< Return to Video

Təminatlı Borc Öhdəliyi (CDO)

  • 0:01 - 0:02
    Xoş gəlmisiniz.
  • 0:02 - 0:04
    Son təqdimatda bir qrup borcalanın
  • 0:04 - 0:06
    olduğu situasiyanı izah etdik.
  • 0:06 - 0:08
    Toplu olaraq onlara 1 milyard dollar lazım idi,
  • 0:08 - 0:11
    çünki 1000 nəfər var idi və hər biri öz evlərini almaq
  • 0:11 - 0:13
    üçün 1 milyon dollara ehtiyac duyurdu.
  • 0:13 - 0:15
    Onlar xüsusi təyinatlı
  • 0:15 - 0:16
    bir qurumdan (XTQ) borc aldılar.
  • 0:16 - 0:18
    Onlar yerli ipoteka brokerlərindən borc götürdülər.
  • 0:18 - 0:20
    Brokerlər isə bir banka və ya xüsusi təyinatlı qurum yaradan bir
  • 0:20 - 0:23
    investisiya bankına satdılar. Sonra isə
    xüsusi təyinatlı qurum üçün
  • 0:23 - 0:26
    İlkin kütləvi təklif (İKT) verdilər və
  • 0:26 - 0:28
    ipoteka (girov) təminatlı
    qiymətli kağızlar (İTQK) alan şəxslərdən pul qazandılar.
  • 0:28 - 0:30
    Burada əsas məsələ
  • 0:30 - 0:32
    İTQK-ı olan
    investorların
  • 0:32 - 0:33
    XTQ-ləri
    borcalanlara kredit vermək
  • 0:33 - 0:35
    üçün pul ilə təmin etməsidir.
  • 0:35 - 0:37
    Niyə bunu ipoteka (girov) təminatlı
    qiymətli kağızlar adlandırırıq?
  • 0:37 - 0:40
    İnsanlar təkcə illik bu 10 %-i
    qazanmır.
  • 0:40 - 0:42
    Fəzr edək ki, ipoteka ilə təmin edilmiş qiymətli
  • 0:42 - 0:44
    kağızlardan birinə sahibsiniz və bunun üçün 1000 dollar ödəmişdiniz
  • 0:44 - 0:46
    və ilə 10% əldə edirsiniz, ancaq sonra
  • 0:46 - 0:49
    birdən-birə bütün ipoteka sənayesinin
  • 0:49 - 0:51
    çökəcəyini düşünürsünüz, bir qrup insan defolt olunacaq
  • 0:51 - 0:52
    və bundan qurtulmaq istəyirsiniz.
  • 0:52 - 0:54
    Əgər birinə kredit versə idiniz,
  • 0:54 - 0:55
    qurtulmağın yolu olmazdı.
  • 0:55 - 0:57
    Bu krediti başqa birinə satmalısınız.
  • 0:57 - 0:58
    Ancaq ipoteka təminatlı
    qiymətli kağızlariı varsa,
  • 0:58 - 1:00
    qitmətli kağızı başqası ilə ticarət edə bilərsiniz.
  • 1:00 - 1:02
    Onlar bəlkə də, sizə 1000 dollardan çox
  • 1:02 - 1:03
    ödəyə bilərlər.
  • 1:03 - 1:03
    Sizə daha az ödəyə də bilərlər.
  • 1:03 - 1:06
    Ən azı qiymətli kağız üçün
    bir növ aktiv bazar olacaq,
  • 1:06 - 1:08
    yəni likvidlik olacaq.
  • 1:08 - 1:11
    Likvidlik o deməkdir ki, qiymətli kağızım var
  • 1:11 - 1:12
    və onu sata bilərəm.
  • 1:12 - 1:14
    IBM-in bir hissəsini ala bildiyim kimi və ya Microsoft-un da
  • 1:14 - 1:18
    bir hissəsini ala bildiyim kimi ticarət edə bilərəm.
  • 1:18 - 1:21
    Ancaq əvvəl dediyimiz kimi bu, qiymətli kağızdır.
  • 1:21 - 1:24
    Onun dəyərini müəyyənləşdirmək üçün
  • 1:24 - 1:25
    bir növ analiz aparmalısınız.
  • 1:25 - 1:31
    Analiz zamanı ipotekasını əvvəlcədən ödəmiş insanlar,
  • 1:31 - 1:34
    ipotekasını ödəməyən insanlar, qısamüddətli
  • 1:34 - 1:35
    faizlər və s.
  • 1:35 - 1:38
    nəzərə alınmalıdır.
  • 1:38 - 1:40
    Bu cür analizi etmək üçün lazımi maliyyə
    modelləri
  • 1:40 - 1:43
    hazırlaya bilən
  • 1:43 - 1:45
    və detallı analiz edəcək qədər maliyyə
    biliyinə sahib
  • 1:45 - 1:47
    çox az insan var.
  • 1:55 - 1:58
    Burada başqa bir investorlar sinfi ola bilər,
  • 1:58 - 2:00
    məsələn, bu şəxs.
  • 2:00 - 2:03
    O, qiymətli kağızlara investisiya etmək istərdi,
  • 2:03 - 2:04
    amma bunun çox riskli olduğunu düşünür.
  • 2:04 - 2:09
    O daha az riskli aktivlərə investisiya qoyub
  • 2:09 - 2:11
    daha az gəlir qazanmağa razıdır.
  • 2:11 - 2:14
    O, bəlkə də, qanunla müəyyən
    kredit reytinqi
  • 2:14 - 2:16
    olan qiymətli kağızlara investisya etməli
    olan təqaüd və ya qarşılıqlı fond
  • 2:16 - 2:18
    ola bilər.
  • 2:18 - 2:26
    Fərz edək ki, burada başqa bir investor daha var və
  • 2:26 - 2:27
    o, bunun sıxıcı olduğunu düşünür.
  • 2:27 - 2:28
    9%, 10% onun üçün aşağıdır.
  • 2:28 - 2:29
    .....
  • 2:29 - 2:31
    O daha böyük gəlirlilik əldə etmək istəyir.
  • 2:31 - 2:35
    Bu qiymətli kağıza investisiya qoyub
  • 2:35 - 2:36
    daha yaxşı gəlirlilik əldə edə bilməz.
  • 2:36 - 2:40
    İndi isə ipoteka təminatlı
    qiymətli kağızları
  • 2:40 - 2:45
    bir üst səviyyəyə çıxaracağıq. Onun
    törəmə qiymətli kağızını (derivativ)
  • 2:45 - 2:46
    düzəldəcəyik.
  • 2:46 - 2:47
    ....
  • 2:47 - 2:49
    Yəqin ki, derivativ termini haqqında eşitmisiniz.
  • 2:49 - 2:52
    İnsanlar bunun daha mürəkkəb qiymətli
    kağız növü
  • 2:52 - 2:53
    olduğunu söyləyirlər.
  • 2:53 - 2:57
    Derivativ aktivləri götürüb müxtəlif
    risk qruplarına
  • 2:57 - 3:00
    uyğun yenidən qruplaşdırmaqdır.
  • 3:00 - 3:02
    Nəticədə, bir derivativ yaradırsınız.
  • 3:02 - 3:04
    Bu, orijinal aktivdən əmələ gəlmişdir.
  • 3:04 - 3:09
    Gəlin görək bu eyni aktiv və kredit
    toplusundan istifadə edib
  • 3:09 - 3:13
    bütün bu insanları qane edə bilərikmi?
  • 3:13 - 3:16
    Daha az gəlir, lakin daha az risk istəyən bu şəxsi
  • 3:16 - 3:19
    və daha yüksək gəlir qarşılığında daha yüksək
  • 3:19 - 3:21
    risk etmək istəyən şəxsi razı salaq.
  • 3:24 - 3:27
    Bu situasiyada borcalanlarımız eynidir.
  • 3:27 - 3:29
    Kollektiv olaraq 1000 nəfər
  • 3:29 - 3:31
    1 milyard dollar borc almışdılar.
  • 3:31 - 3:34
    Onlar hələ də xüsusi təyinatlı bir qurumdurlar.
  • 3:34 - 3:39
    Onu bir milyona
  • 3:39 - 3:43
    bölmək əvəzinə, biz onu ilk öncə
    tranş adlanan
  • 3:43 - 3:47
    3 yerə bölürük.
  • 3:47 - 3:51
    ...
  • 3:51 - 3:53
    3 növ tranş var: kapital,
  • 3:53 - 3:56
    aralıq və üstün hüquqlu.
  • 3:56 - 3:58
    Bunlar sənayedə çox istifadə
  • 3:58 - 3:59
    olunan sözlərdir.
  • 3:59 - 4:05
    Əgər qurum pul itirsə, birinci üstün hüquqlu
    tranşında olan
  • 4:05 - 4:08
    pullarını geri alacaqlar.
  • 4:08 - 4:10
    Bu, bütün tranşlardan ən az riskli olanıdır.
  • 4:10 - 4:13
    Aralıq növbəti səviyyə və ya orta deməkdir.
  • 4:13 - 4:15
    ...
  • 4:15 - 4:19
    Onların riski üstün hüquqlu tranşdan daha çoxdur.
  • 4:19 - 4:21
    Üstün hüquqludan daha çox gəlir götürsələr də
  • 4:21 - 4:24
    kapital tranşından daha az riski var.
  • 4:24 - 4:24
    Kapital tranşı.
  • 4:24 - 4:27
    Onlar pulunu ilk itirən insanlardır.
  • 4:27 - 4:29
    Fərz edək ki, bu borcalanlardan bəziləri defolt etməyə başlayırlar.
  • 4:29 - 4:31
    Hamısını kapital tranşı ödəyir.
  • 4:31 - 4:34
    Bu, üstün hüquqlu və aralıq tranşı
  • 4:34 - 4:36
    defolt etməkdən qoruyur.
  • 4:36 - 4:39
    Burada bir cədvəl hazırladım.
  • 4:39 - 4:43
    1 milyard dollarlıq kredit portfelini
  • 4:43 - 4:46
    400 milyon üstün hüquqlu tranş, 300 milyon
    aralıq tranşı
  • 4:46 - 4:48
    və sonra isə 300 milyon dollarlıq kapital tranşı olmaqla bölüşdürdüm.
  • 4:48 - 4:53
    400 milyon dollarlıq üstün hüquqlu tranş
  • 4:53 - 4:57
    1000 dollarlıq təminatlı
    borc öhdəliyindən (TBÖ)
  • 4:57 - 4:57
    topladıq.
  • 4:57 - 5:00
    Buradakılar.
  • 5:00 - 5:03
    Bunlardan 400 000 ədəd var və
  • 5:03 - 5:08
    hər biri 1000 dollara başa gəlir.
  • 5:08 - 5:10
    Fərz edək ki, onların qiyməti 1000 dollardır.
  • 5:10 - 5:12
    Onlardan 400 000 ədəd buraxdıq.
  • 5:17 - 5:20
    400 milyon topladıq.
  • 5:20 - 5:23
    Bu insanlara 6%-lik gəlirlilik veririk.
  • 5:23 - 5:25
    Deyə bilərsiniz ki, 6% o qədər də çox deyil.
  • 5:25 - 5:30
    Amma bu şəxslər az riskli qrupuna daxildirlər.
  • 5:30 - 5:36
    Çünki bu 1 milyard dollarlıq
    kreditlərin dəyəri
  • 5:36 - 5:39
    400 milyon dolların altına düşsə,
    bu 6%-i
  • 5:39 - 5:40
    götürə bilməyəcəklər.
  • 5:40 - 5:43
    Bəlkə, başqa bir nümunədə yeni bir hesablama apara bilərəm.
  • 5:43 - 5:45
    Amma düşünürəm ki, bu sizin üçün daha anlaşıqlı olacaq.
  • 5:45 - 5:48
    Məsələn, hər il 100 milyon dollar ödəmə olacağını söylədik.
  • 5:48 - 5:49
    ....
  • 5:49 - 5:50
    Çünki bu, 10%-dir.
  • 5:50 - 5:52
    100 milyon dollar ödəniş.
  • 5:52 - 5:55
    Bu, 100 milyon dollarlıq ödəmədən, 400 milyon üzərindən 6%,
  • 5:55 - 5:58
    yəni 24 milyon dollar ödəniş alacaq.
  • 5:58 - 5:59
    ...
  • 5:59 - 6:02
    24 milyon dollarlıq ödəmə üstün hüquqlu
    tranşa gedəcək.
  • 6:02 - 6:07
    Eyni şəkildə, aralıq tranşda da birinin qiyməti 1 000 dollar
  • 6:07 - 6:08
    olan 300 000 səhm buraxdıq.
  • 6:08 - 6:09
    Bu da həmçinin 1 000-dir.
  • 6:09 - 6:10
    Bu, aralıq tranşdır.
  • 6:10 - 6:14
    Onlar 7% gəlirlilik verir.
  • 6:14 - 6:16
    Bu faizlər, ümumiyyətlə, bir növ bazar və ya insanların
  • 6:16 - 6:18
    əldə etmək istədikləri ilə müəyyən edilir.
  • 6:18 - 6:20
    Hal-hazırda bu, standartdır.
  • 6:20 - 6:21
    7%-dir.
  • 6:21 - 6:24
    300 000 səhm, 7%.
  • 6:24 - 6:26
    Bu şəxslər 21 milyon dollar əldə edəcəklər.
  • 6:26 - 6:27
    ....
  • 6:27 - 6:30
    Hər il 100 milyon dollar arasından
  • 6:30 - 6:33
    24 milyon dollar bu şəxslərə, 21 milyon dollar
  • 6:33 - 6:34
    digər şəxslərə, sonra qalan nə varsa
  • 6:34 - 6:37
    kapital tranşa gedəcəkdir.
  • 6:37 - 6:40
    Heç bir defolt əvvəlcədən ödəmə olmasa,
  • 6:40 - 6:43
    300 milyonluq kapital qrup
  • 6:43 - 6:45
    55 milyon dollar alacaq.
  • 6:50 - 6:53
    Amma bu şəxslər 55 milyon dollar qazanacaqlar.
  • 6:53 - 6:57
    Bu, 16,5% gəlirdir.
  • 6:57 - 6:58
    Düşünürsünüz ki,
  • 6:58 - 7:00
    bu, həqiqətən, möhtəşəm səslənir.
  • 7:00 - 7:03
    Bəs niyə hamı yüksək riskli investor olmaq istəmir?
  • 7:03 - 7:04
    ....
  • 7:04 - 7:05
    ......
  • 7:05 - 7:08
    ....
  • 7:08 - 7:10
    Deməli, siz soruşursunuz ki, niyə hər kəs
  • 7:10 - 7:11
    yüksək riskli investor olmaq istəmir?
  • 7:11 - 7:11
    ....
  • 7:11 - 7:15
    Gəlin əvvəlki ssenariyə qayıdaq.
  • 7:15 - 7:20
    Borcalanların 20%-i deyir ki,
  • 7:20 - 7:22
    mən artıq bu ipotekanı ödəyə bilmirəm.
  • 7:22 - 7:24
    Bu evlərin açarlarını sizə qaytaracağam.
  • 7:24 - 7:28
    Bu 20%-lə siz 50% gəlir əldə edəcəksiniz.
  • 7:28 - 7:30
    1 milyon dollarlıq bu evlərin hər birini siz
  • 7:30 - 7:32
    yalnız 500 000 dollara sata bilərsiniz.
  • 7:32 - 7:36
    İldə 100 milyon dollar əvəzinə indi
  • 7:36 - 7:39
    yalnız 90 milyon dollar qazanacaqsınız.
  • 7:39 - 7:40
    ....
  • 7:43 - 7:47
    ...
  • 7:47 - 7:49
    Yəni ildə 100 milyon dollar əvəzinə indi yalnız
  • 7:49 - 7:51
    90 milyon dollar qazanacaqsınız.
  • 7:51 - 7:52
    ....
  • 7:52 - 7:53
    Lakin bu 2 şəxs bütün bu olanlardan
  • 7:53 - 7:54
    təsirlənməyəcəklər.
  • 7:54 - 7:56
    1-ci şəxs yenə də 24 milyon dollar əldə edəcək,
  • 7:56 - 8:00
    2-ci şəxs isə yenə də 21 milyon dollar əldə edəcək,
  • 8:00 - 8:03
    lakin indi bu şəxs 45 milyon dollar əldə edəcək.
  • 8:03 - 8:05
    Amma o, yenə də orta gəliri götürəcək.
  • 8:05 - 8:06
    Fərz edək ki, vəziyyət daha da pisləşir.
  • 8:06 - 8:07
    Bir neçə borcalan öz borclarını
  • 8:07 - 8:09
    defolt etməyə başlayır.
  • 8:09 - 8:14
    İldə 90 milyon dollar gəlir əldə etmək əvəzinə
  • 8:14 - 8:17
    siz 50 milyon dollar əldə etməyə başlayırsınız.
  • 8:17 - 8:19
    İndi siz bu şəxsə 24 milyon dollar ödəyirsiniz.
  • 8:19 - 8:22
    Siz bu şəxsə və ya bir qrup şəxsə
  • 8:22 - 8:23
    21 milyon dollar ödəyirsiniz.
  • 8:23 - 8:27
    Digər şəxsə isə yalnız 5 milyon dollar qalır.
  • 8:27 - 8:30
    300 milyondan 5 milyon olsa,
  • 8:30 - 8:32
    onların gəlirlilikləri 2%-dən az olur.
  • 8:32 - 8:35
    Deməli, bu şəxs yüksək gəlir üçün yüksək riski qəbul edir.
  • 8:35 - 8:39
    Əgər hamı ödəsə, o 16,5% əldə edəcək.
  • 8:39 - 8:43
    Ancaq bir müddət sonra defolt çox olarsa,
  • 8:43 - 8:48
    fərz edək ki, hər ay əldə etdiyiniz yarıya düşəcək.
  • 8:48 - 8:49
    Onda əsas zərər edən alacaq.
  • 8:49 - 8:51
    Onun gəliri 0% olacaq.
  • 8:51 - 8:53
    Bu şəxslər daha yüksək risk, daha yüksək gəlir
  • 8:53 - 8:54
    qrupunda idilər.
  • 8:54 - 8:57
    Əlbəttə ki, kifayət qədər insan defolt etməyə başlayarsa,
  • 8:57 - 8:59
    hətta bu insanlar belə zərər görməyə başlayacaqlar.
  • 8:59 - 9:02
    Deməli, təminatlı borc öhdəliyinin
  • 9:02 - 9:03
    bir formasıdır.
  • 9:03 - 9:06
    Bu, əslində ipoteka əsaslı təminatlı
  • 9:06 - 9:07
    borc öhdəliyidir.
  • 9:07 - 9:12
    Həqiqətən, bu tip bir modeli aktiv
    təminatlı hər hansı
  • 9:12 - 9:16
    borc öhdəliyi ilə edə bilərsiniz.
  • 9:16 - 9:18
    Biz bu modeli ipoteka əsasında etdik,
  • 9:18 - 9:19
    lakin siz istənilən aktivlə edə bilərsiniz.
  • 9:19 - 9:21
    Korporativ borcla da etmək mümkündür.
  • 9:21 - 9:24
    Müəssisənin debitor borcları ilə də mümkündür.
  • 9:24 - 9:27
    Ancaq indi qəzetlərdə ən çox oxuduğunuz
  • 9:27 - 9:30
    ipotekaya əsaslanan təminatlı
  • 9:30 - 9:30
    borc öhdəlikləridir.
  • 9:30 - 9:34
    Müəyyən dərəcədə hedcinq fondlarının çoxunu
  • 9:34 - 9:35
    problemə çevirən də məhz budur.
  • 9:35 - 9:38
    Düşünürəm ki, tam olaraq necə və niyə problem yarandığı
  • 9:38 - 9:40
    barədə başqa bir təqdimat hazırlayacağam.
  • 9:40 - 9:43
    -
Title:
Təminatlı Borc Öhdəliyi (CDO)
Description:

Təminatlı borc öhdəliklərinə giriş (ipoteka dəstəkli qiymətli kağızlar seriyasından sonra dinləniləcək. Sal Khan tərəfindən yaradılmışdır).

Növbəti dərsi izləyin:
https://www.khanacademy.org/economics-finance-domain/core-finance/derivative-securities/credit-default-swaps-tut/v/credit-default-swaps-cds-intro?utm_source=YT&utm_medium=Desc=utm_camp maliyyə və kapital bazarları

Əvvəlki dərsi qaçırmısınız? Bura baxın:
https://www.khanacademy.org/economics-finance-domain/core-finance/derivative-securities/cdo-tutorial/v/collateralized-debt-obligation-overview?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campap=finance

Khan Academy'də maliyyə və kapital bazarları: Faiz müasir kapital bazarlarının əsasını təşkil edir. Borc verdiyinizdən və ya götürdüyünüzdən asılı olaraq, bir aktivin gəliri (borc vermə) və ya kapitalın dəyəri (borc götürmə) kimi nəzərdən keçirilə bilər. Bu dərslik birləşmənin nə demək olduğunu da daxil olmaqla, əsas konsepsiyaya giriş verir. Həm də başınızdakı bəzi kobud faiz hesablamalarını asanlaşdıra biləcək bir qayda verir.

Khan Academy haqqında: Khan Academy, şagirdlərə sinif daxilində və xaricində öz sürətləri ilə təhsil almalarını təmin edən praktiki məşqlər, təlimat videoları və fərdi öyrənmə tablosu təqdim edir. Biz riyaziyyat, elm, kompüter proqramlaşdırma, tarix, sənət tarixi, iqtisadiyyat və s. Riyazi missiyalarımız, güclü və öyrənmə boşluqlarını təyin edən ən müasir, uyğunlaşan texnologiyadan istifadə edərək uşaq bağçasından başlayaraq hesablamalara yol göstərir. Xüsusi məzmun təqdim etmək üçün NASA, Müasir İncəsənət Muzeyi, Kaliforniya Elmlər Akademiyası və MIT kimi qurumlarla da əməkdaşlıq etmişik.

Pulsuz. Hər kəs üçün. Əbədi. #YouCanLearnAnything

Khan Academy'nin Maliyyə və Sermaye Bazarları kanalına abunə olun: https://www.youtube.com/channel/UCQ1Rt02HirUvBK2D2-ZO_2g?sub_confirmation=1
Khan Academy -yə abunə olun: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
09:44

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.