Dlaczego ludzie wstępują do sekt? - Janja Lalich
-
0:08 - 0:13Kiedy wielebny Jim Jones
założył w 1995 roku Świątynię Ludu, -
0:13 - 0:16niewielu było w stanie
wyobrazić sobie jej przerażający koniec. -
0:16 - 0:21Ten postępowy ruch religijny
był coraz popularniejszy i zyskał wsparcie -
0:21 - 0:25części najbardziej znaczących
polityków w San Francisco. -
0:25 - 0:29Ale w 1977 roku, w związku z doniesieniami
dotyczącymi prania mózgu i wykorzystywań, -
0:29 - 0:32Jones przeniósł się
wraz z setkami członków -
0:32 - 0:36i założył komunę Jonestown w Gujanie.
-
0:36 - 0:41Ogłoszona utopijnym rajem kolonia
bardziej przypomniała obóz więzienny, -
0:41 - 0:45a kiedy wysłannicy Kongresu przybyli,
aby zbadać panujące tam warunki, -
0:45 - 0:48Jones uruchomił swój plan ostateczny.
-
0:48 - 0:5418 listopada 1978 roku
909 mężczyzn, kobiet i dzieci zmarło -
0:54 - 0:58po tym, jak zmuszono ich do wypicia
zatrutego napoju Flavor Aid. -
0:58 - 1:03Ta makabryczna scena
utrwaliła się w języku angielskim -
1:03 - 1:06jako idiom określający myślenie
ciasne i podobne do sekciarskiego, -
1:06 - 1:09który dosłownie brzmi
"napili się oranżady". -
1:09 - 1:12Dziś na świecie istnieje tysiące sekt.
-
1:12 - 1:14Są dwie rzeczy,
które trzeba o nich wiedzieć. -
1:14 - 1:17Po pierwsze nie wszystkie sekty
są związane z religią. -
1:17 - 1:19Niektóre mają podstawy polityczne,
-
1:19 - 1:20terapeutyczne,
-
1:20 - 1:21skupiają się na samodoskonaleniu
-
1:21 - 1:23czy innych sprawach.
-
1:23 - 1:24Z drugiej strony
-
1:24 - 1:29nie wszystkie nowe religie
określa się mianem sekt. -
1:29 - 1:32Co dokładnie definiuje
współczesne pojmowanie sekt -
1:32 - 1:35i dlaczego zyskują one nowych członków?
-
1:35 - 1:38Ogólnie rzecz biorąc, sekta to grupa
-
1:38 - 1:42wspólnie poświęcająca się
na rzecz zwykle skrajnej ideologii, -
1:42 - 1:46z reguły propagowanej przez
charyzmatycznego przywódcę. -
1:46 - 1:49Choć tylko niektóre zagrażają życiu,
jak Jonestown czy Wrota Niebios, -
1:49 - 1:54sekta, której członkowie popełnili
zbiorowe samobójstwo w 1997 roku, -
1:54 - 1:58wiele sekt ma wspólne
cechy charakterystyczne. -
1:58 - 2:02Typowa sekta wymaga
dużego poświęcenia od swoich członków -
2:02 - 2:04i zachowuje ścisłą hierarchię,
-
2:04 - 2:07oddzielając niczego niepodejrzewających
zwolenników i rekrutów -
2:07 - 2:09od wewnętrznych zasad funkcjonowania.
-
2:09 - 2:13Sekty twierdzą, że dają odpowiedzi
na najważniejsze pytania dotyczące życia -
2:13 - 2:14poprzez swoją doktrynę
-
2:14 - 2:16oraz wymagają narzucanej
recepty na zmianę, -
2:16 - 2:20która czyni prawdziwych
wyznawców z nowych członków. -
2:20 - 2:24Co najważniejsze, sekta korzysta zarówno
z formalnych, jak i nieformalnych systemów -
2:24 - 2:28wpływu i kontroli, aby zapewnić
posłuszeństwo członków. -
2:28 - 2:34Nie ma tam miejsca na wewnętrzne spory
czy zewnętrzne kontrole. -
2:34 - 2:37Można się zastanawiać,
dlaczego część z tego opisu -
2:37 - 2:40pasuje też do powszechnych religii.
-
2:40 - 2:43Słowo "cultus" pierwotnie opisywało ludzi,
-
2:43 - 2:46którzy oddawali cześć niektórym bogom,
-
2:46 - 2:49odprawiając rytuały
i utrzymując świątynie. -
2:49 - 2:53Z czasem słowo to zaczęło określać
zbytnie oddanie religijne. -
2:53 - 2:55Wiele religii ma swoje źródła w sektach,
-
2:55 - 3:00wraz z rozwojem jednak
zespoliły się one ze społeczeństwem. -
3:00 - 3:04Współczesna sekta separuje
swoich członków od reszty świata. -
3:04 - 3:08Zamiast służyć radą,
aby pomóc członkom lepiej żyć, -
3:08 - 3:10sekta próbuje przejąć całkowitą kontrolę
-
3:10 - 3:13nad życiem osobistym,
relacjami rodzinnymi, -
3:13 - 3:16finansami i miejscem zamieszkania.
-
3:16 - 3:19Sekty żądają posłuszeństwa
wobec przywódców, którzy są ludźmi, -
3:19 - 3:21najczęściej bardzo przekonującymi,
-
3:21 - 3:24mającymi cechy despotyczne i narcystyczne.
-
3:24 - 3:30Motywują ich pieniądze, seks,
władza lub wszystko razem. -
3:30 - 3:34Przywódca sekty wykorzystuje
charyzmę osobistą, by przyciągać chętnych, -
3:34 - 3:37ale dalsze rozpowszechnienie kultu
przypomina piramidę finansową, -
3:37 - 3:41w której starsi członkowie
rekrutują nowicjuszy. -
3:41 - 3:44Sekty zręcznie dobierają
potencjalnych członków, -
3:44 - 3:46często skupiając się
na nowoprzybyłych w dany region -
3:46 - 3:52albo osobach doświadczonych
osobistą stratą lub zawodową porażką. -
3:52 - 3:54Samotność i pragnienie znalezienia sensu
-
3:54 - 3:58sprawiają, że stajemy się podatni na wpływ
przyjaznych ludzi oferujących wspólnotę. -
3:58 - 4:00Proces rekrutacji może być subtelny.
-
4:00 - 4:03Czasem nawiązanie bliższej relacji
trwa wiele miesięcy. -
4:03 - 4:08Ponad dwie trzecie członków
sekt jest rekrutowane przez przyjaciół, -
4:08 - 4:09innych członków rodziny
-
4:09 - 4:10lub współpracowników,
-
4:10 - 4:13których zaproszenia trudniej odrzucić.
-
4:13 - 4:18Po dostaniu się do sekty członkowie
poddawani są różnym formom indoktrynacji. -
4:18 - 4:21Niektóre wykorzystują naturalne skłonności
do kopiowania zachowań społecznych -
4:21 - 4:24i wykonywania rozkazów.
-
4:24 - 4:26Inne metody mogą być bardziej dogłębne
-
4:26 - 4:30i wykorzystywać przymusową perswazję,
-
4:30 - 4:33w tym wymuszenie poczucia
winy, wstydu i strachu. -
4:33 - 4:36Często członkowie
dobrowolnie pozostają w sekcie, -
4:36 - 4:41chcąc poczuć przynależność do grupy
i uzyskać obiecane nagrody. -
4:41 - 4:44Środowisko sekt odwodzi
od myślenia krytycznego, -
4:44 - 4:46co sprawia, że trudno wyrazić wątpliwości,
-
4:46 - 4:50gdy wszyscy wokół
wykazują wiarę absolutną. -
4:50 - 4:54Skutkiem jest konflikt wewnętrzny,
inaczej dysonans poznawczy, -
4:54 - 4:56który sprawia, że pozostajemy w pułapce,
-
4:56 - 5:01bo każdy kompromis sprawia,
że trudniej przyznać, że nas oszukano. -
5:01 - 5:04Choć większość sekt nie doprowadza
swoich członków do śmierci, -
5:04 - 5:06i tak mogą one wyrządzić szkodę.
-
5:06 - 5:09Odmawiając podstawowych wolności
myśli, mowy i prawa do zgromadzeń, -
5:09 - 5:14sekty hamują rozwój psychiczny
i emocjonalny swoich członków, -
5:14 - 5:16co jest zwłaszcza problemem dla dzieci,
-
5:16 - 5:21pozbawionych normalnych
czynności i przełomów rozwojowych. -
5:21 - 5:24Wielu członków sekt
w końcu z nich odchodzi, -
5:24 - 5:26czy to dzięki własnemu uświadomieniu,
-
5:26 - 5:28pomocy rodziny i przyjaciół,
-
5:28 - 5:33czy też, gdy sekta rozpada się
przez naciski zewnętrzne i skandale. -
5:33 - 5:36Wiele sekt trudno zidentyfikować,
-
5:36 - 5:39a przekonania niektórych,
jakkolwiek dziwne, -
5:39 - 5:42chroni wolność wyznania.
-
5:42 - 5:45Jeśli ich praktyki wiążą się z dręczeniem,
-
5:45 - 5:45groźbami,
-
5:45 - 5:47nielegalnymi działaniami
-
5:47 - 5:48lub wykorzystywaniem,
-
5:48 - 5:51może wkroczyć prawo.
-
5:51 - 5:56Ceną za wiarę nie powinna być
rodzina czy przyjaciele, -
5:56 - 5:58a jeśli ktoś każe wam poświęcić relacje
-
5:58 - 6:01lub moralność dla wyższego dobra,
-
6:01 - 6:05najprawdopodobniej robi to,
aby wykorzystać was do własnych celów.
- Title:
- Dlaczego ludzie wstępują do sekt? - Janja Lalich
- Speaker:
- Janja Lalich
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/why-do-people-join-cults-janja-lalich
Dzisiaj na świecie istnieją tysiące sekt. Ogólnie rzecz biorąc, sekta to grupa lub ruch wspólnie poświęcający się skrajnej ideologii, którą zwykle uosabia charyzmatyczny przywódca. Co dokładnie odróżnia sekty od innych grup
i dlaczego ludzie się do nich przyłączają? Janja Lalich opisuje, jak sekty rekrutują członków i nimi manipulują.Lekcja: Janja Lalich, animacja: Globizco.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:27
![]() |
Marta Konieczna approved Polish subtitles for Why do people join cults? | |
![]() |
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Why do people join cults? | |
![]() |
Ola Królikowska accepted Polish subtitles for Why do people join cults? | |
![]() |
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why do people join cults? | |
![]() |
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why do people join cults? | |
![]() |
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why do people join cults? | |
![]() |
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why do people join cults? | |
![]() |
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why do people join cults? |