[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.60,0:00:03.59,Default,,0000,0000,0000,,Pewnego dnia wszechświat umrze.
Dialogue: 0,0:00:04.14,0:00:08.57,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego? Jak? I czy wszechświat będzie\Nmartwy na zawsze?
Dialogue: 0,0:00:08.57,0:00:10.65,Default,,0000,0000,0000,,Skąd o tym wiemy?
Dialogue: 0,0:00:10.65,0:00:13.73,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat się rozszerza.
Dialogue: 0,0:00:13.73,0:00:17.36,Default,,0000,0000,0000,,Do tego tempo rozszerzania przyspiesza.
Dialogue: 0,0:00:17.76,0:00:19.67,Default,,0000,0000,0000,,Powód: ciemna energia.
Dialogue: 0,0:00:20.29,0:00:25.48,Default,,0000,0000,0000,,Ciemna energia jest zjawiskiem, która według\Nnaukowców przenika kosmos.
Dialogue: 0,0:00:25.48,0:00:29.62,Default,,0000,0000,0000,,Przed '98 myśleliśmy, że wszechświat\Ndziała trochę jak
Dialogue: 0,0:00:29.62,0:00:31.44,Default,,0000,0000,0000,,piłka, którą rzucasz w niebo.
Dialogue: 0,0:00:31.83,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Piłka leci do góry, ale w pewnym \Nmomencie musi spaść.
Dialogue: 0,0:00:35.52,0:00:39.06,Default,,0000,0000,0000,,Ale rozszerzanie się wszechświata \Nprzyspiesza.
Dialogue: 0,0:00:39.63,0:00:42.78,Default,,0000,0000,0000,,To jak rzucanie piłki i patrzenie jak \Nodlatuje
Dialogue: 0,0:00:42.78,0:00:44.77,Default,,0000,0000,0000,,coraz szybciej i szybciej.
Dialogue: 0,0:00:45.27,0:00:47.30,Default,,0000,0000,0000,,Skąd bierze się to przyspieszenie?
Dialogue: 0,0:00:48.07,0:00:51.69,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiemy, ale nazywamy to "ciemną\Nenergią".
Dialogue: 0,0:00:52.60,0:00:55.98,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy pomyślał o tym Einstein i\Nstwierdził, że to głupie.
Dialogue: 0,0:00:56.54,0:01:00.14,Default,,0000,0000,0000,,Teraz astrofizycy uznali, że jest to \Nmożliwe.
Dialogue: 0,0:01:00.63,0:01:04.72,Default,,0000,0000,0000,,Problemem jest to, że to wszystko są domysły\Ni nie wiemy
Dialogue: 0,0:01:04.72,0:01:06.63,Default,,0000,0000,0000,,jakie są właściwości ciemnej energii.
Dialogue: 0,0:01:07.06,0:01:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Różne teorie doprowadzają nas do \Ntrzech możliwych scenariuszy
Dialogue: 0,0:01:10.84,0:01:12.68,Default,,0000,0000,0000,,końca wszechświata.
Dialogue: 0,0:01:19.86,0:01:21.40,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy: Wielkie Rozerwanie.
Dialogue: 0,0:01:22.52,0:01:25.32,Default,,0000,0000,0000,,Od swoich narodzin wszechświat się rozszerzał.
Dialogue: 0,0:01:25.65,0:01:29.45,Default,,0000,0000,0000,,Z nieznanych przyczyn nowa przestrzeń\Npojawiała się wszędzie po równo.
Dialogue: 0,0:01:29.45,0:01:33.23,Default,,0000,0000,0000,,Przestrzeń między galaktykami się rozszerza,\Nwięc oddalają się one od siebie.
Dialogue: 0,0:01:33.98,0:01:38.39,Default,,0000,0000,0000,,Przestrzeń w galaktykach też się rozszerza, \Nale tu grawitacja jest wystarczająco silna
Dialogue: 0,0:01:38.39,0:01:39.72,Default,,0000,0000,0000,,by utrzymać je razem.
Dialogue: 0,0:01:40.39,0:01:44.05,Default,,0000,0000,0000,,W tym scenariuszu wszechświat rozszerza się \Ndo momentu, w którym
Dialogue: 0,0:01:44.05,0:01:48.87,Default,,0000,0000,0000,,przestrzeń rozszerza się tak szybko, że\Ngrawitacja nie może równoważyć tego efektu.
Dialogue: 0,0:01:49.08,0:01:51.18,Default,,0000,0000,0000,,Skutkiem jest Wielkie Rozerwanie.
Dialogue: 0,0:01:51.72,0:01:55.20,Default,,0000,0000,0000,,Na początku tylko duże struktury, jak\Ngalaktyki są rozrywane,
Dialogue: 0,0:01:55.20,0:01:58.63,Default,,0000,0000,0000,,przestrzeń między pojedynczymi obiektami\Nrozszerza się bardzo szybko.
Dialogue: 0,0:01:59.23,0:02:03.16,Default,,0000,0000,0000,,Następnie, większe ciała jak czarne dziury,\Ngwiazdy i planety umierają.
Dialogue: 0,0:02:03.50,0:02:06.13,Default,,0000,0000,0000,,Ich grawitacja nie jest wystarczająco silna by\Nutrzymać je w miejscu,
Dialogue: 0,0:02:06.13,0:02:08.09,Default,,0000,0000,0000,,dlatego rozkładają się na czynniki pierwsze.
Dialogue: 0,0:02:08.73,0:02:12.27,Default,,0000,0000,0000,,Na końcu przestrzeń rozszerzałaby się\Nszybciej niż prędkość światła.
Dialogue: 0,0:02:12.86,0:02:16.22,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy atomy dostałyby się pod wpływ\Ni po prostu rozpadłyby się.
Dialogue: 0,0:02:16.79,0:02:21.07,Default,,0000,0000,0000,,Przestrzeń rozszerza się szybciej niż światło,\Nżadna cząsteczka we wszechświecie
Dialogue: 0,0:02:21.07,0:02:22.91,Default,,0000,0000,0000,,nie może reagować z innymi.
Dialogue: 0,0:02:23.56,0:02:28.20,Default,,0000,0000,0000,,Wszechświat rozpadłby się w niezliczone,\Nsamotne cząsteczki, które nie byłyby zdolne
Dialogue: 0,0:02:28.20,0:02:31.71,Default,,0000,0000,0000,,dotknąć czegokolwiek w dziwnym,\Nwiecznym wszechświecie.
Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.91,Default,,0000,0000,0000,,Hmm, i ty myślałeś, że czujesz się samotny!
Dialogue: 0,0:02:37.21,0:02:40.14,Default,,0000,0000,0000,,Drugi: Gorąca śmierć albo Wielkie Zamrożenie.
Dialogue: 0,0:02:41.03,0:02:44.40,Default,,0000,0000,0000,,W skrócie, różnica między Wielkim Rozerwaniem, \Na gorącą śmiercią jest, to że
Dialogue: 0,0:02:44.40,0:02:48.09,Default,,0000,0000,0000,,w scenariuszu gorącej śmierci materia zostaje\Ni jest przetwarzana
Dialogue: 0,0:02:48.09,0:02:51.92,Default,,0000,0000,0000,,przez bardzo długi, ale skończony,\Nokres czasu w promieniowanie,
Dialogue: 0,0:02:51.92,0:02:53.95,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy wszechświat rozszerza się\Nw nieskończoność.
Dialogue: 0,0:02:54.40,0:02:57.48,Default,,0000,0000,0000,,Ale jak to działa?\NPorozmawiajmy o entropii.
Dialogue: 0,0:02:58.25,0:03:01.38,Default,,0000,0000,0000,,Każdy system dąży do uzyskania\Nstanu najwyższej entropii,
Dialogue: 0,0:03:01.38,0:03:04.10,Default,,0000,0000,0000,,tak jak wtedy kiedy mamy latte macchiato.
Dialogue: 0,0:03:04.44,0:03:07.62,Default,,0000,0000,0000,,Na początku posiada ono różne części, ale\Npo jakimś czasie,
Dialogue: 0,0:03:07.62,0:03:10.42,Default,,0000,0000,0000,,ochłodzą się i połączą, aż do momentu\Nwymieszania.
Dialogue: 0,0:03:11.09,0:03:13.46,Default,,0000,0000,0000,,To ma zastosowanie również we wszechświecie.
Dialogue: 0,0:03:13.78,0:03:16.37,Default,,0000,0000,0000,,Podczas gdy wszechświat staje się \Nwiększy i większy,
Dialogue: 0,0:03:16.37,0:03:19.08,Default,,0000,0000,0000,,materia powoli rozkłada się i znika.
Dialogue: 0,0:03:19.66,0:03:25.14,Default,,0000,0000,0000,,W pewnym momencie, po wielu pokoleniach gwiazd,\Nwszystkie obłoki gazowe potrzebne
Dialogue: 0,0:03:25.14,0:03:30.17,Default,,0000,0000,0000,,do formowania się gwiazd się wyczerpią,\Na wszechświat stanie się czarny.
Dialogue: 0,0:03:30.82,0:03:32.45,Default,,0000,0000,0000,,Pozostałe słońca umrą;
Dialogue: 0,0:03:32.89,0:03:37.88,Default,,0000,0000,0000,,czarne dziury powoli będą zanikać przez\Ntryliony lat
Dialogue: 0,0:03:37.88,0:03:40.77,Default,,0000,0000,0000,,z powodu tego co znamy jako\Npromieniowanie Hawkinga.
Dialogue: 0,0:03:41.89,0:03:47.33,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy ten proces się zakończy, tylko\Ngaz złożony z fotonów i cząsteczek świetlnych
Dialogue: 0,0:03:47.33,0:03:50.33,Default,,0000,0000,0000,,pozostanie, dopóki nawet on nie zniknie.
Dialogue: 0,0:03:51.07,0:03:54.37,Default,,0000,0000,0000,,Cała aktywność wszechświata zatrzymuje\Nsię w tym momencie;
Dialogue: 0,0:03:54.37,0:03:59.28,Default,,0000,0000,0000,,entropia osiągnęła maksimum, a wszechświat\Nnie żyje, na zawsze.
Dialogue: 0,0:04:00.26,0:04:03.29,Default,,0000,0000,0000,,Dopóki... teoretycznie jest możliwe, że
Dialogue: 0,0:04:03.29,0:04:05.06,Default,,0000,0000,0000,,po bardzo długim czasie
Dialogue: 0,0:04:05.06,0:04:10.27,Default,,0000,0000,0000,,mogłoby powstać nieoczekiwane obniżenie\Nentropii, w rezultacie czegoś co nazywamy
Dialogue: 0,0:04:10.27,0:04:13.40,Default,,0000,0000,0000,,"tunelem kwantowym" doprowadzając do \Nnowego Wilekiego Wybuchu.
Dialogue: 0,0:04:14.94,0:04:17.75,Default,,0000,0000,0000,,Trzeci: Wielkie Chrupnięcie i Wielkie Odbicie.
Dialogue: 0,0:04:18.40,0:04:20.81,Default,,0000,0000,0000,,Ten scenariusz jest najbardziej pozytywny.
Dialogue: 0,0:04:21.03,0:04:25.57,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli jest mniej ciemnej energii niż nam się wydaje\Nalbo jej ilość się zmniejsza, grawitacja będzie
Dialogue: 0,0:04:25.57,0:04:27.96,Default,,0000,0000,0000,,kiedyś główną siłą we wszechświecie.
Dialogue: 0,0:04:28.24,0:04:31.23,Default,,0000,0000,0000,,Za kilka trylionów lat tempo rozszerzania\Nsię wszechświata
Dialogue: 0,0:04:31.23,0:04:32.53,Default,,0000,0000,0000,,zwolni, a następnie zatrzyma się.
Dialogue: 0,0:04:32.80,0:04:34.84,Default,,0000,0000,0000,,Po tym, wszystko zawróci.
Dialogue: 0,0:04:35.28,0:04:38.64,Default,,0000,0000,0000,,Galaktyki zaczęłyby szarżować na siebie,\Nłącząc się, a wszechświat stawałby się
Dialogue: 0,0:04:38.64,0:04:39.87,Default,,0000,0000,0000,,coraz mniejszy i mniejszy.
Dialogue: 0,0:04:39.96,0:04:43.66,Default,,0000,0000,0000,,Mały wszechświat oznacza gorący wszechświat,\Ntemperatura podniesie się
Dialogue: 0,0:04:43.66,0:04:45.09,Default,,0000,0000,0000,,wszędzie w tym samym czasie.
Dialogue: 0,0:04:45.75,0:04:49.30,Default,,0000,0000,0000,,Tysiąc lat przed Wielkim Chrupnięciem,\Npromieniowanie tła byłoby
Dialogue: 0,0:04:49.30,0:04:52.12,Default,,0000,0000,0000,,gorętsze niż powierzchnie większości gwiazd,\Nco oznacza, że
Dialogue: 0,0:04:52.12,0:04:54.04,Default,,0000,0000,0000,,ugotowałyby się od zewnątrz.
Dialogue: 0,0:04:54.65,0:04:57.61,Default,,0000,0000,0000,,Kilka minut przed Wielkim Chrupnięciem\Njądra atomów są rozrywane,
Dialogue: 0,0:04:57.61,0:05:00.41,Default,,0000,0000,0000,,a chwilę później supermasywne czarne dziury\Nwszystko wciągną.
Dialogue: 0,0:05:00.94,0:05:05.11,Default,,0000,0000,0000,,Na końcu wszystkie czarne dziury połączyłyby\Nsię w supermasywną mega-czarną dziurę,
Dialogue: 0,0:05:05.11,0:05:07.91,Default,,0000,0000,0000,,która waży tyle co cały wszechświat,
Dialogue: 0,0:05:07.91,0:05:10.54,Default,,0000,0000,0000,,a w ostatnim momencie przed Wielkim\NChrupnięciem,
Dialogue: 0,0:05:10.54,0:05:13.88,Default,,0000,0000,0000,,pochłonęłaby wszechświat, w tym siebie.
Dialogue: 0,0:05:14.67,0:05:17.92,Default,,0000,0000,0000,,Według teorii Wielkiego Odbicia,\Nto stało się wiele razy
Dialogue: 0,0:05:17.92,0:05:20.74,Default,,0000,0000,0000,,a wszechświat znajduje się w nieskończonym\Ncyklu
Dialogue: 0,0:05:20.74,0:05:22.41,Default,,0000,0000,0000,,rozszerzania i skurczania się.
Dialogue: 0,0:05:22.80,0:05:24.57,Default,,0000,0000,0000,,Czy nie byłoby to miłe?
Dialogue: 0,0:05:25.34,0:05:27.94,Default,,0000,0000,0000,,Co dokładnie stanie się z wszechświatem\Nna końcu?
Dialogue: 0,0:05:28.18,0:05:33.02,Default,,0000,0000,0000,,Teraz najbardziej prawdopodobna wydaje\Nsię śmierć z gorąca, ale my w Kurzgesagt mamy nadzieję, że
Dialogue: 0,0:05:33.02,0:05:38.14,Default,,0000,0000,0000,,ta sprawa z "wieczną śmiercią" się nie sprawdzi,\Na wszechświat rozpocznie się na nowo.
Dialogue: 0,0:05:39.11,0:05:42.35,Default,,0000,0000,0000,,Nie jesteśmy tego pewni, więc uznajmy, że
Dialogue: 0,0:05:42.35,0:05:44.22,Default,,0000,0000,0000,,teorią prawdziwą jest ta najbardziej\Npodnosząca nas na duchu.
Dialogue: 0,0:05:48.21,0:05:50.69,Default,,0000,0000,0000,,Przy okazji, mamy konto na Twitterze.