< Return to Video

Trzy Sposoby na Zniszczenie Wszechświata

  • 0:02 - 0:04
    Pewnego dnia wszechświat umrze.
  • 0:04 - 0:09
    Dlaczego? Jak? I czy wszechświat będzie
    martwy na zawsze?
  • 0:09 - 0:11
    Skąd o tym wiemy?
  • 0:11 - 0:14
    Wszechświat się rozszerza.
  • 0:14 - 0:17
    Do tego tempo rozszerzania przyspiesza.
  • 0:18 - 0:20
    Powód: ciemna energia.
  • 0:20 - 0:25
    Ciemna energia jest zjawiskiem, która według
    naukowców przenika kosmos.
  • 0:25 - 0:30
    Przed '98 myśleliśmy, że wszechświat
    działa trochę jak
  • 0:30 - 0:31
    piłka, którą rzucasz w niebo.
  • 0:32 - 0:35
    Piłka leci do góry, ale w pewnym
    momencie musi spaść.
  • 0:36 - 0:39
    Ale rozszerzanie się wszechświata
    przyspiesza.
  • 0:40 - 0:43
    To jak rzucanie piłki i patrzenie jak
    odlatuje
  • 0:43 - 0:45
    coraz szybciej i szybciej.
  • 0:45 - 0:47
    Skąd bierze się to przyspieszenie?
  • 0:48 - 0:52
    Nie wiemy, ale nazywamy to "ciemną
    energią".
  • 0:53 - 0:56
    Pierwszy pomyślał o tym Einstein i
    stwierdził, że to głupie.
  • 0:57 - 1:00
    Teraz astrofizycy uznali, że jest to
    możliwe.
  • 1:01 - 1:05
    Problemem jest to, że to wszystko są domysły
    i nie wiemy
  • 1:05 - 1:07
    jakie są właściwości ciemnej energii.
  • 1:07 - 1:11
    Różne teorie doprowadzają nas do
    trzech możliwych scenariuszy
  • 1:11 - 1:13
    końca wszechświata.
  • 1:20 - 1:21
    Pierwszy: Wielkie Rozerwanie.
  • 1:23 - 1:25
    Od swoich narodzin wszechświat się rozszerzał.
  • 1:26 - 1:29
    Z nieznanych przyczyn nowa przestrzeń
    pojawiała się wszędzie po równo.
  • 1:29 - 1:33
    Przestrzeń między galaktykami się rozszerza,
    więc oddalają się one od siebie.
  • 1:34 - 1:38
    Przestrzeń w galaktykach też się rozszerza,
    ale tu grawitacja jest wystarczająco silna
  • 1:38 - 1:40
    by utrzymać je razem.
  • 1:40 - 1:44
    W tym scenariuszu wszechświat rozszerza się
    do momentu, w którym
  • 1:44 - 1:49
    przestrzeń rozszerza się tak szybko, że
    grawitacja nie może równoważyć tego efektu.
  • 1:49 - 1:51
    Skutkiem jest Wielkie Rozerwanie.
  • 1:52 - 1:55
    Na początku tylko duże struktury, jak
    galaktyki są rozrywane,
  • 1:55 - 1:59
    przestrzeń między pojedynczymi obiektami
    rozszerza się bardzo szybko.
  • 1:59 - 2:03
    Następnie, większe ciała jak czarne dziury,
    gwiazdy i planety umierają.
  • 2:03 - 2:06
    Ich grawitacja nie jest wystarczająco silna by
    utrzymać je w miejscu,
  • 2:06 - 2:08
    dlatego rozkładają się na czynniki pierwsze.
  • 2:09 - 2:12
    Na końcu przestrzeń rozszerzałaby się
    szybciej niż prędkość światła.
  • 2:13 - 2:16
    Wtedy atomy dostałyby się pod wpływ
    i po prostu rozpadłyby się.
  • 2:17 - 2:21
    Przestrzeń rozszerza się szybciej niż światło,
    żadna cząsteczka we wszechświecie
  • 2:21 - 2:23
    nie może reagować z innymi.
  • 2:24 - 2:28
    Wszechświat rozpadłby się w niezliczone,
    samotne cząsteczki, które nie byłyby zdolne
  • 2:28 - 2:32
    dotknąć czegokolwiek w dziwnym,
    wiecznym wszechświecie.
  • 2:33 - 2:36
    Hmm, i ty myślałeś, że czujesz się samotny!
  • 2:37 - 2:40
    Drugi: Gorąca śmierć albo Wielkie Zamrożenie.
  • 2:41 - 2:44
    W skrócie, różnica między Wielkim Rozerwaniem,
    a gorącą śmiercią jest, to że
  • 2:44 - 2:48
    w scenariuszu gorącej śmierci materia zostaje
    i jest przetwarzana
  • 2:48 - 2:52
    przez bardzo długi, ale skończony,
    okres czasu w promieniowanie,
  • 2:52 - 2:54
    podczas gdy wszechświat rozszerza się
    w nieskończoność.
  • 2:54 - 2:57
    Ale jak to działa?
    Porozmawiajmy o entropii.
  • 2:58 - 3:01
    Każdy system dąży do uzyskania
    stanu najwyższej entropii,
  • 3:01 - 3:04
    tak jak wtedy kiedy mamy latte macchiato.
  • 3:04 - 3:08
    Na początku posiada ono różne części, ale
    po jakimś czasie,
  • 3:08 - 3:10
    ochłodzą się i połączą, aż do momentu
    wymieszania.
  • 3:11 - 3:13
    To ma zastosowanie również we wszechświecie.
  • 3:14 - 3:16
    Podczas gdy wszechświat staje się
    większy i większy,
  • 3:16 - 3:19
    materia powoli rozkłada się i znika.
  • 3:20 - 3:25
    W pewnym momencie, po wielu pokoleniach gwiazd,
    wszystkie obłoki gazowe potrzebne
  • 3:25 - 3:30
    do formowania się gwiazd się wyczerpią,
    a wszechświat stanie się czarny.
  • 3:31 - 3:32
    Pozostałe słońca umrą;
  • 3:33 - 3:38
    czarne dziury powoli będą zanikać przez
    tryliony lat
  • 3:38 - 3:41
    z powodu tego co znamy jako
    promieniowanie Hawkinga.
  • 3:42 - 3:47
    Kiedy ten proces się zakończy, tylko
    gaz złożony z fotonów i cząsteczek świetlnych
  • 3:47 - 3:50
    pozostanie, dopóki nawet on nie zniknie.
  • 3:51 - 3:54
    Cała aktywność wszechświata zatrzymuje
    się w tym momencie;
  • 3:54 - 3:59
    entropia osiągnęła maksimum, a wszechświat
    nie żyje, na zawsze.
  • 4:00 - 4:03
    Dopóki... teoretycznie jest możliwe, że
  • 4:03 - 4:05
    po bardzo długim czasie
  • 4:05 - 4:10
    mogłoby powstać nieoczekiwane obniżenie
    entropii, w rezultacie czegoś co nazywamy
  • 4:10 - 4:13
    "tunelem kwantowym" doprowadzając do
    nowego Wilekiego Wybuchu.
  • 4:15 - 4:18
    Trzeci: Wielkie Chrupnięcie i Wielkie Odbicie.
  • 4:18 - 4:21
    Ten scenariusz jest najbardziej pozytywny.
  • 4:21 - 4:26
    Jeżeli jest mniej ciemnej energii niż nam się wydaje
    albo jej ilość się zmniejsza, grawitacja będzie
  • 4:26 - 4:28
    kiedyś główną siłą we wszechświecie.
  • 4:28 - 4:31
    Za kilka trylionów lat tempo rozszerzania
    się wszechświata
  • 4:31 - 4:33
    zwolni, a następnie zatrzyma się.
  • 4:33 - 4:35
    Po tym, wszystko zawróci.
  • 4:35 - 4:39
    Galaktyki zaczęłyby szarżować na siebie,
    łącząc się, a wszechświat stawałby się
  • 4:39 - 4:40
    coraz mniejszy i mniejszy.
  • 4:40 - 4:44
    Mały wszechświat oznacza gorący wszechświat,
    temperatura podniesie się
  • 4:44 - 4:45
    wszędzie w tym samym czasie.
  • 4:46 - 4:49
    Tysiąc lat przed Wielkim Chrupnięciem,
    promieniowanie tła byłoby
  • 4:49 - 4:52
    gorętsze niż powierzchnie większości gwiazd,
    co oznacza, że
  • 4:52 - 4:54
    ugotowałyby się od zewnątrz.
  • 4:55 - 4:58
    Kilka minut przed Wielkim Chrupnięciem
    jądra atomów są rozrywane,
  • 4:58 - 5:00
    a chwilę później supermasywne czarne dziury
    wszystko wciągną.
  • 5:01 - 5:05
    Na końcu wszystkie czarne dziury połączyłyby
    się w supermasywną mega-czarną dziurę,
  • 5:05 - 5:08
    która waży tyle co cały wszechświat,
  • 5:08 - 5:11
    a w ostatnim momencie przed Wielkim
    Chrupnięciem,
  • 5:11 - 5:14
    pochłonęłaby wszechświat, w tym siebie.
  • 5:15 - 5:18
    Według teorii Wielkiego Odbicia,
    to stało się wiele razy
  • 5:18 - 5:21
    a wszechświat znajduje się w nieskończonym
    cyklu
  • 5:21 - 5:22
    rozszerzania i skurczania się.
  • 5:23 - 5:25
    Czy nie byłoby to miłe?
  • 5:25 - 5:28
    Co dokładnie stanie się z wszechświatem
    na końcu?
  • 5:28 - 5:33
    Teraz najbardziej prawdopodobna wydaje
    się śmierć z gorąca, ale my w Kurzgesagt mamy nadzieję, że
  • 5:33 - 5:38
    ta sprawa z "wieczną śmiercią" się nie sprawdzi,
    a wszechświat rozpocznie się na nowo.
  • 5:39 - 5:42
    Nie jesteśmy tego pewni, więc uznajmy, że
  • 5:42 - 5:44
    teorią prawdziwą jest ta najbardziej
    podnosząca nas na duchu.
  • 5:48 - 5:51
    Przy okazji, mamy konto na Twitterze.
Title:
Trzy Sposoby na Zniszczenie Wszechświata
Description:

Jak umrze Wszechświat?

Wszyscy umieramy. Czy wszechświat też? Cóż, zapewne tak. Jakie są aktualne teorie na temat końca wszystkiego? I jak bardzo są straszne? (Spoiler: bardzo) Ale nadal istnieje nadzieja...

Śledź nas na Twitterze:
https://twitter.com/Kurz_Gesagt

Następny film: 3 Marca Temat: Wielki Wybuch (co doprowadza nas do końca naszej mini serii o wszechświecie)

Krótkie filmy wyjaśniające różne rzeczy. Na przykład Ewolucja, Wszechświat, Czas, Giełda i kontrowersyjne tematy jak szczelinowanie. Bo kochamy naukę.

Chcielibyśmy być wiedzieć jakie tematy chcesz zobaczyć. Jeżeli masz pomysł na nasze następne filmy lub chcesz nas ocenić, daj nam znać! :D

Jesteśmy grupką dizajnerów informacji z Monachium, odwiedź nas na Twitterze, Facebooku albo Bechance żeby się przywitać!

https://twitter.com/Kurz_Gesagt

https://www.facebook.com/Kurzgesagt

http://www.behance.net/PhilippDettmer

Czy wszechświat umrze?

Trzy Sposoby na Zniszczenie Wszechświata

Translated by Bernard Kamiński 2016.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
06:17

Polish subtitles

Revisions