Ben Saunders: Po co wychodzić z domu?

Podróżnik Ben Saunders chce, żebyś wyszedł na zewnątrz! Nie dlatego, że jest tam zawsze miło i przyjemnie, ale dlatego, że można tam znaleźć prawdziwą esencję życia, „sok, który możemy wyssać z godzin i dni naszego życia” . Jaka będzie nasŧępna wyprawa Saundersa? Spróbuje jako pierwszy przejść od wybrzeża Antarktydy na biegun południowy i z powrotem.

Zarabiam na życie ciągnięciem sań,

nietrudno więc wprawić mnie
w intelektualne zakłopotanie,

ale przeczytam wam pytanie

z wywiadu przeprowadzonego w tym roku:

Czy z filozoficznego punktu widzenia
ciągły napływ informacji

odbiera nam zdolność do fantazjowania

lub zasŧępuje nasze marzenia?

Ostatecznie, jeżeli coś już jest
gdzieś przez kogoś robione

i możemy w tym uczestniczyć wirtualnie,

po co w ogóle wychodzić z domu?

Jestem zazwyczaj przedstawiany jako polarnik.

Nie wiem, czy w XXI wieku
to najbardziej postępowy zawód,

ale spędziłem więcej niż 2% swojego życia

w namiocie na kole podbiegunowym,

więc dosyć często wychodzę z domu.

Z natury jestem raczej wykonawcą

niż widzem czy myślicielem,

i właśnie o tej dychotomii,
przepaści pomiędzy pomysłami i działaniem

spróbuję krótko opowiedzieć.

Najbardziej trafna odpowiedź
na pytanie "dlaczego?",

które zaprzątało mi głowę
przez ostatnie 12 lat,

została przypisana temu
dziarsko wyglądającemu mężczyźnie,

który stoi jako drugi od lewej,

George'owi Lee Mallory'emu.
Wielu z was zna to nazwisko.

W 1924 roku był widziany po raz ostatni
jak znikał w chmurach

w pobliżu szczytu Mount Everestu.

Być może był on lub nie był pierwszą osobą,
która wspięła się na Everest

ponad 30 lat przed Edmundem Hillarym.

Nikt nie wie, czy dostał się na szczyt.
To wciąż tajemnica.

Ale przypisywano mu ukucie frazy:
"Bo tam jest".

Nie jestem pewien,
czy on to powiedział.

Istnieje na to bardzo mało dowodów,

ale na pewno
powiedział też coś ładniejszego.

Mam to wydrukowane i wam przeczytam.

"Pierwsze pytanie, które mi zadacie,

i na które muszę
spróbować odpowiedzieć, jest takie:

Po co wspinać się na Mount Everest?

I moja opowiedź musi brzmieć:
Nie ma powodu.

Nie ma z tego najmniejszego pożytku.

Możemy dowiedzieć się trochę o zachowaniu

ludzkiego ciała na dużych wysokościach,

i ewentualnie można te obserwacje

wykorzystać w lotnictwie,

ale poza tym -
nic z tego nie będziemy mieli.

Nie przyniesiemy
ani jednego kawałka złota czy srebra,

żadnego klejnotu, węgla ani żelaza.

Nie znajdziemy ani jednej stopy ziemi,
na której można by posadzić

cokolwiek wydającego plony.
Nie ma więc powodu.

Jeżeli nie możesz zrozumieć,
że jest coś w człowieku,

co odpowiada na wyzwanie,
jakim jest wspinanie się na górę

i chce się z tym zmierzyć, i walką jest

walka o życie samo w sobie,

nie zrozumiesz, dlaczego tam idziemy.

Przygoda daje czystą radość,

a radość jest końcem życia.

Nie żyjemy by jeść i zarabiać pieniądze.

Jemy i zarabiamy pieniądze po to,
by cieszyć się życiem.

To właśnie znaczy życie, i dlatego żyjemy.

Argument Mallory'ego o tym,
że powinniśmy wyjść z domu

by rozpocząć niesamowite przygody,
pełne radości i zabawy

jednak nie zgadza się
do końca z tym, co ja przeżyłem.

Najdalej od drzwi mojego domu oddaliłem się

wiosną 2004 roku.
Nadal nie wiem dokładnie,

co we mnie wstąpiło,
ale moim planem było przejść samotnie

i bez zabezpieczeń przez Ocean Arktyczny.

Planowałem przejść
od północnego wybrzeża Rosji

na biegun północny, a następnie kontynuować
na północnym wybrzeżu Kanady.

Nikt nigdy tego nie zrobił.
Miałem wtedy 26 lat.

Wielu ekspertów mówilo,
że nie jest to możliwe,

a i mojej mamie
nie bardzo podobał się ten pomysł.

(Śmiech)

Podróż z małej stacji meteorologicznej
na północnym wybrzeżu Syberii

do mojego punktu startowego

na skraju pokrywy lodowej
Oceanu Arktycznego,

trwała około pięciu godzin.
Jeśli ktoś widział nieustraszonego

Feliksa Baumgartnera idącego w górę,
a nie tylko schodzącego na dół,

doceni poczucie lęku,

kiedy siedziałem w helikopterze
pędzącym na północ

i poczucie zbiliżającej się porażki.

Siedziałem tam zastanawiając się,
w co się wplątałem.

Było przy tym troszeczkę zabawy i radości.

Miałem 26 lat.
Pamiętam, jak siedziałem

i patrzyłem na sanie.
Miałem przygotowane narty,

telefon satelitarny, strzelbę trakcyjną

na wypadek ataku
niedźwiedzia polarnego.

Pamiętam, kiedy wyjrzałem przez okno
i zobaczyłem drugi helikopter.

Przebijaliśmy się przez ten
niesamowity syberyjski świt

i część mnie czuła się jak Jason Bourne

i Wilfred Thesiger. Część mnie

czuła się dumna z siebie,
ale głównie byłem całkowicie przerażony.

Podróż trwała 10 tygodni, 72 dni.

Nie widziałem wtedy nikogo innego.
Zrobiliśmy to zdjęcie przy helikopterze.

Poza tym nie spotkałem nikogo
przez 10 tygodni.

Biegun Północny jest na środku morza,

podróżowałem po jego zamarzniętej powierzchni.

NASA określiła warunki pogodowe tamtego roku
jako najgorsze z zarejestrowanych.

Ciągnąłem za sobą 180 kg
jedzenia, paliwa i innych zapasów.

Średnia temperatura podczas tych 10 tygodni

wynosiła -35. Najniższa to -50.

Więc nie było tak strasznie dużo
radości i zabawy.

Ale jedną z magicznych rzeczy było to,

że szedłem po zamrzniętym morzu,

ruchomym, dryfującym,
przesuwającym się lodzie,

który unosi się na Oceanie Arktycznym,

środowisku, które cały czas się zmienia.

Lód cały czas się przesuwa, łamie, dryfuje,

zamarza ponownie, więc krajobraz,
który oglądałem przez prawie 3 miesiące

był dla mnie wyjątkowy.
Nikt, nigdy, kiedykolwiek nie będzie mógł

zobaczyć tych krajobrazów, widoków,
które ja oglądałem przez 10 tygodni.

Myślę, że to prawdopodobnie
najlepszy argument za wyjściem z domu.

Mogę próbować opowiedzieć wam,
jak to było,

ale nigdy nie dowiecie się,
jak było naprawdę.

Im bardziej będę próbował wyjaśnić,
że czułem się samotny -

byłem jedynym człowiekiem
na 5,4 mln km kwadratowych,

było zimno, prawie -75 przy wietrze w zły dzień,

tym bardziej słowa stracą na znaczeniu.

I wydaje mi się, że robienie czegoś,

doświadczanie, angażowanie się
i dążenie do celu,

zamiast obserwowania i zastanawiania się,

jest tym, w czym można znaleźć
prawdziwą esencję życia,

sok, który możemy wyssać
z godzin i dni naszego życia.

Ale jednak dodam coś ku przestrodze.

Jest coś uzależniającego

w smakowaniu życia
na krawędzi ludzkich możliwości.

Nie mam na myśli tylko

zwariowanych, brawurowych czynów
w stylu edwardiańskim,

ale także w zakresie raka trzustki,

jest w tym coś uzależniającego.
W moim przypadku

myślę, że wyprawy polarne
nie różnią się zbytnio

od uzależnienia od kokainy.

Nie umiem do końca wyjaśnić jak świetne to jest,
musicie spróbować sami,

ale może to sprawić,
że wydam wszystkie swoje pieniądze,

zrujnuję każdy swój związek,

więc uważajcie, o czym marzycie.

Mallory postulował,
że jest w człowieku coś,

co odpowiada na wyzwanie jakim jest góra,

a ja zastanawiam się, czy jest coś

w samym wyzwaniu, w zachowaniu,

zwłaszcza w tych wielkich wyzwaniach,
którym ludzkość stawia czoła,

bo czują się do tego nawoływani,
i tak też było w moim przypadku.

Jest jedno niedokończone wyzwanie,

które wzywało mnie do siebie
przez większość mojego dorosłego życia.

WIelu z was zna tę historię.

To zdjęcie kapitana Scotta i jego zespołu.

Scott wyruszył ponad 100 lat temu,
by spróbować

dotrzeć jako pierwszy na biegun południowy.

Nikt nie wiedział, co tam jest.
Nie był nawet oznaczony na mapie.

Wiedzieliśmy więcej o powierzchni Księżyca

niż o samej Antarktydzie.

Scott, jak z wielu z was wie,
został do tego zwerbowany

przez Roalda Amundsena
i jego norweski zespół

używający psich zaprzęgów.
Podróżujący pieszo zespół Scotta -

wszyscy z założonymi uprzężami
i ciągnący sanie -

dotarli na miejsce
i znaleźli tam norweską flagę.

Wyobrażam sobie,
że musieli czuć się rozgoryczeni.

Zawrócili i zaczęli iść w kierunku wybrzeża

i cały pięcioosobowy zespół
zmarł w drodze powrotnej.

Istnieje teraz pewnego rodzaju
nieporozumienie,

że w ramach eksploracji i przygody
wszystko już zostało zrobione.

Kiedy opowiadam o Antarktydzie,
ludzie często mówią:

"O, to interesujące,

czy ten prezenter Blue Peter
nie zrobił czegoś takiego na rowerze?"

Albo: "O, to miło. Wiesz, moja babcia wyrusza

w rejs po Antaktydzie w tym roku.

Czy jest szansa, że ją tam spotkasz?"

(Śmiech)

Ale podróż Scotta pozostaje niedokończona.

Nikt nigdy nie przeszedł
z wybrzeża Antarktydy

do bieguna południowego i z powrotem.

Jest to bez wątpienia
najśmielsze przedsięwzięcie

od czasu edwardiańskiego
złotego wieku eksploracji

i wydaje się, że to najwyższy czas,
wziąwszy pod uwagę

wszystko, czego dowiedzielismy się w tym wieku -

od szkorbutu do paneli słonecznych -
najwyższy czas,

by ktoś w końcu to zrobił.

Dokładnie to zamierzam zrobić.

Za rok o tej porze, w październiku,
z trzyoosobowym zespołem

spędzimy w ten sposób cztery miesiące.

Taka jest skala.
Czerwona linia jest w połowie drogi do bieguna.

Musimy zawrócić i pójść jeszcze raz.

Jestem świadomy ironii
gdy mówię, że będziemy

o tym blogować i tweetować.
Będziecie mogli

pośrednio i wirtualnie
wziąć udział w tej podróży

w sposób, w jaki nikt wcześniej
nigdy tego nie zrobił.

I będę też miał 4 miesiące

na wymyślenie najlepszej odpowiedzi na pytanie: "Dlaczego?"

Nasze życie jest bezpieczniejsze i wygodniejsze

niż kiedykolwiek.
Nie ma zbyt dużo roboty

dla odkrywców.
Mój doradca zawodowy w szkole

nigdy nie wymienił tej profesji jako opcji.

Gdybym chciał np. wiedzieć,

ile gwiazd jest w Drodze Mlecznej

albo jak stare są te olbrzymie głowy
na Wyspie Wielkanocnej,

większość z was mogłaby się tego dowiedzieć

bez wstawania z krzesła.

Jeżeli nauczyłem się czegoś przez te 12 lat,

ciągnąc ciężkie rzeczy w zimnych miejscach,

to tego, że ta prawdziwa
inspiracja i rozwój

przychodzi jedynie od losu i od wyzwań,

od odejścia od tego,
co jest wygodne i znane

i wkroczenie w nieznane.

W życiu wszyscy mamy burze do ujarzmienia
i bieguny do zdobycia

i myślę, że mówiąc metaforycznie,

możemy odnieść wiele korzyści,
gdy zaczniemy wychodzić z domu

trochę częściej,
jeżeli tylko zbierzemy się na odwagę.

Dlatego chciałbym was prosić,
byście otworzyli drzwi, przynajmniej trochę

i spojrzeli na to, co jest na zewnątrz.

Dziękuję bardzo.

(Oklaski)