چگونه می توانیم دادههای دیجیتالی را در دی.ان.ای ذخیره کنیم؟
-
0:01 - 0:06من میتوانم تمام فیلمهایی که تا به حال
ساخته شده را در این تیوب بگنجانم. -
0:06 - 0:08اگر شما قادر به دیدن آن نیستید،
نکته همین است! -
0:08 - 0:09(خنده حضار)
-
0:09 - 0:12قبل از اینکه بفهمیم
چنین چیزی چطور ممکن است، -
0:12 - 0:16درک ارزش این شاهکار اهمیت دارد.
-
0:17 - 0:19این روزها تمام اعمال و افکار ما،
-
0:19 - 0:21از طریق عکسها و ویدئوها--
-
0:21 - 0:23حتی فعالیتهای تناسب انداممان--
-
0:23 - 0:25بهعنوان دادههای دیجیتالی ذخیره میشوند.
-
0:26 - 0:28بهجز تمام شدن
-
0:28 - 0:29حافظه تلفنهایمان،
-
0:29 - 0:31ما بهندرت درباره آثار دیجیتالی خود
فکر میکنیم -
0:32 - 0:35اما جامعه انسانی دادههای بیشتری را
-
0:35 - 0:37در چند سال اخیر
-
0:37 - 0:40نسبت به تمام تاریخ بشری تولید کرده است.
-
0:40 - 0:43دادههای بزرگ به معضل بزرگی تبدیل شده است.
-
0:43 - 0:46ذخیرهسازی دیجیتالی واقعاً گرانقیمت است،
-
0:46 - 0:50و هیچکدام از این دستگاههایی که داریم
آنچنان قادر به تحمل آزمون زمان نیستند. -
0:51 - 0:55وبسایت عامالمنفعهی "Internet Archive"
را در نظر بگیرید. -
0:55 - 0:58که علاوه بر کتابها و فیلمها،
-
0:58 - 1:02امکان دسترسی به صفحات وبی که
در سال ۱۹۹۶ نوشتهشدهاند را فراهم میکند. -
1:02 - 1:04حالا، این خیلی وسوسهانگیز است،
-
1:04 - 1:10اما تصمیم گرفتم به عقب برگردم و
شروع فروتنانه وبسایت TED را ببینم. -
1:10 - 1:14همانطور که ملاحظه میکنید،
در ۳۰ سال گذشته تغییرات اندکی داشته است. -
1:15 - 1:18و این کار، من را
به اولین سخنرانی TED، -
1:18 - 1:20در ۱۹۸۴ هدایت کرد
-
1:20 - 1:22و تصادفاً یکی از مجریان شرکت سونی
-
1:22 - 1:25در حال توضیح دادن
نحوه عملکرد یک دیسک فشرده بود. -
1:25 - 1:26(خنده حضار)
-
1:27 - 1:31توانایی عقب رفتن در زمان
-
1:31 - 1:33و دستیابی به این لحظه
بسیار فوقالعاده است. -
1:34 - 1:39همچنین واقعاً شگفتآور است که
پس از ۳۰ سال، بعد از اولین سخنرانی TED، -
1:39 - 1:42ما هنوز هم درباره
ذخیرهسازی دیجیتالی بحث میکنیم. -
1:43 - 1:46حال، اگر به یکی دیگر از وقایع
۳۰ سال قبل نگاهی بیندازیم، -
1:46 - 1:49شرکت IBM اولین سختافزار جهان
-
1:49 - 1:51در سال ۱۹۵۶ را مطرح کرد.
-
1:51 - 1:55در اینجا دستگاه در مقابل تعدادی تماشاچی
در حال بارگیری برای انتقال است. -
1:56 - 1:59این دستگاه توانایی نگهداری
معادل یک آهنگ MP3، -
1:59 - 2:01و بیش از یک تن وزن داشت.
-
2:02 - 2:05و قیمتش به ازای هر مگابایت
۱۰۰۰۰ دلار بود، -
2:05 - 2:08گمان نمیکنم کسی از افراد این سالن
علاقهای به خرید این دستگاه داشته باشد، -
2:08 - 2:10مگر اینکه یک مجموعهدار باشد.
-
2:11 - 2:14اما این بهترین کاری بوده که
در آن زمان قابل انجام بوده است. -
2:15 - 2:18ما در ذخیرهسازی داده
راه درازی را طی کردهایم. -
2:18 - 2:21دستگاهها بهطور چشمگیری پیشرفت کردهاند.
-
2:21 - 2:25اما تمام رسانهها درنهایت از بین میروند
یا منسوخ میشوند. -
2:25 - 2:30اگر امروز کسی برای تهیه نسخه پشتیبان
به شما یک درایو فلاپی بدهد، -
2:30 - 2:33احتمالاً به آنها عجیبوغریب نگاه کنید،
شاید بخندید، -
2:33 - 2:35اما چارهای جز
استفاده از این شیء لعنتی ندارید. -
2:36 - 2:39این دستگاهها دیگر نمیتوانند
نیازهای ذخیرهسازی ما را برآورده کنند، -
2:39 - 2:42هرچند برخی از آنها میتوانند
با اهداف دیگری به کار گرفته شوند. -
2:43 - 2:46تمام فناوریها درنهایت
میمیرند یا از بین میروند، -
2:46 - 2:48و به همراه اطلاعات،
-
2:48 - 2:49تمام خاطرات ما هم از بین میروند.
-
2:50 - 2:54همچنان این توهم وجود دارد
که مشکل ذخیرهسازی حل شده است، -
2:54 - 2:57اما درواقعیت، همه ما برای آن
وجود خارجی قائل میشویم. -
2:57 - 3:00ما نگران ذخیرهسازی
ایمیلها و عکسهایمان نیستیم. -
3:00 - 3:02آنها روی فضای ابری (Cloud) هستند.
-
3:03 - 3:06اما در پشتصحنه،
ذخیرهسازی مشکلساز شده است. -
3:06 - 3:10نهایتاً، فضای ابری (Cloud)
هم از تعدادی سختافزار تولید شده است. -
3:11 - 3:15اکنون، میتوانیم بحث کنیم که
بیشترین اطلاعات دیجیتال واقعاً مهم نیست. -
3:15 - 3:17قطعاً میتوانیم آن را حذف کنیم.
-
3:18 - 3:21اما چگونه میتوانیم بفهمیم
امروز واقعاً چه چیزی اهمیت دارد؟ -
3:22 - 3:25ما در مورد تاریخ بشری
چیزهای زیادی یاد گرفتهایم -
3:25 - 3:28از نقشها و نوشتههای درون غارها،
-
3:28 - 3:29و از لوحهای سنگی.
-
3:29 - 3:33ما زبانهای سنگ روزتا (Rosetta Stone) را
رمزگشایی کردهایم. -
3:34 - 3:37میدانید، با این وجود،
هرگز کل داستان را نخواهیم داشت. -
3:37 - 3:39دادههای ما، داستان ما است،
-
3:39 - 3:41حتی امروز بیشتر از قبل.
-
3:42 - 3:45ما رکوردهایمان را بر روی
لوحهای سنگی نخواهیم داشت. -
3:46 - 3:48اما مجبور نیستیم انتخاب کنیم
در حال حاضر چه چیزی مهم است. -
3:49 - 3:51برای ذخیرهسازی همه اینها
راهی وجود دارد. -
3:52 - 3:54به نظر میرسد که از چند میلیارد سال قبل
-
3:54 - 3:57راهحلی برای این موضوع وجود داشته است،
-
3:57 - 3:58که الآن در این تیوب است.
-
4:00 - 4:04دی.ان. ای قدیمیترین ابزار
ذخیرهسازی طبیعت است. -
4:04 - 4:07که حاوی تمام اطلاعات لازم
-
4:07 - 4:10برای تولید و بقای یک انسان است.
-
4:11 - 4:13اما چه چیزی دی.ان.ای
را انقدر بزرگ میکند؟ -
4:13 - 4:15خب بهعنوانمثال بیایید به ژن خودمان
-
4:15 - 4:17نگاهی بیندازیم.
-
4:17 - 4:22اگر لازم بود تمام سه میلیارد
حروف G،C،T، A ها را -
4:22 - 4:25با فونت و فرمت استاندارد پرینت بگیریم،
-
4:25 - 4:28و سپس مجبور به
نگهداری از تمام آن کاغذها بودیم، -
4:28 - 4:31ارتفاعی معادل ۱۳۰ متر داشت،
-
4:31 - 4:34چیزی بین مجسمه آزادی و اثر تاریخی واشنگتن.
-
4:34 - 4:37حال، اگر ما تمام این حروف G،C،T، A را
-
4:37 - 4:39به دادههای دیجیتال
و ۰ و ۱ تبدیل کنیم -
4:39 - 4:41کلاً چند گیگ فضا اشغال میکند.
-
4:42 - 4:44و در هریک از سلولهای بدن ما وجود دارد.
-
4:45 - 4:47هرکدام از ما بیش از ۳۰ هزار میلیارد
سلول داریم. -
4:48 - 4:49پس ایده را فهمیدید:
-
4:49 - 4:54DNA توان ذخیرهسازی حجم زیادی از اطلاعات
در فضایی بسیار محدود را دارد. -
4:56 - 4:57DNA همچنین بسیار بادوام است،
-
4:57 - 5:00و برای ذخیرهسازی حتی
به الکتریسیته نیاز ندارد. -
5:00 - 5:05این را میدانیم چون دانشمندان دی.ان.ای
انسانهای باستانی را به دست آوردهاند -
5:05 - 5:07که صدها هزار سال قبل زندگی میکردهاند.
-
5:08 - 5:10یکی از آنها مرد یخی بنام Ötzi است.
-
5:10 - 5:12که به نظر میرسد اهل اتریش است.
-
5:12 - 5:14(خنده حضار)
-
5:14 - 5:15وی در ارتفاعات حفاظتشده
-
5:15 - 5:18کوهستانهای بین ایتالیا
و اتریش کشف شده است. -
5:18 - 5:22و به نظر میرسد که در اتریش امروزی
خویشاوندان ژنتیکی زنده دارد. -
5:22 - 5:25پس ممکن است یکی از شما عموزاده Ötzi باشد.
-
5:25 - 5:26(خنده حضار)
-
5:26 - 5:30نکته اینجاست که ما برای بازگردانی اطلاعات
شانس بهتری داریم -
5:30 - 5:31آن هم از انسانهای باستانی
-
5:31 - 5:33تا آنچه از یک تلفن قدیمی به دست بیاید.
-
5:34 - 5:38همچنین احتمال از دست دادن
توانایی خواندن دی.ان.ای -
5:38 - 5:41نسبت به هرکدام از دستگاههای ساخته دست بشر
بسیار کمتر است -
5:42 - 5:46هرکدام از انواع حافظه نیازمند
روشی جدید برای بازخوانی اطلاعات است. -
5:46 - 5:48همیشه میتوانیم اطلاعات
دی.ان.ای را بخوانیم. -
5:48 - 5:51اگر بیشتر از این توالی ایجاد نکنیم،
مشکلات بیشتری نسبت به نگرانی -
5:51 - 5:53درباره ذخیرهسازی دادهها
پیش رو خواهیم داشت. -
5:54 - 5:57ذخیره دادهها روی دی.ان.ای جدید نیست.
-
5:57 - 6:00طبیعت این کار را برای
چندین میلیارد سال انجام داده است. -
6:00 - 6:04درواقع، هر موجود زنده
یک دستگاه ذخیره دی.ان.ای است. -
6:04 - 6:07اما ما چطور میتوانیم
دادهها را روی دی.ان.ای ذخیره کنیم؟ -
6:08 - 6:10این شکل ۵۱ است.
-
6:10 - 6:12که اولین عکس از دی.ان.ای است،
-
6:12 - 6:14که حدوداً ۶۰ سال پیش ثبت شده است.
-
6:14 - 6:19که تقریباً مصادف با زمانی است که
اولین سختافزار توسط IBM ارائه شد. -
6:19 - 6:25بنابراین، درک ما از ذخیرهسازی دیجیتالی
و دی.ان.ای همزمان باهم رشد کرده است. -
6:26 - 6:29ابتدا در مورد توالی، یا خواندن دی.ان.ای،
-
6:29 - 6:31و خیلی زود درباره چطور نوشتن یا
-
6:31 - 6:33سنتز آنها یاد گرفتیم.
-
6:33 - 6:36این کار بسیار شبیه این است که
چطور یک زبان جدید یاد میگیریم. -
6:37 - 6:41و حالا توانایی داریم که دی.ان.ای
را بخوانیم، بنویسیم و کپی کنیم. -
6:41 - 6:44همیشه در آزمایشگاه
این کار را انجام میدهیم. -
6:44 - 6:48پس هر چیزی، واقعاً هر چیزی،
که بتواند بصورت۰ و ۱ ذخیره شود، -
6:48 - 6:50را میتوان در دی.ان.ای ذخیره کرد.
-
6:51 - 6:54برای اینکه چیزی مثل این عکس
را دیجیتالی ذخیره کنیم، -
6:54 - 6:57ما آن را به بیتها یا
ارقام دوتایی (صفر و یک) تبدیل میکنیم. -
6:57 - 7:01هر پیکسل یک عکس سیاهوسفید
را میتوان۰ و ۱1 در نظر گرفت. -
7:02 - 7:07مشابه چاپ حروف روی کاغذ توسط پرینتر جوهری،
میتوانیم دی.ان.ای را بنویسیم. -
7:07 - 7:11فقط کافی است دادهها را،
تمام آن ۰ و ۱ها را، -
7:11 - 7:13به حروف G،C،T، A تبدیل کنیم.
-
7:13 - 7:15و سپس آن را به یک شرکت سنتز ارسال کنیم.
-
7:15 - 7:17پس کد را مینویسیم و
میتوانیم آن را ذخیره کنیم، -
7:17 - 7:21و وقتی بخواهیم دادهها را بازیابی
کنیم، کافی است به آن توالی بدهیم. -
7:21 - 7:24حالا، قسمت جالب ماجرا انتخاب این است که
چه فایلهایی را در نظر بگیریم. -
7:24 - 7:28ما دانشمندانی جدی هستیم، پس لازم بود
که برای آیندگان خوب، -
7:28 - 7:29یک نسخه خطی را در نظر بگیریم.
-
7:29 - 7:32ما همچنین یک کارت هدیه آمازون
۵۰ دلاری در نظر گرفتیم-- -
7:32 - 7:36خیلی هیجانزده نشوید، چون تا الآن
خرج شده است، کسی آن را رمزگشایی کرد-- -
7:36 - 7:38به همین ترتیب یک سیستم در حال کار،
-
7:38 - 7:41یکی از اولین فیلمهایی که ساختهشده،
-
7:41 - 7:42و یک لوح پایونیر هم در نظر گرفتیم.
-
7:42 - 7:44شاید بعضی از شما
این را دیده باشید. -
7:44 - 7:47این لوح تصاویری از
یک مرد و زن برهنه، -
7:47 - 7:50و موقعیت تقریبی ما را
در منظومه شمسی نشان میدهد، -
7:50 - 7:54تا در صورت رسیدن به موجودات فرازمینی
پیامی تصویری از بشریت را به آنها برسانند. -
7:55 - 7:58بعدازاینکه تصمیم گرفتیم
چه چیزهایی را میخواهیم کد نویسی کنیم، -
7:58 - 7:59دادهها را طبقهبندی کرده،
-
7:59 - 8:03و ۰ و ۱ ها را به حروف
G،C،T، A تبدیل میکنیم، -
8:03 - 8:06و سپس این فایل را
به شرکت سنتز ارسال میکنیم. -
8:06 - 8:08و این چیزی است که به دست آوردیم.
-
8:08 - 8:10فایلهای ما در این تیوب قرار داشتند.
-
8:10 - 8:12تنها کافی بود که به آن توالی بدهیم.
-
8:13 - 8:15تمام اینها بسیار ساده به نظر میرسند،
-
8:15 - 8:18اما تفاوت بین
یک ایده واقعاً جذاب و سرگرمکننده، -
8:18 - 8:20و چیزی که واقعاً
بتوانیم از آن استفاده کنیم، -
8:20 - 8:23غلبه بر این چالشهای حقیقی است.
-
8:23 - 8:27حال، هرچند دی.ان.ای نسبت به
هر دستگاه ساخته دست بشر قدرتمندتر است، -
8:27 - 8:29اما بینقص نیست.
-
8:29 - 8:31البته که نقاط ضعفی دارد.
-
8:31 - 8:35پس ما پیام خود را
با توالی یابی دی.ان.ای بازیابی میکنیم، -
8:35 - 8:37و تکتک دادههای زمانی بازیابی میشوند،
-
8:37 - 8:39دی.ان.ای را از دست میدهیم.
-
8:39 - 8:41این جزئی از فرایند توالی یابی است.
-
8:41 - 8:43ما نمیخواهیم از دادهها بگذریم،
-
8:43 - 8:46اما خوشبختانه، برای کپی کردن دی.ان.ای
یک راه هست -
8:46 - 8:51که حتی ارزانتر و آسانتر
از سنتز کردن آن است. -
8:51 - 8:56روشی را برای تهیه ۲۰۰ هزار میلیارد کپی
از فایلهایمان امتحان کردهایم، -
8:56 - 8:59و تمام دادهها را
بدون خطا بازیابی کردهایم. -
9:00 - 9:03بنابراین، توالی دهی خطاهایی
را هم در دی.ان.ای ما ایجاد میکند، -
9:03 - 9:06خطاهایی در G،C،T، A ها.
-
9:06 - 9:09طبیعت برای این مشکل
در سلولهای ما راهحلی دارد. -
9:09 - 9:15اما دادههای ما در دی.ان.ای سنتز شده
داخل تیوب ذخیره شده است، -
9:15 - 9:18پس ما برای غلبه این مسئله
مجبور بودیم راهحل خودمان را بیابیم. -
9:19 - 9:23ما تصمیم گرفتیم از الگوریتمی که
برای پخش ویدئو استفاده میشود، بهره ببریم. -
9:23 - 9:25وقتی یک ویدئو را پخش میکنید،
-
9:25 - 9:29اساساً در تلاش هستید تا
ویدئوی اصلی، فایل اصلی، را بازیابی کنید. -
9:29 - 9:32وقتی ما تلاش میکنیم
که فایل اصلی را بازیابی کنیم، -
9:32 - 9:34داریم توالی دهی میکنیم.
-
9:34 - 9:38اما درواقع، هردوی این فرایندها،
درباره بازیابی تعداد کافی ۰ و ۱ است -
9:38 - 9:40تا دادههایمان را
مجدداً کنار هم بچینیم. -
9:41 - 9:43و بنابراین، به خاطر استراتژی کد نویسیمان،
-
9:43 - 9:45میتوانستیم تمام دادههایمان
را طوری بستهبندی کنیم -
9:45 - 9:49که به ما امکان ایجاد
میلیونها وهزاران میلیارد را کپی دهد -
9:49 - 9:52و درعینحال همیشه بتوانیم
تمام فایلهایمان را پس بگیریم. -
9:53 - 9:54این فیلمی است که کدنویسی کردهایم.
-
9:54 - 9:57که یکی از اولین فیلمهای ساختهشده است،
-
9:57 - 10:02و اکنون اولین فیلمی است که بیش از ۲۰۰
هزار میلیارد بار روی دی.ان.ای کپی شده. -
10:02 - 10:05بافاصله کمی بعد از انتشار مطالعاتمان،
-
10:05 - 10:08در رویداد "هرچه میخواهی از من بپرس"
وبسایت reddit شرکت کردیم. -
10:08 - 10:11اگر شما یکی از همکاران ما باشید،
با این وبسایت بسیار آشنا هستید. -
10:12 - 10:13بیشتر سؤالها متفکرانه بودند.
-
10:13 - 10:15و بعضی خندهدار...
-
10:15 - 10:21برای مثال، کاربری میخواست بداند کی میتواند
درایو لمسی واقعی خود را داشته باشد. -
10:21 - 10:22حالا، مسئله این است،
-
10:22 - 10:27الان دی.ان.ای هر چیز لازم برای تبدیل ما
به کسی که هستیم، را ذخیره میکند. -
10:27 - 10:30ذخیره دادهها روی تمام فایلهایتان
سنتز شده -
10:30 - 10:33داخل یک تیوب بسیار ایمنتر است.
-
10:35 - 10:40الان مسلماً نوشتن وخواندن داده
روی دی.ان.ای نسبت به ذخیره -
10:40 - 10:43تمام فایلهایتان بر روی سختافزار
-
10:43 - 10:45زمان بیشتری میبرد.
-
10:45 - 10:49پس، ابتدا باید بر
ذخیرهسازی طولانیمدت تمرکز کنیم. -
10:51 - 10:53اغلب دادهها زودگذر هستند.
-
10:53 - 10:56فهمیدن آنچه امروز مهم است،
-
10:56 - 10:59یا آنچه برای نسل بعد اهمیت خواهد داشت،
واقعاً سخت است. -
10:59 - 11:01اما نکته این است که
مجبور نیستیم همین امروز انتخاب کنیم. -
11:02 - 11:07یونسکو برنامهای عالی
به نام "حافظه جهان" دارد. -
11:07 - 11:10این برنامه برای حفظ
موارد تاریخیای ایجاد شده است که -
11:10 - 11:13برای تمام بشریت ارزشمند هستند.
-
11:14 - 11:17از آیتمهایی برای افزوده شدن
به این مجموعه نام برده شده است، -
11:17 - 11:19ازجمله فیلمی که ما آن را کد نویسی کردیم.
-
11:20 - 11:24در شرایطی که این برنامه یک راه فوقالعاده
برای حفظ میراث انسانی است، -
11:24 - 11:26اما الزامی برای انتخاب آن وجود ندارد.
-
11:26 - 11:30در عوض پرسش از نسل حاضر-ما-
-
11:30 - 11:32که چه چیزی ممکن است
در آینده اهمیت داشته باشد، -
11:32 - 11:34میتوانیم همهچیز را در
دی.ان.ای ذخیره کنیم. -
11:36 - 11:38ذخیرهسازی نه تنها
فقط در مورد تعداد بایتها، -
11:38 - 11:42بلکه درباره این است که ما دادهها را
با چه کیفیتی ذخیره و بازیابی میکنیم. -
11:42 - 11:45همیشه تنشی وجود داشته است
بین مقدار دادهای که میتوانیم تولید کنیم، -
11:45 - 11:47و چقدر از آن را
میتوانیم بازیابی -
11:47 - 11:49و چقدر را میتوانیم ذخیرهسازی کنیم،
-
11:50 - 11:54هر پیشرفتی در نوشتن دادهها،
نیازمند روشی جدید برای خواندن آنهاست. -
11:54 - 11:56ما دیگر نمیتوانیم
رسانههای قدیمی را بخوانیم. -
11:56 - 12:00چند نفر از شما روی لپتاپتان
دیسک درایو دارید؟ -
12:00 - 12:02چه برسد به درایو فلاپی!
-
12:02 - 12:05این اتفاق برای دی.ان.ای
هرگز روی نخواهد داد. -
12:05 - 12:08تا زمانی که ما هستیم، دی.ان.ای
نیز وجود دارد -
12:08 - 12:10و راهی خواهیم یافت تا آن
را توالیدهی کنیم. -
12:11 - 12:15بایگانی کردن جهان اطراف،
بخشی از ذات انسان است. -
12:15 - 12:20این پیشرفتی است که ما طی ۶۰ سال،
از زمان شروع به شناخت دی.ان.ای، -
12:20 - 12:23در ذخیرهسازی دیجیتالی
به آن دستیافتهایم. -
12:24 - 12:29هنوز درزمینهٔ توالیهای دی.ان.ای،
در نصف این زمان به پیشرفت مشابهی دستیافتیم -
12:29 - 12:34و تا زمانی که باشیم،
دی.ان.ای هرگز منسوخ نخواهد شد. -
12:34 - 12:35متشکرم.
-
12:35 - 12:40(تشویق حضار)
- Title:
- چگونه می توانیم دادههای دیجیتالی را در دی.ان.ای ذخیره کنیم؟
- Speaker:
- دینا زِیلِنسکی
- Description:
-
از دیسکهای فلاپی گرفته تا فلش مموریها، هرکدام از روشهای ذخیره داده درنهایت منسوخ میشوند. چه میشود اگر راهی برای ذخیره همیشگی دادههای جهان بیابیم؟ خانم دینا زیلِنسکی، یک بیوانفورماتیک، درباره علمی که چند میلیارد سال پشت این راه حل بوده است را به اشتراک میگذارد: دی. ان. ای.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:54
Leila Ataei approved Persian subtitles for How we can store digital data in DNA | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for How we can store digital data in DNA | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for How we can store digital data in DNA | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for How we can store digital data in DNA | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for How we can store digital data in DNA | ||
Masood Mousavi accepted Persian subtitles for How we can store digital data in DNA | ||
Masood Mousavi edited Persian subtitles for How we can store digital data in DNA | ||
Masood Mousavi edited Persian subtitles for How we can store digital data in DNA |