< Return to Video

Нарциссизм буюу биеэ хэт дөвийлгөх сэтгэлзүйн эмгэг - В. Кейт Кэмбелл

  • 0:07 - 0:09
    Анхны "сельфи" зураг авахаас бүр өмнө
  • 0:09 - 0:11
    эртний Грек, Ромд
  • 0:11 - 0:15
    өөрийн гадаад байдалдаа хэт автсан
    нэгэн эрийн тухай домог байжээ.
  • 0:15 - 0:16
    Домогт өгүүлэхдээ
  • 0:16 - 0:21
    Нарциссус гэгч нэг сайхан залуу хайраа
    эрэн дэлхийгээр нэг хэрэн тэнүүчилж явжээ.
  • 0:21 - 0:23
    Цуурай гэгч лусын дагиныг голсныхоо дараа
  • 0:23 - 0:27
    санаандгүй өөрийн дүрсийг
    голын усанд хараад
  • 0:27 - 0:29
    түүндээ дурлачхав.
  • 0:29 - 0:30
    Нарциссус биеэ татаж чадалгүй
  • 0:30 - 0:32
    усанд живж орхив.
  • 0:32 - 0:37
    Түүний өнгөрсөн газар ургасан цэцгийг
    нарцисс гэж нэрлэдэг.
  • 0:37 - 0:40
    Энэ домогт нарциссизмийн үндсэн санаа буюу
    өөрийгөө дөвийлгөх,
  • 0:40 - 0:44
    өөртөө төвлөрөх нь заримдаа
    хор хөнөөл учруулж болохыг харуулж байна.
  • 0:44 - 0:48
    Гэвч энэ нь сэтгүүлийн сонжоо дээрх
    хувийн шинж чанарын төрлөөр зогсохгүй,
  • 0:48 - 0:53
    сэтгэл судлаачдын судалдаг
    тодорхой ангилалтай, бүлэг зан төлөв юм.
  • 0:53 - 0:59
    Сэтгэл судлалд өөрийгөө дөвийлгөх
    хийрхлийг нарциссизм гэж тодорхойлдог.
  • 0:59 - 1:02
    Эдгээр хүмүүс олон янзын нөхцөлд
    өөрсдийгөө бусдаас сайхан харагддаг,
  • 1:02 - 1:03
    ухаантай,
  • 1:03 - 1:05
    бусдаас илүү чухал,
  • 1:05 - 1:08
    бас хүмүүс тэдэнтэй тусгайлан
    харьцах ёстой гэж боддог.
  • 1:08 - 1:13
    Сэтгэл судлаачид нарциссизмыг зан төлөвийн
    байдлаар нь 2 төрөлд хувааж үздэг:
  • 1:13 - 1:16
    сүржин болон эмзэг нарциссизм.
  • 1:16 - 1:20
    Мөн хэт даамжирсан хэлбэртэй нарциссист
    зан чанарын хам шинж гэж байх ба
  • 1:20 - 1:22
    энэ тухай удахгүй эргэн ярилцана аа.
  • 1:22 - 1:26
    Сүржин нарциссизм нь хамгийн түгээмэл
    хэлбэр бөгөөд
  • 1:26 - 1:27
    гадагшаа чиглэсэн,
  • 1:27 - 1:29
    нөлөөллөө тогтоох,
  • 1:29 - 1:31
    анхаарал татах дуртай
    байдлаар нь таньж болно.
  • 1:31 - 1:34
    Сүржин нарциссистууд анхаарал,
    эрх мэдэл олж авахыг хичээх ба
  • 1:34 - 1:35
    заримдаа улс төрчид,
  • 1:35 - 1:36
    олны танил эсвэл
  • 1:36 - 1:38
    соёлын манлайлагчдаар илэрдэг.
  • 1:38 - 1:43
    Мэдээж ийм хүчтэй байр суурь эзэмшдэг
    хүн бүрийг нарциссист гэж ойлгож болохгүй.
  • 1:43 - 1:44
    Олон хүмүүс өөрийгөө бүрэн дайчлах,
  • 1:44 - 1:46
    бусдын амьдралд туслах гэх мэт
  • 1:46 - 1:48
    эерэг шалтгаанаар эдгээрийг хийдэг.
  • 1:48 - 1:51
    Харин нарциссист хүмүүс
    сүр хүчтэй хамт дагалдан ирэх
  • 1:51 - 1:54
    зиндаа болон анхааралд санаархдаг.
  • 1:54 - 1:58
    Эсрэгээрээ эмзэг нарциссист чимээгүй,
    хянамгай байх магадлалтай.
  • 1:58 - 2:00
    Тэд маш ямбатай бөгөөд
  • 2:00 - 2:03
    сүрдүүлэг, заналхийлэлд орохдоо амархан.
  • 2:03 - 2:07
    Аль аль тохиолдолд нарциссизмийн бараан
    тал нь удаан хугацааны дараа илэрнэ.
  • 2:07 - 2:10
    Нарциссист хүмүүс амиа хичээсэн
    үйлдэл их гаргадаг.
  • 2:10 - 2:14
    Ийм удирдагчид эрсдэлтэй, ёс бус шийдвэр
    гаргах магадлалтай байдаг бол,
  • 2:14 - 2:19
    харин нарциссист дотны хүн тань
    худалч эсвэл үнэнч биш байж магадгүй.
  • 2:19 - 2:22
    Өөрийгөө дөвийлгөх
    гоёмсог үзлийг нь үгүйсгэвэл
  • 2:22 - 2:24
    тэд өсөрхөж, түрэмгий болж хувирна.
  • 2:24 - 2:27
    Яг л зовж шаналж байгаа нь таашаал авч,
  • 2:27 - 2:30
    харин хүрээлэн буй хүмүүс нь
    зовдог өвчин л гэсэн үг.
  • 2:30 - 2:31
    Туйлдаа хүрсэн үедээ
  • 2:31 - 2:34
    энэ авир нарциссист зан чанарын эмгэг гэх
  • 2:34 - 2:37
    сэтгэцийн өвчний ангилалд орно.
  • 2:37 - 2:40
    Нийт хүн амын 1-ээс 2 хувь
    энэ өвчинд автсанаас
  • 2:40 - 2:42
    дийлэнх нь эрчүүд байдаг.
  • 2:42 - 2:45
    Мөн энэ онош
    насанд хүрсэн хүмүүст л хамаатай.
  • 2:45 - 2:48
    Залуу хүмүүс, ялангуяа хүүхдүүд
    маш хувиа хичээх хандлагатай ч,
  • 2:48 - 2:51
    энэ нь өсөлтийн үйл явцын
    энгийн нэгэн хэсэг байж болно.
  • 2:51 - 2:54
    Америкийн Сэтгэл Судлалын Хүрээлэнгээс
    гаргасан
  • 2:54 - 2:57
    Онош болон Статистик
    Гарын Авлагын 5 дахь хэвлэлд
  • 2:57 - 3:02
    нарциссист зан чанарын өвчинтэй холбоотой
    хэд хэдэн чанарыг тайлбарладаг.
  • 3:02 - 3:05
    Үүнд өөрийгөө хэт ихэд үзэх,
  • 3:05 - 3:06
    бусдыг хайрлахдаа асуудалтай,
  • 3:06 - 3:08
    нэр төрийн хэнээрхэл, ямба,
  • 3:08 - 3:11
    бусдын анхаарал татах,
    бишрүүлэх хэрэгцээ орно.
  • 3:11 - 3:14
    Эдгээр байдал хүмүүсийн амьдралыг удирдаж
  • 3:14 - 3:18
    мэдэгдэхүйц асуудал үүсгэж эхлэх тэр үед
    нарциссист зан чанарын өвчинд тооцогдоно.
  • 3:18 - 3:21
    Ах дүү, үр хүүхдээ хайрлахын оронд
    тэдний анхаарал татах
  • 3:21 - 3:24
    эсвэл шүтүүлэх хэрэгсэл болгон
    ашиглаж байна гээд төсөөл дөө.
  • 3:24 - 3:26
    Эсвэл ажлынхаа гүйцэтгэлийн тухай
  • 3:26 - 3:28
    бодит шүүмж, санал хүсэхийн оронд
  • 3:28 - 3:31
    өөрт чинь туслахыг оролдсон хүн бүрт
  • 3:31 - 3:33
    тэдний буруу байсан гэж
    хэлнэ гээд бод доо.
  • 3:33 - 3:35
    Тэгвэл нарциссизм үүсэх шалтгаан нь юу вэ?
  • 3:35 - 3:38
    Ихрүүдийн судалгаагаар
    генетикийн найрлага
  • 3:38 - 3:41
    хүчтэй нөлөөтэйг харуулсан ч,
    яг аль гени гэдэг нь тогтоогдоогүй.
  • 3:41 - 3:43
    Гэхдээ хүрээлэн буй орчин бас хамаатай.
  • 3:43 - 3:45
    Хүүхдээ хэт их өргөмжилдөг эцэг эх
    сүржин нарциссизмыг
  • 3:45 - 3:48
    бий болгох магадлалтай.
  • 3:48 - 3:53
    Харин хүйтэн, захиргаадалттай гэр бүл
    эмзэг нарциссизмыг дэмжиж байж болно.
  • 3:53 - 3:57
    Хувь хүнийг илүү үнэлдэг, өөрийгөө
    дээдлэхийг сайшаадаг нийгэмд
  • 3:57 - 3:59
    нарциссизм их байгаа нь ажиглагддаг.
  • 3:59 - 4:01
    Жишээ нь, АНУ-д 60-аад оны
  • 4:01 - 4:06
    нийтэд төвлөрөх үзэл
    өөрийгөө хүндлэх хөдөлгөөнд бууж өгөн,
  • 4:06 - 4:08
    материаллаг нийгэмд шилжсэн 70-аад оноос
  • 4:08 - 4:10
    хувь хүний зан төлөвийн нарциссист байдал
  • 4:10 - 4:13
    зогсолтгүй өссөөр иржээ.
  • 4:13 - 4:15
    Саяхнаас олон нийтийн цахим хэрэгсэл
  • 4:15 - 4:18
    өөрийгөө дөвийлгөх
    боломжийг нэмэгдүүлсэн ч,
  • 4:18 - 4:22
    энэ нь нарциссизм үүсгэж байгаа гэх
    нотолгоо байхгүйг тэмдэглэх нь зүйтэй.
  • 4:22 - 4:28
    Харин энэ нь нарциссист хүмүүст нийгмийн
    зиндаа, анхаарал татах хэрэгсэл болжээ.
  • 4:28 - 4:31
    Тэгвэл нарциссист хүмүүс эдгээр сөрөг
    зан төлөвөө өөрчилж болох уу?
  • 4:31 - 4:32
    Тийм ээ!
  • 4:32 - 4:35
    Өөрийн зан төлөвөө шударгаар эргэцүүлэх,
  • 4:35 - 4:37
    сэтгэлзүйн эмчилгээ,
  • 4:37 - 4:42
    бусдыг хайрлах мэдрэмжээ сайжруулах
    зэргээр бусдад санаа тавих нь тус болно.
  • 4:42 - 4:44
    Харин нарциссист
    зан чанарын өвчинтэй хүмүүс
  • 4:44 - 4:47
    өөрийгөө сайжруулах тал дээр ажиллах нь
  • 4:47 - 4:49
    төвөгтэй асуудал болж мэднэ.
  • 4:49 - 4:53
    Нарциссист хүнд өөрийн тусгалыг
    шударгаар харах хэцүү байх нь ойлгомжтой.
Title:
Нарциссизм буюу биеэ хэт дөвийлгөх сэтгэлзүйн эмгэг - В. Кейт Кэмбелл
Speaker:
В. Кейт Кэмбелл
Description:

Хичээлийг бүтнээр үзэхдээ: http://ed.ted.com/lessons/the-psychology-of-narcissism-w-keith-campbell

Биеэ хэт дөвийлгөх сэтгэлзүйн эмгэг нь сэтгүүлийн сонжоо дээрх хувийн шинж чанарын төрлөөр зогсохгүй энэ нь сэтгэл судлаачдын судалдаг тодорхой ангилалтай, бүлэг зан төлөв юм. Гэвч үүний шалтгаан нь юу вэ? Мөн нарциссист хүмүүс өөрийн сөрөг зан төлөвөө сайжруулах боломжтой юу? В. Кейт Кэмбелл өөрийгөө дөвийлгөх, заримдаа хор хөнөөлтэй өөртөө төвлөрөлт болох нарциссизмийн талаар тайлбарлаж байна.

Хичээлийг В. Кейт Кэмбелл, дуут дүрсийг TOGETHER.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:10

Mongolian subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.