< Return to Video

علت سنگ کلیه چیست؟ - آرش شادمان

  • 0:08 - 0:13
    بزرگترین سنگ کلیه ثبت شده
    بیش از یک کیلوگرم وزن
  • 0:13 - 0:17
    و ۱۷ سانتیمتر قطر داشت.
  • 0:17 - 0:21
    در واقع بیمار سنگی به بزرگی
    یک نارگیل را قورت نداده بود.
  • 0:21 - 0:23
    کلیه در داخل بدن سنگسازی میکند،
  • 0:23 - 0:29
    اما متأسفانه، دفع آنها بسیار دردناک است.
  • 0:29 - 0:33
    یک سنگ کلیه تودهای سخت
    از کریستال است که میتواند در کلیه
  • 0:33 - 0:34
    میزنای،
  • 0:34 - 0:35
    مثانه،
  • 0:35 - 0:37
    یا میزراه تشکیل شود.
  • 0:37 - 0:40
    ادرار حاوی ترکیباتی است که شامل کلسیم،
  • 0:40 - 0:40
    سدیم،
  • 0:40 - 0:41
    پتاسیم،
  • 0:41 - 0:42
    اکسالات،
  • 0:42 - 0:43
    اوریک اسید،
  • 0:43 - 0:45
    و فسفات هستند.
  • 0:45 - 0:48
    اگر سطح این ذرات بیش از حد بالا برود،
  • 0:48 - 0:51
    یا اگر ادرار بیش از حد اسیدی یا بازی شود،
  • 0:51 - 0:57
    ممکن است ذرات به هم بچسبند
    و کریستال تولید کنند.
  • 0:57 - 0:58
    در صورتی که مشکل حل نشود،
  • 0:58 - 1:04
    کریستال به تدریج در طول چند هفته،
    چند ماه، یا حتی چند سال بزرگ میشوند،
  • 1:04 - 1:08
    و سنگی قابل رؤیت را میسازند.
  • 1:08 - 1:12
    کلسیم اکسالات معمولترین کریستالی است
    که به این صورت به وجود میآید،
  • 1:12 - 1:17
    و ۸۰٪ سنگهای کلیه از این جنس هستند.
  • 1:17 - 1:22
    سنگهای کمتر معمول کلیه
    از جنس کلسیم فسفات، یا اوریک اسید هستند.
  • 1:22 - 1:24
    گونه سنگی کمی متفاوت
  • 1:24 - 1:28
    که از مواد معدنی منیزیم آمونیوم فسفات،
    یا استروایت ساخته شدهاند،
  • 1:28 - 1:31
    ممکن است به خاطر
    عفونت باکتریایی به وجود آمده باشند.
  • 1:31 - 1:35
    و حتی گونههای کمیابتر سنگ
    میتوانند به خاطر اختلالات ژنتیکی
  • 1:35 - 1:38
    و یا مصرف داروهای مختلف به وجود بیایند.
  • 1:38 - 1:44
    یک سنگ کلیه ممکن است
    تا وقتی که حرکت نکرده شناسایی نشود.
  • 1:44 - 1:47
    وقتی که سنگ از کلیه حرکت میکند
    و به میزنای میرود،
  • 1:47 - 1:52
    لبههای تیز آن مجرای ادرار را میخراشد.
  • 1:52 - 1:57
    انتهای اعصابی که در این بافت تعبیه شده است
    سیگنالهای درد طاقت فرسا را
  • 1:57 - 2:00
    از طریق سیستم عصبی انتقال میدهند.
  • 2:00 - 2:04
    و این خراشها ممکن است
    در ادرار خونریزی کنند.
  • 2:04 - 2:07
    این مسئله میتواند با علائمی مانند تهوع،
  • 2:07 - 2:08
    استفراغ،
  • 2:08 - 2:11
    و سوزش هنگام ادرار همراه شود.
  • 2:11 - 2:15
    اگر سنگی آن قدر بزرگ شود
    که در واقع مجرای ادرار را بند بیاورد،
  • 2:15 - 2:17
    ممکن است باعث عفونت، یا پس زدن ادرار،
  • 2:17 - 2:21
    و آسیب رسیدن به خود کلیه شود.
  • 2:21 - 2:24
    اما بیشتر سنگهای کلیه
    تا این حد جدی نمیشوند،
  • 2:24 - 2:27
    یا حتی به درمان تهاجمی هم
    نیازی پیدا نمیکنند.
  • 2:27 - 2:30
    تودههای با قطر کمتر از پنج میلیمتر
  • 2:30 - 2:34
    معمولاً خود به خود از بدن دفع میشوند.
  • 2:34 - 2:37
    پزشک ممکن است
    تنها نوشیدن مقدار بسیار زیاد آب
  • 2:37 - 2:40
    برای کمک به سرعت فرآیند دفع،
  • 2:40 - 2:43
    و شاید کمی مسکن تجویز کند.
  • 2:43 - 2:47
    اگر سنگ کمی بزرگتر باشد، درمانهایی
    مانند مسدودکنندههای آلفا به کار میآیند
  • 2:47 - 2:50
    تا با شل کردن ماهیچههای میزنای
  • 2:50 - 2:54
    عبور سنگ را آسان کنند.
  • 2:54 - 2:56
    داروی دیگری به نام پتاسیم سیترات
  • 2:56 - 3:03
    میتواند با کاهش خاصیت اسیدی ادرار
    به حل شدن سنگ کمک کند.
  • 3:03 - 3:06
    برای سنگهای
    با اندازه متوسط تا حدود ده میلیمتر،
  • 3:06 - 3:11
    یک گزینه خرد کردن آنها با امواج صوتی است.
  • 3:11 - 3:16
    با لیتوتریپسی شوک موجی خارج از بدن
    با استفاده از ضربات با شدت بالا
  • 3:16 - 3:22
    انرژی فراصوت متمرکز
    درست به سمت سنگ هدف گرفته میشود.
  • 3:22 - 3:25
    این ضربات در داخل خود سنگ
    ایجاد لرزش میکنند
  • 3:25 - 3:29
    و حبابهای کوچک آن را تکان میدهند.
  • 3:29 - 3:33
    ترکیب این نیروها سنگ را
    به قطعات کوچکتری میشکند
  • 3:33 - 3:37
    که راحتتر میتوانند از بدن خارج شوند.
  • 3:37 - 3:40
    اما وقتی که سنگ خیلی بزرگ باشد
  • 3:40 - 3:43
    شکستن آن با صدا به کار نمیآید.
  • 3:43 - 3:47
    پس حتی گاهی به درمانهای
    تهاجمیتر نیاز است.
  • 3:47 - 3:53
    یک لوله صلب به نام استنت میتواند
    درون میزنای قرار بگیرد و آن را گشاد کند.
  • 3:53 - 3:58
    فیبرهای نوری میتوانند
    برای خرد کردن سنگ ضربات لیزری وارد کنند.
  • 3:58 - 4:01
    همچنین میتوان با جراحی سنگ را
  • 4:01 - 4:04
    از شکافی در پشت
    یا کشاله ران بیمار بیرون آورد.
  • 4:04 - 4:08
    چطور میتوان از همان اول
    از سنگ کلیه اجتناب کرد؟
  • 4:08 - 4:10
    برای افرادی که مستعد هستند،
  • 4:10 - 4:12
    پزشک پیشنهاد میکند مقدار زیادی آب بنوشند،
  • 4:12 - 4:16
    تا کلسیم اکسالات و ترکیبات دیگری
  • 4:16 - 4:21
    که در نهایت منجر به
    سنگ کلیه میشوند رقیق شوند.
  • 4:21 - 4:22
    غذاهایی مانند چیپس سیبزمینی،
  • 4:22 - 4:23
    اسفناج،
  • 4:23 - 4:24
    ریواس،
  • 4:24 - 4:26
    و چغندر دارای اکسالات زیادی هستند،
  • 4:26 - 4:30
    پس دکتر ممکن است پیشنهاد کند
    آنها را کمتر مصرف کنند.
  • 4:30 - 4:32
    با اینکه کلسیم بیشتر
    در استخوانها وجود دارد،
  • 4:32 - 4:36
    کلسیم در غذاها و نوشیدنیها
    میتواند درواقع کمک کند
  • 4:36 - 4:39
    و با اکسالات در دستگاه گوارش
    پیوند برقرار کند
  • 4:39 - 4:43
    و از جذب شدن آن
    و رسیدن آن به کلیه جلوگیری کند.
  • 4:43 - 4:46
    اگر در نهایت دچار سنگ کلیه شدید،
    شما تنها نیستید.
  • 4:46 - 4:49
    آمارها نشان میدهند
    که تعداد مبتلایان رو به افزایش است،
  • 4:49 - 4:53
    اما آن رکورد جهانی
    به این زودی شکسته نخواهد شد.
Title:
علت سنگ کلیه چیست؟ - آرش شادمان
Description:

درس کامل در: http://ed.ted.com/lessons/what-causes-kidney-stones-arash-shadman

بزرگ‌ترین سنگ کلیه ثبت شده بیش از یک کیلوگرم وزن و ۱۷ سانتی‌متر قطر داشت. درواقع بیمار سنگی به بزرگی یک نارگیل را قورت نداده بود؛ کلیه در داخل بدن سنگ‌سازی کرده بود. خوب از ابتدا چطور رشد می‌کنند؟ و چرا دفع آنها اینقدر دردناک است؟ آرش شادمان دانش پشت سنگ‌های کلیه را به اشتراک می‌گذارد.

درس از آرش شادمان، انیمیشن از TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:15

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.