< Return to Video

فیزیک فوتبال: ضربه آزاد «غیر ممکن» - اریز کارتی

  • 0:07 - 0:11
    در سال ۱۹۹۷،
    در بازی بین فرانسه و برزیل
  • 0:11 - 0:14
    یک بازیکن جوان برزیلی
    به نام روبرتو کارلوس
  • 0:14 - 0:18
    برای یک ضربه آزاد ۳۵ متری آماده شد.
  • 0:18 - 0:20
    هیچ راه مستقیمی به دروازه نبود،
  • 0:20 - 0:24
    او تصمیم گرفت که کاری به
    ظاهرغیر ممکن را انجام دهد.
  • 0:24 - 0:27
    ضربه او توپ را بالای سر
    بازیکنان به پرواز درآورد،
  • 0:27 - 0:31
    اما درست قبل از اینکه از پشت زمین بازی
    رد شود، به طرف چپ بازگشت
  • 0:31 - 0:33
    و وارد دروازه شد.
  • 0:33 - 0:36
    بر اساس قانون اول نیوتن،
  • 0:36 - 0:39
    یک شی درهمان جهت و سرعت حرکت خواهد کرد
  • 0:39 - 0:42
    تا هنگامی که نیروی بر آن وارد شود.
  • 0:42 - 0:46
    هنگامی کارلوس به توپ ضربه زد،
    او به توپ جهت و سرعت داد،
  • 0:46 - 0:49
    اما چه نیرویی توپ را منحرف کرد
  • 0:49 - 0:54
    و یکی از با شکوه ترین گلها
    در تاریخ ورزش شد؟
  • 0:54 - 0:56
    فوت و فن آن در یک چرخش بود.
  • 0:56 - 1:00
    کارلوس ضربهاش را در
    پائین سمت راست مرکز توپ زد،
  • 1:00 - 1:05
    و توپ را به بالا و سمت راست فرستاد،
    اما توپ دور محور خودش میچرخید.
  • 1:05 - 1:08
    توپ پروازش را در یک
    مسیر به ظاهر مستقیم آغاز کرد
  • 1:08 - 1:12
    با هوایی که در دو جهت آن میوزید
    و سرعت آن را کاهش میداد.
  • 1:12 - 1:17
    در یک سو، هوا در جهت
    مخالف گردش توپ حرکت میکرد،
  • 1:17 - 1:19
    باعث افزایش فشار شد،
  • 1:19 - 1:23
    درحالیکه در سمت دیگر، هوا به همان
    سمت چرخش توپ حرکت میکند،
  • 1:23 - 1:26
    منطقهای با فشار هوای کمتر ایجاد میکند.
  • 1:26 - 1:31
    این تفاوت باعث میشود که توپ به سمت
    ناحیه فشار کمتر کات بگیرد (انحنای مسیر).
  • 1:31 - 1:34
    این پدیده را اثر مگنوس میگویند.
  • 1:34 - 1:38
    این نوع ضربه،
    که به آن ضربه موز گفته میشود
  • 1:38 - 1:40
    بسیار در فوتبال استفاده میشود،
  • 1:40 - 1:44
    و این یکی از عناصری است
    که این بازی زیبا را زیبا میکند.
  • 1:44 - 1:46
    اما ایجاد انحنا در حرکت توپ
    با دقتی که نیاز هست
  • 1:46 - 1:51
    برای هر دو مورد خمیدگی در اطراف دیوار و
    برگشتن به دروازه بسیار دشوار هست.
  • 1:51 - 1:53
    ضربه خیلی بلند از بالای دروازه رد میشود.
  • 1:53 - 1:57
    ضربه خیلی کوتاه به زمین برخورد میکند
    قبل از اینکه کات بگیرد.
  • 1:57 - 1:59
    ضربه خیلی کوتاه و فراخ
    هرگز به دروازه نمیرسد.
  • 1:59 - 2:03
    ضربهای که به اندازه کافی فراخ نباشد
    مدافعان آن را می گیرند.
  • 2:03 - 2:06
    ضربه خیلی آهسته خیلی زود کج میشود
    یا اینکه اصلا کج نمیشود.
  • 2:06 - 2:09
    ضربه خیلی سریع خیلی دیر کج میشود.
  • 2:09 - 2:11
    همان فیزیک است که سبب میشود
  • 2:11 - 2:14
    این گل به ظاهر غیر ممکن
  • 2:14 - 2:18
    با یک ضربه کرنر بدون کمک
    بازیکن دیگری را ممکن می کند.
  • 2:18 - 2:21
    اثر مگنوس ابتدا توسط اسحاق نیوتن
    ثبت شد
  • 2:21 - 2:26
    و وقتی او متوجه شد که
    او در سال ۱۶۷۰ مشغول بازی تنیس بود.
  • 2:26 - 2:30
    همچنین این شامل توپ گلف،
    فریزبی و بیسبال نیز میشود.
  • 2:30 - 2:33
    در هر مورد، اتفاق مشابهی میافتد.
  • 2:33 - 2:38
    چرخش توپ فشار
    متفاوتی در جریان هوای اطراف ایجاد می کند
  • 2:38 - 2:41
    که به آن در جهت چرخش انحنای مسیر میدهد.
  • 2:41 - 2:42
    و در اینجا پرسشی مطرح است.
  • 2:42 - 2:44
    ایا از لحاظ نظری میتوانید
    ضربهی سختی به توپ بزنید
  • 2:44 - 2:48
    که آن همه مسیر را برود
    و سپس به طرف شما برگردد؟
  • 2:48 - 2:50
    متاسفانه، خیر.
  • 2:50 - 2:53
    حتی اگر توپ در اثر سختی ضربه متلاشی نشود،
  • 2:53 - 2:54
    و یا به مانعی برخورد نکند،
  • 2:54 - 2:56
    چون هوا سرعت آن را کاهش می دهد،
  • 2:56 - 2:59
    زاویه انحراف آن افزایش می یابد،
  • 2:59 - 3:03
    باعث میشود تا حرکتی مارپیچ به چرخههای
    کوچک و کوچکتر پیدا کند
  • 3:03 - 3:05
    و در نهایت متوقف شود.
  • 3:05 - 3:07
    و تنها برای داشتن این حرکت مارپیچ
  • 3:07 - 3:11
    باید چرخش توپی بیش از ۱۵ بار سریعتر
  • 3:11 - 3:14
    از ضربه جاودانه کارلوس بزنید!
  • 3:14 - 3:16
    خُب برای این کار موفق باشید.
Title:
فیزیک فوتبال: ضربه آزاد «غیر ممکن» - اریز کارتی
Speaker:
Erez Garty
Description:

درس کامل را در اینجا ببینید:
http://ed.ted.com/lessons/football-physics-the-impossible-free-kick-erez-garty

در سال ۱۹۹۷، فوتبالیست برزیلی روبرتو کارلوس ضربه آزادی (ضربه کاشته) بدون وجود راهی مستقیم به دروازه در ۳۵ متری آن تنظیم نمود. شوت کارلوس به فراخی از بالای سر بازیکنان پرواز کرد و به تور دروازه خورد. او چگونه اینکار را کرد؟ اریز کارتی فیزیک پشت یکی از باشکوه‌ترین گل‌های تاریخ فوتبال را توضیح می‌دهد.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:33

Persian subtitles

Revisions