1
00:00:00,605 --> 00:00:02,359
Zarabiam na życie ciągnięciem sań,

2
00:00:02,359 --> 00:00:05,543
nietrudno więc wprawić mnie
w intelektualne zakłopotanie,

3
00:00:05,543 --> 00:00:07,085
ale przeczytam wam pytanie

4
00:00:07,085 --> 00:00:09,552
z wywiadu przeprowadzonego w tym roku:

5
00:00:09,552 --> 00:00:12,944
Czy z filozoficznego punktu widzenia
ciągły napływ informacji

6
00:00:12,944 --> 00:00:15,679
odbiera nam zdolność do fantazjowania

7
00:00:15,679 --> 00:00:18,495
lub zasŧępuje nasze marzenia?

8
00:00:18,495 --> 00:00:21,281
Ostatecznie, jeżeli coś już jest
gdzieś przez kogoś robione

9
00:00:21,281 --> 00:00:23,584
i możemy w tym uczestniczyć wirtualnie,

10
00:00:23,584 --> 00:00:27,085
po co w ogóle wychodzić z domu?

11
00:00:27,085 --> 00:00:29,734
Jestem zazwyczaj przedstawiany jako polarnik.

12
00:00:29,734 --> 00:00:32,035
Nie wiem, czy w XXI wieku
to najbardziej postępowy zawód,

13
00:00:32,035 --> 00:00:36,801
ale spędziłem więcej niż 2% swojego życia

14
00:00:36,801 --> 00:00:40,529
w namiocie na kole podbiegunowym,

15
00:00:40,529 --> 00:00:44,056
więc dosyć często wychodzę z domu.

16
00:00:44,056 --> 00:00:47,603
Z natury jestem raczej wykonawcą

17
00:00:47,603 --> 00:00:52,095
niż widzem czy myślicielem,

18
00:00:52,095 --> 00:00:56,319
i właśnie o tej dychotomii,
przepaści pomiędzy pomysłami i działaniem

19
00:00:56,319 --> 00:00:59,185
spróbuję krótko opowiedzieć.

20
00:00:59,185 --> 00:01:02,518
Najbardziej trafna odpowiedź
na pytanie "dlaczego?",

21
00:01:02,518 --> 00:01:04,886
które zaprzątało mi głowę
przez ostatnie 12 lat,

22
00:01:04,886 --> 00:01:07,670
została przypisana temu
dziarsko wyglądającemu mężczyźnie,

23
00:01:07,670 --> 00:01:09,926
który stoi jako drugi od lewej,

24
00:01:09,926 --> 00:01:12,564
George'owi Lee Mallory'emu.
Wielu z was zna to nazwisko.

25
00:01:12,564 --> 00:01:16,553
W 1924 roku był widziany po raz ostatni
jak znikał w chmurach

26
00:01:16,553 --> 00:01:18,227
w pobliżu szczytu Mount Everestu.

27
00:01:18,227 --> 00:01:21,482
Być może był on lub nie był pierwszą osobą,
która wspięła się na Everest

28
00:01:21,482 --> 00:01:23,458
ponad 30 lat przed Edmundem Hillarym.

29
00:01:23,458 --> 00:01:26,154
Nikt nie wie, czy dostał się na szczyt.
To wciąż tajemnica.

30
00:01:26,154 --> 00:01:29,223
Ale przypisywano mu ukucie frazy:
"Bo tam jest".

31
00:01:29,223 --> 00:01:31,913
Nie jestem pewien,
czy on to powiedział.

32
00:01:31,913 --> 00:01:34,239
Istnieje na to bardzo mało dowodów,

33
00:01:34,239 --> 00:01:36,719
ale na pewno
powiedział też coś ładniejszego.

34
00:01:36,719 --> 00:01:39,773
Mam to wydrukowane i wam przeczytam.

35
00:01:39,773 --> 00:01:41,727
"Pierwsze pytanie, które mi zadacie,

36
00:01:41,727 --> 00:01:44,224
i na które muszę
spróbować odpowiedzieć, jest takie:

37
00:01:44,224 --> 00:01:48,000
Po co wspinać się na Mount Everest?

38
00:01:48,000 --> 00:01:50,688
I moja opowiedź musi brzmieć:
Nie ma powodu.

39
00:01:50,688 --> 00:01:54,449
Nie ma z tego najmniejszego pożytku.

40
00:01:54,449 --> 00:01:56,322
Możemy dowiedzieć się trochę o zachowaniu

41
00:01:56,322 --> 00:01:58,404
ludzkiego ciała na dużych wysokościach,

42
00:01:58,404 --> 00:02:01,068
i ewentualnie można te obserwacje

43
00:02:01,068 --> 00:02:04,097
wykorzystać w lotnictwie,

44
00:02:04,097 --> 00:02:06,297
ale poza tym -
nic z tego nie będziemy mieli.

45
00:02:06,297 --> 00:02:08,683
Nie przyniesiemy
ani jednego kawałka złota czy srebra,

46
00:02:08,683 --> 00:02:11,282
żadnego klejnotu, węgla ani żelaza.

47
00:02:11,282 --> 00:02:14,081
Nie znajdziemy ani jednej stopy ziemi,
na której można by posadzić

48
00:02:14,081 --> 00:02:18,223
cokolwiek wydającego plony.
Nie ma więc powodu.

49
00:02:18,223 --> 00:02:19,882
Jeżeli nie możesz zrozumieć,
że jest coś w człowieku,

50
00:02:19,882 --> 00:02:22,554
co odpowiada na wyzwanie,
jakim jest wspinanie się na górę

51
00:02:22,554 --> 00:02:25,777
i chce się z tym zmierzyć, i walką jest

52
00:02:25,777 --> 00:02:30,231
walka o życie samo w sobie,

53
00:02:30,231 --> 00:02:33,479
nie zrozumiesz, dlaczego tam idziemy.

54
00:02:33,479 --> 00:02:36,608
Przygoda daje czystą radość,

55
00:02:36,608 --> 00:02:39,542
a radość jest końcem życia.

56
00:02:39,542 --> 00:02:41,745
Nie żyjemy by jeść i zarabiać pieniądze.

57
00:02:41,745 --> 00:02:44,207
Jemy i zarabiamy pieniądze po to,
by cieszyć się życiem.

58
00:02:44,207 --> 00:02:49,115
To właśnie znaczy życie, i dlatego żyjemy.

59
00:02:49,115 --> 00:02:52,569
Argument Mallory'ego o tym,
że powinniśmy wyjść z domu

60
00:02:52,569 --> 00:02:55,012
by rozpocząć niesamowite przygody,
pełne radości i zabawy

61
00:02:55,012 --> 00:02:58,918
jednak nie zgadza się
do końca z tym, co ja przeżyłem.

62
00:02:58,918 --> 00:03:02,320
Najdalej od drzwi mojego domu oddaliłem się

63
00:03:02,320 --> 00:03:05,464
wiosną 2004 roku.
Nadal nie wiem dokładnie,

64
00:03:05,464 --> 00:03:07,971
co we mnie wstąpiło,
ale moim planem było przejść samotnie

65
00:03:07,971 --> 00:03:12,214
i bez zabezpieczeń przez Ocean Arktyczny.

66
00:03:12,214 --> 00:03:14,771
Planowałem przejść
od północnego wybrzeża Rosji

67
00:03:14,771 --> 00:03:18,103
na biegun północny, a następnie kontynuować
na północnym wybrzeżu Kanady.

68
00:03:18,103 --> 00:03:21,011
Nikt nigdy tego nie zrobił.
Miałem wtedy 26 lat.

69
00:03:21,011 --> 00:03:23,263
Wielu ekspertów mówilo,
że nie jest to możliwe,

70
00:03:23,263 --> 00:03:26,617
a i mojej mamie
nie bardzo podobał się ten pomysł.

71
00:03:26,617 --> 00:03:28,970
(Śmiech)

72
00:03:28,970 --> 00:03:31,896
Podróż z małej stacji meteorologicznej
na północnym wybrzeżu Syberii

73
00:03:31,896 --> 00:03:34,081
do mojego punktu startowego

74
00:03:34,081 --> 00:03:36,633
na skraju pokrywy lodowej
Oceanu Arktycznego,

75
00:03:36,633 --> 00:03:40,094
trwała około pięciu godzin.
Jeśli ktoś widział nieustraszonego

76
00:03:40,094 --> 00:03:43,406
Feliksa Baumgartnera idącego w górę,
a nie tylko schodzącego na dół,

77
00:03:43,406 --> 00:03:46,010
doceni poczucie lęku,

78
00:03:46,010 --> 00:03:49,322
kiedy siedziałem w helikopterze
pędzącym na północ

79
00:03:49,322 --> 00:03:51,979
i poczucie zbiliżającej się porażki.

80
00:03:51,979 --> 00:03:55,669
Siedziałem tam zastanawiając się,
w co się wplątałem.

81
00:03:55,669 --> 00:03:57,713
Było przy tym troszeczkę zabawy i radości.

82
00:03:57,713 --> 00:03:59,554
Miałem 26 lat.
Pamiętam, jak siedziałem

83
00:03:59,554 --> 00:04:02,146
i patrzyłem na sanie.
Miałem przygotowane narty,

84
00:04:02,146 --> 00:04:04,387
telefon satelitarny, strzelbę trakcyjną

85
00:04:04,387 --> 00:04:06,410
na wypadek ataku
niedźwiedzia polarnego.

86
00:04:06,410 --> 00:04:08,701
Pamiętam, kiedy wyjrzałem przez okno
i zobaczyłem drugi helikopter.

87
00:04:08,701 --> 00:04:12,187
Przebijaliśmy się przez ten
niesamowity syberyjski świt

88
00:04:12,187 --> 00:04:15,052
i część mnie czuła się jak Jason Bourne

89
00:04:15,052 --> 00:04:17,944
i Wilfred Thesiger. Część mnie

90
00:04:17,944 --> 00:04:24,266
czuła się dumna z siebie,
ale głównie byłem całkowicie przerażony.

91
00:04:24,266 --> 00:04:26,356
Podróż trwała 10 tygodni, 72 dni.

92
00:04:26,356 --> 00:04:28,855
Nie widziałem wtedy nikogo innego.
Zrobiliśmy to zdjęcie przy helikopterze.

93
00:04:28,855 --> 00:04:31,414
Poza tym nie spotkałem nikogo
przez 10 tygodni.

94
00:04:31,414 --> 00:04:33,356
Biegun Północny jest na środku morza,

95
00:04:33,356 --> 00:04:36,617
podróżowałem po jego zamarzniętej powierzchni.

96
00:04:36,617 --> 00:04:40,727
NASA określiła warunki pogodowe tamtego roku
jako najgorsze z zarejestrowanych.

97
00:04:40,727 --> 00:04:44,383
Ciągnąłem za sobą 180 kg
jedzenia, paliwa i innych zapasów.

98
00:04:44,383 --> 00:04:46,984
Średnia temperatura podczas tych 10 tygodni

99
00:04:46,984 --> 00:04:49,675
wynosiła -35. Najniższa to -50.

100
00:04:49,675 --> 00:04:56,954
Więc nie było tak strasznie dużo
radości i zabawy.

101
00:04:56,954 --> 00:04:58,487
Ale jedną z magicznych rzeczy było to,

102
00:04:58,487 --> 00:05:00,590
że szedłem po zamrzniętym morzu,

103
00:05:00,590 --> 00:05:04,652
ruchomym, dryfującym,
przesuwającym się lodzie,

104
00:05:04,652 --> 00:05:06,847
który unosi się na Oceanie Arktycznym,

105
00:05:06,847 --> 00:05:08,795
środowisku, które cały czas się zmienia.

106
00:05:08,795 --> 00:05:11,141
Lód cały czas się przesuwa, łamie, dryfuje,

107
00:05:11,141 --> 00:05:14,601
zamarza ponownie, więc krajobraz,
który oglądałem przez prawie 3 miesiące

108
00:05:14,601 --> 00:05:18,048
był dla mnie wyjątkowy.
Nikt, nigdy, kiedykolwiek nie będzie mógł

109
00:05:18,048 --> 00:05:23,077
zobaczyć tych krajobrazów, widoków,
które ja oglądałem przez 10 tygodni.

110
00:05:23,077 --> 00:05:27,040
Myślę, że to prawdopodobnie
najlepszy argument za wyjściem z domu.

111
00:05:27,040 --> 00:05:30,922
Mogę próbować opowiedzieć wam,
jak to było,

112
00:05:30,922 --> 00:05:32,767
ale nigdy nie dowiecie się,
jak było naprawdę.

113
00:05:32,767 --> 00:05:35,695
Im bardziej będę próbował wyjaśnić,
że czułem się samotny -

114
00:05:35,695 --> 00:05:39,414
byłem jedynym człowiekiem
na 5,4 mln km kwadratowych,

115
00:05:39,414 --> 00:05:43,719
było zimno, prawie -75 przy wietrze w zły dzień,

116
00:05:43,719 --> 00:05:47,551
tym bardziej słowa stracą na znaczeniu.

117
00:05:47,551 --> 00:05:51,742
I wydaje mi się, że robienie czegoś,

118
00:05:51,742 --> 00:05:57,040
doświadczanie, angażowanie się
i dążenie do celu,

119
00:05:57,040 --> 00:06:02,426
zamiast obserwowania i zastanawiania się,

120
00:06:02,426 --> 00:06:04,652
jest tym, w czym można znaleźć
prawdziwą esencję życia,

121
00:06:04,652 --> 00:06:08,596
sok, który możemy wyssać
z godzin i dni naszego życia.

122
00:06:08,596 --> 00:06:11,079
Ale jednak dodam coś ku przestrodze.

123
00:06:11,079 --> 00:06:13,167
Jest coś uzależniającego

124
00:06:13,167 --> 00:06:17,606
w smakowaniu życia
na krawędzi ludzkich możliwości.

125
00:06:17,606 --> 00:06:19,841
Nie mam na myśli tylko

126
00:06:19,841 --> 00:06:22,128
zwariowanych, brawurowych czynów
w stylu edwardiańskim,

127
00:06:22,128 --> 00:06:24,321
ale także w zakresie raka trzustki,

128
00:06:24,321 --> 00:06:26,228
jest w tym coś uzależniającego.
W moim przypadku

129
00:06:26,228 --> 00:06:28,778
myślę, że wyprawy polarne
nie różnią się zbytnio

130
00:06:28,778 --> 00:06:30,160
od uzależnienia od kokainy.

131
00:06:30,160 --> 00:06:33,865
Nie umiem do końca wyjaśnić jak świetne to jest,
musicie spróbować sami,

132
00:06:33,865 --> 00:06:37,682
ale może to sprawić,
że wydam wszystkie swoje pieniądze,

133
00:06:37,682 --> 00:06:41,260
zrujnuję każdy swój związek,

134
00:06:41,260 --> 00:06:45,661
więc uważajcie, o czym marzycie.

135
00:06:45,661 --> 00:06:48,042
Mallory postulował,
że jest w człowieku coś,

136
00:06:48,042 --> 00:06:50,682
co odpowiada na wyzwanie jakim jest góra,

137
00:06:50,682 --> 00:06:52,708
a ja zastanawiam się, czy jest coś

138
00:06:52,708 --> 00:06:55,765
w samym wyzwaniu, w zachowaniu,

139
00:06:55,765 --> 00:06:58,877
zwłaszcza w tych wielkich wyzwaniach,
którym ludzkość stawia czoła,

140
00:06:58,877 --> 00:07:03,193
bo czują się do tego nawoływani,
i tak też było w moim przypadku.

141
00:07:03,193 --> 00:07:04,973
Jest jedno niedokończone wyzwanie,

142
00:07:04,973 --> 00:07:08,245
które wzywało mnie do siebie
przez większość mojego dorosłego życia.

143
00:07:08,245 --> 00:07:09,673
WIelu z was zna tę historię.

144
00:07:09,673 --> 00:07:12,264
To zdjęcie kapitana Scotta i jego zespołu.

145
00:07:12,264 --> 00:07:14,137
Scott wyruszył ponad 100 lat temu,
by spróbować

146
00:07:14,137 --> 00:07:17,404
dotrzeć jako pierwszy na biegun południowy.

147
00:07:17,404 --> 00:07:19,228
Nikt nie wiedział, co tam jest.
Nie był nawet oznaczony na mapie.

148
00:07:19,228 --> 00:07:21,253
Wiedzieliśmy więcej o powierzchni Księżyca

149
00:07:21,253 --> 00:07:24,000
niż o samej Antarktydzie.

150
00:07:24,000 --> 00:07:26,916
Scott, jak z wielu z was wie,
został do tego zwerbowany

151
00:07:26,916 --> 00:07:29,209
przez Roalda Amundsena
i jego norweski zespół

152
00:07:29,209 --> 00:07:31,564
używający psich zaprzęgów.
Podróżujący pieszo zespół Scotta -

153
00:07:31,564 --> 00:07:33,985
wszyscy z założonymi uprzężami
i ciągnący sanie -

154
00:07:33,985 --> 00:07:38,417
dotarli na miejsce
i znaleźli tam norweską flagę.

155
00:07:38,417 --> 00:07:41,675
Wyobrażam sobie,
że musieli czuć się rozgoryczeni.

156
00:07:41,675 --> 00:07:43,945
Zawrócili i zaczęli iść w kierunku wybrzeża

157
00:07:43,945 --> 00:07:47,533
i cały pięcioosobowy zespół
zmarł w drodze powrotnej.

158
00:07:47,533 --> 00:07:49,767
Istnieje teraz pewnego rodzaju
nieporozumienie,

159
00:07:49,767 --> 00:07:53,393
że w ramach eksploracji i przygody
wszystko już zostało zrobione.

160
00:07:53,393 --> 00:07:54,680
Kiedy opowiadam o Antarktydzie,
ludzie często mówią:

161
00:07:54,680 --> 00:07:55,970
"O, to interesujące,

162
00:07:55,970 --> 00:07:59,163
czy ten prezenter Blue Peter
nie zrobił czegoś takiego na rowerze?"

163
00:07:59,163 --> 00:08:02,753
Albo: "O, to miło. Wiesz, moja babcia wyrusza

164
00:08:02,753 --> 00:08:05,383
w rejs po Antaktydzie w tym roku.

165
00:08:05,383 --> 00:08:08,249
Czy jest szansa, że ją tam spotkasz?"

166
00:08:08,249 --> 00:08:10,067
(Śmiech)

167
00:08:10,067 --> 00:08:13,281
Ale podróż Scotta pozostaje niedokończona.

168
00:08:13,281 --> 00:08:15,608
Nikt nigdy nie przeszedł
z wybrzeża Antarktydy

169
00:08:15,608 --> 00:08:17,405
do bieguna południowego i z powrotem.

170
00:08:17,405 --> 00:08:20,179
Jest to bez wątpienia
najśmielsze przedsięwzięcie

171
00:08:20,179 --> 00:08:22,804
od czasu edwardiańskiego
złotego wieku eksploracji

172
00:08:22,804 --> 00:08:25,357
i wydaje się, że to najwyższy czas,
wziąwszy pod uwagę

173
00:08:25,357 --> 00:08:27,278
wszystko, czego dowiedzielismy się w tym wieku -

174
00:08:27,278 --> 00:08:30,859
od szkorbutu do paneli słonecznych -
najwyższy czas,

175
00:08:30,859 --> 00:08:32,636
by ktoś w końcu to zrobił.

176
00:08:32,636 --> 00:08:35,332
Dokładnie to zamierzam zrobić.

177
00:08:35,332 --> 00:08:37,900
Za rok o tej porze, w październiku,
z trzyoosobowym zespołem

178
00:08:37,900 --> 00:08:40,759
spędzimy w ten sposób cztery miesiące.

179
00:08:40,759 --> 00:08:43,812
Taka jest skala.
Czerwona linia jest w połowie drogi do bieguna.

180
00:08:43,812 --> 00:08:45,206
Musimy zawrócić i pójść jeszcze raz.

181
00:08:45,206 --> 00:08:47,453
Jestem świadomy ironii
gdy mówię, że będziemy

182
00:08:47,453 --> 00:08:50,188
o tym blogować i tweetować.
Będziecie mogli

183
00:08:50,188 --> 00:08:52,621
pośrednio i wirtualnie
wziąć udział w tej podróży

184
00:08:52,621 --> 00:08:55,628
w sposób, w jaki nikt wcześniej
nigdy tego nie zrobił.

185
00:08:55,628 --> 00:08:58,211
I będę też miał 4 miesiące

186
00:08:58,211 --> 00:09:02,085
na wymyślenie najlepszej odpowiedzi na pytanie: "Dlaczego?"

187
00:09:02,085 --> 00:09:07,018
Nasze życie jest bezpieczniejsze i wygodniejsze

188
00:09:07,018 --> 00:09:09,600
niż kiedykolwiek.
Nie ma zbyt dużo roboty

189
00:09:09,600 --> 00:09:13,458
dla odkrywców.
Mój doradca zawodowy w szkole

190
00:09:13,458 --> 00:09:16,099
nigdy nie wymienił tej profesji jako opcji.

191
00:09:16,099 --> 00:09:18,521
Gdybym chciał np. wiedzieć,

192
00:09:18,521 --> 00:09:20,817
ile gwiazd jest w Drodze Mlecznej

193
00:09:20,817 --> 00:09:23,396
albo jak stare są te olbrzymie głowy
na Wyspie Wielkanocnej,

194
00:09:23,396 --> 00:09:25,521
większość z was mogłaby się tego dowiedzieć

195
00:09:25,521 --> 00:09:28,347
bez wstawania z krzesła.

196
00:09:28,347 --> 00:09:31,112
Jeżeli nauczyłem się czegoś przez te 12 lat,

197
00:09:31,112 --> 00:09:34,199
ciągnąc ciężkie rzeczy w zimnych miejscach,

198
00:09:34,199 --> 00:09:38,158
to tego, że ta prawdziwa
inspiracja i rozwój

199
00:09:38,158 --> 00:09:42,418
przychodzi jedynie od losu i od wyzwań,

200
00:09:42,418 --> 00:09:45,434
od odejścia od tego,
co jest wygodne i znane

201
00:09:45,434 --> 00:09:47,915
i wkroczenie w nieznane.

202
00:09:47,915 --> 00:09:51,456
W życiu wszyscy mamy burze do ujarzmienia
i bieguny do zdobycia

203
00:09:51,456 --> 00:09:53,265
i myślę, że mówiąc metaforycznie,

204
00:09:53,265 --> 00:09:56,135
możemy odnieść wiele korzyści,
gdy zaczniemy wychodzić z domu

205
00:09:56,135 --> 00:10:00,016
trochę częściej,
jeżeli tylko zbierzemy się na odwagę.

206
00:10:00,016 --> 00:10:03,241
Dlatego chciałbym was prosić,
byście otworzyli drzwi, przynajmniej trochę

207
00:10:03,241 --> 00:10:06,137
i spojrzeli na to, co jest na zewnątrz.

208
00:10:06,137 --> 00:10:07,365
Dziękuję bardzo.

209
00:10:07,365 --> 00:10:16,334
(Oklaski)