CIVIX Explains: Forms of Misinformation

♪ (muziki) ♪

Ili kukabili maelezo ya uongo na
yanayopotosha

inaweza kuwa muhimu kutambua
miundo yake tofauti.

Ifuatayo ni miundo tano ya kawaida ya
maelezo ya kupotosha na ya uongo

unayopaswa kutafuta.

IMETUNGWA

Hadithi au dai lisilo la
kweli linaitwa maudhui yaliyobuniwa.

Watu wanaweza kubuni hadithi
kwa sababu za kisiasa

la lengo la kawaida zaidi ni pesa.

Mmiliki wa tovuti hunufaika kutokana
na matangazo yanayoonekana

kando ya maudhui yake.

Kadri matangazo hayo yanapobofywa,
ndivyo anapata pesa zaidi.

MLAGHAI

Tovuti za kulaghai hujaribu kuhadaa kwa
kuiga mashirika yanayoaminika ya habari.

URL na nembo ya tovuti inayojulikana
zaidi inaweza kubadilishwa tu kidogo

ili watu waamini
wanaangalia tovuti halisi.

Lengo ni kuwapotosha watu

kuamini na kushiriki maelezo mabaya.

CHAMBO CHA KUBOFYA

Mada ya chambo cha kubofya hubuniwa
kuchochea upekuzi wa kutosha

ambao watu hawawezi kujizuia kubofya
ili kufahamu zaidi.

Chambo cha kubofya inaweza kuchochea
mvuto kupitia kutia chumvi,

lugha yenye mhemuko,

au kubuni taharuki.

Sababu ya chambo cha kubofya
ni kupata pesa kutokana na matangazo.

KUBADILISHWA

Maudhui yaliyobadilishwa ni maelezo
halisi yanayoguezwa ili kubadilisha maana,

kama vile picha au video inayofanywa
kuonyesha kitu

ambacho hakijaonyehwa kwenye halisi.

Picha ni moja kwa moja na huvutia
zaidi hisia zetu kuliko maneno,

kwa hivyo ni njia rahisi ya
kueneza maelezo ya kupotosha.

MUKTADHA USIO HALISI

Muktadha wa uongo ni wakati picha halisi
inaunganishwa na hadithi isiyo sahihi.

Hii ni mojawapo ya miundo ya kawaida zaidi
ya maelezo ya kupotosha na ya uongo.

Picha ambayo haijabadilishwa
inaweza kupotosha kwa urahisi

ikiongezewa maelezo au mada ya uongo.

Kufahamu msamiati wa mchafuko wa maelezo

ni hatua muhimu katika kuwa
watumiaji wa maelezo wenye ujuzi.

♪ (muziki) ♪