< Return to Video

Mit o Heraklesie - Alex Gendler

  • 0:12 - 0:15
    Herakles, syn Zeusa i czempion ludzkości
  • 0:15 - 0:18
    przeraził się, gdy zdał sobie sprawę,
  • 0:18 - 0:22
    że właśnie popełnił
    najgorszą z możliwych zbrodni.
  • 0:22 - 0:28
    Hera, która nienawidziła Heraklesa
    za to, że narodził się ze zdrady męża,
  • 0:28 - 0:32
    rzuciła na niego klątwę szaleństwa.
  • 0:32 - 0:35
    Ofiarami była jego rodzina.
  • 0:35 - 0:40
    Pogrążony w smutku,
    udał się do wyroczni delfickiej,
  • 0:40 - 0:44
    która powiedziała mu, że drogę
    do odkupienia wskaże mu kuzyn,
  • 0:44 - 0:48
    król Eurysteus z Tyryns, ulubieniec Hery.
  • 0:49 - 0:54
    Eurysteus chciał upokorzyć Heraklesa,
    zadając mu dziesięć niewykonalnych prac,
  • 0:54 - 0:57
    w których musiał się zmierzyć
    z niezwyciężonymi potworami
  • 0:57 - 0:59
    i niezbadanymi siłami.
  • 1:00 - 1:04
    Zamiast tego, król dał początek
    epickiej serii przygód,
  • 1:04 - 1:08
    która przeszła do historii
    jako Prace Heraklesa.
  • 1:09 - 1:13
    Pierwszym zadaniem
    było zabicie lwa nemejskiego,
  • 1:13 - 1:16
    który porywał kobiety
    i pożerał wojowników.
  • 1:16 - 1:20
    Jego złota sierść była odporna na strzały,
  • 1:21 - 1:24
    ale Herakles osaczył go w jego jaskini,
  • 1:24 - 1:29
    ogłuszył maczugą i udusił gołymi rękami.
  • 1:29 - 1:32
    Nie znalazł na tyle ostrego narzędzia,
    żeby oskórować bestię.
  • 1:32 - 1:38
    Bogini Atena poradziła,
    żeby użył jednego z lwich pazurów.
  • 1:38 - 1:42
    Herakles wrócił do Tyryns w skórze lwa,
  • 1:42 - 1:48
    a Eurysteus tak się przeraził,
    że schował się w dzbanie wina.
  • 1:48 - 1:50
    Odtąd Herakles musiał
  • 1:50 - 1:54
    wręczać swoje trofea, zachowując dystans.
  • 1:54 - 2:00
    Drugim celem była hydra lernejska,
    wielki gad z wieloma głowami.
  • 2:00 - 2:02
    Herakles walczył dzielnie,
  • 2:02 - 2:06
    ale kiedy odcinał jedną głowę,
    pojawiały się dwie następne.
  • 2:07 - 2:08
    Walka była rozpaczliwa,
  • 2:08 - 2:13
    aż jego siostrzeniec Jolaos
    wymyślił, że przypalanie szyi
  • 2:13 - 2:16
    powstrzyma odrastanie głów.
  • 2:16 - 2:20
    Truchło gada stało się konstelacją Hydry.
  • 2:20 - 2:26
    Kolejnym razem Herakles
    miał nie zabić, a złapać potwora żywcem.
  • 2:26 - 2:32
    Łania kerynejska była tak szybka,
    że mogła prześcignąć strzałę.
  • 2:32 - 2:34
    Herakles tropił ją przez rok.
  • 2:34 - 2:39
    W końcu złapał ją na północy w Hiperborei.
  • 2:39 - 2:43
    Okazało się, że było to święte
    zwierzę Artemidy, bogini łowów.
  • 2:43 - 2:45
    Herakles obiecał, że ją zwróci.
  • 2:46 - 2:50
    Kiedy Eurysteus zobaczył łanię
    chciał ją zatrzymać,
  • 2:50 - 2:54
    ale gdy tylko Herakles ją puścił,
    zwierzę uciekło do swej pani.
  • 2:54 - 2:59
    I tak Herakles wykonał zadanie,
    bez łamania obietnicy.
  • 3:00 - 3:04
    Czwartym zadaniem było
    schwytanie dzika erymantejskiego,
  • 3:04 - 3:06
    który spustoszył wiele pól.
  • 3:07 - 3:10
    Za radą mądrego centaura Chejrona,
  • 3:10 - 3:14
    Herakles złapał go,
    zapędzając w gruby śnieg.
  • 3:14 - 3:19
    Piątym zadaniem były
    nie zwierzęta, a ich odchody.
  • 3:19 - 3:23
    Stajnie, w któych Augiasz
    trzymał swoje święte bydło,
  • 3:23 - 3:26
    nie były sprzątane od lat.
  • 3:26 - 3:29
    Herakles obiecał
    wyczyścić je w jeden dzień,
  • 3:29 - 3:32
    jeśłi będzie mógł zatrzymać
    dziesiątą część trzody.
  • 3:32 - 3:35
    Augiasz był pewien, że to się nie uda,
  • 3:35 - 3:38
    ale Herakles wykopał głębokie tunele,
  • 3:38 - 3:42
    i skierował wody dwóch rzek na stajnie,
  • 3:42 - 3:44
    aż zaczęły lśnić.
  • 3:45 - 3:48
    Pokonanie trzech kolejnych wrogów
  • 3:48 - 3:50
    wymagało szczególnej przebiegłości.
  • 3:51 - 3:56
    Krwiożercze ptaki stymfalijskie
    żyły na nieprzebytych bagnach.
  • 3:57 - 4:02
    Herakles użył grzechotki Ateny,
    by je przestraszyć,
  • 4:02 - 4:04
    a gdy wzbiły się w niebo, powystrzelał je.
  • 4:04 - 4:08
    Żaden śmiertelnik nie mógł mierzyć się
    z gniewem kreteńskiego byka,
  • 4:09 - 4:12
    ale duszenie go od tyłu zadziałało.
  • 4:13 - 4:15
    Szalony król Diomedes,
  • 4:15 - 4:19
    który tresował konie, aby pożerały gości,
  • 4:19 - 4:21
    został pokonany swoją własną bronią,
  • 4:21 - 4:24
    gdy Herakles zapędził go do stajni.
  • 4:25 - 4:30
    Uczta uspokoiła bestie na tyle,
    że Herakles zdołał zawiązać im pyski.
  • 4:31 - 4:36
    Jednak dziewiąta praca była związana
    z kimś groźniejszym od bestii,
  • 4:36 - 4:39
    Hipolitą, królową Amazonek.
  • 4:40 - 4:46
    Herakles miał zdobyć pas,
    który dał jej ojciec - Ares, bóg wojny.
  • 4:46 - 4:51
    Popłynął na wyspę Amazonek,
    Temiskirę, gotowy do walki,
  • 4:51 - 4:55
    ale królowa była pod takim
    wrażeniem jego wyczynów,
  • 4:55 - 4:58
    że dobrowolnie oddała mu pas.
  • 4:58 - 5:00
    W ramach dziesiątej pracy,
  • 5:00 - 5:05
    Herakles musiał wykraść
    magiczną, czerwoną trzodę Geriona,
  • 5:05 - 5:08
    olbrzyma o trzech głowach i ciałach.
  • 5:09 - 5:13
    Po drodze gorąc libijskiej pustyni
    tak wściekł Heraklesa,
  • 5:13 - 5:15
    że ten wystrzelił strzałę w słońce.
  • 5:16 - 5:19
    Bóg słońca Helios podziwiał jego siłę
  • 5:19 - 5:24
    i pożyczył mu swój rydwan
    na czas wędrówki na Eryteię.
  • 5:24 - 5:28
    Herakles pokonał pastucha Geriona
  • 5:28 - 5:32
    i jego dwugłowego psa,
    po czym zabił samego giganta.
  • 5:33 - 5:34
    To miał być koniec,
  • 5:34 - 5:38
    ale Eurysteus stwierdził,
    że dwie prace się nie liczyły.
  • 5:38 - 5:41
    Hydra, bo pomógł mu Jolaos,
  • 5:41 - 5:44
    i stajnie, bo wziął zapłatę.
  • 5:45 - 5:49
    I tak heros wyruszył na jedenaste zadanie,
  • 5:49 - 5:53
    zdobycie złotych jabłek z ogrodu Hesperyd.
  • 5:54 - 5:58
    Herakles zaczął od złapania
    starca morskiego
  • 5:58 - 6:03
    Trzymał zmiennokształtnego boga
    dopóki nie wyjawił mu położenia ogrodu.
  • 6:03 - 6:08
    Heros znalazł tam tytana Atlasa,
    trzymającego sklepienie niebios.
  • 6:08 - 6:13
    Zaproponował mu, że zajmie jego miejsce,
    jeśli ten zdobędzie jabłka.
  • 6:14 - 6:19
    Atlas chętnie się zgodził, ale Herakles
    wrobił go w ponowną wymianę
  • 6:19 - 6:21
    i uciekł z jabłkami.
  • 6:22 - 6:27
    Ostatnim, dwunastym zadaniem,
    było złapanie Cerbera,
  • 6:27 - 6:31
    trzygłowego ogara, strzegącego Podziemia.
  • 6:31 - 6:36
    Z pomocą Hermesa i Ateny,
    Herakles dotarł tam i spotkał z Hadesem.
  • 6:37 - 6:40
    Pan umarłych pozwolił
    Heraklesowi wziąć bestię,
  • 6:40 - 6:42
    jeśli uda mu się to bez broni,
  • 6:42 - 6:46
    czego dokonał, obłapiając
    na raz jego trzy głowy.
  • 6:47 - 6:50
    Kiedy zaprezentował go
    przerażonemu Eurysteusowi,
  • 6:50 - 6:54
    król w końcu przyznał,
    że jego służba się zakończyła.
  • 6:56 - 6:58
    Po dwunastu ciężkich latach
  • 6:58 - 7:01
    Herakles odpokutował
    za śmierć swojej rodziny
  • 7:01 - 7:04
    i zasłużył sobie na miejsce w panteonie.
  • 7:04 - 7:08
    Jednak jego zwycięstwo
    miało większe znaczenie.
  • 7:08 - 7:12
    Pokonując chaos i potworności świata,
  • 7:12 - 7:17
    heros sprzątnął pozostałości
    po rządach Tytanów,
  • 7:17 - 7:21
    dzięki czemu ludzkość mogła prosperować.
  • 7:21 - 7:23
    Poprzez swoje prace
  • 7:23 - 7:28
    Herakles okiełznał szaleństwo świata,
    pokutując za swoje własne.
Title:
Mit o Heraklesie - Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Zobacz pełną lekcję: https://ed.ted.com/lessons/the-myth-of-hercules-12-labors-in-8-bits-alex-gendler

Herakles - syn Zeusa i czempion ludzkości - w porywie chwilowego szaleństwa popełnił najgorszą ze zbrodni. Szukając odkupienia za zabicie swojej rodziny, Herakles musiał wykonać dwanaście niewykonalnych prac, mierząc się z niepokonanymi potworami i niezbadanymi siłami. Alex Gendler opowiada na nowo epicką serię przygód.

Lekcja: Alex Gendler, animacja: Jérémie Balais i Jeff Le Bar

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
07:42
Marta Konieczna approved Polish subtitles for The myth of Hercules
Marta Konieczna accepted Polish subtitles for The myth of Hercules
Marta Konieczna edited Polish subtitles for The myth of Hercules
Marta Konieczna edited Polish subtitles for The myth of Hercules
Karolina Klimiuk edited Polish subtitles for The myth of Hercules
Karolina Klimiuk edited Polish subtitles for The myth of Hercules
Karolina Klimiuk edited Polish subtitles for The myth of Hercules
Karolina Klimiuk edited Polish subtitles for The myth of Hercules
Show all

Polish subtitles

Revisions