có người giám sát riêng,
-
3:07 - 3:10vì các bác sĩ nam sẽ không
nghe theo lời của phụ nữ. -
3:10 - 3:12Hôm nay, Peseshet dạy môn giải phẫu.
-
3:12 - 3:15Cô hỏi các học trò của mình về metu,
-
3:15 - 3:17các mạch trong cơ thể dẫn truyền máu,
-
3:17 - 3:18không khí,
-
3:18 - 3:19nước tiểu,
-
3:19 - 3:21thậm chí, cả những linh hồn xấu.
-
3:21 - 3:23Peseshet đang chuẩn bị rời đi
-
3:23 - 3:27thì một người phụ nữ gầy gò, nhợt nhạt
níu cô ở cửa và van nài được khám bệnh. -
3:27 - 3:30Dưới cánh tay cô là
một khối u gây đau đớn. -
3:30 - 3:33Peseshet xem xét khối u và nhận thấy
khi chạm tay vào -
3:33 - 3:36khối u mát và cứng
như một thứ quả chưa chín. -
3:36 - 3:40Cô đã đọc về các chứng bệnh tương tự
nhưng chưa từng nhìn thấy tận mắt. -
3:40 - 3:44Loại u này không có cách chữa trị,
dù có dùng thuốc hay thần chú. -
3:44 - 3:47Tất cả những văn bản đều đưa ra
cùng một lời khuyên: không làm gì cả. -
3:47 - 3:51Sau khi nói ra tin dữ, Peseshet ra ngoài.
-
3:51 - 3:54Cô nán lại trên bậc thềm
của Ngôi nhà của Sự sống, -
3:54 - 3:56ngắm nhìn thành phố buổi hoàng hôn.
-
3:56 - 3:58Dù cô có làm việc chăm chỉ thế nào,
-
3:58 - 4:00sẽ luôn có những bệnh nhân
cô không thể cứu giúp, -
4:00 - 4:02như người phụ nữ với khối u khi nãy.
-
4:02 - 4:06Họ hiển hiện trong tâm trí cô, nhưng
Peseshet không có thời giờ để day dứt. -
4:06 - 4:07Chỉ vài tuần nữa thôi,
-
4:07 - 4:09cơn lũ thường niên của sông Nile sẽ dâng,
-
4:09 - 4:12mang sự sống đến cho đất đai
cho vụ mùa năm tới -
4:12 - 4:15và cả một mùa bệnh mới.
- Title:
- Cuộc sống thường ngày của một bác sĩ Ai Cập cổ đại
- Speaker:
- Elizabeth Cox
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại: https://ed.ted.com/lessons/a-day-in-the-life-of-an-ancient-egyptian-doctor-elizabeth-cox
Lại là một buổi sáng nóng nực ở Memphis, Ai Cập. Khi ánh dương bừng sáng trên sông Nile, Peseshet kiểm tra lại đồ nghề của mình. Mật ong, tỏi, thìa là, lá cây họ Keo, tinh dầu tuyết tùng -- những thứ cần để chữa bệnh đều đủ cả. Hãy cùng Elizabeth Cox đến với cuộc sống thường ngày của một bác sĩ Ai Cập cổ đại.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:30
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor | ||
Nhu PHAM accepted Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor | ||
Trang Pham edited Vietnamese subtitles for A day in the life of an ancient Egyptian doctor |