Everything We Think We Know About Addiction Is Wrong

Məsələn, heroindən asılılığı nə yarada bilər?

Bu, həqiqətən, də axmaq bir sualdır, deyilmi?

Bu hamıya məlumdur;

heroin asılılığının səbəbi heroindir.

Burada onun necə işlədiyini görmək olar:

Əgər heroini 20 gün qəbul etsəniz, 21-ci gündən

bədəniniz dəhşətli dərəcədə narkotik dozanı almaq istəyəcək,

çünki narkotikin tərkibində müxtəlif kimyəvi hissəciklər mövcuddur.

Məhz bu hala narkomaniya deyilir.

Lakin bir əngəl var.

Narkomaniya haqqında bildiyimizi düşündüyümüz, demək olar ki, hər şey səhvdir.

Əgər siz, məsələn, ombanızı əzdinizsə, Sizi dərhal xəstəxanaya çatdıracaqlar

və Sizə bir neçə həftə və ya hətta bir neçə ay ərzində diamorfin dozaları vurulacaq.

Diamorfin heroindir.

Əslində, bu heroin küçədə alına biləcək hər hansısa bir digər heroin növündən qat-qat güclüdür

çünki, bu narkotiklərdə dillerlər tərəfindən heç bir ucuz əlavələr və qatqılar edilmir.

Ətrafınızda elə insanlar var ki,

xəstəxanalarda indi iri dozalarla heroin qəbul edirlər.

İndi belə çıxır ki, onlardan ən azı bəziləri narkoman olmalıdır?

Amma belə hallar çox araşdırılıb; bu baş verməyəcək.

Sizin nənəniz çanaq-bud oynağının əvəzetməsindən sonra narkomanlar siyahısına daxil edilməmişdir.

Niyə belə olur?

Narkomaniya haqqında olan müasir nəzəriyyəmiz

daha öncə 20-ci əsrdə keçirilmiş sinaq və aparılmış təcrübələr əsasında qurulub.

Çox sadə eksperimentidr:

Siz siçovulu götürürsünüz və onu iki ədəd su butulkası olan qəfəsə qoyursunuz

Birində sadəcə su, digərində isə heroin və ya kokainlə qatışdırılmış su.

Demək olar ki,hər dəfə bu sinağı keçirdiyiniz zaman

siçovul narkotikli suya tutulmuş olacaq və daha çox bu suya qayıdıb içəcək,

ta ki, həmin özünü öldürməyənə qədər.

Amma 1970-ci illərdə illər, Bryus Aleksandr,psixologiya emləri üzrə professor,

bu sınaqda bir qəribəliyə fikir verdi:

sıçovul qəfəsə tək yerləşdirilir.

bu halın narkotik qəbul etməklə heç bir əlaqəsi yoxdur.

"Bu sınağı bir qədər fərqli keçirtməyə çalışsaq nə olardi?"- deyə O düşündü.

Belə ki, O siçovullar üçün sanki bir cənnət parkı tikdi;

siçovulların oynamaq üçün rəngli topları, qaçmaq üçün tunelləri olan bir yumşaq qəfəs,

oynamaq üçün çoxlu dost, eşq oyunları üçün əks cinsləri -

bir sözlə, bir sıçovulun arzu edə biləcəyi hər bir şey.

Və onlara həm adi su həm narkotiklə qatışdırılmış su veriləcək.

Amma burda maraqlı bir hal müşahidə edirik:

Siçovullar parkında sıçovullar demək olar ki, narkotikli sudan heç istifadə etmirdilər;

onlardan heç biri heç vaxt narkotikdən aşırı dərəcədə istifadə etmirdi; heç vaxt həddən artıq böyük dozaya məruz qalmırdı.

Amma, bu sıçovulların xüsusiyyəti ola bilər, deyilmi?

Oxşar sxem üzrə insanlar üzərində də sınaqlar keçirilirdi:

Vyetnam müharibəsi zamanı.

Vyetnamda Amerika qoşunlarının 20 %-i heroindən çox istifadə edirdi.

Evə qayıdaraq insanlar

müharibə bitdikdən sonra ABŞ-ın küçələrində yüz minlərlə narkomanların olacağını düşünərək

həqiqətən də təlaşa düşürdülər.

Amma əsgərlərin davranışını araşdıran tədqiqatçılar valehedici bir şeyi aşkar etdilər:

heç kəsin normal həyata dönmək üçün xüsusi bərpaya ehtiyacı olmadı;

onların 95%-i evə qayıtdıqdan sonra narkotik qəbul etməyi dayandırdılar.

Əgər Siz köhnə asılılıq nəzəriyyələrinə inanırsınızsa, onda bu heç bir məna daşımır.

Amma əgər Siz professor Aleksandrın nəzəriyyəsinə inanırsınızsa, onda bu bir məna daşıyır,

çünki, əgər Sizi olmaq istəmədiyiniz yad ölkənin dəhşətli cəngəlliklər göndəriblərsə,

və orada hər an öldürməyə və ölməyə məcbur olmusunuzsa,

onda heroin orada vaxtınızı keçirtmək üçün əla bir üsuldur;

Lakin əgər Siz gözəl evinizə, dostlarınız və ailənizin yanına qayıdırsızsa,

onda bu, insanın birinci qəfəsdən götürülüb,

daha öncə barəsində danışdığımız Sıçovullar parkına salınmağına barəbərdi

bu kimyavi maddə deyil, bu Sizin qəfəsinizdir.

Biz asılılıq barədə fərqli düşünməliyik.

İnsanlarin təbii bağılıqalara və əlaqələrə ehtiyacı var.

Sağlam və xoşbəxt olduğumuz anlarda ətrafımızda olan insanlara bağlanırıq.

Amma zədələndiyimiz, təcrid edilmiş,

və ya həyatımızda uçurumun kənarında dayandığımız vaxtlarda,

biz ağrılarımızı yüngülləşdirəcək nələrəsə bağlanırıq.

Bu smartfonlarımızı sonsuza qədər yoxlamaq da ola bilər;

bu pornoqrafiya, video oyunlar, qumar və ya kokain ola bilər.

Amma biz nəyəsə bağlanmalıyıq, çünki bu insanın təbiətidi.

Zərərli asılılıqdan sağlam asılılığa keçməyin yolu

ətrafınızda istədiyiniz insanların olmasıdır.

Narkomaniya sadəcə ətrafda olanlardan

təcrid olunmağın yollarından və simptomlarından biridir.

Biz hamımımz bunu hiss edirik.

1950-ci illərdən başlayaraq hər orta statistik amerikalının yaxın dostlarının sayı

daimi olaraq azalır.

Eyni zamanda, evlərində yaşayış üçün sahələri

davamlı olaraq artır.

Dostların əvəzinə yaşayış sahəsini, əlaqələrin əvəzinə kimyəvi maddələri seçirlər.

Artıq bir əsrə yaxın bir zamandır ki, narkotiklərlə mübarizə aparırıq

amma vəziyyət daha da pisləşir.

İnsanlara sağalmağa və hamıyla birgə normal yaşamağa kömək etmək əvəzinə,

biz onları cəmiyyətdən kənar tuturuq,

onlara iş tapmaqda və həyatlarını stabil yaşamaqda çətinliklər yaradırıq,

onlarda narkotik tapanda, özümüzü daha üstün tutmağa başlayırıq,

dərhal həbsxanalara, sözün əsl mənasında qəfəslərə atırıq,

biz özlərini yaxşı hiss etməyən insanları

elə bir vəziyyətə salırıq ki, halları daha da pisləşir və heç biri normal həyatını bərpa etmək istəmir.

Çox uzun bir zaman biz narkomanların yalnız fərdi qaydada olan bərpasından danışdıq.

Amma indi daha çox sosial bərpa haqqında danışmağa məcburuq.

Çünki bizim qrupda nələrsə yolunda getməməyə başladı.

Biz daha çox Sıçovullar Parkına bənzər bir ictimayyət qurmalıyıq

və təcrid edilmiş qəfəslərın sayını azaltmalıyıq.

Biz yaşadığımız qeyri-səmimi həyatımızı dəyişib,

bir-birimizi yenidən kəşf etməliyik.

Ayıq olmaq narkotik asılılığına zidd deyil; əksinə, narkotik asılılığına zidd olan əlaqələrin qurulmasıdır.

Bu video Cohan Hari, "Fəryadın dalıyca: Narkotiklərlə müharibənin ilk və son günü"

kitabının müəllifi

ilə əməkdaşlıq nəticəsində ərsəyə gəlmişdir.

O, sözünü yaymaqda ona kömək edən, bu videonun üzərində bizimlə birgə işləməyə çox şad idi.

Biz Sizə kitabı oxumağı tövsiyyə edirik.

Bizim videolarımız Sizin Patreon.com-da olan dəstəyinizi sayəsində düzəldilmişdir.

Əgər bundan daha da çox kömək etmək istəsəniz, Sizin dəstəyinizi çox qiymətləndirəcəyik.

Bu videonun interaktiv versiyasını dostlarla birliktə etdik.

İstinada təsvirdə baxın.