< Return to Video

گرد وغبار کیهانی - لورین متیوز

  • 0:07 - 0:10
    محلی که در آن نشسته‌اید را در نظر بگیرید.
  • 0:10 - 0:12
    با سفر وارونه در زمان
  • 0:12 - 0:16
    ممکن است که آن در کف دریایی
    کم عمق غرق شده‌باشد،
  • 0:16 - 0:17
    مدفون شده در زیر کیلومتر‌ها سنگ،
  • 0:17 - 0:22
    یا شناور در میان منظره‌ای دوزخی،
  • 0:22 - 0:24
    اما به اندازه کافی به عقب برگردید -
  • 0:24 - 0:26
    حدود ۴/۶ میلیارد سال،
  • 0:26 - 0:31
    و شما در وسط فوج عظیم ابر
    گرد و غبار و گاز قرار خواهید‌گرفت
  • 0:31 - 0:34
    در گردش به دور ستاره‌ای
    که تازه متولد شده هستید.
  • 0:34 - 0:40
    این زمینه برای برخی از بزرگترین،
    کوچکترین رمز و رازهای فیزیک است
  • 0:40 - 0:43
    اسرار توده گرد‌وغبار کیهانی.
  • 0:43 - 0:47
    مناطق به ظاهر خالی در فضای بین ستارگان
  • 0:47 - 0:51
    در واقع حاوی ابرهایی از گاز و غبار است،
  • 0:51 - 0:55
    که معمولاً در آنجا توسط ابرنواخترها
    دمیده می‌شوند.
  • 0:55 - 0:59
    وقتی ابر متراکم به یک آستانه
    خاص به نام جرم جینز می‌رسد،
  • 0:59 - 1:02
    در خود فرو می‌ریزد.
  • 1:02 - 1:07
    ابر کوچک شده سریع و سریعتر
    می‌چرخد، و گرم می‌شود،
  • 1:07 - 1:12
    سرانجام به اندازه کافی داغ می‌شود که
    هیدروژن درون هسته‌اش می‌سوزد.
  • 1:12 - 1:14
    در این مرحله ستاره‌ای متولد می‌شود.
  • 1:14 - 1:17
    با شروع گداختگی در ستاره‌ جدید،
  • 1:17 - 1:22
    فورانی از گازها را می‌فرستد
    که بالا و پایین ابر را پراکنده می‌کند ،
  • 1:22 - 1:29
    یک حلقه گاز و گرد و غبار در حال چرخش به
    نام حلقه پیش‌سیاره از خود بجای می‌گذارد.
  • 1:29 - 1:32
    این مکان با کمال تعجب طوفانی است.
  • 1:32 - 1:37
    گردباد گاز‌ها ذرات را از هم جدا کرده،
    و باعث برخورد آنها به یکدیگر می‌شود.
  • 1:37 - 1:44
    گردوغبار از قطعات ریز فلزی، تکه‌های سنگ،
    و بیشتر از یخ، تشکیل شده‌است.
  • 1:44 - 1:47
    ما در آسمان هزاران حلقه اینچنینی
    را رصد کرده ایم،
  • 1:47 - 1:49
    در مراحل مختلف گسترش
  • 1:49 - 1:54
    همچون که گردوغباردر توده‌های
    بزرگ و بزرگتر گرد هم می‌آیند.
  • 1:54 - 1:59
    دانه های گرد و غبار ۱۰۰برابر کوچکتر از
    عرض موی انسان به یکدیگر می‌چسبند
  • 1:59 - 2:02
    بواسطه آنچه نیروی واندروالسی
    نامیده می‌شود.
  • 2:02 - 2:07
    این جایی است که ابری از الکترون‌ها
    به یک سوی مولکول می‌روند،
  • 2:07 - 2:12
    که در یک طرف بار منفی، و در
    طرف دیگر بار مثبت ایجاد می‌کند.
  • 2:12 - 2:17
    مخالف‌ها جذب هم می‌شوند، اما واندروالس فقط
    می‌تواند ذرات ریز را در کنار هم نگه دارد.
  • 2:17 - 2:21
    و یک مشکل وجود دارد: وقتی توده گردوغبار
    به اندازه مشخصی رشد کرد،
  • 2:21 - 2:25
    فضای طوفانی حلقه مدام آنها را درهم می‌شکند
  • 2:25 - 2:27
    همانطور که به یکدیگر برخورد می‌کنند.
  • 2:27 - 2:33
    چگونه آنها همچنان به رشد خود ادامه
    می‌دهند اولین راز توده گردوغبار است.
  • 2:33 - 2:37
    یک پاسخ به آن نظریه‌‌ی
    بار الکترواستاتیکی می‌تواند باشد.
  • 2:37 - 2:42
    پرتوهای پرانرژی گاما، اشعه ایکس،
    و فوتون های ماوراء بنفش
  • 2:42 - 2:45
    الکترون‌ها را از اتم‌های گاز درون
    حلقه جدا می‌کنند،
  • 2:45 - 2:49
    یون‌های مثبت و الکترون‌های
    منفی ایجاد می‌کند.
  • 2:49 - 2:52
    الکترون‌ها به درون گرد‌وغبار
    رفته و به آن می‌چسبند،
  • 2:52 - 2:54
    که بار آنها را منفی می‌کنند.
  • 2:54 - 2:57
    حال، وقتی‌ که باد توده‌ها
    را بهم فشرده می‌کند،
  • 2:57 - 3:02
    به مانند دفع‌ کردن
    و برخوردشان را کند می‌کند.
  • 3:02 - 3:05
    با برخورد ملایم
    آنها متلاشی نمی‌شوند،
  • 3:05 - 3:09
    اما اگر دافعه خیلی قوی باشد،
    آنها هرگز بزرگ نمی‌شوند.
  • 3:09 - 3:12
    یک تئوری نشان می‌دهد
    که ذرات انرژی بالایی دارند
  • 3:12 - 3:16
    که می‌توانند تعداد الکترون بیشتری
    را از توده‌های گردوغبار بزدایند،
  • 3:16 - 3:18
    آنها را با بار مثبت رها می‌کند.
  • 3:18 - 3:23
    قطب‌های مخالف دوباره جذب می‌شوند،
    و توده‌ها به سرعت رشد می‌کنند.
  • 3:23 - 3:26
    اما خیلی طولی نمی‌کشد که ما
    به مجموعه‌ای دیگر از اسرار برسیم.
  • 3:26 - 3:29
    ما از شواهد موجود در شهاب سنگ‌ها می‌دانیم
  • 3:29 - 3:33
    که این حفره‌های گردوغبار کرکی
    در نهایت گرم شده، ذوب می‌شوند
  • 3:33 - 3:39
    و سپس به گلوله‌های جامدی سرد
    به نام کاندرولز تبدیل می‌شوند.
  • 3:39 - 3:43
    و ما هیچ ایده‌ای نداریم که چگونه
    یا چرا این اتفاق می‌افتد
  • 3:43 - 3:47
    علاوه بر این، وقتی این گلوله‌ها
    شکل گرفتند، چگونه به هم می‌چسبند؟
  • 3:47 - 3:51
    نیروهای الکترواستاتیک از قبل
    بسیار ضعیف هستند،
  • 3:51 - 3:55
    و سنگ‌های کوچک نمی توانند
    توسط گرانش در کنار هم قرار گیرند
  • 3:55 - 4:00
    جاذبه متناسب با جرم اشیاء
    درگیر افزایش می‌یابد.
  • 4:00 - 4:05
    به همین دلیل است که از سیارکی کوچک در
    اندازه کوه به آسانی می‌توانید فرار کنید
  • 4:05 - 4:09
    فقط با استفاده از نیروی تولید شده
    پاهایتان.
  • 4:09 - 4:12
    پس اگر گرانش نیست، پس چه چیزی است؟
  • 4:12 - 4:14
    شاید این گردوغبار باشد.
  • 4:14 - 4:18
    گردوغباری کرکی که در اطراف
    لبه خارجی گلوله‌ها جمع شده
  • 4:18 - 4:20
    و می‌تواند مانند کمربند عمل کند.
  • 4:20 - 4:22
    شواهدی بر مبنای این در
    شهاب سنگ‌ها وجود دارد،
  • 4:22 - 4:28
    جایی که در آن بسیاری از کندرولزها با لبه
    نازکی از مواد بسیار ریز احاطه شده‌است -
  • 4:28 - 4:31
    احتمالاً از گردوغبار متراکم.
  • 4:31 - 4:37
    درنهایت گلوله‌های کندرولزبدست آمده
    درون سنگ‌های بزرگتر به هم می‌چسبند،
  • 4:37 - 4:39
    که با حدود ۱ کیلومتر طول
  • 4:39 - 4:44
    در نهایت به اندازه کافی برای
    نگه داشتن همدیگر از طریق گرانش بزرگ هستند.
  • 4:44 - 4:48
    آنها همچنان به برخورد و تبدیل شدن به
    اجسام بزرگ و بزرگتر، می‌پردازند
  • 4:48 - 4:51
    از جمله سیاره‌هایی که امروزه می‌شناسیم.
  • 4:51 - 4:54
    در نهایت ، بذر هر چیز آشنا-
  • 4:54 - 4:57
    در اندازه سیاره‌ما ،
    درون منظومه شمسی جای‌گرفته،
  • 4:57 - 5:00
    و ترکیب اصلی آن -
  • 5:00 - 5:06
    توسط مجموعه ای از برخوردهای تصادفی
    بی‌شمارمعین شده.
  • 5:06 - 5:08
    ابر گردوغبار را فقط کمی تغییر دهید،
  • 5:08 - 5:11
    و شاید شرایط اینگونه مناسب نباشد
  • 5:11 - 5:14
    برای شکل گیری زندگی در سیاره ما.
Title:
گرد وغبار کیهانی - لورین متیوز
Speaker:
لورین متیوز
Description:

مشاهده درس کامل:

محلی که در آن نشسته‌اید را در نظر بگیرید. با سفر وارونه در زمان ممکن است که آن در کف دریایی کم عمق غرق شده‌باشد، مدفون شده در زیر کیلومتر‌ها سنگ یا شناور در منظره‌ای از مواد مذاب. اما به حدود ۴/۶ میلیارد سال عقب برگردید، و می‌توانید در وسط ابر عظیمی از گرد و غبار و گاز در حال گردش به دور یک ستاره تازه متولد شده قرار بگیرید. این گرد و غبار کیهانی دقیقاً چیست؟ لورین متیوز تحقیق می‌کند.

درس توسط لورین سوینت متیز ، به کارگردانی فردریک سیگل (Team Tumult).

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:15

Persian subtitles

Revisions