< Return to Video

Meet the lungs | Respiratory system physiology | NCLEX-RN | Khan Academy

  • 0:02 - 0:05
    Powiedzmy, że to ty.
    Jest piękny, słoneczny dzień.
  • 0:06 - 0:10
    Chcesz wziąć długi,
    głęboki wdech powietrza.
  • 0:10 - 0:16
    Oczywiście mówiąc powietrze,
    mam na myśli tlen,
  • 0:16 - 0:21
    bo to właśnie on
    jest nam potrzebny do życia.
  • 0:22 - 0:24
    Bierzesz więc głęboki wdech,
  • 0:24 - 0:27
    wdychasz powietrze przez usta.
  • 0:27 - 0:30
    Następnie bierzesz
    kolejny głęboki wdech.
  • 0:30 - 0:32
    Tym razem przez nos.
  • 0:32 - 0:37
    Pomyślisz pewnie, że to dwie
    zupełnie inne drogi wdychania powietrza.
  • 0:37 - 0:41
    Z pewnością to tak wygląda,
    bo jeśli spojrzymy na nos i usta,
  • 0:41 - 0:43
    nie mają przecież za wiele
    wspólnego ze sobą.
  • 0:43 - 0:47
    Jednak jeśli spojrzymy
    na drogę przepływu powietrza,
  • 0:47 - 0:50
    jest ona prawie identyczna.
  • 0:51 - 0:57
    Powietrze trafia do gardła
    niezależnie od tego czym je wdychaliśmy.
  • 0:57 - 0:59
    Tak więc tutaj mamy
    powietrze wdychane przez nos,
  • 1:00 - 1:04
    a tutaj przez usta
    i spotykają się w gardle.
  • 1:05 - 1:11
    Następnie to powietrze
    wędruje w dół, do jabłka Adama.
  • 1:11 - 1:15
    Przesunę trochę obraz,
    żebyście lepiej widzieli.
  • 1:15 - 1:19
    Tutaj mamy jabłko Adama.
  • 1:19 - 1:24
    Możecie sami spróbować
    wyczuć swoje jabłko Adama.
  • 1:24 - 1:28
    Jest to pewne uwydatnienie
    widoczne na szyi,
  • 1:28 - 1:31
    które posiada każdy człowiek,
  • 1:31 - 1:34
    nie tylko mężczyźni,
    kobiety także.
  • 1:35 - 1:42
    Nazywa się ono jabłkiem Adama,
    ponieważ Adam to imię męskie,
  • 1:43 - 1:49
    a jest ono zwykle bardziej
    wyraźne u mężczyzn i chłopców.
  • 1:51 - 1:54
    Szukając go u siebie,
    należy szukać palcami
  • 1:54 - 1:55
    uwypuklenia w szyi.
  • 1:55 - 2:01
    To uwypuklenie pozwala
    zlokalizować jabłko Adama.
  • 2:04 - 2:07
    Jabłko Adama pozwala
    kontrolować głos.
  • 2:07 - 2:10
    Inną nazwą
    na jabłko Adama
  • 2:10 - 2:13
    jest krtań.
  • 2:14 - 2:21
    Powietrze przedostaje się
    przez krtań do tchawicy.
  • 2:22 - 2:28
    Dzięki temu możemy
    podnosić i obniżać głos,
  • 2:29 - 2:34
    w zależności od ułożenia
    mięśni wokół jabłka Adama.
  • 2:34 - 2:40
    Jest to pierwsza ciekawostka,
    kontrolowanie głosu.
  • 2:40 - 2:44
    Na pewno już o tym wiedzieliście.
  • 2:45 - 2:49
    Powietrze porusza się w dół,
  • 2:49 - 2:54
    oczywiście cały czas
    mam na myśli tlen.
  • 2:54 - 2:59
    Dochodzi aż do płuc
  • 2:59 - 3:06
    i trafia zarówno do lewego
    jak i prawego płuca.
  • 3:06 - 3:12
    Litera "L" oznacza lewe płuco,
    a litera "R" prawe płuco.
  • 3:12 - 3:15
    Pomyślicie od razu
    czy nie powinny być odwrotnie.
  • 3:15 - 3:20
    Pamiętajcie, że rysunek jest
    z perspektywy posiadacza tych płuc.
  • 3:20 - 3:23
    Dlatego tak je narysowałem.
  • 3:24 - 3:27
    Teraz opiszę nasz rysunek.
  • 3:27 - 3:31
    Widzicie, że płuca
    nie są identyczne.
  • 3:31 - 3:35
    Delikatnie się różnią, np.
    prawe płuco ma trzy płaty:
  • 3:35 - 3:41
    płat górny,
    płat środkowy i płat dolny.
  • 3:41 - 3:45
    Lewe płuco ma tylko dwa płaty
    i to jest pierwsza istotna różnica.
  • 3:47 - 3:52
    Kolejną różnicą jest to,
    że w lewym płucu
  • 3:52 - 3:55
    mamy wcięcie sercowe.
  • 3:56 - 4:03
    Nazywa się tak,
    ponieważ płuco w tym miejscu
  • 4:03 - 4:08
    sąsiaduje z sercem,
  • 4:09 - 4:12
    tworząc pewnego
    rodzaju wcięcie.
  • 4:13 - 4:16
    Tak więc serce
    zabiera płucom trochę miejsca.
  • 4:18 - 4:21
    Mamy tu zatem
    miejsce na serce.
  • 4:24 - 4:28
    Tak więc po lewej stronie
    mamy dwa płaty: górny i dolny.
  • 4:28 - 4:32
    I te dwie wskazówki pomogą wam,
    gdy będziecie chcieli określić
  • 4:32 - 4:36
    czy płuco, które widzicie
    jest prawe czy lewe.
  • 4:36 - 4:41
    Patrzycie na ilość płatów
    i szukacie wcięcia sercowego.
  • 4:41 - 4:46
    Płuca otoczone są żebrami.
  • 4:46 - 4:52
    Pomiędzy żebrami są mięśnie
    żebrowe. I tak po obu stronach.
  • 4:53 - 5:00
    Poniżej płuc i serca
    mamy wielki mięsień,
  • 5:00 - 5:04
    który przechodzi tędy
  • 5:05 - 5:09
    i tworzy podłoże.
  • 5:09 - 5:14
    Tak więc serce i płuca
    opierają się na tym mięśniu,
  • 5:14 - 5:22
    który nazywa się przeponą.
    Tak więc przepona jest podłożem,
  • 5:23 - 5:28
    żebra są ścianami,
    co więc powstaje?
  • 5:28 - 5:33
    Powstaje taki jakby pokój,
    ze ścianami i podłogą.
  • 5:33 - 5:37
    Cały ten pokój nazywamy
    klatką piersiową.
  • 5:37 - 5:41
    W tym pokoju
    znajdują się płuca i serce.
  • 5:42 - 5:47
    Nie pokazałem wam jednak
    dokąd dokładnie trafia powietrze.
  • 5:47 - 5:52
    Pokazałem tylko, że trafia do płuc.
    Nie musicie wiedzieć co się dzieje dalej.
  • 5:52 - 5:55
    Zmażę więc kawałek rysunku.
  • 5:55 - 6:00
    Pokażę wam jak wyglądałoby to
    przez okulary z rentgenem.
  • 6:02 - 6:05
    To wasze płuca.
  • 6:05 - 6:09
    Spójrzcie na tą
    interesującą architekturę.
  • 6:09 - 6:15
    Najłatwiej jest
    wyobrazić sobie drzewo
  • 6:15 - 6:20
    odwrócone
    do góry nogami.
  • 6:20 - 6:26
    Narysuję tutaj to drzewo
    i liczne gałęzie.
  • 6:26 - 6:32
    Gdy odwrócimy nasze drzewo,
    wygląda to trochę jak w naszych płucach.
  • 6:32 - 6:37
    Nasze płuca przypominają
    odwrócone do góry nogami drzewo
  • 6:37 - 6:42
    i całą tą strukturę nazywamy
    nawet czasami drzewem oskrzelowym.
  • 6:43 - 6:48
    Więc gdy patrzycie na płuca
    i wydają się wam skomplikowane,
  • 6:48 - 6:52
    pomyślcie o drzewie oskrzelowym,
  • 6:52 - 6:58
    a wszystko stanie się bardziej
    przejrzyste. W środku mamy pień,
  • 6:59 - 7:02
    a od niego odchodzą gałęzie.
  • 7:02 - 7:05
    Tak więc powietrze porusza się
    wzdłuż tego pnia, tchawicy, by następnie
  • 7:05 - 7:13
    rozdzielić się. Każdy z tych kolorowych
    obszarów ma inną funkcję.
  • 7:14 - 7:19
    Zielony obszar służy dolnemu płatowi,
    natomiast fioletowy obszar górnemu.
  • 7:20 - 7:24
    Po tej stronie mamy górny,
    środkowy i dolny płat.
  • 7:24 - 7:26
    Wiem, że wygląda to
    trochę dziwnie, ponieważ
  • 7:26 - 7:30
    widać zielone gałęzie tam,
    gdzie powinien być płat środkowy.
  • 7:31 - 7:34
    Pomarańczowe gałęzie są
    jakby w płacie górnym.
  • 7:35 - 7:37
    Jednak musicie pamiętać,
  • 7:37 - 7:45
    że rysunek ten przedstawia
    trójwymiarowe płuco.
  • 7:45 - 7:49
    Musicie więc sobie wyobrazić,
    że patrzycie na ich przednią stronę,
  • 7:49 - 7:53
    a płat środkowy
    znajduje się z tyłu.
  • 7:53 - 7:58
    I gdy spojrzymy na tył, położenie
    pomarańczowych gałęzi nabiera sensu.
  • 7:58 - 8:02
    Wróćmy do drogi przepływu powietrza.
  • 8:02 - 8:05
    Weźmy na przykład
    taką małą gałąź.
  • 8:05 - 8:10
    Przybliżmy ją.
  • 8:10 - 8:13
    Jest tak malutka,
    że nie można zobaczyć jej gołym okiem,
  • 8:13 - 8:17
    jest widoczna dopiero pod mikroskopem,
    a wyglądałaby mniej więcej tak.
  • 8:17 - 8:21
    Pod mikroskopem wyglądałaby
    jak malutkie pęcherzyki.
  • 8:23 - 8:27
    Nazywamy je
    pęcherzykami płucnymi.
  • 8:28 - 8:31
    Powietrze wpływa do pęcherzyków,
  • 8:31 - 8:35
    natrafia na ślepy zaułek,
    zawraca
  • 8:35 - 8:38
    i wtedy jest wydychane na zewnątrz.
    Tak właśnie działa oddychanie.
  • 8:38 - 8:42
    Powietrze płynie od jamy ustnej
    do pęcherzyków płucnych, zawraca
  • 8:42 - 8:46
    i wydostaje się z powrotem na zewnątrz.
    Zanim się wydostanie, wiedzcie,
  • 8:47 - 8:53
    że blisko pęcherzyków jest krew,
    która płynie w tą stronę
  • 8:54 - 9:00
    i do tej krwi przedostaje się tlen
  • 9:03 - 9:06
    natomiast z krwi wracają
    substancje niepotrzebne
  • 9:06 - 9:10
    czyli dwutlenek węgla
    pochodzący z komórek.
  • 9:10 - 9:15
    Wraca on z powrotem
    do pęcherzyków płucnych.
  • 9:16 - 9:19
    Widzicie więc jak tlen
    przedostaje się z zewnątrz
  • 9:19 - 9:22
    do płuc poprzez wdech,
  • 9:22 - 9:26
    trafia dalej do pęcherzyków płucnych,
    następnie do krwi
  • 9:26 - 9:30
    i podczas wydechu pozbywamy się
    niepotrzebnego nam dwutlenku węgla.
Title:
Meet the lungs | Respiratory system physiology | NCLEX-RN | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
09:36

Polish subtitles

Revisions