Elon Musk: Trí tuệ đằng sau Tesla, SpaceX, SolarCity,...

Doanh nhân Elon Musk là con người nhiều hoài bão. Nhà sáng lập công ty Payppal, động cơ Tesla và SpaceX nay ngồi đàm đạo với người điều hành TED, Chris Anderson, về chi tiết những dự án tham vọng của anh, bao gồm ô tô chạy điện cho thị trường sản xuất hàng loạt, công ty cho thuê hệ thống phát năng lượng mặt trời và hoả tiễn tái sử dụng hoàn toàn.

Chris Anderson:
Elon, giấc mơ cháy bỏng nào đã khiến

anh nghĩ tới việc tham gia

ngành ô tô và chế tạo ô tô điện?

Elon Musk: Vâng, hồi còn học đại học

tôi ngẫm nghĩ,
những vấn đề nào có khả năng

ảnh hưởng tới tương lai thế giới và nhân loại nhất?

Tôi nghĩ rằng hệ thống vận tải

và sản xuất năng lượng bền vững là cực kỳ quan trọng.

Vấn đề năng lượng bền vững

là vấn đề quan trọng nhất
chúng ta cần giải quyết trong thế kỉ này,

độc lập với các vấn đề môi trường.

Thậm chí ngay cả khi
sản xuất CO2 có lợi cho môi trường

chúng ta vẫn sẽ cạn kiệt nguồn hydrocarbon,

chúng ta cần tìm ra
phương thức vận hành bền vững.

CA: Hầu hết điện năng của nước Mỹ là từ

việc đốt nhiên liệu hóa thạch mà ra.

Vậy xe điện sử dụng
nguồn điện này có thể cải thiện điều gì?

EM: Đúng vậy. Có 2 lý do cho việc này.

Một là, ngay cả khi bạn
sử dụng nguồn nhiên liệu tương tự

và sản xuất điện tại các nhà máy

và sử dụng nó để nạp cho ô tô điện,
bạn vẫn được lợi.

Vì vậy ví dụ như khí thiên nhiên,

đó là nguồn các-bon hữu cơ phổ biến nhất,

nếu đốt lượng các-bon này trong một

tua bin đốt khí tự nhiên thường
tại nhà máy điện,

bạn đạt hiệu suất khoảng 60%.

Nếu cho cùng lượng nhiên liệu vào
xe động cơ đốt trong,

hiệu suất chỉ còn 20%.

Và lý do là, trong nhà máy điện,

bạn có khả năng đốt
một lượng nhiên liệu lớn hơn,

đồ sộ,

và bạn có thể lấy nhiệt thừa

và chạy một tua bin nước,

tạo nguồn điện thứ hai.

Vì vậy, trong thực tế, kể cả khi bạn tính đến
tổn thất trong quá trình truyền tải và mọi thứ,

cả khi sử dụng nguồn nhiên liệu tương tự,
hiệu quả tốt hơn gấp đôi

khi ta sạc điện cho ô tô,
rồi sau đó mới đốt nhiên liệu ở nhà máy điện.

CA: Điểm đó mang lại hiệu quả.

EM: Vâng, đúng vậy.

Còn một vấn đề khác, chúng ta phái có
nguồn năng lượng bền vững

cho thế hệ năng lượng mới, thế hệ năng lượng điện.

Chúng ta phải giải quyết
vấn đề về nguồn điện bền vững,

thì các các ô tô điện mới phát huy được tác dụng

như là một dạng giao thông.

CA: Chúng ta có đoạn video

về việc lắp ráp của Tesla

ta sẽ xem đoạn video đầu

Vậy có điều gì sáng tạo trong
quy trình sản xuất những chiếc xe này?

EM: Để thúc đấy sự ra đời của
các phương tiện giao thông chạy điện,

và tôi muốn nói là tôi nghĩ, thực tế là,

toàn bộ các dạng giao thông
sẽ chuyển sang chạy điện toàn bộ

với một ngoại lệ đó là tên lửa.

Không cách nào tránh được
định luật III của Newton mà.

Câu hỏi đặt ra là làm sao để chúng ta thúc đẩy

sự phát triển của phương tiện giao thông chạy điện?

Và để để làm việc đó đối với ô tô,
bạn phải có được

một chiếc ô tô thực sự hiệu quả về năng lượng,

có nghĩa là xe phải cấu tạo thật nhẹ,

và đó là thứ mà các bạn đang nhìn đây

đây là chiếc xe mà vỏ và khung gầm
được làm hoàn toàn bằng nhôm

được chế tạo ở Bắc Mỹ.

Thực tế, chúng tôi đã áp dụng
rất nhiều kỹ thuật thiết kế hỏa tiễn

để làm cho xe nhẹ đi mặc dù có khối ắc quy lớn.

Và khi đó nó cũng có lực ma sát ít nhất

so với loại xe cùng cỡ.

Vì thế, kết quả là năng lượng sử dụng sẽ rất thấp,

và nó có khối ắc quy tân tiến nhất,

và điều đó tạo nên yếu tố cạnh tranh

để được xuất hiện trên dòng động cơ 250 dặm.

CA: Tôi thấy khối ắc quy cực kỳ nặng.

vậy anh vẫn cho là tính toán

bù trừ thân xe nhẹ với ắc quy nặng

sẽ vẫn cho ra hiệu quả mong đợi.

EM: Chính xác. Phần còn lại của chiếc xe phải cực nhẹ

để đỡ bớt phần nặng,

và rồi chiếc xe phải có sức
kéo tốt để đạt hiệu quả đường dài.

Thực ra, những khách hàng của dòng xe S

đang cạnh tranh với nhau

để đạt được quãng đường dài nhất.

Tôi nghĩ có người mới đây đi được
tận 420 dặm trong một lần lên sạc.

CA: Đó là Bruno Bowden, có mặt ở đây,

phá kỷ lục thế giới. EM: Xin chúc mừng.

CA: Đó là tin tốt. Tin xấu là để đạt

vận tốc đó,
anh ấy phải lái với vận tốc 18 dặm một giờ

và bị cảnh sát bắt. (cười)

EM: Ý tôi là, bạn cũng lái được...

Nếu bạn lái 65 dặm một giờ,

trong điều kiện bình thường,

250 dặm là quãng đường thông thường.

CA: GIờ ta hãy xem video thứ hai

quay chiếc Tesla chạy trên băng.

Không hẳn là moi móc ở tờ The New York Times.

Đối với anh trải nghiệm nào
trong việc lái xe Tesla

là đáng ngạc nhiên nhất?

EM: Trong việc chế tạo xe điện,

khả năng phản ứng của nó rất đáng kinh ngạc,

Chúng tôi thật sự muốn người lái cảm nhận như

họ hoà tâm trí cùng với chiếc xe vậy,

kiểu như bạn và xe là một thực thể,

bạn cua và tăng tốc, nó tăng tốc ngay,

như thể xe có hệ thống chống lắc.

Xe điện mới làm được như thế.

Xe chạy xăng thì không.

Tôi nghĩ đó là điểm khác biệt lớn

mà người ta cảm nhận được khi lái thử.

CA: Nó là chiếc xe đẹp nhưng đắt tiền.

Có cách nào để nó trở thành

sản phẩm thông thường không?

EM: Có. Mục đích của xe Tesla luôn là như vậy.

có quá trình ba bước, trong đó

phiên bản một là số lượng nhỏ giá thành cao,

phiên bản hai là số lượng trung giá trung,

và ba là xe cỡ lớn giá thấp.

Hiện giờ chúng tôi đang ở phiên bản hai.

Phiên bản xe Roadster giá 100.000 đô.

Phiên bản kia là dòng S, giá khởi điểm 50.000 đô.

Loại xe đời thứ ba, dự kiến sẽ

ra thị trường trong 3, 4 năm tới,

có giá 30.000 đô.

Mỗi khi công nghệ mới ra đời

thường trải qua ba phiên bản chính

để đủ sức hấp dẫn trên thị trường sản xuất hàng loạt.

Chúng tôi đang phát triển
theo ba bước đó,

nên tôi tự tin sẽ ra được thị trường lớn.

CA: Hiện giờ, nếu chỉ lái đoạn ngắn,

ta có thể lái đi, rồi lái về sạc ở nhà.

Hiên giờ chưa có trạm
sạc điện nhanh rộng rãi trên cả nước

Anh có ý tưởng nào về việc đó,

hay chỉ dựng trạm sạc vài nơi chính yếu?

EM: Thực ra có nhiều trạm sạc

hơn mọi người tưởng.

Công ty Tesla đang xây dựng công nghệ

gọi là công nghệ Sạc cấp tốc,

đi kèm với dòng sản phẩm S

miễn phí mãi mãi.

Đây cũng là điều chắc ít người biết đến.

Chúng tôi đã được bang
California và Nevada thông qua,

các bang bờ Đông thông qua,

từ Boston cho đến D.C.

Đến cuối năm nay, bạn có thể lái

từ L.A đến New York

sử dụng hệ thống trạm sạc cấp tốc,

sạc nhanh hơn năm lần so với mọi loại sạc khác.

Điểm chính yếu là tỷ lệ nghỉ đỗ

chừng sáu hay bảy lần thôi.

Nếu lái khoảng ba tiếng,

bạn sẽ dừng 20, 30 phút,

thường mọi người dừng nghỉ chân chừng đấy.

Bạn khời hành lúc 9h sáng,

tới trưa dừng ăn chút ít,

đi vệ sinh, mua thức uống, rồi đi tiếp.

CA: Vậy đề xuất của anh với khách hàng là,
để sạc đầy bình mất chừng một giờ.

Cũng bình thường thôi...
Đừng mong đi tiếp trong 10 phút.

Chờ 1 tiếng đi, nhưng có sao đâu,

bạn đang cứu Trái Đất.

Vả lại, điện miễn phí mà. Bạn có phải trả tiền đâu.

EM: Thực ra điều tôi kỳ vọng là khách hàng

chỉ dừng 20, 30 phút, không phải một tiếng.

Tốt hơn là lái thẳng 160, 170 dặm

rồi nghỉ nửa tiếng

rồi tiếp tục hành trình.

Thế mới là nhịp điệu của chuyến đi.

CA: Được rồi. Vậy đấy là một ý tưởng
của anh giải quyết vấn đề năng lượng.

Anh đang làm việc với
công ty năng lượng mặt trời SolarCity.

Có điều gì đặc biệt ở đây không?

EM: Như tôi có nói trước đó,

chúng tôi sản xuất điện bền vững

cũng như tiêu thụ điện,

nên tôi khá tự tin nguồn điện chính yếu

sẽ là năng lượng mặt trời.

Ý tôi là năng lượng mặt trời là gián tiếp thôi.

Chúng ta có nhà máy phát điện khổng lồ mặt trời rồi,

chỉ cần tận dụng một phần nhỏ năng lượng đó

cho mục đích phục vụ xã hội con người.

Điều nhiều người không biết là họ biết,

rằng phần lớn thế giới
đã chạy bằng năng lượng mặt trời.

Mặt trời mà không tồn tại,
ta đã thành quả cầu tuyết từ lâu

quả cầu âm 270 độ C.

Mặt trời cung cấp năng lượng cho hệ thống khí quyển.

Toàn bộ hệ sinh thái phụ thuộc vào năng lượng mặt trời.

CA: Nhưng trong mỗi 3.7 lít xăng

là hàng nghìn năm năng lương

tích tụ lại trong một bình chất lỏng

nên thật khó mà so sánh hay cạnh tranh với

ví dụ như khí đốt tự nhiên, dầu mỏ

Làm sao ta có thể xây dựng việc kinh doanh?

EM: Chà thực ra thì tôi
tự tin rằng năng lượng mặt trời

sẽ đánh bại mọi loại
năng lượng khác, kể cả khí đốt tự nhiên

(Vỗ tay)
CA: Sao lại thế?

EM: Phải như thế thôi.
Nếu không chúng ta gặp rắc rối lớn.

CA: Nhưng anh không bán tấm năng lượng mặt trời

Anh đang sử dụng nó làm gì?

EM: Chúng tôi có bán đấy chứ.
Khách hàng có thể mua

hoặc thuê hệ thống năng lượng.

Đa số mọi người chọn thuê.

Năng lượng mặt trời có ưu điểm không đòi hỏi

dự trữ trong kho hay phí hoạt động kho bãi,

một khi lắp đặt xong, ta dùng được mãi.

Dùng được nhiều thập kỷ. Có khi cả một thế kỷ.

Thế nên, chủ yếu là phải giảm giá

lắp đặt ban đầu thấp nhất

và sử dụng tài chính đầu tư thấp,

bởi tiền lãi chính là
một nhân tố đẩy cao giá năng lượng mặt trời.

Chúng tôi đang phát triển theo hướng đó,

nên tôi tự tin sẽ đánh bại được khí đốt tự nhiên.

CA: Để xuất hiện tại của anh với khách hàng là

ban đầu họ trả phí thấp.

EM: MIễn phí.
CA: Miễn phí ban đầu.

Bên anh sẽ cài đặt tấm mặt trời trên mái nhà họ

rồi họ trả tiền sau. Vậy hạn thuê là bao lâu?

EM: Hạn thuê thường là 20 năm.

nhưng vị trí định giá,
như anh đang ám chỉ, khá thẳng thắn

không phải đặt cọc, và tiền điện còn bớt đi.

Giao dịch lời đấy chứ.

CA: Có vẻ như là tin tốt cho khách hàng.

Không rủi ro, trả tiền ít hơn về sau.

Với anh, giấc mơ ở đây là...

Tức là, về lâu dài
ai sở hữu điện tạo ra từ tấm phản này?

Công ty anh sẽ kiếm lời như thế nào?

EM: Về bản chất thì,

SolarCity kêu gọi một khoản tiền vốn

coi như là từ một công ty hay ngân hàng,

Google cũng là một đối tác.

Họ mong đợi khoản lãi từ số tiền vốn đó.

Từ số vốn đó SolarCity mua và
lắp đặt tấm phản quang trên mái nhà

với giá một tháng thuê cho
chủ nhà hay chủ doanh nghiệp,

vẫn rẻ hơn tiền điện nước.

CA: Và bản thân anh
cũng có khoản lợi tài chính dài hạn từ đó.

Anh đang xây dựng
hệ thống phân phối điện kiểu mới.

EM: Chính xác. Điều đó sẽ đóng góp

vào việc phân phối một lượng lớn điện năng.

Một điều tốt, bởi điện đang bị

độc quyền, người dân không có sự lựa chọn.

Lần đầu tiên có sự cạnh tranh

với thế độc quyền này,

vì trước nay điện nước thuộc về chủ sở hữu

đường dây phân phối,
nhưng giờ điện có ngay trên trần nhà bạn.

Điều đó thực sự trao quyền cho

các chủ hộ và chủ doanh nghiệp.

CA: Anh thật sự nhìn thấy được viễn cảnh

trong một, hai thập kỷ tới hoặc trong lúc anh còn sống

ở Mỹ đa phần năng lượng sẽ đi thành mặt trời cả?

EM: Tôi cực kỳ tin tưởng
năng lượng mặt trời sẽ trở thành năng lượng đa phần,

có thể là nguồn năng lượng chính,

tôi tiên đoán có thể là trong 20 năm nữa.

Tôi có cá cược điều này với một người.
CA: Định nghĩa năng lượng đa phần?

EM: Năng lượng từ mặt trời nhiều hơn các nguồn khác

CA: À. Anh cá cược với ai thế?

EM: Với một người bạn xin được giấu tên.

CA: Nói cho tôi nghe thôi. (Cười)

EM: Tôi cá cược chừng hai, ba năm trước,

tức là khoảng 18 năm nữa,

tôi nghĩ năng lượng
từ mặt trời sẽ áp đảo các nguồn khác.

CA: Giờ hãy nói về cuộc cá cược

anh đặt ra với bản thân, tôi đoán vậy, khá điên rồ.

Anh cũng kiếm được kha khá từ Paypal.

Rồi anh đi mở công ty du hành vũ trụ.

Sao lại lại có người lại
dư hơi đi làm thế nhỉ?

(Cười)

EM: Tôi cũng hay bị hỏi thế lắm.

Mọi người hay nói, "Bạn nghe chuyện cười về cái ông

vừa kiếm được một ít tiền trong ngành vũ trụ chưa?"

Dĩ nhiên rồi. Câu gây cười là:
"Cái ông khởi nghiệp với bộn tiền chứ gì."

Cho nên tôi hay trả lời là, ừ thì tôi đang tìm cách

tiêu tiền làm sao cho mau hết.

Thế là mọi người nhìn tôi kiểu: "Anh ta nói thật à?"

CA: Lạ lùng thay, anh nói thật. Chuyện gì đã xảy ra?

EM: Mọi chuyện suýt nữa thì vỡ lở.

Chúng tôi rất gần đến sạt nghiệp rồi.

nhưng cũng xoay sở qua giai đoạn đó năm 2008.

Mục tiêu của SpaceX là nâng tầm công nghệ tên lửa,

và giải quyết vấn đề sống còn

đó là

biến mọi người trở thành hành khách vũ trụ,

muốn vậy phải sớm có tên lửa có thể tái sử dụng.

CA: Nhân loại có thể
trở thành hành khách vũ trụ ư?

Đó là giấc mơ của anh từ tấm bé?

Anh luôn mơ tới sao Hoả và hơn thế nữa?

EM: Lúc nhỏ tôi có hay xây tên lửa,

nhưng không nghĩ tôi sẽ tham gia vào chuyện này.

Chuyện kinh doanh du hành vũ trụ

bắt nguồn từ góc nhìn về tương lai

làm sao cho nó trở nên thú vị đầy cảm hứng.

Tôi nghĩ điều khác biệt cơ bản là

nếu bạn nhìn vào tương lai,

giữa loài người có thể du hành vũ trụ

khám phá các vì sao, các hành tinh khác

thì thật thú vị biết bao,

so với loài người bị giam mãi trên Trái Đất

chờ đến ngày diệt vong.

CA: Vậy là bằng cách nào đó anh đã
cắt giảm một giá thành sản xuất

một chiếc hoả tiễn xuống 75%, tuỳ cách tính.

Làm cách nào anh làm được thế?

NASA nắm quyền rất lâu rồi. Anh can thiệp ra sao?

EM: À, chúng tôi có tiến bộ lớn về

công nghệ phóng không, động cơ,

chương trình điện tử và phóng hỏa tiễn.

Có cả một danh sách dài những phát minh

tôi có thể nghĩ ra nhưng

hơi khó để công bố ở đây, nên...

CA: Không phải vì anh sợ bị chôm ý tưởng đấy chứ?

Anh vẫn chưa đăng kí bản quyền, tôi lấy làm lạ.

EM: Không, chúng tôi không đăng kí bản quyền.
CA: Đó là vì anh nghĩ đăng kí sẽ

nguy hiểm hơn không đăng ký à?

EM: Do đối thủ cạnh tranh
chính của chúng tôi là chính phủ,

nên việc đăng kí bản quyền hơi rắc rối chút.

(Cười) (Vỗ tay)
CA: Thật đáng quan tâm.

Anh vẫn chưa nói về phát minh lớn

anh đang nghiên cứu. Hãy nói với chúng tôi về điều đó.

EM: Vâng, phát minh lớn ở đây là...

CA: Để tôi bật clip lên và anh diễn giải theo nhé?

EM: Được thôi. Nói chung các hoả tiễn

chúng đều phát triển thêm được.

Tất cả các hoả tiễn từng được phóng đều thế.

Tàu con thoi cũng là một nỗ lực xây tàu tái sử dụng,

nhưng đến thùng xăng cũng toàn bị vứt di,

trong khi phần có thể tái sử dụng

cần tới nhóm 10.000 người tu sửa trong chín tháng.

Thế là con tàu ngốn tới cả tỷ đô một lần bay.

Hẳn là điều đó không được ưu ái lắm...

CA: Chuyện gì vừa xảy ra? Có gì vừa hạ cánh à?

Em: Đúng vậy. Quan trọng là các phần của hoả tiễn

có thể quay trở lại bệ phóng để lại có thể

được phóng lần nữa trong vòng vài giờ.

CA: Chà. Hoả tiễn tái sử dụng.
EM: Đúng vậy. (Vỗ tay)

Điều nhiều người không biết là,

phí nhiên liệu, của máy đẩy là rất ít.

Chỉ bằng máy bay thường,

nên giá trị của máy đẩy chỉ chiếm 0.3%

của giá cả chiếc hoả tiễn.

Cho nên việc cắt giảm được

100 lần giá một lần phóng hỏa tiễn là khả thi.

nếu ta có thể tái sử dụng hỏa tiễn một cách hiệu quả.

Thế nên việc đó rất quan trọng.

Mọi phương tiện giao thông ta đang dùng,

máy bay, tàu lửa, xe máy, xe đạp, ngựa

đều có thể tái sử dụng, hoả tiễn lại không.

Ta phải giải quyết vấn đề này
mới đưa người ra vũ trụ được.

CA: Lúc trước anh có hỏi tôi

liệu du hành vũ trụ có được chuộng nữa không nếu

bay xong ta phải huỷ tàu.
EM: Quả thật vấn đề tàu khá nan giải.

CA: Chắc chắn là đắt tiền rồi.

Đó là thật sự là công nghệ sáng tạo tiềm năng

tạo tiền đà cho giấc mơ của anh

đến lúc nào đó sẽ đưa được người lên sao Hoả.

Chắc anh cũng muốn thấy khu dân cư trên sao Hỏa.

EM: Chính xác. SpaceX hoặc một số kếp hợp

công ty tư và chính phủ cần phải tiến bộ

theo hướng đưa cuộc sống lên tầm đa hành tinh,

đến việc xây dựng nền tảng trên hành tinh khác,

ví dụ sao Hoả là một lựa chọn thực tế,

rồi từ nền tảng đó xây dựng lớn mạnh

đến khi ta thành loài sống trên đa hành tinh.

CA: Giờ hãy chuyển sang phần
"hỏa tiễn tái sử dụng".

Diễn tiến như thế nào rồi?
Clip vừa rồi rất thú vị đấy.

Diễn tiến như thế nào?

EM: Chúng tôi gần đây có vài kết quả khả quan

với dự án Thử nghiệm Dế nhảy

thử nghiệm phóng chiều thẳng đứng,

một dạng đuôi tàu khó chế tạo.

Có vài thử nghiệm thành công.

CA: Chúng tôi có thể xem không?
EM: Được chứ.

Để dễ mường tượng độ lớn,

chúng tôi cho hình nộm
cao bồi ăn mặc như Johnny Cash

rồi mắc ốc vít dính vào hoả tiễn. (Cười)

CA: Rồi, vậy ta xem video đó đi,

điều đó thật sự tuyệt nếu bạn nghĩ kỹ.

Bạn chưa từng thấy điều đó bao giờ.
Hoả tiễn nổ máy chuẩn bị rồi thì...

EM: Vâng, hoả tiễn kích cỡ

tòa nhà 12 tầng.

(Tiếng hỏa tiễn bay lên)

Giờ nó đang lơ lửng ở độ cao 40m,

liên tục điều chỉnh

góc độ, độ cao, đường trệch của động cơ chính,

và giữ guồng quay của cần đẩy xăng nhiệt độ thấp.

CA: Thế có tuyệt không cơ chứ? (Vỗ tay)

Elon, anh sao anh có thể làm được vậy?

Các dự án này thật là... Paypal, SolarCity này,

Tesla, SpaceX này, chúng thật khác biệt nhau,

đều là những dự án
đầy tham vọng với quy mô lớn.

Sao có thể có một người

có thể sáng tạo đến vậy được?

Anh có bí quyết gì thế?

Em: Tôi thật không biết.

Tôi không biết trả lời sao cho thoả.

Tôi làm việc rất nhiều. Thực sự rất nhiều.

CA: Thôi được, tôi có lý thuyết thế này nhé.
EM: Vâng, mời anh.

CA: Lý thuyết là anh có

khả năng suy nghĩ ở tầm thiết kế

liên kết thiết kế, công nghệ và kinh doanh với nhau.

Nếu như TED là TBD -
thiết kế, công nghệ và kinh doanh

kết hợp làm một,

kết hợp cách mà ít người có thể nghĩ đến,

và một điều cực quan trọng, là cực kỳ tự tin

vào tổ hợp đó sẽ thành công đủ để nhận rủi ro lớn.

Anh cá cược cả gia tài vào nó,
và có vẻ anh làm thế nhiều lần.

Ý tôi là, gần như không ai làm được vậy.

Liệu đó..., chúng tôi có thể
biết bí quyết thành công này không?

Ta có thể đưa điều này vào hệ thống giáo dục không?
Người khác có thể học được từ anh không?

Điểu anh làm thật sự tuyệt vời.

EM: Chà, xin cảm ơn anh.

Tôi cho rằng đó là một cách thức suy nghĩ thôi.

Như vật lý vậy, có những cách thức lý luận cả.

Nói chung ý tôi muốn nói là,

tối giản mọi thứ xuống thành những sự thật cơ bản

rồi từ đó lý luận thêm ra,

hơn là lý luận theo dạng loại suy.

Phần lớn cuộc đời ta đều suy luận

theo dạng loại suy,

tức cơ bản là
bắt chước người khác nhưng thay đổi ít nhiều.

Ta phải làm thế thôi.

Nếu không vì tinh thần ta
không chống chọi được hết ngày.

Nhưng nếu ta muốn làm điều mới mẻ,

thì phải áp dụng cách nghiên cứu vật lý.

Vật lý là để khám phá ra

điều mới lạ trái ngược lẽ thường,
như vật lý lượng tử chẳng hạn.

Rất ngược với kiểu nghĩ thông thường.

Một việc quan trọng nữa là,

ta nên lắng nghe, thậm chí là đòi hỏi phản hồi tiêu cực,

nhất là từ bạn bè.

Có vẻ như lời khuyên này giản dị quá,

nhưng ít người làm thế

nên nó rất hữu ích đấy.

CA: Các cô cậu học sinh, hãy học vật lý.

Học từ con người này.

Elon Musk, giá như chúng tôi có hẳn một ngày,
nhưng chân thành cảm ơn anh đã đến với TED.

EM: Xin cảm ơn.
CA: Buổi nói chuyện thật tuyệt. Rất, rất hay.

Nhìn anh ta xem. (Vỗ tay)

Mời anh chào khán giả.
Bài nói chuyện rất hay

Cảm ơn nhiều.